Jesuseʼ letiʼe maas Nojoch Moisesoʼ

«Yuumtsil a [Dioseʼexeʼ] bin u kaʼaj u túuxt tiʼ teʼex juntúul [profeta] jeʼel bix teneʼ jóokʼesaʼan tiʼ ichil a sukuʼuneʼex. Uʼuyeʼex u tʼaan.» (HCH. 3:22)

1. ¿Baʼax tsʼoʼok u beetik yaʼab máakoʼob yoʼolal le baʼax tu beetaj Jesucristooʼ?

KA SÍIJ utúul chaambal walajki dos mil jaʼaboʼobaʼ, u jaats j-kanan tamanoʼobeʼ tu yiloʼob yaʼabach angeloʼobeʼ táan u nojbeʼenkúuntkoʼob Jéeoba (Luc. 2:8-14). Le chaambalaʼ Jesús. Ka tu tsʼáaj treinta jaʼaboʼob tiʼeʼ, tu káajsaj upʼéel meyaj xáanchaj chéen óoxpʼéel jaʼaboʼob ka tak táankuch. Baʼaleʼ le baʼax tu beetoʼ tu kʼexbesaj yaʼab baʼaloʼob ichil u kuxtal wíinik. Philip Schaff, utúul máax tsʼíibt baʼaxoʼob úuch teʼ siglo 19, tu yaʼalaj yoʼolal Jesús: «Letiʼeʼ mix upʼéel letra tu tsʼíibtaj, baʼaleʼ yoʼolal le baʼaxoʼob tu yaʼalaj yéetel tu beetoʼ, ku beetaʼal tsoltʼaanoʼob, payalchiʼob, baʼateltʼaanoʼob, ku tsʼíibtaʼal yaʼab libroʼob, kʼaayoʼob yéetel ku boʼonol cuadroʼob. Lelaʼ mix utúul tiʼ le máaxoʼob jach kʼaj óoltaʼaboʼob úuchjeakil páatchaj u beetkoʼob beyaʼ».

2. ¿Baʼax tu yaʼalaj apóstol Juan yoʼolal Jesús bey xan yoʼolal le meyaj tu beetoʼ?

² U Evangelioi Juan, upʼéel tiʼ le libroʼob ku tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj Jesusoʼ, ku yaʼalik: «Yaan xan uláakʼ yaʼabkach baʼaloʼob tu beetaj Jesús, wa ka láaj tsʼíibtaʼak jujumpʼéelileʼ, kin tuklikeʼ le libroʼob tuʼux kun tsʼíibtbiloʼ mix tiʼ tuláakal yóokʼol kaab jeʼel u páajtal u yantal tuʼux u tsʼaʼabloʼobeʼ» (Juan 21:25). Apóstol Juaneʼ u yojleʼ maʼ tu páajtal u tsʼíibtik tuláakal le baʼax tu yaʼalaj yéetel tu beetaj Jesús teʼ óoxpʼéel jaʼaboʼob ka tak táankuchoʼ. Kex beyoʼ, le baʼaxoʼob tu tsʼíibtaj yoʼolal Jesusoʼ jach yaʼab baʼax ku kaʼansiktoʼon.

3. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-maas naʼat le meyaj tsʼaʼan u beet Jesús tumen Diosoʼ?

³ Le kampʼéel Evangelioʼoboʼ ku jach tʼaanoʼob tiʼ bix úuchik u kuxtal Jesús, baʼaleʼ yaan uláakʼ libroʼob tiʼ le Biblia jeʼel u yáantkoʼon k-maas tsʼáa fe tiʼeʼ. K-xakʼaltik u tsikbalil jujuntúul máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios táanil tiʼ letiʼoʼ, jeʼel u yáantkoʼon k-maas naʼat le meyaj tsʼaʼan u beet Jesús tumen Dios utiaʼal u béeytal le baʼaxoʼob u tukulmoʼ. Koʼox ilik jujumpʼéeliʼ.

