Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yileñaleña Yamwekeshaña Maana aYehova

Yileñaleña Yamwekeshaña Maana aYehova

Yileñaleña Yamwekeshaña Maana aYehova

‘Yililu yindi yakamonewaña yamwekenaña muyuma yaleñeliyi.’—AROMA 1:20.

1. Indi maana amukaayi akojeja antu amavulu kwiladi makonu?

 ANTU mukaayi kejima atoñojokaña nawu muntu weluka yuma diyi wukweti maana. Komana chalala akweti maana? Inehi, muloña antu atenañawu nawu akwamaana hiyanateli kukwasha antu hela kufumba antu chachiwahi hakwila ekali namuzañalu muchihandiluku. Kwambukaku, antu etejaña kulondela maana amukaayi akuminaña, ‘dakubankañila niniku niniku, nakulelujoka nampepela yantañishilu yejima.’—Aefwesesa 4:14.

2, 3. (a) Muloñadi Yehova chekalilayi ‘mwinimaana kankawindi’? (b) Indi maana afumaña kudi Nzambi aambuka ñahi namaana amukaayi?

2 Ichi chaambukaku nawantu adizaña maana alala chikupu, Afumaña kudi Yehova Nzambi. Bayibolu yatulejaña nawu Yehova diyi ‘mwinimaana kankawindi.’ (Aroma 16:27) Weluka yuma yejima yaleñayi, nichayileñayi nichiyekala. Nshimbi yayuma yaleñawu—hashindamenaña antu neyi anakusandujola—ayileñeli kudi Yehova. Dichi, hazañalalaña nayuma yatuñatuñañawu antu, hela kutiya kuwaha nayitoñojoka yawantu yamonañawu antu amavulu nawu diwu maana amawahuku. “Nzambi wamonaña maana amakonu nindi hiwusupi.”—1 Akorinda 3:19.

3 Bayibolu yatulejaña nawu Yehova “wenkaña” ambuñindi “maana.” (Yishimu 2:6) Kwambukaku namaana awantu, maana afumaña kudi Nzambi hiyakalaku. Ilaña, akonkomwenaña hawuñaji wawuwahi nawa ashindamena hakwiluka kwalala nikashinshi. (Tañenu Yakoba 3:17.) Kapostolu Pawulu wahayamini maana aYehova. Wasonekeli nindi: ‘Maheta amaana nayuma yelukayi Nzambi, Ochiyakunama! Wuñaji windi, Ochiwakañanya kuwiluka! Njila jindi, Ochijakañanya kujishinshika!’ (Aroma 11:33) Chineli Yehova diyi wabadika maana chikupu, twakuhwelela netu nshimbi jindi jatulombolaña chachiwahi muchihandilu. Kafwampi, Yehova weluka yuma yitwakeñaña hakwila nawu twikali namuzañalu kubadika muntu wudi wejima.—Yishimu  3:5, 6.

Yesu ‘hiMukalawenu’

4. Tunateli kwiluka ñahi maana aYehova?

4 Maana aYehova, hamu nayililu yindi yikwawu yabadika, yamwekenaña muyuma yaleñeliyi. (Tañenu Aroma 1:20.) Nyidimu yaYehova yamwekeshaña yililu yindi muyuma yamaneni nimuyuma yanyanya. Twamonaña wunsahu wawuvulu waNleñi wabadika maana nawa wukweti kukeña kudi kwejima kutunateli kutala, chili mwiwulu chili hamaseki. Kuhitila mukushinshika yuma yaleñayi tunateli kudiza yuma yayivulu hadi yena.—Masamu 19:1; Isaya 40:26.

5, 6. (a) Hinyi wamukwashiluku Yehova hakuleña yuma? (b) Yumanyi yitukushinshikahu, nawa muloñadi?

5 Yehova hadiñi nkawinduku hampinji ‘yaleñeliyi mawulu nimaseki.’ (Kutachika 1:1) Bayibolu yashimuna nawu henohu kanda aleñi yuma yamwekanaña, Nzambi wasambilili kuleña muntu wakuspiritu wazatishiliyi hakuleña “yuma yejima.” Iwu chileñaleña wakuspiritu wadiñi Mwana kaNzambi wasemuka nkawindi hohu—“wedi wayuma yaleñeluwu yejima”—wenjili nakushakama hanu hamaseki nawa amuteneneña nawu Yesu. (Akolose 1:15-17) Kufwana Yehova, Yesu niyena wekala namaana. Kafwampi, muYishimu kapetulu 8 amushimuna nawu himuntu wamaana. Aka kapetulu kamuBayibolu kamutena cheñi Yesu nawu “mukalawenu” waNzambi.—Yishimu 8:12, 22-31.

