A ummi cazin ah kal

Jesuh Cu Pathian A Si Maw?

Jesuh Cu Pathian A Si Maw?

MI TAMPI nih “Khrihfa biaknak ah a biapi bikmi zumhnak” cu Thumkomh pathian a si tiah an ruah. Mah cawnpiaknak ningin Pa, Fa le thiang thlarau pathum cu Pathian pakhat a si tiah an ti. Thumkomh pathian kong he aa tlaiin Siangbawi John O’Connor nih hitin a ti: “Mah kong cu kan hngalhthiamnak nih a phanh khawh lo tiangin a thuk tukmi kong a si.” Zeicah Thumkomh pathian kong cu hngalhthiam awkah a har tuk? 

A ruang pakhat kha Hmathlak In Langhtermi Baibal Dictionary nih a langhter. Mah cauk nih hitin a ti: “Thumkomh pathian zumhnak cu a hrampi Baibal cawnpiaknak a si lo. Baibal ah mah kong he aa tlaiin a langhtermi pakhat hmanh a um lo.” Thumkomh pathian cu “Baibal a hrampi cawnpiaknak a si lo” caah mah zumhnak aa tlaihmi hna nih an cawnpiaknak a hmaan ti a langhter hngami Baibal caang hna kha an kawl i a hmaan lopi in an langhter.

Thumkomh pathian A Cawnpiakmi Baibal Caang A si Maw?

Mi nih ningcang loin an hman tawnmi Baibal caang pakhat cu Johan 1:1 kha a si i Judson lehmi Baibal nih hitin a ti: “A hramthawk ah Bia cu a rak um cang; cu Bia cu Pathian [Greek, ton the·onʹ] sinah a rak um i cu Bia cu Pathian [the·osʹ] a si.” Mah Biabal caang ah the·osʹ (pathian) timi Greek biafang auh min [noun] pahnih aa tel. A hmasa ah langhtermi the·onʹ hmaiah ton (the) aa tel caah mah nih Lianngan Bik Pathian kha a langhtermi a si. A pahnihnak langhtermi the·osʹ hmaiah cun ton (the) aa tel lo. Mah cu an hrelh sualmi maw a si?

Thumkomh pathian zumhnak cu zeicah hngalhthiam awkah a har tuk?

Johan Thawngṭha cauk cu Koine (mi tampi hmanmi Greek holh) in ṭial a si. Mah ah biafang pakhat hman ning he aa tlaiin cuset khaset timi dingrep an um. Baibal lei mifim A. T. Robertson nih hitin a ti: “A tuahtu le a tuahtu kong fiantertu he aa tlaiin a fiangmi biafang aa tel ahcun mah pahnih cu a hmaan, aa khat, pakhat a si i thlen in hman khawh a si.” Tahchunhnak ah, Robertson nih “lo [Greek, ho a·grosʹ] cu vawlei [Greek, ho koʹsmos] hi a si” ti a langhtermi Matthai 13:38 kong kha a chim. Mah catlang a kal [grammar] ningin hi vawlei cu lo a si ti kha kan hngalh, cucaah lo le vawlei cu aa khatmi a si caah thlen in hman khawh a si.

Johan 1:1 ah a langhter bantukin a tuahtu caah a fiangmi biafang aa tel nain a tuahtu kong fiantertu caah a fiangmi biafang aa tel lo ah tah zeitin? Baibal lei mifim James Allen Hewett nih mah Baibal caang kha cherhchan in hitin a ti: “Mah catlang ṭial a si ning ah a tuahtu le a tuahtu kong fiantertu cu an sining aa khat lo, an i lo lo i zeiti lam hmanhin an i khat lo.”

Hewett nih 1 Johan 1:5 i “Pathian cu ceunak a si” timi kong kha tahchunhnak in a langhter. Greek Baibal ah “Pathian” kha ho the·osʹ tiah a langhter i a fiangmi biafang aa tel. Asinain “ceunak” timi Greek biafang phos caah a fiangmi biafang aa tel lo. Cucaah “Pathian cu ceunak a si tiah kan ti khawh nain ceunak cu Pathian a si tiah kan ti kho lo” tiah Hewett nih a fianter. Cu bantuk tahchunhnak hna kha Johan 4:​24 i “Pathian cu thlarau a si” timi le 1 Johan 4:​16 i “Pathian cu dawtnak a si” timi Baibal caang hna ah hmuh khawh a si. Mah Baibal caang pahnih ningin a tuahtu caah a fiangmi biafang an i tel nain a tuahtu kong fiantertu a simi “Thlarau” le “dawtnak” caah a fiangmi biafang an i tel lo. A tuahtu le a tuahtu kong fiantertu kha thlen in hman khawh a si lo. Cucaah “Tharau cu Pathian a si” asiloah “dawtnak cu Pathian a si” tiah kan ti kho lo.

“Bia” Aho A Si Kha A Langhter Maw?

Johan 1:1 nih “Bia” cu ahodah a si ti kha a langhtermi si loin “Bia” i a sining tu a langhtermi a si tiah Greek mifim le Baibal lettu tampi nih an ti. Baibal lettu William Barclay nih hitin a ti: “[Lamkaltu Johan] nih theos timi hmaiah a fiangmi biafang a hman lo caah mah cu a phun a langhtermi tu a si . . . Johan nih Bia cu Pathian he aa khat bakmi an si tiah a ti duhnak a si lo. A fiang tein chim ahcun Jesuh cu Pathian a si tiah a ti duhnak a si lo.” Baibal lei mifim Jason David BeDuhn zong nih hitin a ti: “Greek ca ah Johan 1:1c bantukin theos hmaiah a fiangmi biafang a um lo ahcun careltu nih ‘pathian pakhat’ kha a chim duhmi a si tiah an ruah ko lai.’ . . . A hmaiah a fiangmi biafang aa tel lomi theos le a hmaiah a fiangmi biafang aa telmi ho theos cu aa dang tuk. Johan 1:1 ningin Bia cu Pathian a si lo, mah canah Pathian bantukin thlarau pum a ngeimi a si.” American Standard Version a tuahtu, Baibal lei mifim Joseph Henry Thayer zong nih hitin a ti: “Logos [asiloah Bia] cu Pathian bantukin a sangmi dirhmun a ngeimi a si, asinain zungzal Pathian cu a si lo.”

Jesuh nih a Pa he aa dang tukmi an si kha fiang tein a rak langhter

Pathian ahodah a si ti langhternak cu “a thuk tukmi kong” a si maw? Jesuh caah cun cutin si dawh a si lo. A ruang cu “Pathian taktak a simi nangmah hngalh le nangmah nih na thlahmi Jesuh Khrih hngalh cu zungzal nunnak cu a si” tiah a ti i a Pa he aa dang tukmi an si kha fiang tein a langhter caah a si. (Johan 17:3) Kannih nih Jesuh kha kan zumh i a fiangmi Baibal cawnpiaknak kha kan hngalhthiam ahcun Jesuh kha Pathian Fapa in kan upat ko lai. Mah lengah Jehovah kha “Pathian taktak” in kan biak ko lai.