PARA ha damu nga tawo, an Trinidad “an nangunguna nga doktrina han Kristiano nga relihiyon.” Sumala hini nga katutdoan, an Amay, Anak, ngan baraan nga espiritu tulo nga persona ha uusa nga Dios. Mahitungod hini, hi Kardinal John O’Connor nagsiring: “Maaram kita nga misteryoso ito hinduro, ngan diri gud naton masasabtan.” Kay ano nga makuri gud ito masabtan?

An The Illustrated Bible Dictionary naghahatag hin usa nga hinungdan. Mahitungod ha Trinidad, ini nga publikasyon nasiring: “Ito nga doktrina diri basado ha Biblia tungod kay waray teksto nga naghihisgot hito.” Tungod kay ito nga “doktrina diri basado ha Biblia,” an mga nasuporta hito nangangalimbasog gud pamiling hin mga teksto—ginbabaliko pa ngani ito—basi suportahan an ira katutdoan.

Usa nga teksto nga agsob sayop gamiton amo an Juan 1:1. Ito nasiring: “Ha tinikangan amo an Pulong, ngan an Pulong upod ha Dios [ha Griego, ton the·onʹ], ngan an Pulong amo an Dios [the·osʹ].” Ha Griego, mababasa dinhi hini nga teksto an duha nga klase han nombre nga the·osʹ (dios). An siyahan nasunod ha pulong nga ton (an)—usa nga klase hin definite article ha Griego, ngan hini nga teksto an pulong nga the·onʹ nagtutudlok ha Makagarahum-ha-ngatanan nga Dios. Kondi ha ikaduha, an the·osʹ waray ton. Nalikatan la ba ito?

An Ebanghelyo ni Juan iginsurat ha Koine, o komon nga Griego, nga may espisipiko nga mga surundon ha paggamit han definite article. Hi A. T. Robertson nga eksperto ha Biblia nasiring nga kon an ginhihisgotan o subject ngan an  mga pulong nga nagsasaysay hito o predicate pariho may definite article, ito nga duha “gintatagad nga pariho, uusa la, ngan puydi magkabalyo.” Ha pag-ilustrar, iya gin-gamit an Mateo 13:38 nga nasiring: “An urumhanan [ha Griego, ho a·grosʹ] amo an kalibotan [ha Griego, ho koʹsmos].” An gramatika nabulig ha aton nga hisabtan nga an “kalibotan” amo liwat an “urumhanan.”

Kondi, kumusta man kon an subject may definite article kondi an predicate waray, sugad ha Juan 1:1? Ha pag-unabi hito nga teksto sugad nga ehemplo, an eskolar nga hi James Allen Hewett nagsiring: “Ha sugad nga pagkahan-ay, an subject ngan predicate diri magkapariho, diri magkatupong.”

Ha pag-ilustrar, ginamit ni Hewett an 1 Juan 1:5 (NW) nga nasiring: “An Dios kalamrag.” Ha Griego, an “Dios” ho the·osʹ, salit may-ada definite article. Kondi waray definite article antes han pulong nga phos para ha “kalamrag.” Hi Hewett nagsiring: “An usa pirme . . . makakasiring nga an Dios ginrirepresentaran han kalamrag; kondi an usa diri pirme makakasiring nga an kalamrag Dios.” An pariho nga ehemplo mababasa ha Juan 4:24, “an Dios Espiritu.” Hini nga bersikulo, an subject may definite article nga “an,” kondi an predicate nga “Espiritu,” waray. Salit an “Dios” ngan “Espiritu” diri puydi magkabalyo. Diri iginpapasabot hini nga teksto nga “an Espiritu Dios.”

Damu nga eksperto ha Griego ngan parahubad han Biblia an nasiring nga an ginpapabug-atan han Juan 1:1 diri an pangirilal-an, kondi an usa han kalidad han “an Pulong.” An parahubad han Biblia nga hi William Barclay nagsiring: “Tungod kay [hi apostol Juan] waray gumamit hin definite article antes han theos, naghuhulagway la ito . . . Diri dinhi iginpapasabot ni Juan nga an Pulong amo an Dios. Ha simple nga pagkayakan, waray hiya sumiring nga hi Jesus Dios.” Dugang pa, an eskolar nga hi Jason David BeDuhn nagsiring: “Ha Griego, kon diri ka gumamit hin definite article antes han theos pariho ha Juan 1:1c, huhunahunaon han imo magbarasa nga an imo iginpapasabot ‘usa nga dios.’ . . . Kon waray definite article, iba gud an kahulogan han theos ha ho theos, sugad la nga magkaiba an ‘usa nga dios’ ngan ‘an Dios’ ha Ingles nga pinulongan.” Hiya nagdugang: “Ha Juan 1:1, an Pulong diri an usa-ngan-amo la nga Dios, kondi usa nga dios, o baraan nga persona.” O sugad han ginsiring han eskolar nga hi Joseph Henry Thayer, usa han binulig ha paghimo han American Standard Version: “An Logos [o, Pulong] baraan, diri an baraan nga Dios mismo.”

An pangirilal-an ba han Dios “misteryoso hinduro”? Diri para kan Jesus. Ha pag-ampo ha iya Amay, matin-aw nga iginpakita ni Jesus an iya kaibahan ha iya Amay han hiya siniring: “Ini amo an kinabuhi nga waray kataposan, nga hira kumilala ha imo, nga amo la an matuod nga Dios, ngan hi Jesu-Kristo nga imo ginpakanhi.” (Juan 17:3) Kon natoo kita kan Jesus ngan nasasabtan an simple nga katutdoan han Biblia, tatahuron naton hiya sugad nga an baraan nga Anak han Dios. Sisingbahon liwat naton hi Jehova sugad nga “amo la an matuod nga Dios.”