Yang pafundinau anch yidiamu

Ov, Yesu Ndiy Nzamb?

Ov, Yesu Ndiy Nzamb?

Ov, Yesu Ndiy Nzamb?

ANTU avud akat kuman Usatu mud “mafundish ma pa dishin ma relijon wa win Kristu.” Kukwatijan ni mafundish minam, Tatuku, Mwan ni spiritu utumbila ad antu asatu mwi Nzamb umwing. Kardinal John O’Connor walonda piur pa Usatu anch: “Twij anch yid yom yikash nakash, ni tukutwishap kuyirumburil.” Mulong wak mafundish ma Usatu makasiken nakash kumwov kurumburik?

Ndinguril umwing ulondina piur pa Bibil uletin diyingishin dimwing. Ulondin mwamu piur pa Usatu: “Madiap kwau mafundish ma Bibil mulong kwikil verse ap umwing wa Bibil urumburila mafundish minam.” Mulong Usatu “madiap kwau mafundish ma Bibil,” in kwitiyij mu Usatu akat kukimb mu Bibil maverse manungina chikas ku mafundish minam ni yisu yivud akat kuchukul Mifund chakwel yikwatijan ni mafundish mau.

Ov, Verse Winou Ufundishin Usatu?

Pakach pa maverse mavud makatau kusadin nayimp pad Yohan 1:1. Mu ma Bibil mavud verse winou amukarumwin anch: “Pakusambish padingay Nzamb kand kal atanga ngand, kwading umwing upidilau anch, Dizu, ndiy wading nend Nzamb [mu Grek ton the·onʹ], ndiy wading kamu Nzamb [the·osʹ].” * Mud mulejenau mu ankwat, verse winou ukwet mitapu yaad ya dijin the·osʹ (nzamb) mu dizu dia Grek. Dijin diakusambish kud article défini ton uwejidinawaku, ni pa chinech, the·onʹ umekeshin Nzamb Mwin Dikand Diawonsu. Pakwez dijin dia kaad the·osʹ, dikwetap article défini. Ov, chinech chirumburikin anch avuramena kumutekaku?

Evanjil wa Yohan amufunda mu Koyine (Grek wa antu awonsu), ukweta niyend mbil jend ja pakampwil piur pa mutapu wa kusadin article défini. Mwin kwilej milong ya Bibil Archibald Robertson urumburil anch ang kurutu kwa mutu wa mulong (sujet) ni dizu dirumburila muntu ap chom (attribut) kud article, “komb yawonsu yijiken, yid pamwing, ni yikutwish kwau kuswimpijan.” Robertson usadidin Mateu 13:38 mud chilakej, verse winou ulondin anch: “Chir [mu Grek ho a·grosʹ] yawiy ngand [mu Grek ho koʹsmos].” Kukwatijan ni mutapu wa kufund dizu dia Grek, anch chir yawiy ngand, komb ngand yawiy kand chir.

Chad chid nchik anch mutu wa mulong ukwet article défini pakwez dizu dirumburila muntu ap chom dikwetap, mud muchidia mu Yohan 1:1? Pajimbwilay verse winou mud chilakej, mwin kwilej milong ya Bibil James Allen Hewett ukasikeshin anch: “Mu mutapu winou, mutu wa mulong ni dizu dirumburila muntu ap chom yidiap chom chimwing, yilakenap ni yifanakenap ap pakemp.”

Mulong wa kulet chilakej, Hewett usadidin 1 Yohan 1:5, ulondina anch: “Nzamb udi kutok.” Mu Grek, dizu “Nzamb” adikwarumwin anch ho the·osʹ, ni kud article défini. Pakwez phos urumburikina “kutok” kakwetap article. Hewett upwishin anch: “Anch tukutwish . . . kulond anch Nzamb umekeshin mikadil ya kutok; tukutwishap kulond anch kutok ndiy Nzamb.” Yilakej mud yiney yid kand mu Yohan 4:24, ulondina anch “Nzamb udi Mwiku,” ni mu 1 Yohan 4:16, ulondina anch “Nzamb udi rukat.” Mu Grek, mu maverse minam mawonsu, mitu ya milong yikwet ma article défini, pakwez mazu marumburila muntu ap chom, “Mwiku” ni “rukat” makwetap kwau. Chawiy mitu ya milong ni mazu minam yikutwishap kuswimpijan. Maverse minam makutwishap kurumburik anch “Mwiku ud Nzamb” ap anch “rukat ud Nzamb.”

Chad ov, nany udia chakin kamu “Dizu”?

In kwilej milong ya Bibil avud in Grek ni in kukarumun Bibil itiyijin anch Yohan 1:1 ushinshikidin kadiap pa kwijik nany udia “Dizu”, pakwez wisambin mutapu udiay. William Barclay, udia mwin kukarumun Bibil ulondin anch: “Mulong [kambuy Yohan] kasadidinap article défini [ho] kurutu kwa theos, dizu dined did kwau mulong wa kurumburil . . . Yohan karumburilap pinap anch Dizu did chilik chimwing ni Nzamb. Mu kulond patok, kalondinap anch Yesu wading Nzamb.” Mwin kwilej milong ya Bibil Jason David BeDuhn niyend ulondin mutapu umwing anch: “Mu dizu dia Grek, anch walik kusadin article défini kurutu kwa dijin theos mu kufund kwey mud muchidia mu Yohan 1:1, in kukutang akwov anch ukimbin kulond piur pa ‘nzamb’ win mwawonsu . . . Kulik kumutek kusadin anch theos ashalijana nakash ni ho theos mud mutapu ushalijadina ‘nzamb’ ni ‘Nzamb’ mu Uruund.” BeDuhn uwejidinaku anch: “Mu Yohan 1:1, Dizu kadiap ndiy udia Nzamb Sakatang, pakwez ud nzamb ap ukwet wuntu wa winzamb.” Ap kukwatijan ni kulond kwa Joseph Henry Thayer, udia mwin kwilej milong wa Bibil wakarumuna American Standard Version ulondin anch: “Logos [ap anch Dizu] wading mud Nzamb, kadiap Nzamb win amwinend.”

Ov, kwijik chidiay Nzamb chid “chom chikash nakash chakad kutwish kwov kurumburik”? Yadingap yom yikash kudiay Yesu. Pading pamulembilay Tatukwend, Yesu wamekesha patok kushalijan kudia pakach pendendiy ni Tatuku chisu chalonday anch: “Antu akwikal nich mwom wa chikupu anch akwijik ey Nzamb umwing kusu wakin, ni kumwijik Yesu Kristu watuma ey.” (Yohan 17:3, NWT) Anch twamwitiyij Yesu ni kutesh mafundish movikena nawamp ma Bibil, tukumulimish mulong ud Mwan a Nzamb. Tukumwifukwil Yehova mulong ud “Nzamb umwing kusu wakin.”

[Mazu madia kwishin kwa paj]

^ Mulong wa kwijik anch the·osʹ afanyidin kumukarumun anch “Nzamb,” mu kujimbish dimuny diakusambish, ap “nzamb” (mud mumukarumwinau mu ma Bibil makwau), in kukarumun a mazu makatat kafanyidinap kwau kwimen ching pa mamaniskri makwetau, mulong mu mamaniskri makur yom yawonsu ayifundin kwau mu mamuny majim. In kukarumun afanyidin kand kushinshikin yom yikwau.

[Blurb]

Mulong wak mafundish ma Usatu makasiken nakash kumatesh?

[Blurb on page 19]

Yesu wamekesha kushalijan kujim kudia pakach pendendiy ni Tatukwend

[Chipich chidia pa paj]

Church at Tagnon, France