Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Tumulemeshenu Yesu, Davidi Muneni Nawa Solomoni Muneni

Tumulemeshenu Yesu, Davidi Muneni Nawa Solomoni Muneni

Tumulemeshenu Yesu, Davidi Muneni Nawa Solomoni Muneni

‘Talenu, kunu kudi wabadika Solomoni.’—MATEWU 12:42.

1, 2. Kwesekeja nachamonañawu antu, muloñadi antu chahayamininuwu hakuwana nawu Samweli amulejeli kuwayisha Davidi kulonda yekali mwanta?

 HAMWEKENI neyi mwantaku. Ilaña, kaprofwetu Samweli, wamumweni neyi kabiña wakansi hohu. Kubombelahu, mumukala waBetelemi mwavwalikililiyi, hiwadiñi walemaku. Awuteneneña nawu “wasweja kukehela mukachi kamakombakaji awaYuda.” (Mika 5:2) Hela chochu, iwu kansi weyala wamwekeneña kubula kulumbuluka nawa wafumini mumukala wanyanya amuwayishili kudi kaprofwetu Samweli kwikala mwanta wawaIsarela wakumbidi.

2 Kansi Davidi, hadiña mwana watachi watweliyi tata yindi Jesi kudi Samweli kulonda amuwayishuku; nawa hadiña wamuchiyedi indi kwiji wamuchisatuku. Davidi diyi wadiñi kansi hadi anyana awamayala atanu nasatu aJesi, nawa wadiñahu wanyi hampinji yenjili Samweli kwitala daJesi kulonda kuwayisha mwana wumu hadi anyana kaJesi wakashinshi kwikala mwanta wakahiñahu. Ilaña, Yehova wamutondeli Davidi, nawa chumichi chadiñi chalema kudi Yehova.—1 Samweli 16:1-10.

3. (a) Chumanyi chamonañayi Yehova nindi dichi chasweja kulema neyi nakushinshika muntu? (b) Chumanyi chazatikili hanyima yakumuwayisha Davidi?

3 Yehova welukili yuma yabulili kwilukayi Samweli. Nzambi welukili yililu yaDavidi, nawa yamuzañalesheleña. Nzambi hatalaña kumesuku, ilaña watalaña chekala muchima wamuntu. (Tañenu 1 Samweli 16:7.) Dichi, Samweli chelukiliyi nindi Yehova hanatonduhu mwana wudi wejima hadi anyana kaJesi awamayala atanu nayeduku, watemesheli antu kuya nakuleta kansi wadiña nakudyisha ayimuna mwisaña. Nsañu yahosha nawu: ‘[Jesi] hakutemesha hiyakumuleta [David]. Wadiñi wuchinana, walubanji kumesu, kumutala wawutotombu. Yehova nindi, Nyamukaku wumuwayishi manji; diyi yeniwu. Samweli hakunona luseñu lwamanji hakumuwayisha manji mukachi kawana kwindi. Spiritu yaYehova yenjili nañovu hadi Davidi kufumisha kwifuku odu kutwala nikumbidi.’—1 Samweli 16:12, 13.

Davidi Wemeneneñaku Kristu

4, 5. (a) Shimunenu yuma yadifwana hakachi kaDavidi naYesu. (b) Muloñadi Yesu chamutenenañawu nawu Davidi Muneni?

4 Kufwana Davidi, Yesu wavwalikililili muBetelemi, henohu munahiti dehi yaaka 1,100 kufuma hampinji yavwalikiliyi Davidi. Kumesu awantu amavulu, Yesu niyena hamwekeneña neyi mwantaku. Dikwila nawu, hadiñi mwanta yakuhweleleluwu antu amavulu muIsarelaku. Hela chochu, Yehova wamutondeli neyi chamutondeliyi Davidi. Kufwana Davidi, Yehova wamukeñeli. * (Luka 3:22) Yesu niyena, ‘spiritu yaYehova yenjili nañovu hadi yena.’

