Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ndi Jesus Edi Abasi?

Ndi Jesus Edi Abasi?

Ndi Jesus Edi Abasi?

EDIWAK owo ẹda Abasi-Ita-ke-Kiet nte “akpan ukpepn̄kpọ Ido Ukpono Christ.” Ukpepn̄kpọ oro ọdọhọ ke Ete, Eyen, ye edisana spirit ẹdi owo ita ke Abasi kiet. Cardinal John O’Connor eketịn̄ ntem aban̄a Abasi-Ita-ke-Kiet: “Nnyịn imọfiọk ite ke enye edi ntotụn̄ọ ndịben̄kpọ, emi nnyịn mîtọn̄ọke-tọn̄ọ kan̄a ndifiọk.” Ntak emi Abasi-Ita-ke-Kiet ọsọn̄de ntre ndin̄wan̄a owo?

N̄wed oro The Illustrated Bible Dictionary ọnọ ntak kiet. N̄wed emi etịn̄ ntem aban̄a Abasi-Ita-ke-Kiet: “Enye idịghe ukpepn̄kpọ Bible sia mîdụhe itien̄wed oro ọsọn̄ọde enye ke Bible.” Sia Abasi-Ita-ke-Kiet ‘mîdịghe ukpepn̄kpọ Bible,’ mme ekpep ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet ẹyom mme itie Bible ke mbrenyịn—ẹkam ẹyụt mme itie Bible—ndida nsọn̄ọ ukpepn̄kpọ mmọ.

Ndi Itien̄wed Emi Ọsọn̄ọ Ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet?

Ufan̄ikọ Bible kiet oro ẹsiwakde ndiyụt edi John 1:1. Ke Edisana Ŋwed Abasi Ibom, ufan̄ikọ oro ọdọhọ ete: “Ikọ okodu ke editọn̄ọ, Ikọ okonyụn̄ odu ye Abasi [Greek, ton the·onʹ], Ikọ onyụn̄ edi Abasi [the·osʹ].” Ufan̄ikọ emi esịne orụk ikọenyịn̄ usem Greek iba the·osʹ (abasi). Ke usem Greek, ẹwet ton mbemiso ẹwetde akpa the·osʹ, ndien ke ọtọ emi ikọ oro the·onʹ edi Ata Ọkpọsọn̄ Abasi. Edi owo iwetke ton mbemiso ẹwetde udiana the·osʹ. Ndi ẹkededue ẹtre ndiwet ikọ oro ton?

Ẹkewet Gospel John ke Koine, m̀mê ọsọ usem Greek, emi enyenede mme akpan edumbet kaban̄a ebiet emi ẹkpewetde ton ye ebiet emi owo mîkpewetke. Eyen ukpepn̄kpọ Bible oro A. T. Robertson ọfiọk ke edieke owo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ye n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a enye ẹnyenede utọ ikọ nte “ton,” emi ẹdade ẹfiọk mmọ, “ke ọwọrọ ke mbiba ẹdidi ukem ukem, ndien ke kiet ekeme ndida nnọ eken.” Robertson ada Matthew 13:38 nte uwụtn̄kpọ; ndien itie oro okot ete: “In̄wan̄ [Greek, ho a·grosʹ] edi ererimbot [Greek, ho koʹsmos].” Nte ẹbonde ikọ ke usem anam nnyịn ifiọk ke ererimbot n̄ko edi in̄wan̄.

Edi nso edieke n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a enyenede ebemiso ikọ nte “ton,” edi n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a enye inyeneke, nte eke John 1:1? Eyen ukpepn̄kpọ oro, James Allen Hewett, asiak ufan̄ikọ oro nte uwụtn̄kpọ onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ke utọ ebiet oro, n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ye se ẹtịn̄de ẹban̄a enye idịghe ukem, idịghe n̄ka, ibietke kiet eken, m̀mê n̄kpọ ekededi eke etiede ntre.”