6 Dichi, yileñaleña yamwekanaña yamwekeshaña maana aYehova niaMukalawenu windi, Yesu. Yileñaleña yikweti yuma yalema yitwatela kudizilaku. Twayenu tushinshiki hayakutalilahu yiwana yayuma yaleñawu yatenawu haYishimu 30:24-28 nawu “twasweja nankashi maana.” *

Tunateli Kudizila Kudi Anzenkeneni Adikita

7, 8. Yumanyi yayizañaleshaña kutalisha hadi anzenkeneni nimakenyi?

7 Tunateli kudizila kutuyuma tuyatenañawu nawu, “twakeha hanu hamaseki” neyi tushinshika chaleñawu itu tuyuma ninyidimu yitwazataña. Chakutalilahu, toñojokenu anzenkeneni chaswejawu nankashi maana.—Tañenu Yishimu 30:24, 25.

8 Anzenkeneni adikitaña nañovu hamaseki nimumeena ekala amavulu chikupu. Anzenkeneni adaambula munyikanka, nawa munyikanka yayivulu mwekala nyitapu yisatu yawanzenkeneni chidi neyi: amama jawu, amayala niakwakuzata. Izanvu didi dejima dazataña mudimu wakeñekaña hakwakamena mukanka. Makenyi akuluka yitembi mujawundimi. Aka kabubu kanyanya kashaña wushi kumbutu, katampulaña nikutampika nawa katetaña nsela nakuyiñija kwishina kulonda kutoka nakwidisha yakudya yayivulu. Akwakusandujola nsañu awana kwila nawu awa makenyi akuluka yitembi afwana ndimi adikitaña nañovu kwesekeja nakuvula kwayakudya yinakukeñeka mumukanka wawu. *

9, 10. Tunateli kwikala ñahi adikita neyi anzenkeneni?

9 Tunateli kudizila kudi anzenkeneni. Kuhitila mukubanjila chadikitañawu anzenkeneni tunateli kudizilaku netu, neyi tunakukeña yuma yayiwahi twatela kudikita nañovu. Bayibolu yatulejaña nawu: ‘Eyi nkopi yaku kudi nzenkeneni wutali mwelañayi, wukwatiluku namaana. Kutoña wena hiyakweti hela mwanta, hela nlomboli, hela mukwakuyiyulaku, adikeñelaña yakudya yawu hamwaka wanvula, apompeshaña kudya kwawu hachilaaka chakwañula yakudya.’ (Yishimu 6:6-8) Yehova niMukalawenu windi Yesu, adikita chikupu. Yesu wahosheli nindi: “Tata yami wuchidi kukalakala nihanu, ninami nawa nidi nakukalakala.”—Yowanu 5:17.

10 Hakwikala akwakwimbujola Nzambi niKristu, anetu nawa twatela kwikala akwakudikita chikupu. Hichikweti muloña namudimu wutukweti muchipompeluku, wejima wetu twatela ‘kusweja kukalakala mudimu waMwanta.’ (1 Akorinda 15:58) Dichi, twatela kulondela kukonkomwena kwaPawulu kwakonkomweneniyi akwaKristu amuRoma nindi: “Hansañu yatela kudikwatisha, bayi mulabaku; ikalenu neyena muspiritu nakumukalakela Mwanta.” (Aroma 12:11) Ñovu jetu jakwila nkeñelu yaYehova hijamukunkulwayuku, muloña Bayibolu yatushiika nawu: “Nzambi waloña, hakavulamena mudimu wenu hela kukeña kumwakeñeli ijina dinduku.”—Aheberu 6:10.

Kuhemba Wulunda Wetu naNzambi

11. Shimunenu chelañayi chibatata.

11 Chibatata hikanyama kanyanya kanateli kutudizisha yuma yalema. (Tañenu Yishimu 30:26.) Aka kanyama kanyanya kashakamaña mumalola. Chibatata chadikiñaña kudi ayidanyi hamuloña wakumwena hahalehi nawa chaswamaña mumeena amumalola. Hakwila nawu ekaleña neyena mumpinji yachishika nikudikiña kuyidanyi, ayibatata ashakamaña hamu munyikanka. *

12, 13. Yumanyi yitunateli kudizila kudi chibatata?

12 Yumanyi yitunateli kudizila kudi chibatata? Tachi, ilukenu nenu aka kanyama hikashaña wumi waku hakatoñaku. Ilaña kazatishaña chiwahi mesu aku amwenaña hahalehi kulonda kumwena ayidanyi kwakulehi, nawa kashakamaña kwakwihi nameena kulonda kuswama ayidanyi. Chochimu, anetu twatela kwikala asoñama kulonda tutweshi kwiluka yuma yatama yabulaña kumwekana yidi mukanu kaayi kaSatana. Kapostolu Petulu wakonkomweneni akwaKristu nindi: “Babalenu, tonenu; mukwankunyi nenu Diyabolu wudi nakuya nakutambatamba nakukeñakeña akudyayi, neyi mutupa wabulumaña.” (1 Petulu 5:8) Hampinji yadiñayi Yesu hanu hamaseki, watwalekeluhu kwikala watona, nakudikiña kukweseka kwaSatana kwejima kwakufumpa kashinshi Kindi. (Matewu 4:1-11) Yesu, wayimikililili atumbanji twindi chakutalilahu chachiwahi.