5 Kwekala yuma yayivulu yadifwana hakachi kaDavidi naYesu. Chakutalilahu, Davidi amufukejeli kudi Ahitofweli mukwakumuleja maana, Yesu niyena amufukejeli kudi Yudasi Isakaroti kapostolu kindi. (Masamu 41:9; Yowanu 13:18) David niYesu wejima wawu adiñi neyena detala daYehova dakudifukwila. (Masamu 27:4; 69:9; Yowanu 2:17) Yesu wadiñi cheñi nswana yaDavidi. Henohu Yesu kanda yovwaliki, kañelu wamulejeli mama yindi nindi: “Yehova Nzambi wakamwinka itanda datata yindi Davidi dawanta.” (Luka 1:32; Matewu 1:1) Chineli yikaninu yawuMesiya yejima yashikijeweli mudi Yesu, dikwila nawu wamubadika chikupu Davidi. Diyi Davidi Muneni, Mwanta wawuMesiya yachiñejeleñawu antu.—Yowanu 7:42.

Mulondelenu Mwanta Wetu Nawa Kabiña

6. Indi Davidi wadiña kabiña wamuwahi munjilanyi?

6 Yesu wekala cheñi kabiña. Yumanyi yaleñelaña muntu kwikala kabiña wamuwahi? Himuntu wawulobu wadishaña nikuhemba nyikoku yindi nakashinshi. (Masamu 23:2-4) Hampinji yadiñiyi kansi, Davidi wadiñi kabiña, nawa wakameneneña chachiwahi nyikoku yatata yindi. Wadiñi nawulobu neyi nyikoku yidi muwubanji nawa washili wumi windi hakatoña kulonda kukiña nyikoku kudi mutupa nibera.—1 Samweli 17:34, 35.

7. (a) Chumanyi chamukwashili Davidi kukalakala nyidimu yindi neyi mwanta? (b) Indi Yesu wadimwekesheli ñahi kwikala Kabiña Wamuwahi?

7 Yaaka yazatiliyi Davidi mwisaña nihajimpidi nakuhemba nyikoku yamukwashili kukalakala nyidimu yakala yakubiña munza waIsarela. * (Masamu 78:70, 71) Yesu niyena wadimwekesha kuhitila muyililu yindi nindi hikabiña wamuwahi. Yehova wamukoleshaña nikumulombola hampinji yinakubiñayi ‘kamukanka kindi kawanyikoku kantesha’ ‘nianyikoku acheñi.’ (Luka 12:32; Yowanu 10:16) Dichi, Yesu hiKabiña Wamuwahi. Weluka anyikoku jindi ejima nawa wayitenaña hejina hejina. Wakeña anyikoku jindi chakwila hampinji yadiñayi hamaseki wadilambwili kukola wena. (Yowanu 10:3, 11, 14, 15) Chineli hiKabiña Wamuwahi, Yesu washikijaña yuma yabulili kwilayi Davidi. Mulambu windi wefutu danyiloña waletesheli muchidi wamuntu kukuulewa kukufwa. Kwosi chuma chikamukañesha kubiña ‘kamukanka kindi kawanyikoku kantesha’ kuwumi wakabulaña kufwa mwiwulu nikulombola ‘anyikoku jindi acheñi’ kuwumi wahaya nyaka mwituña dadiha dakuloña mwakadi yidanyi yafwana tuñwiduku.—Tañenu Yowanu 10:27-29.

Mulondelenu Mwanta Mukwakushinda

8. Muloñadi chitukuhoshela netu Davidi wadiñi mwanta washindileña?

8 Hampinji yadiñayi mwanta, Davidi wadiña ishidika wabula woma wakiñileña mpata yawantu jaNzambi, nawa ‘Yehova wamupulwishileña Davidi kwayileñayi kwejima.’ Muchiyulu chaDavidi, jiñinza jamunza jatachikililili mukaloña kaEjipitu ndo-o nikukaloña kaYufurati. (2 Samweli 8:1-14) Kuhitila muñovu jaYehova, Davidi wekalili nyuli wañovu chikupu. Bayibolu yahosha nawu: “Mpuhu yaDavidi hiyikutiyakana mumatuña ejima; Yehova hakusha woma wayena kunyichima yanyuza yejima.”—1 Kushindulula 14:17.

9. Lumbululenu Yesu Mwanta Yatondeluwu chemikiliyi mushindu.

9 Kufwana Mwanta Davidi, Yesu wadiñi wabula woma hampinji yadiñayi hanu hamaseki. Hakwikala Mwanta Yatondeluwu, wamwekesheli ñovu jindi hadi andemoni, nakufumisha andemoni akabishileña antu. (Maku 5:2, 6-13; Luka 4:36) Hela tuhu chilumbu muneni, Satana Diyabolu, hakweti ñovu hadi yenaku. Nawukwashu waYehova, Yesu wemikili mpata yamunu mwishina mushindu yashakama muñovu jaSatana.—Yowanu 14:30; 16:33; 1 Yowanu 5:19.