Jujuntúul máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dioseʼ tu chíikbesoʼob Jesús

4, 5. ¿Máaxoʼob chíikbes Jesús, yéetel tiʼ baʼax tu chíikbesoʼob?

⁴ Le kampʼéel Evangelioʼoboʼ ku yeʼeskoʼobeʼ Moisés, David yéetel Salomoneʼ tu chíikbesoʼob Jesús, le Máax yéeyaʼan utiaʼal u beet u Reyil tiʼ u Reino Diosoʼ. ¿Tiʼ baʼax chíikaʼan Jesús tiʼ le óoxtúul máakoʼobaʼ? ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax tu beetoʼoboʼ?

⁵ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Moiseseʼ utúul profeta, utúul máax tʼaanaj tu yoʼolal le israelitaʼoboʼ yéetel tu jáalkʼabtoʼob; Jesuseʼ bey xan tu beetiloʼ. Davideʼ utúul j-kanan taman kaʼachi yéetel utúul rey tu ganartaj yaʼab enemigoʼob; Jesús xaneʼ ku kanáantik u tamanoʼob Dios yéetel utúul Rey ku ganartik u enemigoʼob (Eze. 37:24, 25). Tu kʼiinil táan u meyajtik Jéeobaeʼ, Salomoneʼ gobernarnaj tubeel yéetel tu yeʼesaj naʼatil, le oʼolaleʼ u kaajil Israeleʼ kuxlaj ich jeetsʼelil (1 Rey. 4:25, 29). Jesús xaneʼ jach yaan u naʼat yéetel upʼéel tiʼ le kʼaabaʼob tsʼaʼantiʼoʼ «u [Principei] jeetsʼel» (Isa. 9:6). Jeʼex k-ilkoʼ, letiʼeʼ chíikaʼan tiʼ le úuchben máakoʼobaʼ, baʼaleʼ le meyaj tsʼaʼan u beet tumen Diosoʼ maas nojoch. Yáaxeʼ koʼoneʼex ilik tiʼ baʼax chíikaʼan Jesús tiʼ Moisés. Lelaʼ yaan u yáantkoʼon k-il jach nojoch le meyaj ken u beet Jesusoʼ.

 Jesuseʼ chíikaʼan tiʼ Moisés

6. ¿Bix tu yeʼesil Pedro jach kʼaʼanan u yuʼubaʼal baʼax ku yaʼalik Jesús?

⁶ Le tiaʼan apóstol Pedro teʼ templo tu táan yaʼab judíoʼobeʼ, tu yaʼalajtiʼob bix béeychajik tiʼ Jesús upʼéel tiʼ le profecíaʼob u yaʼalmaj Moisesoʼ. Lelaʼ úuch le ka tsʼoʼok le Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, le ka tsʼaʼak tumen Pedro yéetel Juan utúul máak móoch desde ka síijoʼ. Le máakoʼoboʼ jaʼakʼ u yóoloʼob le ka tu yiloʼob táan u xíimbal, le oʼolal bin u kʼáatoʼob tiʼ le apostoloʼob bix úuchikoʼ. Pedro túuneʼ tu tsolajtiʼobeʼ lelaʼ páatchaj u beetkoʼob yoʼolal le kiliʼich muukʼ tsʼaʼabtiʼob tumen Jesucristooʼ. Ka tsʼoʼokeʼ tu chʼaʼachiʼitaj upʼéel profecía tiʼ le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ ka tu yaʼaleʼ tiʼ Cristo ku béeytal. Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Bey túunoʼ, Moiseseʼ tu yaʼalaj tiʼ k-úuchben láakʼoʼob: Le Yuumtsil a [Dioseʼexeʼ] bin u kaʼaj u túuxt tiʼ teʼex juntúul [profeta] jeʼel bix teneʼ jóokʼesaʼan tiʼ ichil a sukuʼuneʼex. Uʼuyeʼex u tʼaan tiʼ tuláakal baʼal kun u yaʼal tiʼ teʼex» (Hch. 3:11, 22, 23; xokaʼak Deuteronomio 18:15, 18, 19).

