MADAMO nga tawo ang nagatamod sang Trinidad subong ang “panguna nga doktrina sang Cristianong relihion.” Suno sa sining panudlo, ang Amay, Anak, kag ang balaan nga espiritu tatlo ka persona sa isa ka Dios. Si Kardinal John O’Connor nagsiling tuhoy sa Trinidad: “Nahibaluan naton nga tuman gid ini ka misteryuso, amo nga indi naton ini mahangpan.” Ngaa mabudlay gid hangpon ang trinidad?

Ang The Illustrated Bible Dictionary naghatag sing isa ka rason. Nagahambal parte sa Trinidad, ini nga publikasyon nagabaton: “Indi ini doktrina sa Biblia kay wala sing mga teksto nga nagapaathag sa sini.” Ang Trinidad “indi doktrina sa Biblia,” gani ang mga nagapati sa sini wala untat nga nagapangita sing teksto sa Biblia kag ginapatiko pa nila ang iban nga mga teksto para may magsuporta sa ila panudlo.

Ang isa ka teksto sa Biblia nga pirme ginagamit sing sayop amo ang Juan 1:1. Sa Ang Biblia, Philippine Bible Society, ini nga bersikulo nagasiling: “Sa ginsuguran amo ang Polong, kag ang Polong kaupud sa Dios [sa Griego, ton the·onʹ], kag ang Polong Dios [the·osʹ].” Ini nga bersikulo may duha ka porma sang Griegong noun nga the·osʹ (dios). Ang una, ginbutangan sing ton (ang) nga isa ka sahi sang definite article sang Griego, kag ang tinaga diri nga the·onʹ nagapatuhoy sa Labing Gamhanan nga Dios. Pero sa ikaduha, ang the·osʹ wala sing definite article. Nalipatan bala ini nga butangan sing definite article nga ton?

Ang Ebanghelyo ni Juan ginsulat sa Koine, ukon ang Griego nga ginagamit sang kalabanan. Ini nga lenguahe may maathag nga mga pagsulundan parte sa paggamit sing definite article. Ang iskolar sang Biblia nga si A. T. Robertson nagbaton  nga kon ang subject kag predicate pareho nga may article, “ining duha may pat-od kag pareho nga kahulugan, kag puede bayluhon.” Ang isa ka halimbawa ni Robertson amo ang Mateo 13:38, nga nagasiling: “Ang uma [Griego, ho a·grosʹ] amo ang kalibutan [Griego, ho koʹsmos].” Antes sang tinaga nga ‘uma’ (a·grosʹ) kag kalibutan (koʹsmos) may definite article (ho). Gani, mahangpan naton nga ang kalibutan amo man ang uma.

Apang paano kon ang subject may definite article pero ang predicate naman wala, subong sang sa Juan 1:1? Nagagamit sini nga bersikulo subong halimbawa, ang iskolar nga si James Allen Hewett nagsiling: “Sa sini nga dinalan ang subject kag ang predicate indi pareho sing kahulugan ukon indi tupong, kag magkatuhay, ukon iban pa.”

Bilang pag-ilustrar, si Hewett naggamit sang 1 Juan 1:5 nga nagasiling: “Ang Dios kapawa.” Sa Griego, ang “Dios” ho the·osʹ kag gani may definite article ini. Pero ang “kapawa” nga phos wala sing definite article. Si Hewett nagpaathag: “Puede. . . naton isiling nga ang Dios malaragway subong kapawa; apang indi naton masiling nga ang kapawa amo ang Dios.” Ang dugang pa nga halimbawa sini mabasa sa Juan 4:24, “Ang Dios Espiritu,” kag sa 1 Juan 4:16, “Ang Dios gugma.” Sa sining mga teksto, ang mga subject may mga definite article apang ang mga predicate nga “Espiritu” kag “gugma,” wala. Gani ang mga subject kag mga predicate indi puede magbayluhanay. Ini nga mga bersikulo indi puede mangin “Ang Espiritu Dios” ukon “Ang gugma Dios.”

Madamo nga Griegong iskolar kag mga translator sang Biblia ang nagabaton nga ang ginapadaku sa Juan 1:1, indi kon sin-o “ang Polong” kundi kon ano ini. Ang isa ka translator sang Biblia nga si William Barclay nagsiling: “Bangod wala sing gingamit [si apostol Juan] nga definite article antes sang theos, nangin isa ini ka paglaragway . . . Wala diri nagasiling si Juan nga ang Polong pareho sa Dios. Buot silingon, wala sia magsiling nga si Jesus ang Dios.” Ang iskolar nga si Jason David BeDuhn nagsiling man: “Sa Griego, kon wala sing definite article antes sang theos sa isa ka dinalan kaangay sa Juan 1:1c, magahinakop dayon ang mga bumalasa nga ang imo buot silingon amo ang ‘isa ka dios.’ . . . Tuhay gid ang theos sa ho theos, kaangay sang pagkatuhay sa Ingles sang ‘isa ka dios’ sa ‘Dios’.” Si BeDuhn nagdugang: “Sa Juan 1:1, ang Polong indi ang isa kag ang lamang nga Dios, kundi isa ka dios, ukon isa ka espiritu kaangay sa Dios.” Ukon suno kay Joseph Henry Thayer, isa ka iskolar nga upod sa mga nag-research para sa American Standard Version: “Ang Logos [ukon, Pulong] balaan, indi ang Dios mismo.”

Dapat gid bala nga “tuman ka misteryuso” kon sin-o ang Dios? Indi, kon si Jesus ang pamangkuton. Sa pangamuyo niya sa iya Amay, ginpatuhay gid ni Jesus ang iya kaugalingon sa iya Amay paagi sa pagsiling: “Ini nagakahulugan sang kabuhi nga walay katapusan, ang pagkuha nila sing ihibalo tuhoy sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag tuhoy sa isa nga imo ginpadala, si Jesucristo.” (Juan 17:3) Kon nagapati kita kay Jesus kag nahangpan naton ang maathag nga panudlo sang Biblia, dapat tahuron naton sia subong ang balaan nga Anak sang Dios. Simbahon man naton si Jehova subong “ang lamang matuod nga Dios.”