10, 11. Indi Yesu wukweti mudimwinyi neyi Mwanta Mukwanjita mumawulu?

10 Chimwahitili yaaka 60 kufuma hampinji yafwiliyi Yesu nikusañuka nakuya mwiwulu, kapostolu Yowanu watambwilili chimwenu chawuprofwetu chamwekesheli Yesu mumudimu Windi neyi Mwanta Mukwanjita mumawulu. Yowanu wasonekeli nindi: “Nami nitali, hinukumona kawalu katooka; mukwakwendelahu wasenda wuta wamukunji. Amwinka chibaaba, hakuya nakwimika mushindu kulonda nawa akemikaña mushindu ho-o.” (Chimwekeshu 6:2) Mukwakwendela hakawalu katooka hiYesu. ‘Amwinkeli chibaaba’ mu 1914 hamuswanyikiluwu neyi Mwanta muWanta wamwiwulu. Chelili anamuswanyiki dehi, ‘wayili nakwimika mushindu.’ Eña, kufwana Davidi, Yesu himwanta washindaña. Chimwahitili kapinji kantesha hanyima yakumuswanyika neyi Mwanta waWanta waNzambi, wamushindili Satana munjita nakumunatila hamaseki hamu nawandemoni jindi. (Chimwekeshu 12:7-9) Wakatwalekahu kwendela hakawalu nakushinda sampu ‘nichakemikayi mushindu,’ nakujilumuna chikupu kaayi kaSatana katama.—Tañenu Chimwekeshu 19:11, 19-21.

11 Hela chochu, kufwana Davidi, Yesu himwanta wawushona, nawa wamba kakiña “izaza deneni” kupuluka Amagedoni. (Chimwekeshu 7:9, 14) Kubombelahu, muchiyulu chaYesu nianswana jindi, a 144,000 asañulawu, kwamba kekala cheñi “kusañuka kwawaloña nikwawabula kuloña.” (Yililu 24:15) Antu akasañwilawu hanu hamaseki, akekala nachikuhwelelu chakushakama haya nyaka hanu hamaseki. Akadiluñisha chikupu kumbidi. Dichi wejima wetu tufuukuluhu ‘kwila chachiwahi,’ kulonda twakekali amomi hampinji yakenzala iseki nawantu aloña, amuzañalu akayulañawu kudi Davidi Muneni.—Masamu 37:27-29.

Solomoni Amwinkeli Maana Alombeliyi

12. Chumanyi chalombeliyi Solomoni?

12 Solomoni mwana kaDavidi niyena wemeneneñaku Yesu. * Chelili Solomoni nekali dehi mwanta, Yehova wamwekeni kudi yena muchimwenu nakumwila nindi Wakamwinka chuma chidi chejima chakamulombayi. Solomoni wadi kulomba maheta amavulu, ñovu hela kuhanda yaaka yayivulu. Ilaña, wamulombeli Yehova chakubula ichima nindi: ‘Nyinki dinu maana nikashinshi kulonda niiluki kushakama chachiwahi nawantu awa; iyalanyi wukutwesha kusompesha iwu munza weyi watoha chikumichi?’ (2 Kushindulula 1:7-10) Yehova wakwili kulomba kwaSolomoni.—Tañenu 2 Kushindulula 1:11, 12.

13. Muloñadi chitukuhoshela netu kwosi muntu wadiñi namaana neyi Solomoni, nawa maana indi Afumini kudinyi?

13 Hampinji yadiñayi Solomoni wakashinshi kudi Yehova, maana indi hiyesekeni nawantu amakwawuku. Solomoni watili “yishimu makombakaji asatu.” (1 Anyanta 4:30, 32, 34) Yishimu yayivulu ayisonekeli nawa antu akeñakeñaña maana ayilemesha. Mwanta wakuSheba wamumbanda wendeli makilomita 2,400 nakweseka maana aSolomoni kuhitila ‘mukumwihujola yuma yakala.’ Watiyili kuwaha yuma yahosheliyi Solomoni nimaheta awanta windi. (1 Anyanta 10:1-9) Bayibolu yalumbulula Nsulu yamaana aSolomoni hakuhosha nawu: “Antu ahamaseki ejima enjilaña kudi Solomoni kulonda kutiya maana indi anamushiluwu mumuchima windi kudi Nzambi.”—1 Anyanta 10:24.