7. ¿Baʼaxten u kʼaj óoloʼob kaʼach le judíoʼob le baʼax tu yaʼalaj Pedrooʼ?

⁷ Le judíoʼob uʼuy baʼax tu yaʼalaj Pedrooʼ, maʼ xaaneʼ jach u kʼaj óoloʼob baʼax ku yaʼalik le profecíaaʼ. Letiʼobeʼ jach ku yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ Moisés yéetel jach táan kaʼach u páaʼtkoʼob u kʼuchul utúul profeta maas nojoch tiʼ Moisés (Deu. 34:10). Tiʼ Moiseseʼ ku yaʼalaʼal xaneʼ utúul mesías tumen Dios yéeyej, baʼaleʼ le profeta u yaʼalmaj kun taaloʼ maʼ jeʼex le uláakʼ mesíasoʼoboʼ: letiʼe Mesías, wa «le Cristooʼ[,] le máax yéeyaʼan tumen Jajal Dioseʼ» (Luc. 23:35; Heb. 11:26).

Tiʼ baʼaxoʼob chíikaʼan Jesús yéetel Moisés

8. ¿Tiʼ baʼaxoʼob chíikaʼan Moisés yéetel Jesús?

⁸ U kuxtal Jesuseʼ yaʼab tiʼ baʼax chíikaʼan tiʼ u kuxtal Moisés. Tu neeneʼiloʼobeʼ jach óolak kíimsaʼakoʼob tumen utúul kʼasaʼan rey (Éxo. 1:22–2:10; Mat. 2:7-14). Tsʼoʼoleʼ tiʼ tu kaʼatúulal aʼalaʼab ka jóoʼkoʼob Egipto. Le profeta Oseasoʼ tu yaʼalaj: «Le kaʼach chan paal u kaajil Israeleʼ, teneʼ in yaabiltmaj kaʼachi; [...] in paal kaʼacheʼ, tin tʼanaj tu luʼumil Egipto» (Ose. 11:1). Oseaseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le kʼiin ka jóokʼ u kaajil Israel tu luʼumil Egipto yáanal u nuʼuktaj Moisesoʼ (Éxo. 4:22, 23; 12:29-37). Baʼaleʼ le baʼax tu yaʼalaj Oseasoʼ upʼéel profecía béeychaj tiʼ Jesús, lelaʼ úuch le ka aʼalaʼab tiʼ José yéetel María ka jóoʼkoʼob yéetel Jesús tu luʼumil Egipto le ka tsʼoʼok u kíimil rey Herodesoʼ (Mat. 2:15, 19-23).

9. 1) ¿Baʼax milagroʼob tu beetaj Moisés yéetel Jesús? 2) ¿Tiʼ baʼax uláakʼ chíikaʼanoʼob? (Ilaʼak le cuadro yaan teʼ táan juʼun 26.)

⁹ Moisés yéetel Jesuseʼ tu beetoʼob milagroʼob, lelaʼ tu yeʼesaj Jéeoba yéeymiloʼob. Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, Moiseseʼ letiʼe yáax máax beet milagroʼoboʼ (Éxo. 4:1-9). Letiʼeʼ tu beetaj milagroʼob yéetel jaʼ. Yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ, tu sutaj kʼiʼikʼil u jaʼi le Nilooʼ bey xan uláakʼ tuʼux ku chʼaʼik jaʼ le egipcioʼoboʼ. Tu beetaj xan u jatskuba le Chak kʼáaʼnáaboʼ yéetel tu beetaj u jóokʼol jaʼ tiʼ upʼéel tuunich teʼ x-tokoy luʼumoʼ (Éxo. 7:19-21; 14:21; 17:5-7). Jesús xaneʼ tu beetaj jujumpʼéel milagroʼob yéetel le jaʼoʼ. Le yáax milagro tu beetoʼ letiʼe ka tu sutaj vinoi le jaʼ tu kʼiinil upʼéel tsʼoʼokol beeloʼ (Juan 2:1-11). Uláakʼ utéeneʼ tu beetaj u jéetsʼel upʼéel kʼaʼamkach iikʼ tu kʼáaʼnáabil Galilea yéetel xíimbalnaj yóokʼol le jaʼoʼ (Mat. 8:23-27; 14:23-25). Teʼ cuadro yaan teʼ táan juʼun 26 jeʼel u páajtal u yilaʼal tiʼ uláakʼ baʼaxoʼob chíikaʼan Moisés yéetel Jesús, le maas Nojoch Moisesoʼ.

