Xikita nochi

¿Jesús ye toTajtsin Dios?

¿Jesús ye toTajtsin Dios?

MIAKEJ kineltokaj toTajtsin Dios, Jesús uan espíritu santo yetoskiaj ken san se Dios uan kitokayotia Trinidad. Teopixki John O’Connor okijto, trinidad “se tlamachtil tlen amo keman tikajsikamatiskej”. ¿Tleka sapanoua oui tikajsikamatiskej?

Se amochtli kijtoua: “Tlamachtil Trinidad amo nesi itech Biblia” (Diccionario crítico de Teología, ediciones Akal). Ik non, akinmej kineltokaj non tlamachtil kitemouaj seki versículos para kiteititiskej non melauak, pero ualeua kipatlaj tlen kijtoua Biblia.

Tlen kijtoua Juan 1:1

Sekimej kijtoua Juan 1:1. tlamachtia Trinidad. Biblia de Jerusalén Latinoamericana kijtoua: “Desde yiuejkika yokatka Tlajtoli uan Tlajtoli okatka iuan Dios [ika griego, ton theón], uan Tlajtoli okatka Dios [ika griego, theós] ”. Itech nin versículo ome uelta nesi tlajtoli “dios” ika griego. Achto (theón) kiyekanaj tlajtoli ton —ika griego uan ika español kijtosneki ye —, ik non, tikajsikamatij non kijtosneki ye toTajtsin Dios. Pero ijkuak oksepa nesi (theós) amo kiyekijtoua akin. ¿Omotlapololtijkej? Ma tikitakan.

¿Tleka sapanoua oui tikajsikamatiskej tlamachtil itech Trinidad?

Achto ma tikilnamikikan Juan okijkuilo ika griego koiné (común) uan kipia ken kijkuiloskej uan kitlajtoltiskej nin tlajtoli. Se ixtlamatki tlen itoka Archibald Thomas Robertson momachtia tlen kijtoua Biblia, okijto tla itech sujeto uan predicado ijkuilitok achto se tlajtoli, kijtosneki “san se tlamantli uan uelis tikinpapatlaskej”. Ye mopaleuia ika tlen kijtoua Mateo 13:38, kanin kijtoua “N tetlala [ika griego, ho agrós] ye n tlaltíkpaktli [ika griego, ho kósmos] ”. Ijkon ken moijkuiloua griego moajsikamati tlaltikpak noijki kijtosneki tetlala.

Pero ¿tlen panoua ijkuak san kijtoua akin sujeto pero predicado amo kiyekijtoua akin, ijkon ken kijtoua Juan 1:1? Ixtlamatki tlen itoka James Allen Hew ett kijtoua: “Itech nin versículo ijkon ken omoijkuilo sujeto uan predicado amo san se tlamantli”.

Para tikajsikamatiskej ye okijto tlen kijtoua 1 Juan 1:5, ompa kijtoua “Dios Ye n Tláwili”. Ijkuak kijtoua “Dios”, ika griego achto nesi tlajtoli ho theós uan yitikasijkamatij akin. Pero tlajtoli “Tláwili” (fos) amo kiyekijtoua akin. ¿Tlen kijtosneki? Hewett kijtoua: “Nochipa uelis tikijtoskej Dios ye tlauili pero amo uelis tikijtoskej tlauili ye Dios”. Para okachi tikajsikamatiskej uelis tikitaskej Juan 4:24 (“Dios, Ye Espíritu”) uan 1 Juan 4:16 (“Dios Ye tlasojtlálistli“). Itech nin ome textos techiluiaj akin sujeto pero tlajtoli “Espíritu” uan “tlasojtlalistli” amo kiyekijtoua akin. Ik non, amo uelis tikijtoskej “Espíritu ye Dios” nion “tlasojtlalistli ye Dios”.

¿Akin Tlajtoli?

Akinmej kixmatij tlajtoli griego uan akinmej kitlajtolkopaj Biblia kijtouaj Juan 1:1 amo kineki kijtos akin “Tlajtoli” ye kineki techmachtis tlen kichiua. Itech amochtli Comentario al Nuevo Testamento tlen okijkuilo William Barclay kijtoua: “Ijkuak nesi se tokayotl pero amo kijtoua akin, non kijtosneki se adjetivo. Juan amo okijto Jesús ye toTajtsin Dios ye okijto Jesús yetoskia ken se Dios” (cursivas okitlali akin okijkuilo). Noijki se ixtlamatki tlen itoka Jason David BeDuhn ye noijki okijkuilo: “Ika tlajtoli griego, tla itech Juan 1:1 amo kitlalilia akin theós, akinmej kitlajtoltiskej uelis kajsikamatiskej ye ‘se dios’. [...] Tlajtoli theós amo kijtoua akin uan ho theós kema kijtoua akin, ik non, san niman tikajsikamatij akin ‘se dios’ uan akin ‘toTajtsin Dios’”. Uan noijki kijtoua “itech Juan 1:1 Tlajtoli yetoskia ken se dios pero amo kijtosneki toTajtsin Dios akin sapanoua chikauak”. Amochtli Juan. Texto y Comentario, tlen okijkuilo Juan Mateos (noijki okitlajtolkopki Nueva Biblia Española) uan okipaleui Juan Barreto, noijki okijtojkej itech Juan 1:1, 2: “Nikan moijtoua eyi uelta ‘Dios’, ome uelta kijtoua ‘ye toTajtsin Dios’ pero se uelta amo kijtoua akin (se Dios ikaj akin ueyititok)”. Amochtli tlen itoka Análisis Gramatical del Griego del Nuevo Testamento, tlen okijkuilo Max Zerwick kijtoua: “‘Tlajtoli ueyititoka’ amo kijtosneki ye toTajtsin Dios akin sapanoua chikauak”. Amochtli Clave Lingüística del Nuevo Testamento Griego noijki ijkon kiyekijtoua.

Jesús okijto ye amo okatka ken iTajtsin

¿Uelis tikmatiskej akin toTajtsin Dios? Ijkuak Jesús omotlatlaujti okiteititi kema uelis tikmatiskej. Ye okijto: “Tla mitsixmatiskeh sanwel Tejwatsi n de milajka Dios, iwa Cristo Jesús, Akin Tejwatsi otikwaltítlanki, kipiaskeh n yolílistli tlan ayik tlamis” (Juan 17:3). Tla tikajsikamatij tlen okijto Jesús tiktlakaitaskej ken: ikone toTajtsin Dios. Pero san tikueyichiuaskej akin “de milajka Dios”.