Mulondelenu Mwanta waMaana

14. Indi Yesu ‘wamubadikili Solomoni’ munjilanyi?

14 Muntu wumu hohu diyi wamubadikili Solomoni maana. Muntu yeniyi wadiñi Yesu Kristu, waditeneni nindi “wabadika Solomoni.” (Matewu 12:42) Yesu wahosheli “mazu awumi wahaya nyaka.” (Yowanu 6:68) Chakutalilahu, Mpanji yahaMpidi yabombelahu nshimbi jikwawu hanshimbi yekala muyishimu yaSolomoni. Solomoni washimwini yuma yayivulu yaletaña muzañalu kudi mukwakudifukula waYehova. (Yishimu 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Yesu wakonkomweneni nindi yuma yakundama kukudifukula kwaYehova nikushikijewa kwayikaninu yaNzambi diyaletaña muzañalu walala. Wahosheli nindi: “Atuzweñi muspiritu anakooleki, muloña wanta wamwiwulu wunekali wawu.” (Matewu 5:3) Antu azatishaña nshimbi jekala muntañishilu yaYesu ayikundamishaña kwakwihi naYehova, “kaseloki kawumi.” (Masamu 36:9; Yishimu 22:11; Matewu 5:8) Kristu wemenañaku “maana aNzambi.” (1 Akorinda 1:24, 30) Chineli hiMwanta wawuMesiya, Yesu Kristu wekala ‘naspiritu yamaana.’—Isaya 11:2.

15. Tunateli kuhetelamu ñahi mumaana afumaña kudi Nzambi?

15 Chineli tudi atumbanji twaSolomoni Muneni, tunateli kuhetelamu ñahi mumaana afumaña kudi Nzambi? Chineli maana aYehova ayimwekesha Mwiizu dindi, twatela kuzata nañovu kulonda tuyiwani kuhitila mukudiza Bayibolu nakashinshi, sweje-e mazu aYesu asonekawu, nikutoñojoka hayuma yitwatañaña. (Yishimu 2:1-5) Kubombelahu, twatela kutwalekahu kumulomba Nzambi maana. Izu daNzambi datwikana nawu kulomba kwetu kwakufuma kumuchima kwakulomba wukwashu akakwakula. (Yakoba 1:5) Nawukwashu waspiritu yajila, tunateli kuwana maana alema Mwiizu daNzambi anateli kutukwasha neyi tudi nakukala nikutukwasha kufuukulahu chachiwahi. (Luka 11:13) Solomoni amuteneneña cheñi nawu ‘mukwakupompesha walejeli antu kwiluka ho-o.’ (Mukwakutaŋisha 12:9, 10) Yesu, hakwikala Mutu wachipompelu chawakwaKristu, wekala cheñi mukwakupompesha antu jindi. (Yowanu 10:16; Akolose 1:18) Dichi, chachiwahi kuwanikaña kukupompa kwachipompelu ‘kwatutañishañawu ho-o.’

16. Yumanyi yadifwana yekala hakachi kaSolomoni naYesu?

16 Mwanta Solomoni wazatili nyidimu yayivulu. Waloñesheli mudimu wakutuña mwituña dindi dejima, kutuña yipañu, nyikwakwa, matala mwakuhembela menji, nyikala yakuswekela yuma, nyikala yakusha makalu ninyikala yakusha antu indi akwatuwalu. (1 Anyanta 9:17-19) Antu ejima amuwanta windi ahetelelumu mumudimu windi wakutuña. Yesu niyena himukwakutuña. Watuñili chipompelu chindi ‘helola.’ (Matewu 16:18) Wakatalaña cheñi mudimu wakutuña wakekala mwituña dadiha.—Isaya 65:21, 22.

Mulondelenu Mwanta waKuwunda

17. (a) Chumanyi chadiñi chadimena muchiyulu chaSolomoni? (b) Yumanyi yakañenyi kuzatayi Solomoni?