Jesuseʼ tu beetaj xan u profetai

10. 1) ¿Baʼax meeyjil ku beetik kaʼach utúul profeta? 2) ¿Baʼaxten k-aʼalik Moiseseʼ utúul profeta kaʼachi?

¹⁰ Óoliʼ tuláakal máakeʼ ku tuklikeʼ utúul profetaeʼ chéen ku yaʼalik baʼax ku taal u kʼiinil, baʼaleʼ maʼ chéen le u meyajiʼ. Letiʼeʼ ku tʼaan tu yoʼolal Jéeoba yéetel ku bisik «u kiʼichkelem meyajoʼob Jajal Dios» (Hch. 2:11, 16, 17). Ichil le meyaj ku beetik utúul profetaoʼ táakaʼan u kʼaʼaytik baʼax ku taal u kʼiin, baʼax u tukulmaj Jéeoba u beetik bey xan le xuʼulsajil ku yaʼalik u taaskoʼ. Moiseseʼ tu beetaj le meyajoʼob beyaʼ.  Letiʼeʼ tu tsʼáaj ojéeltbil cada upʼéel tiʼ le diez noj yajiloʼob taal yóokʼol le egipcioʼoboʼ. Tu kʼubaj le Ley tsʼaʼab tiʼ le israelitaʼob tu witsil Sinaí yéetel tu kaʼansajtiʼob baʼax u kʼáat Dios ka u beetoʼob. Kex beyoʼ, tu yaʼalaj bíin yanak utúul profeta maas nojoch tiʼ letiʼ.

11. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jesuseʼ maas nojoch profeta tiʼ Moisés?

¹¹ Teʼ yáax siglooʼ, Zacarías, u taata Juan Bautistaeʼ, tu beetaj xan u profetai tumen tu yaʼalaj baʼax meyajil ken u beet u hijo (Luc. 1:76). Juan Bautista xaneʼ tu kʼaʼaytaj tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil u kʼuchul Jesucristo, le profeta aʼalaʼan tumen Moisesoʼ (Juan 1:23-36). Jesús xaneʼ tu beetaj u profetai, tumen tʼaanaj tiʼ baʼax ku taal u kʼiinil u yúuchul. Letiʼeʼ tu yaʼalaj bix kun kíimsbil, tuʼuxiʼ yéetel máaxoʼob kun beetik (Mat. 20:17-19). Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan yaan u xuʼulsaʼal Jerusalén bey xan u temploi, lelaʼ tu beetaj u péek u yóol le máaxoʼob uʼuyoʼ (Mar. 13:1, 2). Yaan tak tiʼ le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼ táan u béeytaloʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ (Mat. 24:3-41).

12. 1) ¿Bix úuchik u káajsik Jesús le meyaj tsʼoʼok u kʼuchul bejlaʼa tiʼ tuláakal tuʼuxoʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil jeʼex tu beetil Jesusoʼ?

