Ayaw Gud Hingalimti hi Jehova

NAEKSPERYENSYAHAN na han iba nga Israelita an pagtabok ha ginpahubas nga katubigan. Kondi, para ha damu, ito an siyahan ngan amo la nga higayon nga maieksperyensyahan ito. Ginpaundang pa la ni Jehova an pag-awas han Salog Jordan. Minilyon nga Israelita an tinabok ngadto ha Tuna nga Iginsaad. Pariho han ira kaapoy-apoyan 40 ka tuig na an naglabay ha Dagat nga Pula, damu hiton tinabok ha Jordan an sigurado nga naghunahuna, ‘Diri ko gud hingangalimtan an ginbuhat ni Jehova dinhi.’—Jos. 3:13-17.

Kondi, maaram hi Jehova nga an iba nga Israelita ‘mahingangalimot dayon han iya mga buhat.’ (Sal. 106:13) Salit, ginsugo niya an lider han Israel nga hi Josue nga kumuha hin 12 nga bato ha salad han ginpahubas nga bahin han salog ngan ginturutungbaw ito ha ira siyahan nga pagkampo. Hi Josue nagsiring: “Ini nga mga bato maaamo an handumanan ha waray kataposan han mga anak ni Israel.” (Jos. 4:1-8) Ito nga mga bato magpapahinumdom ha ira han gamhanan nga mga buhat ni Jehova ngan kon kay ano nga sadang hira mag-alagad pirme hin maunungon ha iya.

Importante ba ito nga asoy para ha katawohan han Dios yana? Oo. Kinahanglan nga diri liwat naton hingalimtan hi Jehova; sadang kita magpadayon ha maunungon nga pag-alagad ha iya. An iba nga pahamangno ha nasud han Israel mapulsanon liwat ha mga surugoon ni Jehova yana. Tigamni an mga pulong ni Moises: “Pagtagam tingali ka mahikalimot kan Jehova nga imo Dios, ha diri pagbantay han iya mga sugo, ngan han iya mga lagda, ngan han iya mga kasugoan.” (Deut. 8:11) Ipinapakita hito nga an kahingalimot kan Jehova mahimo magresulta hin pagtalapas ha iya. Peligroso liwat kon mahingalimot kita yana. Ha surat ni Pablo ha mga Kristiano, nagpahamangno hiya kontra ha “amo man nga susbaranan han diri pagkamasinugtanon” nga ginbuhat han mga Israelita ha kamingawan.—Heb. 4:8-11.

Aton paghisgotan an pipira nga panhitabo ha kasaysayan han Israel nga magpapabug-at nga diri naton sadang hingalimtan an Dios. Dugang pa, an pagkinabuhi han duha nga maunungon nga Israelita mabulig ha aton nga mapailubon ngan mapasalamaton nga mag-alagad kan Jehova.

Mga Hinungdan ha Paghinumdom kan Jehova

Han an mga Israelita nakadto pa ha Ehipto, waray gud hira hingalimti ni Jehova. Hiya “nahinumdom han iya saad kan Abraham, kan Isaak, ngan kan Jakob.” (Eks. 2:23, 24) Sadang nira hinumdoman an iya pagpagawas ha ira tikang ha pagkauripon hadto.

Ginsirotan ni Jehova an Ehipto hin siyam nga peste. Waray nahimo an mga mahiko ni Paraon ha pagpaundang hito. Bisan pa hito, gin-ayat ni Paraon hi Jehova ngan waray palakta an mga Israelita. (Eks. 7:14–10:29) Kondi, ha ikanapulo nga peste napiritan iton mapahitas-on nga magmarando nga sumunod ha Dios. (Eks. 11:1-10; 12:12) Ha pagpanguna ni Moises, ginawas ha Ehipto an mga 3,000,000 nga Israelita ngan iba nga katawohan. (Eks. 12:37, 38) Diri pa la maiha nga linakat hira, nagbag-o an hunahuna ni Paraon. Ginsugo niya an iya armado nga mangangabayo nga may karomata—an pinakagamhanan nga kasundalohan ha tuna hito nga panahon—nga pabalikon an iya nagin mga uripon. Hito nga takna, ginsugo ni Jehova hi Moises nga dad-on an mga Israelita ha Pihahirot, nga nahibubutnga ha Dagat nga Pula ngan kabukiran, salit baga hin waray hira mapapalagiwan.—Eks. 14:1-9.