17 Ijina Solomoni dafuma kwiizu dalumbuluka “kuwunda.” Mwanta Solomoni wayulili muYerusalema, ijina dalumbuluka nawu ‘Chikuku Chayibalu Yiyedi Yakuwunda.’ Hayaaka 40 yayuliliyi mumunza waIsarela mwadiñi kuwunda kwabadika chikupu. Bayibolu yahosha haniyi yaaka nawu: ‘A Yuda nawaIsarela ashakamini chakadi kwakama, iwu mwishina damuvinyu windi, iwu mwishina dachikuyu chindi, kufumisha kuDani ndo-o nikuBerisheba mafuku aSolomoni ejima.’ (1 Anyanta 4:25) Hela chochu, Solomoni namaanindi ejima, hatwesheli kukuula antu jindi kuwuduñu wayikatu, nshidi nikufwaku. Ilaña Solomoni Muneni, wakakuula antu jindi akayulañayi kuyuma yejimiyi.—Tañenu Aroma 8:19-21.

18. Nkiswinyi yitukweti muchipompelu chawakwaKristu?

18 Nimakonu tukweti kuwunda muchipompelu chawakwaKristu. Chalala, tunakudiluñisha paradisa yalala yakuspiritu. Tukweti kuwunda naNzambi niantuñi netu. Talenu yuma yaprofweteliyi Isaya kutalisha hankisu yitunakudiluñisha makonu nindi: ‘Nimpoku jawu akajichila matemwa, nimayoñawu akayichila nyipanga; munza hiwakanyamwina munza wukwawu mpoku yakabaluku, hiyakadiza nawa cheñi njitaku.’ (Isaya 2:3, 4) Neyi twiteja spiritu yaNzambi kutwilombola, tukuleta kuwunda.

19, 20. Yumanyi yatuleñelaña kuzañalala?

19 Hela chochu, wumi wakumbidi wukekala wawuwahi chikupu. Chakadiluñishañawu antu ovwahila kuwunda kwasweja muchiyulu chaYesu, ‘akayifumisha muwuduñu wakutoka’ chovu-chovu sampu anekali antu awanina. (Aroma 8:21) Neyi anahiti dehi hakweseka kwakukumishaku hakumana kwaKuyula kwaYaaka Ikombakaji, “akwakudizoza akaswana ituña, akatiya kuwaha nankashi nakushakama chachiwahi chamwena.” (Masamu 37:11; Chimwekeshu 20:7-10) Chalala, chiyulu chaKristu Yesu chikabadika chaSolomoni mujinjila jitunabuli kwiluka.

20 Neyi chadiluñishiluwu aIsarela hampinji yayilombweleñawu kudi Mosi, Davidi niSolomoni, anetu nawa twakadiluñisha chikupu muchiyulu chaKristu. (1 Anyanta 8:66) Tumusakilileña Yehova hakututemeshela Mwanindi wasemuka nkawindi hohu—wekala Mosi Muneni, Davidi Muneni nawa Solomoni Muneni.

[Tumazu twaheshina]

^ Hadaha ijina daDavidi dalumbuluka ‘Wakeñewa.’ Hampinji yamupapatishiluwu Yesu nihampinji yakubalumuka, Yehova wahosheli kufuma mwiwulu nakumutena Yesu nindi, “Mwanami nakeña.”—Matewu 3:17; 17:5.

^ Hampinji yoyimu, Davidi wekalili neyi mukoku wakuhwelela kabiña kindi. Washili maana hadi Kabiña Muneni Yehova, kulonda kumukiña nikumulombola. Wahosheli nachikuhwelelu chikupu nindi: “Yehova diyi kabiña kami; hinukubula chumaku.” (Masamu 23:1) Yowanu Mpapatishu wamuteneni Yesu nindi ‘Mwana kaMukoku waNzambi.’—Yowanu 1:29.

^ Kafwampi, ijina daSolomoni damuchiyedi wadiñi Yedidiya, dalumbuluka ‘Wakeñewa waYehova.’—2 Samweli 12:24, 25.

Munateli Kulumbulula?

• Indi Yesu wekala Davidi Muneni munjilanyi?

• Indi Yesu wekala ñahi Solomoni Muneni?

• Muloñadi chimwamulemeshelaña Yesu, wekala Davidi Muneni nawa Solomoni Muneni?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 31]

Maana aSolomoni amwinkeluwu kudi Nzambi emeneneñaku maana aSolomoni Muneni

[Mwevulu wudi hefu 32]

Chiyulu chaYesu chikabadika chaSolomoni nichaDavidi mujinjila jitunabuli kwiluka