¹² Jesús xaneʼ maʼ chéen tu yaʼalaj baʼax ku taal u kʼiiniliʼ, tu kʼaʼaytaj u maʼalob péektsilil le Reinooʼ yéetel tu kaʼansaj le máakoʼoboʼ (Luc. 4:16-21, 43). Tsʼoʼoleʼ jach maʼalob le bix úuchik u kaʼansajoʼ. Le beetik kʼuch aʼalbil tu yoʼolal: «Mix juntéen tʼaanak mix máak jeʼel bix u tʼaan le máakoʼ» (Juan 7:46). Jesuseʼ yéetel kiʼimak  óolal tu kʼaʼaytaj u maʼalob péektsilil le Reinooʼ, lelaʼ le péeks le disipuloʼob u beetoʼob xan beyoʼ. Le meeyjil kʼaʼaytaj tu káajsoʼ tak bejlaʼa táan u beetaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab (Mat. 28:18-20; Hch. 5:42). Chéen tiʼ le jaʼab máanikoʼ, kex siete millones j-kʼaʼaytajoʼobeʼ tu máansoʼob mil quinientos millones horaʼob táan u kʼaʼaytajoʼob yéetel táan u kaʼansikoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Techeʼ ¿yéetel wa u jaajil a wóol ka táakpajal teʼ meyajaʼ?

13. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óoleʼ?

¹³ Jeʼex túun k-ilkoʼ Jéeobaeʼ tu túuxtaj utúul profeta jeʼex Moiseseʼ. ¿Baʼax ka tuklik yoʼolal leloʼ? ¿Ku beetik wa a jach creertik yaan u béeytal le u maasil profecíaʼoboʼ? Wa k-tuukul tiʼ le baʼax tu beetaj Jesús, le maas Nojoch Moisesoʼ maʼ kun náayal k-óol, yaan kanáantik maʼ k-beetik baʼax kʼaas yéetel yaan k-tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalik u beetik Jéeobaoʼ (1 Tes. 5:2, 6).

Cristoeʼ utúul j-bisaj tʼaan

14. ¿Bix úuchik u beetik u j-bisaj tʼaanil Moisés?

¹⁴ Moisés yéetel Jesuseʼ tu beetaj u j-bisaj tʼaaniloʼob. U meyaj utúul j-bisaj tʼaaneʼ u bin u yaʼal tiʼ uláakʼ máak le baʼax túuxtaʼab u yaʼaloʼ. Jeʼex Moiseseʼ, letiʼ bis u Ley Jéeoba tiʼ le israelitaʼoboʼ. Wa ku beetkoʼob kaʼach baʼax ku yaʼalik le Leyoʼ Jéeobaeʼ yaan u yilkoʼob bey u kaajaleʼ (Éxo. 19:3-8). Le núuptʼaan tu beetaj yéeteloʼobaʼ káaj tu jaʼabil 1513 táanil tiʼ u taal Cristo yéetel tsʼoʼok teʼ yáax siglooʼ.

15. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jesuseʼ utúul maas nojoch j-bisaj tʼaan tiʼ Moisés?

¹⁵ Tu jaʼabil 33 tiʼ le yáax siglooʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj upʼéel túumben núuptʼaan yéetel «u Israel Jajal Dios», upʼéel túumben kaaj tuʼux táakaʼan le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ (Gál. 6:16, LTN). Teʼ yáax núuptʼaan tu beetaj Jéeoba yéetel le israelitaʼoboʼ tiaʼan le Leyoʼob tu tsʼíibtaj Jéeoba tiʼ táax tuunichoʼoboʼ. Baʼaleʼ le túumben núuptʼaan aʼalaʼab tumen Cristooʼ maas maʼalob, tumen Dioseʼ tu tsʼíibtaj u leyiloʼob tu puksiʼikʼal le máakoʼoboʼ (xokaʼak 1 Timoteo 2:5 yéetel Hebreob 8:10). Le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ ku yaʼalaʼaltiʼob «u Israel Jajal Dios», tumen ku beetikoʼob baʼax utstutʼaan, le oʼolal yaan u tsʼaʼabal le Reino tiʼoboʼ (Mat. 21:43). Baʼaleʼ maʼ chéen le máaxoʼob táakpajaʼanoʼob ichil u Israel Dios ken u jóoʼsoʼob u yutsil le túumben núuptʼaanoʼ, u millonesi máakoʼob tak le máaxoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼob kun kʼamik u yutsiloʼ.