Hewett ada 1 John 1:5, emi ọdọhọde ete: “Abasi edi un̄wana,” ọnọ uwụtn̄kpọ. Ke usem Greek, “Abasi” edi ho the·osʹ ndien ke ntre enyene ebemiso ikọ emi edide ho. Edi phos emi ọwọrọde “un̄wana” inyeneke ebemiso ikọ. Hewett ọdọhọ ete: “Owo ekeme . . . ndidọhọ ke Abasi edi un̄wana; edi owo ikemeke ndidọhọ ke un̄wana edi Abasi.” Ukem uwụtn̄kpọ oro ẹdu ke John 4:24, “Abasi edi Spirit,” ye ke 1 John 4:16, “Abasi edi ima.” Ke itien̄wed mbiba oro owo emi ẹtịn̄de ẹban̄a enyene ebemiso ikọ edi n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a enye, oro edi, “Spirit” ye “ima,” inyeneke. Ntre, owo emi ẹtịn̄de ẹban̄a ye se ẹtịn̄de ẹban̄a enye ikemeke ndida itie kiet eken. Mme ufan̄ikọ emi ikemeke ndiwọrọ ke “Spirit edi Abasi” m̀mê ke “ima edi Abasi.”

Ndi Itien̄wed Emi Anam Idiọn̄ọ Owo Emi “Ikọ” Edide?

Ediwak nditọ ukpepn̄kpọ usem Greek ye mme akabade a-Bible ẹnịm ke John 1:1 itịn̄ke iban̄a enye emi “Ikọ” edide, edi ke etịn̄ aban̄a edu esie. William Barclay, emi edide akabade a-Bible, ọdọhọ ete: “Sia [apostle John] mîkewetke ebemiso ikọ [ton] mbemiso theos, emi anam enye akabade edi editịn̄ nte n̄kpọ etiede . . . John idọhọke ke Ikọ edi ukem ye Abasi. Ke nditịn̄ ata mmemmem mmemmem, enye idọhọke ke Jesus ekedi Abasi.” Eyen ukpepn̄kpọ oro, Jason David BeDuhn ọdọhọ ntre n̄ko ete: “Ke usem Greek, edieke owo mîwetke ton mbemiso theos ke udịmikọ nte enye oro odude ke John 1:1c, do mbon oro ẹkotde se enye ewetde ẹdida ke idịghe ‘Ata Ọkpọsọn̄ Abasi ke etịn̄ aban̄a.’ . . . Nditre ndiwet [ton] mbemiso theos anam theos edi ata isio ye ho theos, ata ukem ukem nte ‘abasi’ edide ata isio ye ‘Ata Ọkpọsọn̄ Abasi’ ke Ikọ Efịk.” BeDuhn adian do ete: “Ke John 1:1, Ikọ idịghe Abasi kierakiet, edi edi abasi, m̀mê mbiet Abasi.” Mîdịghe, nte ekemde ye ikọ Joseph Henry Thayer, eyen ukpepn̄kpọ emi akakabarede American Standard Version: “Logos [m̀mê, Ikọ] ekedi mbiet Abasi, idịghe Abasi ke idemesie.”

Ndi owo emi Abasi edide ekpenyene ndidi “ntotụn̄ọ ndịben̄kpọ”? Jesus ikadaha ntre. Ke akam oro Jesus ọkọbọn̄de ọnọ Ete esie, enye ama owụt ata ukpụhọde oro odude ke ufọt esie ye Ete esie ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Nsinsi uwem ọwọrọ mmọ ndinyene ifiọk mban̄a fi, ata Abasi kierakiet, ye enye emi afo okosiode ọdọn̄, kpa Jesus Christ.” (John 17:3) Edieke nnyịn inịmde Jesus ke akpanikọ, in̄wan̄-in̄wan̄ ukpepn̄kpọ Bible onyụn̄ an̄wan̄a nnyịn, nnyịn iyokpono enye nte edisana Eyen Abasi emi enye edide. Iyonyụn̄ ituak ibuot inọ Jehovah nte “ata Abasi kierakiet.”

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 19]

Ntak emi Abasi-Ita-ke-Kiet ọsọn̄de ntre ndin̄wan̄a owo?

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 19]

Jesus ama owụt ata ukpụhọde oro odude ke ufọt esie ye Ete esie

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 19]

Ufọkabasi ke Tagnon ke France