13 Njila yimu mutwatela kwikalila atona yidi yakuzatisha yuma yatukiñaña kuspiritu yatuloñeshelañayi Yehova. Hitwatela kudiwula kudiza Izu daNzambi nikuwanikaña kukupompa kwawakwaKristuku. (Luka 4:4; Aheberu 10:24, 25) Kubombelahu, neyi chibatata chichatwalekañahu kushakama hamu nawakwawu, twatela kudikunda chikupu nawakwetu akwaKristu kulonda ‘tudikolesheña wumu namukwawu.’ (Aroma 1:12) Kuhitila mukuzatisha yuma yatuloñeshelañayi Yehova yakutukiña nachu, twamwekeshaña nawu tuneteji mazu aDavidi ñimbi yamasamu, wasonekeli nindi: “Yehova diyi ilola dami, diyi mpwembu yami, diyi wampulwishaña, diyi Nzambi yami, diyi ilola dami dakola ngu, Dimu nukubatamina.”—Masamu 18:2.

Kuumika muMpinji Yekañesha

14. Hela chakwila kabola kamu kanateli kumwekana neyi kamukunkulwayi, tunateli kuhoshahu hodi hamukanka watubola?

14 Tunateli kudizila cheñi kudi kabola. Kabola kamu kaleha kwakwihi najisentimita 5 hohu, kanateli kumwekana neyi kamukunkulwayi, ilaña tubola twatuvulu twakoñaña yuma yakuhayamisha. (Tañenu Yishimu 30:27.) Chineli tubola atwiluka nawu twafwa hakudya, mukanka watububu twenitu twabulaña kuzeya wunateli kumanisha swayi-swayi iha dinashiki dehi hakumuna. Bayibolu yesekeja lushindu lwamukanka watububu tunakwinza, kubombelahu nitubola, nalushindu lwamakalu nilwamulañu wakesi kalashaña ntotu. (Yoweli 2:3, 5) Antu atuña kesi kulonda kukañesha mukanka watubola, ilaña yuma yeniyi hiyavula kuzatikaku. Muloñadi? Tubola twafwaña twajimaña kesi, twashalañahu twatwalekañahu chakadi kutukañesha. Hela tuhu chakubula mwanta hela nlomboli, mukanka watubola wazataña neyi mashidika adiloñesha chachiwahi, nakushinda kukala kudi kwejima. *Yoweli 2:25.

15, 16. Indi akwakushimwina Wanta amakonu afwana ñahi mukanka watubola?

15 Kaprofwetu Yoweli wesekejeli mudimu wawambuña aYehova nachazatañawu atubola. Wasonekeli nindi: “Hiyakutemoka neyi ayilobu, hiyakukandama mpwembu neyi akwanjita. Hiyakwenda iwu nakudimakena nahindi, iwu nakudimakena nahindi, hiyaluwañeshaña nyisululu yawuku. Hiyadishinjikañaku; adimakenaña iwu nahindi, iwu nahindi. Akuminaña dakuhanuka hayitwa yawakwawu chakadi kufuma munjila yawu.”—Yoweli 2:7, 8.

16 Iwu wuprofwetu wayilumbulula chachiwahi akwakushimwina aWanta waNzambi amakonu. Kwosi “mpwembu” yekañesha yinatweshi kulekesha mudimu wawu wakushimwina. Ilaña, embujolaña Yesu, watwalekeluhu kwila nkeñelu yaNzambi hela chakwila antu amavulu amudiwili. (Isaya 53:3) Chalala, akwaKristu amakwawu ‘aholokela hayitwa’ kuhitila mukuyijaha kukola chikuhwelelu chawu. Hela chochu, mudimu wakushimwina wunakutwalekahu, nawa akwakushimwina Wanta anakuvulilaku. Kafwampi, ikabisha daleñelaña nsañu yayiwahi kushika kudi antu abula kutiyahu nsañu yaWanta. (Yililu 8:1, 4) Komana mwomikaña mumudimu wenu wakushimwina neyi kabola hela chakwila munakumona ikañesha nichaambu?—Aheberu 10:39.