Jesuseʼ ku jáalkʼabtikoʼon

16. 1) ¿Bix úuchik u yáantaj Moisés utiaʼal u salvarkuba u kaajil Israel? 2) Jeʼex u yaʼalik Éxodo 14:13, ¿chéen máax jeʼel u salvarkoʼoneʼ?

¹⁶ Le u tsʼook áakʼab tu beetaj le israelitaʼob Egiptooʼ, Jéeobaeʼ tu túuxtaj u ángel utiaʼal u kíims le yáax paalaloʼob teʼ kaajoʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Moiseseʼ, utiaʼal maʼ u kíimsaʼal u yáax hijoʼob le israelitaʼoboʼ unaj u wiʼiwitsʼkoʼob u kʼiʼikʼel utúul taman tu marcoi u joonai u yotochoʼob (Éxo. 12:1-13, 21-23). Úuchik u beetikoʼob beyoʼ tu salvartuba u paalaloʼob. Le ka jóokʼoʼob Egiptoeʼ tu yiloʼob bey maʼ tu páajtal u salvarkubaʼobeʼ, tumen aktáan tiʼobeʼ tiaʼan le Chak kʼáaʼnáaboʼ yéetel paachil tiʼobeʼ tiaʼan kaʼach u soldadoʼob faraoniʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu kaʼa salvartoʼob, tumen yéetel u yáantajeʼ Moiseseʼ tu jeʼekʼabtaj upʼéel bej ichil le kʼáaʼnáaboʼ (Éxo. 14:13, 21).

17, 18. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼal maas nojoch bix u jáalkʼabkoʼon Jesús tiʼ le tu beetaj Moisés úuchjeakiloʼ?

¹⁷ Kex jach nojoch bix úuchik u salvartik Jéeoba le israelitaʼoboʼ, maas nojoch le salvación tu tsʼáaj yoʼolal Jesusoʼ. Tu yoʼolaleʼ tuláakal máax beetik baʼax utstutʼaan Dioseʼ ku jáalkʼabtaʼal tiʼ le kʼebanoʼ (Rom. 5:12, 18). Tsʼoʼoleʼ  le salvación ku tsʼáaikaʼ utiaʼal «minaʼan u xuul» (Heb. 9:11, 12). Le oʼolal jach maʼalob le kʼaabaʼ tsʼaʼan tiʼ Jesusoʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «Jéeobaeʼ ku tsʼáaik Salvación». Cristoeʼ maʼ chéen tu salvartoʼon tiʼ le kʼebanoʼ, baʼaxeʼ ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuul. Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ ku salvarkoʼon tiʼ u pʼujaʼanil Jéeoba yéetel ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-bisikba yéetel Dios (Mat. 1:21).

¹⁸ Tumen yaan k-salvartaʼal tiʼ le kʼebanoʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulul le kʼojaʼanil yéetel le kíimiloʼ. Utiaʼal k-maas naʼatik le baʼax kun úuchlaʼ tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax úuch le ka kíim u chan hija Jairooʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Maʼ a chʼaʼik saajkil, chéen oksaj óolnen, a [hijaeʼ] bin u kaʼaj utstal» (Luc. 8:41, 42, 49, 50). Ka tsʼoʼokeʼ ka tu kaʼa kuxkíintaj. Chéen tukult bukaʼaj kiʼimakchajik u yóol u taataʼob le chan x-chʼúupaloʼ. Tukult xan bukaʼaj kiʼimak óolal kun antal le ken líiʼsaʼak «tuláakal le kimenoʼob» tumen Jesusoʼ (Juan 5:28, 29). Jeʼex túun k-ilkoʼ Jesuseʼ letiʼe Máax salvarkoʼon yéetel jáalkʼabtikoʼonoʼ (xokaʼak Beetaʼanoʼob [Hechos] 5:31; Tito 1:4; Apo. 7:10).