Maaram hi Paraon nga waray na mapapalagiwan an mga Israelita, ngan aatakehon na hira han iya kasundalohan. Kondi ginpugngan ni Jehova an mga Ehiptohanon pinaagi ha pagbutang hin harigi nga dampog ngan harigi nga kalayo ha butnga nira ngan han mga Israelita. Katapos, ginbahin han Dios an Dagat nga Pula, nga nakahimo hin agian ha salad hito ngan hin paluyoluyo nga pader han katubigan nga bangin mga 15 metros an kahitaas. Nagtikang tumabok an Israel ha mamara nga tuna. Waray pag-iha nakada na ha baybayon  an mga Ehiptohanon, nga nagkikita ha mga Israelita nga hirani na makatabok ha luyo nga bahin.—Eks. 13:21; 14:10-22.

An maaramon nga lider diri magpapadayon ha paglanat—kondi diri sugad hito hi Paraon. Sobra an kompyansa ha kalugaringon nga ginsugo niya an iya mangangabayo nga may karomata nga lanaton an mga Israelita ngadto ha butnga han dagat. Ngan nagpadayon hira ha paglanat. Kondi, antes nira hiabotan an mga Israelita, inundang hira. Diri na makaabante an ira mga karomata! Ginpanangtang ni Jehova an mga kaliding hito.—Eks. 14:23-25; 15:9.

Samtang nangangalimbasog an mga Ehiptohanon ha pagpadalagan han ira guba nga mga karomata, an ngatanan nga Israelita nakaabot na ha este nga baybayon. Inunat yana ni Moises an iya kamot ha Dagat nga Pula. Dida hito, ginrumpag ni Jehova an mga pader han katubigan. Natabonan hito hi Paraon ngan an iya kasundalohan ngan nagkalulumos hira. Waray natalwas nga mga kaaway. Kondi, natalwas an mga Israelita!—Eks. 14:26-28; Sal. 136:13-15.

Tungod hini nga hitabo, nahadlok gud hin maiha nga panahon an kahigrani nga mga nasud. (Eks. 15:14-16) Paglabay hin 40 ka tuig, ginsumatan ni Rahab nga taga-Jeriko an duha nga Israelita: “An kahadlok ha iyo nahuhulog ha amon, . . . kay nakabati kami kon inonan-o ni Jehova an pagpamara ha iyo atubangan han Dagat nga Pula, han iyo paggowa tikang ha Ehipto.” (Jos. 2:9, 10) Bisan iton pagano nga mga nasud waray mahingalimot kon paonan-o gintalwas ni Jehova an iya katawohan. Matin-aw nga mas damu pa gud an hinungdan han mga Israelita nga hinumdoman hiya.

‘Nagbabantay ha Ira Sugad han Nawotawo han Iya Mata’

Katapos makatabok ha Dagat nga Pula, inabot an Israel ha Disyerto han Sinai, nga usa nga “daku ngan makalilisang nga kamingawan.” Samtang nagbabaktas hira ha ‘tuna nga uhaw nga waray tubig’—ngan waray pagkaon para ha sugad nga kadamu—waray hira pabay-i ni Jehova. Hi Moises nahinumdom: “Hin-agian [ni Jehova an Israel] ha tuna ha kamingawan, ngan ha baya nga nag-uuwang nga kamingawan; inagbayan hiya niya, iya hiya gintimangno. Hiya nagbantay ha iya sugad han nawotawo han iya mata.” (Deut. 8:15; 32:10) Paonan-o an Dios nagmangno ha ira?

 Hi Jehova naghatag ha ira hin “tinapay tikang ha langit,” nga tinatawag nga manna, nga milagroso nga nakita “ha kamingawan.” (Eks. 16:4, 14, 15, 35) Ginpaawas liwat ni Jehova an tubig tikang ha “bato nga bantilis.” Tungod han bendisyon han Dios, waray madaan an ira mga bado ngan waray manhubag an ira mga tiil ha sulod hin 40 ka tuig ha kamingawan. (Deut. 8:4) Ano an angay laoman ni Jehova ha ira? Hi Moises nagsiring ha Israel: “Magmatngon ka . . . ha imo ngahaw, ngan bantayan mo an imo kalag ha maduruto, kay tingali ka mahikalimot han mga butang nga hinkit-an han imo mga mata, ngan tingali ini bumulag tikang ha imo kasingkasing ha ngatanan nga adlaw han imo kinabuhi.” (Deut. 4:9) Kon mapasalamaton nga nahinumdoman han mga Israelita an pagtalwas ni Jehova, nagpadayon unta hira ha pag-alagad ha iya ngan nangalimbasog ha pagsunod han iya mga balaud. Ano an ira bubuhaton?

An Pagin Limtanon Nagriresulta hin Pagin Diri-Mapasalamaton

Hi Moises nagsiring: “Ha Bato nga nagpakatawo ha imo waray ka maghunahuna, ngan nahikalimot ha Dios nga nag-anak ha imo.” (Deut. 32:18) An ginbuhat ni Jehova ha Dagat nga Pula, an iya mga tagana basi magpabilin nga buhi an mga Israelita ha kamingawan, ngan an iba pa nga mag-opay nga iya ginbuhat, ginbalewaray o ginkalimtan dayon. Nagin rebelyoso hira.

Ha usa nga higayon, nasina an mga Israelita kan Moises tungod han kawaray tubig. (Num. 20:2-5) Mahitungod han manna nga nakasustinir ha ira, nagreklamo hira: “An amon kalag tinakas na hini nga magaan nga tinapay.” (Num. 21:5) Ginruhaduhaan nira an desisyon han Dios ngan iginsalikway hi Moises sugad nga lider, nasiring: “Maopay pa kon nagkamatay kami ha tuna ha Ehipto! O maopay pa kon nagkamatay kami dinhi hini nga kamingawan! . . . Magbuhat kita hin pangulo, ngan mamalik kita ngadto ha Ehipto.”—Num. 14:2-4.

Ano an inabat ni Jehova han nagtalapas an Israel? Ha paghinumdom hito nga panhitabo, an salmista ha urhi nagsurat: “Agsob hira umato kontra ha iya didto ha kamingawan, ngan pinapagmasubo hiya nira ha kagurangan! Ngan binalik liwat hira ngan pagsulayon an Dios, ngan ginpasina an Baraan ha Israel. Waray hira mahinumdom han iya kamot, bisan an adlaw han panubsa niya ha ira tikang ha mga kaaway; kon inonan-o niya an pagbutang han iya mga tigaman didto ha Ehipto.” (Sal. 78:40-43) Oo, an kahingalimot han Israel nakapasubo gud kan Jehova.

Duha an Waray Mahingalimot

Kondi, may-ada mga Israelita nga waray mahingalimot kan Jehova. An duha ha ira amo hira Josue ngan Kaleb. Kaupod hira ha grupo han 12 nga espiya nga ginsugo tikang ha Kades-barnea ha pag-usisa han Tuna nga Iginsaad. Napulo  an nagsumat hin diri maopay, kondi hira Josue ngan Kaleb nagsiring ha katawohan: “An tuna nga amon gin-agian ha pagsusi hini, maopay hinduro nga tuna. Kon hi Jehova nalilipay ha aton, dida hito pagdadad-on kita niya ha sulod hini nga tuna, ngan ito ihahatag ha aton; an tuna nga nag-aagay hin gatas ngan hin dugos. Ayaw la kamo pagsuki patok kan Jehova.” Han hinbatian ito han katawohan, nagsarabot hira ha pagbato kanda Josue ngan Kaleb. Kondi hira nga duha marig-on nga sinarig kan Jehova.—Num. 14:6-10.

Paglabay hin mga tuig, hi Kaleb nagsiring kan Josue: Hi “Moises nga surugoon ni Jehova nagsugo ha akon tikang ha Kades-barnea ha pagsusi han tuna; ngan gindad-an ko hiya hin pulong . . . sugad han nakada ha akon kasingkasing. Bisan pa ngani an akon kabugtoan nga nakadto upod ha akon nagpatunaw han kasingkasing han katawohan; kondi ako ha hingpit nagsunod kan Jehova nga akon Dios.” (Jos. 14:6-8) Nakailob hira Kaleb ngan Josue ha magkalain-lain nga kakurian tungod ha pagsarig ha Dios. Determinado hira nga diri hingalimtan hi Jehova ha ira bug-os nga kinabuhi.

Mapasalamaton liwat hira Kaleb ngan Josue tungod kay gintuman ni Jehova an iya saad nga dadad-on an iya katawohan ha mabungahon nga tuna. Oo, utang ha Iya han mga Israelita an ira kinabuhi. Hi Josue nagsurat: “Ihinatag ni Jehova ha Israel an bug-os nga tuna nga iya ipinanumpa ha paghatag ngadto ha ira mga amay . . . Waray gud nakawang han bisan hain han mag-opay nga butang nga kan Jehova iginyakan ngadto ha panimalay ni Israel; an ngatanan natuman.” (Jos. 21:43, 45) Paonan-o naton maipapakita yana an pagin mapasalamaton pariho kanda Kaleb ngan Josue?

Magin Mapasalamaton

Usa nga diosnon nga tawo an nagpakiana: ‘Ano ba an akon ihahatag kan Jehova tungod han iya mag-opay [“nga ginbuhat,” NW] ha akon?’ (Sal. 116:12) Daku gud an aton utang ha Dios tungod han iya materyal nga mga bendisyon, espirituwal nga giya, ngan paagi ha pagtalwas ha tidaraon, nga bisan kon magpasalamat kita ha kadayonan, diri gud kita makakabayad ha iya. Ha pagkamatuod, diri gud naton mababayaran hi Jehova. Kondi makakagpasalamat kita ngatanan.

Nakabulig ba ha imo an sagdon ni Jehova nga malikyan an mga problema? Nakabulig ba ha imo an iya pagpasaylo nga mahibalik an limpyo nga konsensya? An mga kapulsanan tikang hito  nga mga buhat han Dios nagpapadayon ngan sadang magin sugad liwat hito an imo pagpasalamat ha iya. An 14-anyos nga daragita nga hi Sandra nagkaada seryoso nga mga problema kondi nalamposan niya ito pinaagi han bulig ni Jehova. Siring niya: “Nag-ampo ako kan Jehova para han bulig, ngan an paagi han iya pagbulig nagparig-on ha akon. Yana maaram na ako kon kay ano nga agsob sidngon ha akon ni tatay an Proberbios 3:5, 6: ‘Sarig kan Jehova ha bug-os mo nga kasingkasing, ngan ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot: Ha ngatanan mo nga dalan kilalaha hiya, ngan hiya magtututdo han imo mga agianan.’ Sigurado ako nga tungod kay ginbubuligan niya ako tubtob yana, bubuligan niya ako pirme.”

Ipakita nga Nahinunumdoman Mo hi Jehova Pinaagi ha Pagpailob

Pinabubug-atan han Biblia an usa pa nga importante nga kalidad basi mahinumdoman hi Jehova: “An pag-antos maghingpit unta ha iya buhat, basi nga mahingpit kamo ngan mabug-os, waray kakulangan niyo hin bisan ano nga bagay.” (Jak. 1:4) Ano an nahiuupod han pagin ‘hingpit ngan bug-os ha bisan ano nga bagay’? Nahiuupod hito an pagkultibar han mga kalidad nga mabulig ha aton nga maatubang an mga kakurian pinaagi han pagsarig kan Jehova ngan pagin determinado nga malamposan ito, ngan diri naundang. Ito nga pagpailob nagriresulta hin duro nga kalipay kon natatapos an mga pagsari ha pagtoo. Ngan natatapos ito pirme.—1 Kor. 10:13.

Usa nga maiha na nga surugoon ni Jehova nga grabe an sakit an nagsaysay kon ano an nakabulig ha iya nga makailob: “Ginhuhunahuna ko pirme an ginbubuhat ni Jehova, diri an akon karuyag buhaton. An integridad nangangahulogan hin paghunahuna ko pirme han mga katuyoan han Dios, diri han akon mga hingyap. Kon naatubang hin mga problema, diri ako nasiring, ‘Jehova, kay ano nga ako pa?’ Nagpapadayon la ako ha pag-alagad ngan nagpapabilin nga duok ha iya bisan kon naabot an diri ginlalaoman nga problema.”

Yana an Kristiano nga kongregasyon nagsisingba kan Jehova ha “espiritu ngan ha kamatuoran.” (Juan 4:23, 24) Sugad nga grupo, an tinuod nga mga Kristiano diri gud mahingangalimot ha Dios, diri sugad han nasud han Israel. Kondi an pagin bahin han kongregasyon diri garantiya nga matitipigan naton an aton integridad. Pariho kanda Kaleb ngan Josue, an tagsa ha aton kinahanglan magin mapasalamaton ngan mapailubon ha pag-alagad kan Jehova. Sadang naton buhaton ito tungod kay hi Jehova padayon nga naggigiya ngan nagmamangno ha tagsa ha aton hinin makuri nga panahon han kataposan.

Pariho han mga bato nga ginturutungbaw ni Josue sugad nga handumanan, an rekord han pagtalwas han Dios nagpapasarig ha aton nga diri niya babayaan an iya katawohan. Salit hinaot abaton mo liwat an inabat han salmista nga nagsurat: ‘Maghihimangraw ako han mga buhat ni Jehova; kay hinunumdoman ko an imo mga urusahon nga kasanhi [“buhat hadto,” NW]. Magpapalandong liwat ako han bug-os mo nga buhat, ngan magdudumdom han imo mga binuhatan.’—Sal. 77:11, 12.

[Retrato ha pahina 7]

An bug-os nga nasud nagbaktas ha “uhaw nga tuna”

[Ginkuhaan han Retrato]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Retrato ha pahina 8]

Samtang an Israel nagkakampo ha Kades-barnea, ginsugo an mga espiya ha Tuna nga Iginsaad

[Ginkuhaan han Retrato]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Retrato ha pahina 9]

Katapos hin katuigan ha kamingawan, an mga Israelita nagin mapasalamaton unta tungod ha mabungahon nga Tuna nga Iginsaad

[Ginkuhaan han Retrato]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Retrato ha pahina 10]

An paghunahuna pirme ha katuyoan ni Jehova nabulig ha aton nga mailob an anoman nga problema