Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa

An Kasuratan nag-uunabi han “basahon ni Jasar” ngan han “basahon han mga Pagpakig-away ni Jehova.” (Jos. 10:13; Num. 21:14) Inin duha nga libro diri upod ha kanon han Biblia. Ini ba an nawara nga giniyahan nga mga sinurat?

Waray pamatuod nga iton duha nga libro giniyahan nga sinurat ngan ha urhi nawara. An giniyahan nga mga parasurat han Biblia nag-unabi hin pipira nga sinurat. An iba hito posible nga bahin gud han Biblia nga iginsaysay la ha mga termino nga diri na pamilyar ha magbarasa yana. Pananglitan, gin-uunabi han 1 Kronikas 29:29, (NW) “an mga pulong ni Samuel nga manaragna,” “an mga pulong ni Natan nga propeta” ngan “an mga pulong ni Gad nga bisyonaryo.” Ito nga tulo papriho nag-uunabi han mga libro nga kilala naton yana nga 1 ngan 2 Samuel, o posible nga an Mga Hukom.

Ha luyo nga bahin, posible nga may mga libro nga an ngaran pariho ha mga libro han Biblia kondi ha pagkamatuod diri bahin han Biblia. Tagdon naton sugad nga ehemplo an upat nga kadaan nga libro: an “basahon ha kasayoran han kahadian ha Juda,” an “basahon han kahadian ha Juda ngan ha Israel,” an “basahon han kahadian ha Israel,” ngan an “basahon han kahadian ha Israel ngan Juda.” Bisan kon ito nga mga ngaran may kaparihoan ha ngaran han mga libro ha Biblia nga kilala naton nga 1 Hadi ngan 2 Hadi, ito nga upat nga libro diri giniyahan, ngan diri kaupod ha kanon han Biblia. (1 Hadi 14:29; 2 Kron. 16:11; 20:34; 27:7) Posible gud nga mga sinurat la ito ha kasaysayan nga mababasa hadto ha panahon han ginsusurat nira Jeremias ngan Esra an mga asoy ha Biblia.

Oo, an iba nga parasurat han Biblia nag-unabi o nag-usisa gud hin mga rekord han kasaysayan o mga dokumento nga naeksister hadto kondi diri giniyahan. Gin-uunabi han Ester 10:2 an “basahon han mga kronika [“panhitabo,” NW] han kahadian ha Media ngan ha Persia.” Ha pariho nga paagi, han gin-aandam ni Lukas an iya Ebanghelyo, husto gud nga ‘ginsusog niya an kahimtang han ngatanan nga mga bagay tikang ha siyahan.’ Posible nga iginpapasabot niya nga iya gin-usisa an mga rekord hadto samtang ginsusurat niya an katulinan ni Jesus nga aton mababasa ha iya Ebanghelyo. (Luk. 1:3; 3:23-38) Bisan kon diri giniyahan an mga rekord nga iya ginkuhaan hin mga impormasyon, an iya Ebanghelyo giniyahan gud. Ngan mapulsanon ito pirme ha aton.

An duha nga libro nga gin-unabi ha pakiana—an “basahon ni Jasar” ngan an “basahon han mga Pagpakig-away ni Jehova”—posible nga mga sinurat hadto nga diri giniyahan. Salit, waray ito tipigi ni Jehova. Tungod kay gin-unabi ha Kasuratan iton duha nga libro, nakasiring an mga eskolar han Biblia nga mga koleksyon ito hin mga siday ngan kanta mahitungod han mga pakig-away han Israel ha mga kaaway hito. (2 Sam. 1:17-27) Nasiring an usa nga ensayklopidya han Biblia nga an nakasurat hito nga mga libro posible nga “an pamilyar nga karantahon han propesyonal nga magkaranta ha Israel hadto nga nagtipig han kadaan nga mga siday ngan kanta han Israel.” Bisan an iba nga kalalakin-an nga ginsugo usahay ni Jehova sugad nga propeta o bisyonaryo, nagsurat hin mga asoy nga waray giyahi o waray niya ipaupod ha Kasuratan nga ‘may kapulsanan ha pagtutdo, pagbadlong, pagsaway, pagtadong’ han mga butang ha aton panahon.—2 Tim. 3:16; 2 Kron. 9:29; 12:15; 13:22.

Diri naton sadang hunahunaon nga giniyahan an pipira nga libro tungod kay gin-unabi ito ha Biblia o tungod kay mapulsanon ito nga reperensya. Kondi, gintipigan ni Jehova an ngatanan nga sinurat nga aada ha “pulong han aton Dios,” ngan magpapabilin ito ha kadayonan. (Isa. 40:8) Oo, an igintugot ni Jehova nga iupod ha 66 nga libro han Biblia amo gud an aton ginkikinahanglan basi kita “mahingpit, ngan maandam tungod ha ngatanan nga maopay nga buhat.”—2 Tim. 3:16, 17.