19, 20. 1) ¿Bix jeʼel u yáantkoʼon tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj Jesús, le maas Nojoch Moisesoʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il tuláakʼ xookoʼ?

¹⁹ Toʼoneʼ jeʼel u páajtal k-áantik u maasil utiaʼal ka u jóoʼsoʼob utsil tiʼ le jáalkʼabil ku tsʼáaik Jesusoʼ; le oʼolal k-táakpajal teʼ kʼaʼaytaj yéetel k-kaʼansik uláakʼ máakoʼoboʼ (Isa. 61:1-3). Tuukulnakoʼon tiʼ tuláakal le baʼax tsʼoʼok u beetik Jesús, le maas Nojoch Moisés utiaʼal u béeytal baʼax u tukulmaj Diosoʼ, lelaʼ yaan u yáantkoʼon k-jach creert yaan u salvarkoʼon le ken u xuʼuls tiʼ le yóokʼol kaaboʼ (Mat. 25:31-34, 41, 46; Apo. 7:9, 14).

²⁰ Jesuseʼ yaʼab nukuch meyajoʼob tu beetaj mix bikʼin jeʼel u páajtal u beetik kaʼach Moiseseʼ, le oʼolal jach maʼalob ka aʼalaʼaktiʼ le maas Nojoch Moisesoʼ. Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj yéetel tu beetoʼ tsʼoʼok u taasik utsil tiʼ tuláakal máak, yéetel le jáalkʼabil ku tsʼáaikoʼ utiaʼal minaʼan u xuul. Baʼaleʼ yaan uláakʼ máakoʼob meyajt Dios úuchjeakil chíikaʼanoʼob tiʼ Jesús. Tuláakʼ xookoʼ yaan u tsolik baʼaxten ku yaʼalaʼal tiʼ Jesús le maas Nojoch Davidoʼ yéetel le maas Nojoch Salomonoʼ.

¿Jeʼel wa u páajtal a tsolikeʼ?

¿Baʼaxten k-aʼalik Jesuseʼ...

• ... utúul profeta maas nojoch tiʼ Moisés?

• ... utúul j-bisaj tʼaan maas nojoch tiʼ Moisés?

• ... maas nojoch bix úuchik u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le tu beetaj Moisesoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 26]

ULÁAKʼ TIʼ BAʼAXOʼOB CHÍIKAʼAN MOISÉS YÉETEL JESÚS

□ Tu pʼatoʼob upʼéel maʼalob puesto utiaʼal u maas meyajkoʼob Jéeoba bey xan u kaajal (2 Cor. 8:9; Fili. 2:5-8; Heb. 11:24-26)

□ Jéeoba yéeyoʼob, le oʼolal ku yaʼalaʼaltiʼob «cristoʼob» (Mar. 14:61, 62; Juan 4:25, 26; Heb. 11:26)

□ Tʼaanajoʼob tu kʼaabaʼ Jéeoba (Éxo. 3:13-16; Juan 5:43; 17:4, 6, 26)

□ Tu yeʼesoʼob kabal óolal (Núm. 12:3; Mat. 11:28-30)

□ Tu tsʼaʼob baʼal u jaant yaʼab máakoʼob yéetel u yáantaj Jéeoba (Éxo. 16:12; Juan 6:48-51)

□ Tu beetaj u jueziloʼob (Éxo. 18:13; Mal. 4:4; Juan 5:22, 23; 15:10)

□ Tsʼaʼab upʼéel meyaj u beetoʼob ichil u yotoch Dios (Núm. 12:7; Heb. 3:2-6)

□ Tu beetubaʼob j-jaajkunajil tiʼ Jéeoba (Heb. 11:24-29; 12:1; Apo 1:5)

□ Ka kíimoʼobeʼ, beetaʼab u saʼatal u wíinkliloʼob tumen Jéeoba (Deu. 34:5, 6; Luc. 24:1-3; Hch. 2:31; 1 Cor. 15:50; Jud. 9)