Aver yem sha atineakaa

Yesu Ka Aôndo?

Yesu Ka Aôndo?

Ior kpishi nenge Triniti ér “ka ityesen i vesen i kwaghaôndo u Mbakristu.” Ityesen ne kaa ér, Ter man Wan man icighan jijingi cii kohol ka Aôndo môm. Orhemen ugen ken kwaghaôndo u fada u i yer un ér John O’Connor yô kaa ér: “Trinti ka ityesen i i ze shimi, shi se lu a kav i ga yô.” Er nan ve ityesen i Triniti la i taver u kaven yumu?

Dikishenali i i yer ér The Illustrated Bible Dictionary la na ityôkyaa i môm. Dikishenali la ôr kwagh u Triniti ér: “Ka ityesen i ken Bibilo ga, sha ci u u fatyô u zuan a ijiir i môm ken Bibilo i i ôr kwagh u Triniti ga.” Er ityesen i Triniti la i lu “ityesen i ken Bibilo ga” yô, mba ve tesen ior kwagh u Triniti la ka ve nôngo sha afatyô ve ér ma ve zough a ijiir i Bibilo i ôr kwagh u Triniti yô, shin ve pasen avur a Bibilo sha gbenda u aa zua sha ityesen ve yô.

Ivur Ne Sue Ityesen i Triniti?

Ikyav i tesen yô, ivur Bibilo i môm i ior ka ve gema a mi ér i i sue ityesen i Triniti yô, ka Yohane 1:1. Icighan Bibilo gema ivur ne ér: “Sha hiihii je Imo lu; Imo la lu vea Aôndo [zwa Grika,ton the·onʹ], man Imo la lu Aôndo je [the·osʹ].” I nger ishember i ken zwa Grika i the·osʹ (aôndo) la ken ivur ne sha igbenda ihiar. Gbenda u hiihii la, i hii ngeren a ishemberti i ken zwa Grika i ton la. Man sha gbenda u i hii ngeren la yô, ishember i the·onʹ la ka Aôndo U Hemban Agee Cii je la. Nahan kpa, gbenda u sha uhar u i nger the·osʹ la yô, i kera hii sha ton ga. Nahan yange i hungur a hungur?

Er nan ve ityesen i Triniti la i taver u kaven yumu?

Yange i nger Ivangeli i Yohane ken zwa Grika u yange i lamen hen shighe la wuee yô. Man zwa ne yange u lu a atindi kua gbenda u yange i ngeren u yô; hemban je yô, gbenda u yange i eren tom a asember a tesen kwagh u i lu vanden ôron kwagh na van la. Orngerenkwagh sha akaa a ken Bibilo ugen u i yer un ér A. T. Robertson yô nenge ér aluer ka lamen man i hii kwagôron la sha asember a tesen kwagh u i lu ôron van la cii ve i ter or u i lu ôron kwagh u nan kua kwagh ugen u i mase ôron la yô, “kwagh la cii ka kwaghmôm, kwagh kaha ga.” Robertson maa tese ikyav sha Mateu 13:38. Ivur la kaa ér: “Sule la [zwa Grika, ho a·grosʹ] yô ka tar [zwa Grika, ho koʹsmos].” Kwagh la tese ér sule la man tar la cii ka kwaghmôm, sha ci u a fatyô u kaan kpaa ér tar la ka sule.

Nahan kpa, aluer i nger kwagh sha gbenda u i nger ken Yohane 1:1 la nahan di ye? Orfantakeda ugen u i yer un ér James Allen Hewett yô, tese ikyav sha ivur ne. A kaa ér: “Zum u i nger kwagh nahan yô, or shin kwagh u i lu ôron kwagh na la kua kwagh u i mase ôron la mba kwaghmôm ga, shi ve zua cuku ga.”

Ikyav i tesen yô, Hewett ôr kwagh u 1 Yohane 1:5. Ivur la kaa ér: “Aôndo ka iwanger.” Ken zwa Grika yô, “Aôndo” ka ho the·osʹ nahan maa i hii sha ishember i ho la. Kpa ishember i ken zwa Grika i phos i i lu “iwanger” la yô, i kera ter ishember i ho la cii ve i mase ngeren i ga. Hewett maa kaa ér: ‘Or a fatyô u kaan ér iwanger ka i lu hen ape Aôndo a lu yô; kpa shighe môm ngu u or a fatyô u kaan ér iwanger ka Aôndo ga.” Ikyav igen yô, ka Yohane 4:​24, ape i kaa ér “Aôndo ka jijingi” la, man 1 Yohane 4:​16, ape i kaa ér “Aôndo ka dooshima” la. Ken avur la cii, gbenda u i nger la a fatyô u kôron kwagh shon gema ga. A fatyô u kaan ér “Jijingi ka Aôndo” shin “dooshima ka Aôndo” ga.

“Imo la” Ka Ana?

Ior kpishi mba ve fe kwagh u zwa Grika u ngise i lamen la tsembelee yô, kua mbageman Bibilo kaa ér ivur i Yohane 1:1 la ver ishima ka sha kwagh u or u nan lu imo la ga, kpa ka sha ieren i “Imo la.” Orgeman Bibilo ugen u i yer un ér William Barclay yô, kaa ér: “Gbenda u [apostoli Yohane] yange nger ishember i ken zwa Grika i theos [Aôndo] heen la tese ér lu kaan ér Imo la lu er, inja na yô, lu pasen a pase kwagh u Imo shon. Yohane lu ôron heen ér Imo la ka Aôndo ga. U ôron sha gbenda u taver ga yô, Yohane lu ôron ér Yesu ka Aôndo ga.” Profesôr Jason David BeDuhn u a tesen ken makeranta u kwaghaôndo kpa kaa ér: “Ken zwa Grika yô, aluer u nger ishember i theos [Aôndo] la er i nger ken Yohane 1:1c la nahan yô, mba ve lu ôron kwagh u u nger la vea hen ér ka ma ‘aôndo’ ugen u lu ôron kwagh na ye. . . . Er i nger ishember i ho cii ve i mase ngeren theos ga yô, tese ér kwagh la ngu kposo a ho theos u i lu Aôndo la, vough er ken zwa Buter kpa ‘aôndo’ a lu kposo a ‘Aôndo’ nahan.” BeDuhn shi kaa ér: “Ken Yohane 1:1 yô, Imo la ka Aôndo u hemban cii la ga, kpa ka ma aôndo shin jijingi u lun er Aôndo nahan.” Shin se fatyô u ôron er orfantakeda ugen, Joseph Henry Thayer, u yange er tom sha Bibilo i American Standard Version la ôr nahan. Yange kaa ér: “Ishember i Logos [shin Imo] la, yange lu jijingi u lun er Aôndo nahan, kpa lu Aôndo U Hemban Agee Cii la iyolna ga.”

Yesu yange pase mkposo na a Ter na wang

Kwagh ne tese ér gba u a “taver u fan” or u Aôndo a lu yôô? Yesu yange nenge nahan ga cii. Yesu yange pase mkposo na a Ter na shighe u lu eren msen hen Ter na la. A kaa ér: “Man u̱ ve̱ zua a uma u tsôron yô, saa vea lu keren u fan we, we Aôndo u mimi tswen, man un u u tindi la, ka Yesu Kristu je la.” (Yohane 17:3) Aluer se na Yesu jighjigh shi se kav kwagh u Bibilo i tese la wang yô, se na un icivir sha ci u ngu a ngu Wan u Aôndo. Shi se civir Yehova sha ci u ka un a lu “Aôndo u mimi tswen” ye.