Jesuseʼ, letiʼ le maas Nojoch David yéetel le maas Nojoch Salomonoʼ

«Way yaan juntúul máax [maas] nojoch tiʼ Salomoneʼ.» (MAT. 12:42)

1, 2. ¿Baʼaxten maʼ tuklaʼab wa David kun wekbil aceite tu pool utiaʼal u beetik u reyileʼ?

LE KA ilaʼab David tumen profeta Samueleʼ, letiʼeʼ tu tuklaj maʼ tu páajtal u beetik u reyil, tumen chéen utúul táankelem j-kanan taman. Tsʼoʼoleʼ Belén, le kaaj tuʼux síijoʼ, maʼ jach kʼaj óolaʼaniʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Beleneʼ «u chichanil ichil u kajtaliloʼob u yotochnáaloʼob Judá» (Miq. 5:2). Kex beyoʼ, jach taʼaytak u weʼekel aceite tu pool utiaʼal u yeʼesaʼal letiʼ ken u beet u reyil tu kaajil Israel.

² Samueleʼ bin tu yotoch Isaí (Jesé) utiaʼal ka u wek aceite tu pool le máax ken u beet u reyiloʼ. Le máax yéeyaʼan utiaʼal u beet u reyiloʼ utúul tiʼ u ocho paalal Isaí; baʼaleʼ Samueleʼ maʼ tu tuklaj wa letiʼe u maas chichnil yéeyaʼan utiaʼal u beet u reyiloʼ, tsʼoʼoleʼ mix kulaʼan ka  kʼuch Samueliʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ u yéeymiliʼ Davideʼ (1 Sam. 16:1-10).

3. 1) ¿Baʼax maas jach ku yilik Jéeoba tiʼ máak? 2) ¿Baʼax úuch le ka weʼek aceite tu pool David utiaʼal ka u beet u reyil?

³ Jéeobaeʼ ku yilik kaʼach jach baʼax yaan tu puksiʼikʼal David, baʼaleʼ Samueleʼ maʼatech. Utiaʼal Jéeobaeʼ maas kʼaʼanan le baʼax yaan tu puksiʼikʼal máakoʼ, maʼ chéen u kiʼichkelmiliʼ (xokaʼak 1 Samuel 16:7). Le oʼolaleʼ, le ka tu yilaj Samuel maʼ yéeyaʼan mix utúul tiʼ le kulaʼanoʼoboʼ, tu yaʼalaj ka xiʼik chʼaʼabil le u tʼuupil táan kaʼach u kanáantik u tamanoʼob u taataoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Isaíeʼ tu [túuxtaj] tʼanbil. Le xiʼipaloʼ, chakxikeʼen kaʼach u wíinklil, kiʼichkelem [...]. Yuumtsil túuneʼ tu yaʼalaj tiʼ Samuel: Lelaʼ letiʼ. Líikʼen a jumpáaykunt utiaʼal u beet [u reyil]. Tu séeblakileʼ, Samueleʼ tu chʼaʼaj u nuʼukul le aceiteoʼ, ka tu jumpáaykuntaj tu táan u sukuʼunoʼob utiaʼal ka u beet u [reyil]». Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ joʼopʼ u nuʼuktaʼal David tumen u kiliʼich muukʼ Jéeoba (1 Sam. 16:12, 13).

Davideʼ tu chíikbesaj Cristo

4, 5. 1) Aʼal tiʼ baʼaxoʼob chíikaʼan David yéetel Jesús. 2) ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jesuseʼ letiʼe maas Nojoch Davidoʼ?

⁴ Davideʼ tiʼ síij tu kaajil Belén, mil cien jaʼaboʼob tsʼoʼokokeʼ tiʼ síij Jesús xaniʼ. Letiʼ xaneʼ tuklaʼab maʼ tu páajtal u beetik u reyil tumen yaʼab judíoʼob. Baʼaleʼ jeʼex úuchik yéetel Davidoʼ, Jéeoba yéey Jesús yéetel jach tu yaabiltaj (Luc. 3:22). * Jéeoba túuneʼ káaj u nuʼuktik Jesús yéetel u kiliʼich muukʼ.

⁵ Baʼaleʼ yaan tiʼ uláakʼ baʼax chíikaʼanoʼob. Jeʼex úuchik u traicionartaʼal David tumen Ahitofel, le máax tsolnuʼuktik kaʼachoʼ, Jesús xaneʼ traicionartaʼab tumen Judas Iscariote, utúul tiʼ u apostoloʼob (Sal. 41:9; Juan 13:18). David yéetel Jesuseʼ jach tu yaabiltoʼob le templo tuʼux ku adorartaʼal Jéeobaoʼ (Sal. 27:4; 69:9; Juan 2:17). Jesús xaneʼ tiʼ u taal tiʼ u chʼiʼibal Davideʼ. Táanil tiʼ u síijleʼ, utúul angeleʼ tu yaʼalaj tiʼ María, u maama: «Jajal Dios Yuumtsil kun beetik [reyil] jeʼel bix David u taataeʼ» (Luc. 1:32; Mat. 1:1). Tumen tiʼ Jesús béeychaj tuláakal le profecíaʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le Mesíasoʼ jeʼel u páajtal u yaʼalaʼal letiʼ le maas Nojoch Davidoʼ. Jesuseʼ letiʼ le Rey ku yaʼalik le Biblia kun taaloʼ (Juan 7:42).

Jesuseʼ utúul J-kanan taman yéetel Rey

6. ¿Bix tu yeʼesil David utúul maʼalob j-kanan taman?

⁶ Jeʼex Davideʼ, Jesuseʼ utúul J-kanan taman xan. Baʼaleʼ ¿bix utúul maʼalob j-kanan taman? Ku tséentik yéetel maʼatech u chʼaʼik saajkil u kanáant u tamanoʼob tiʼ jeʼel baʼalak talmileʼ (Sal. 23:2-4). Tu táankelmil Davideʼ jach maʼalob úuchik u kanáantik u taamanoʼob u taata, tu kanáantaj maʼ u jaantaʼaloʼob tumen le tsʼíitsʼik baʼalcheʼoboʼ. Utéenjeakileʼ, maʼ tu chʼaʼa saajkil u kíimsik utúul león yéetel utúul oso ka taakchaj u jaantkoʼob le tamanoʼoboʼ (1 Sam. 17:34, 35).

7. 1) ¿Baʼax áant David utiaʼal ka u nuʼukt tubeel u kaajil Israel? 2) ¿Bix tu yeʼesil Jesús utúul jach Maʼalob J-kanan taman?

⁷ Le kʼiinoʼob tu máansaj David táan u kanáantik u tamanoʼob u taataoʼ le áant utiaʼal ka u kanáant yéetel u nuʼukt tubeel u kaajil Israel (Sal. 78:70, 71). * Jesús xaneʼ jach maʼalob bix u beetik u j-kanan tamanil. Le oʼolal ku yaʼalik: «In j-tamaneʼex, maʼ a chʼaʼikeʼex sajakil, kex tumen jumpʼíiteʼex», tsʼoʼoleʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ ku kanáantik xan le «uláakʼ tamanoʼo[boʼ]» (Luc. 12:32; Juan 10:16). Jeʼex túun k-ilkoʼ Jesuseʼ letiʼe maas Maʼalob J-kanan tamanoʼ. Ku tʼankoʼob xan tu kʼaabaʼob, tumen jach u kʼaj óoloʼob tubeel. Tsʼoʼoleʼ jach u yaabiltmoʼob, le oʼolal ka taal way Luʼumeʼ tu kʼubaj u kuxtal tu  yoʼolaloʼob (Juan 10:3, 11, 14, 15). Baʼaleʼ Jesuseʼ tu beetaj upʼéel baʼax maʼ páajchaj u beetaʼal tumen Davidiʼ. Úuchik u kʼubik u kuxtaleʼ tu tsʼáaj u páajtalil u jáalkʼabtaʼal tuláakal máak tiʼ le kíimiloʼ. Le oʼolaleʼ mix baʼal jeʼel u beetik maʼ u tsʼáaik tiʼ le upʼíit tamanoʼob le kuxtal minaʼan u xuul teʼ kaʼanoʼ. Yéetel mix baʼal jeʼel u beetik maʼ u tsʼáaik xan le kuxtal minaʼan u xuul tiʼ le «uláakʼ tamanoʼob» teʼ Paraísooʼ, tuʼux maʼ kun beetbil mix baʼal kʼaas tiʼoboʼ (xokaʼak Juan 10:27-29).

Utúul Rey ku ganartik u enemigoʼob

8. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ Davideʼ kʼuch u beetuba utúul nojoch rey?

⁸ Rey Davideʼ utúul soldado jach maʼ tu chʼaʼaj saajkil baʼateʼel utiaʼal u salvartik u kaajal Diosiʼ, tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ «ku beetik kaʼach u [ganar] David jeʼel tuʼuxak kaʼach ku bin» baʼateleʼ. Davideʼ gobernarnaj yóokʼol le kaajoʼob yanoʼob desde u áalkab jaʼil Egipto tak tu áalkab jaʼil Éufrates (2 Sam. 8:1-14). Letiʼeʼ áantaʼab tumen Jéeoba, le oʼolal páajchaj u gobernartik yaʼab kaajoʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u fama Davideʼ «ojéeltaʼab [tiʼ] tuláakal le kaajoʼoboʼ, ka beetaʼab tumen Yuumtsil u chʼaʼabal sajakil tiʼ tumen tuláakal u múuchʼul le kaajoʼoboʼ» (1 Cró. 14:17).

9. Tsol baʼaxten ku yaʼalaʼal Jesuseʼ maʼatech u chʼaʼik saajkil.

⁹ Jeʼex Davideʼ, Jesús xaneʼ maʼatech u chʼaʼik saajkil. Ka tsʼaʼab u beet u reyil tumen Jéeobaeʼ, tu yeʼesaj yaan u páajtalil tu yóokʼol le kʼasaʼan angeloʼob le ka tu jóoʼsoʼob tu wíinklil le máaxoʼob u chukmoʼob kaʼachoʼ (Mar. 5:2, 6-13; Luc. 4:36). Mix Satanás, le u maas nojoch enemigo Dios, yaan páajtalil tiʼ tu yóokʼoloʼ. Yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ, Jesuseʼ tu tsʼáanchaʼataj le yóokʼol kaab yaan yáanal u nuʼuktaj le Kʼaasilbaʼaloʼ (Juan 14:30; 16:33; 1 Juan 5:19).

10, 11. Desde tsʼaʼabak u beet u Reyil Jesuseʼ, ¿baʼax tsʼoʼok u beetik teʼ kaʼanoʼ, yéetel baʼax ken u beet maʼ kun xáantal?

¹⁰ Sesenta jaʼaboʼob kaʼa kuxkíintaʼak Jesús yéetel xiʼik teʼ kaʼanoʼ, apóstol Juaneʼ tu yilaj tiaʼan Jesús bey utúul Rey tsʼaʼan páajtalil tiʼ yéetel u líiʼsmuba utiaʼal baʼateleʼ. Juaneʼ tu yaʼalaj: «Tin wilaj juntúul sak tsíimin, le máax natʼmailoʼ yaan jumpʼéel [arco] tu kʼab. Tsʼaʼab jumpʼéel [corona] tiʼ, ka jóokʼ táan u tsʼáanchaʼataj utiaʼal u náajaltik uláakʼ tsʼáancheʼetajoʼob» (Apo. 6:2). Le máax natʼmil le sak tsíiminoʼ Jesús. Tu jaʼabil 1914 tsʼaʼab upʼéel corona tiʼ le ka beetaʼab Reyil tiʼ u Reino Diosoʼ, ka jóokʼ túun u «tsʼáanchaʼat» u enemigoʼob. Jeʼex túun k-ilkoʼ Jesuseʼ tu ganartaj u enemigoʼob jeʼex Davideʼ. Le ka tsʼoʼok u beetaʼal reyileʼ tu luʼsaj Satanás yéetel u kʼasaʼan angeloʼob teʼ kaʼanoʼ ka tu puloʼob way Luʼumeʼ (Apo. 12:7-9). Jesuseʼ yaan u seguer u baʼateʼel tu contra u enemigoʼob tak ken u xuʼuls tiʼ tuláakal u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás (xokaʼak Apocalipsis 19:11, 19-21).

¹¹ Baʼaleʼ Jesuseʼ utúul rey ku chʼaʼik xan óotsilil jeʼex Davideʼ. Le oʼolal yaan u kanáantik le «yaʼabkach máakoʼob» tu kʼiinil le Armagedonoʼ (Apo. 7:9, 14). Tsʼoʼoleʼ yáanal u gobernación Jesús yéetel le 144,000 ku binoʼob kaʼanoʼ «yaan u kaʼa púut kuxtal le kimenoʼoboʼ, le utstakoʼoboʼ bey xan le kʼasaʼanoʼob» utiaʼal ka kuxlakoʼob way Luʼumeʼ (Hch. 24:15). Le máaxoʼob kun kaʼa líiʼsbiloʼoboʼ yaan u tsʼaʼabal u páajtalil u kuxtaloʼob utiaʼal minaʼan u xuul. ¡Bukaʼaj jaʼtsil waleʼ! Le oