آیا عیسی خداست؟
بسیاری تثلیث را اساس تعلیم مسیحیان می‌دانند. طبق این تعلیم پدر، پسر و روح‌القدس سه شخص هستند در یک خدا. کاردینال جان اُکنر می‌گوید: «می‌دانیم که تثلیث رازی توصیف‌ناپذیر و درک نکردنی است.» واقعاً چرا درک تثلیث سخت است؟
در فرهنگ‌نامه‌ای از کتاب مقدّس * یکی از دلایل آن آمده است. در آنجا در مورد تثلیث گفته شده: «این تعلیم از کتاب مقدّس نیست، به این معنی که آیه‌ای برای توضیح آن وجود ندارد.» از آنجا که تثلیث تعلیمی از کتاب مقدّس نیست، آنانی که به آن معتقدند برای اثبات آن سخت تلاش می‌کنند آیاتی را بیابند و حتی آن‌ها را تحریف کنند تا از این اعتقاد پشتیبانی کنند.
آیا واقعاً آیه‌ای تثلیث را تأیید می‌کند؟
اغلب مفهوم آیهٔ یوحنا ۱:۱ تحریف می‌شود و از آن برای اثبات تثلیث استفاده می‌شود. این آیه در ترجمهٔ قدیم کتاب مقدّس چنین است: «در ابتدا کلمه بود و کلمه نزد خدا [یونانی، تون تئون] بود و کلمه خدا [یونانی، تئوس] بود.» در این آیه کلمهٔ خدا (تئوس) به دو شکل آمده است. یکی بعد از کلمهٔ تون و دیگری بدون این کلمه. «تون» در دستور زبان یونانی حرف تعریفِ معین است و اسم معرفه * می‌سازد، در اینجا تئون که بعد آن آمده به خدای قادر مطلق اشاره دارد. اما در مورد دوم پیش از تئوس حرف تعریفی نیامده، آیا این حرف تعریف اشتباهاً حذف شده است؟
چرا درک تثلیث سخت است؟
انجیل یوحنا به زبان کوینه یا یونانی روزمره نوشته شده که قوانین دستوری مشخصی برای حرف تعریف معین دارد. توماس روبرتسون، محقق کتاب مقدّس می‌گوید در یونانی اگر مسندالیه و مسند هر دو حرف تعریف داشته باشند «هر دو یکسان قلمداد می‌شوند، یکی همانند دیگری است و می‌توان یکی را به جای دیگری به کار برد.» روبرتسون، آیهٔ مَتّی ۱۳:۳۸ را مثال می‌زند که می‌گوید: «مزرعه [یونانی، هو آگروس] دنیاست [یونانی، هو کُسموس]» با توجه به دستور زبان یونانی از این جمله می‌توان این گونه برداشت کرد که مزرعه دنیاست و دنیا نیز مزرعه است.
حال اگر مسند حرف تعریف معین داشته باشد اما مسندالیه حرف تعریف نداشته باشد چطور، مانند آنچه در یوحنا ۱:۱ آمده؟ جیمز آلن هیوئت در اشاره به این آیه چنین می‌گوید: «با توجه به ساختار دستوری مسندالیه و مسند یکسان، برابر و همانند نیستند.»
برای مثال، اول یوحنا ۱:۵ می‌گوید: «خدا نور است.» هیوئت در مورد این آیه گفته است: «در یونانی ‹خدا› به شکل هو تئوس آمده یعنی با حرف تعریف معین، اما فُس که به معنی ‹نور› است، بدون حرف تعریف آمده.» این محقق می‌گوید: «خدا با نور توصیف شده، اما نمی‌توان گفت نور خداست.» به نمونه‌هایی دیگر توجه کنید. مثلاً در یوحنا ۴:۲۴ گفته شده: «خدا روح است» و در اول یوحنا ۴:۱۶ آمده: «خدا محبت است.» در هر دو آیه در یونانی مسندالیه (یعنی خدا) حرف تعریف معین دارد، اما مسند یعنی «روح» و «محبت» حرف تعریف ندارند. پس نمی‌توان مسندالیه و مسند را جایگزین یکدیگر کرد، یعنی نمی‌توان گفت «روح خداست» یا «محبت خداست.»
هویت «کلمه»
بسیاری از محققان زبان یونانی و مترجمان کتاب مقدّس تشخیص داده‌اند که یوحنا ۱:۱ خصوصیت و ویژگی «کلمه» را بیان می‌کند، نه هویت آن را. ویلیام بارکلی، یکی از مترجمان کتاب مقدّس می‌گوید: «چون [یوحنای رسول] در کنار کلمهٔ تئوس حرف تعریف معین به کار نبرده است، این کلمه توصیفی است ... یوحنا در اینجا هویت کلمه را خدا معرفی نمی‌کند. به زبان ساده، یوحنا نگفته است که عیسی خدا بود.» جیسون دیوید بِدُون، محققی دیگر نیز می‌گوید: «در یونانی اگر در جمله‌ای تئوس حرف تعریف نداشته باشد، مثل قسمت آخر یوحنا ۱:۱، خواننده این برداشت را خواهد کرد که منظور ‹یک خدا› است. در یونانی معنی کلمهٔ تئوس با کلمهٔ هو تئوس متفاوت است.» همان گونه که در فارسی «خدا» با «خدایی یا یک خدا» مفهومی متفاوت دارد. بِدُون می‌گوید: «در یوحنا ۱:۱، کلمه خدای یکتا نیست، بلکه وجودی خدایی دارد یا یک خداست.» جوزف هنری تائِر محققی که روی ترجمهٔ آمریکن استاندارد ورژن کار کرده است این نکته را این گونه بیان می‌کند: «لوگوس [کلمه] الٰهی بود، نه این که همان وجودِ الٰهی باشد.»
عیسی تمایز میان خودش و پدرش را به روشنی آشکار کرد
آیا تشخیص هویت خدا باید معما و رازی درک نکردنی باشد؟ عیسی چنین نظری نداشت. عیسی در دعا به پدرش، روشن و واضح تفاوت میان خودش و پدرش را آشکار کرده است. او گفت: «راهی که به زندگی جاودان می‌انجامد، این است که تو را تنها خدای حقیقی و عیسی مسیح را که فرستاده‌ای بشناسند.» (یوحنا ۱۷:۳) اگر به عیسی معتقد باشیم و تعالیم روشن کتاب مقدّس را درک کنیم، شکی در این نمی‌ماند که عیسی پسر خداست و یَهُوَه خدا را که «تنها خدای حقیقی است» پرستش خواهیم کرد.
^ بند 3 The Illustrated Bible Dictionary
^ بند 5 در دستور زبان فارسی معمولاً اسمِ معرفه علامتی ندارند و بی‌علامتی خود حاکی از معرفه یا شناس بودن اسم است. در حالی که «یک» در اول و «ی» در آخر اسم، اسمِ نکره می‌سازد.