“Kakelenu Yuma Yayiwahi”

17. Muloñadi nyendu yamunsulu chiyalamatilaña hayuma yasenena?

17 Munsulu wanyanya haholokaña hamuloña wañovu yakokelaña hamasekuku. (Tañenu Yishimu 30:28.) Kafwampi, asayantisiti ahayama hawuswa wanaka kanyama kanyanya chikakandamaña kumbañu swayi-swayi nikuhita hatupala hasenena chakadi kuholoka. Chumanyi chakwashaña munsulu kwila mwenimu? Bayi neyi munsulu wekala nawudimbwaku. Ilaña, nyinu yamunsulu yejima yikweti mudita wapapalala wafwana mavuji amavulu adimbata. Awa mavuji ejima adimbata akweti wanda wawuvulu wasebalala. Ñovu yawanda weniwu yatelela kukwata kulema kwakubadika mujimba wamunsulu—hela chakwila munsulu nakuhita lufuchi hekalashi iku chanyima chinatalishi heseki. Hakuhayama hawuswa wamunsulu, akwakusandujola ahosha nawu yuma yatuñañawu hakwimbujola nyendu yamunsulu anateli kuyizatisha neyi wupombu wañovu. *

18. Tunateli kwiluka ñahi chikupu netu mpinji yejima ‘twakakelaña yuma yayiwahi’?

18 Yumanyi yitunateli kudizila kudi munsulu? Bayibolu yatukonkomwena nawu: “Tiyenu kutama nayuma yatama, kakelenu yuma yayiwahi.” (Aroma 12:9) Yililu yatama yinatandi mukaayi kaSatana yinateli kutuleñela kubula kukakela kunshimbi jaNzambi. Chakutalilahu, kudikunda nawantu abulaña kwovwahila nshimbi jaNzambi—chili kushikola, kumudimu hela yisela yikwawu yatama—kunateli kuluwañesha kufuukulahu kwetu kwakwila chuma chachiwahi. Bayi mwiteja chumichi chiyimwekenuku. Izu daNzambi datubabeshaña nawu: ‘Bayi wudimona neyi wukweti maanaku.’ (Yishimu 3:7) Ilaña, londelenu kufumba kwakuwahi kwafumbiliyi Mosi antu jaNzambi akushankulu nindi: “Wakatiyaña Yehova Nzambi yeyi woma; diyi wakakalakelaña; diyi wakalamata mbe, diyi wakasanyikaña ijina dindi.” (Kuhituluka 10:20) Kuhitila mukumukakela Yehova, twamwimbujolaña Yesu, ashimwinuwu nawu: ‘Wakeñeli kuloña, waheleli kuluwa.’—Aheberu 1:9.

Kudizila kuYuma Yaleñayi Nzambi

19. (a) Yililwinyi yaYehova yimwamonaña halwenu muyileñaleña? (b) Indi maana aNzambi anateli kutuhetesha ñahi?

19 Kwesekeja nachitunadizi, yililu yaYehova yamwekenaña muyuma yaleñeliyi, nawa kuyileñaleña yindi twadizilañaku yuma yalema. Neyi tusweja kushinshika hanyidimu yaYehova, tukasweja kuhayama hamaanindi. Kusha kashinshi kumaana aNzambi, tukusweja kwikala namuzañalu makonu nawa chikatukiña kumbidi. (Mukwakutaŋisha 7:12) Eña, twaketeja netu mazu ekala haYishimu 3:13, 18, akwila nawu: “Muntu wukuwana maana nimuntu wukuheta kashinshi nakooleki. Antu amukwataña chikasa anakwati kumutondu wawumi; antu ejima amukakela anakooleki,” alala.

[Tumazu twaheshina]

^ Atwansi anateli kudiluñisha kutala nyikanda yinatenuwu mutunsona twaheshina nakuhoshahu kutalisha hayuma yasandujolawu hampinji yakuhanjeka chinu chibaba hakudiza Kaposhi Kakutalila.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu kutalisha hamakenyi, talenu Awake! yaMarch 22, 1997, ifu 31, niMay 22, 2002, ifu 31.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu yinakuhosha hadi chibatata, talenu Awake! yaSeptember 8, 1990, mafu 15-16.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu yinakuhosha hadi atubola, talenu Awake! yaOctober 22, 1976, ifu 11.

^ Neyi munakukeña nsañu yikwawu yinakuhosha hadi munsulu, talenu Awake! yaApril 2008, ifu 26.

Munakwanuka?

Chumanyi chachiwahi chitwadizilaña kudi  . . .

• nzenkeneni?

• chibatata?

• kabola?

• munsulu?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Nyevulu yidi hefu 18]

Ayibatata ashakamaña hamu munyikanka kulonda kudikiña kuyidanyi. Komana ninenu dichimwelaña?

[Nyevulu yidi hefu 20]

Kufwana tubola, ankoñi akwaKristu omikaña

[Mwevulu wudi hefu 20]

Neyi chochalamataña munsulu hayuma hasenena, akwaKristu akakelaña yuma yayiwahi

[Mazu aKusakilila adi hefu 20]

Stockbyte/Getty Images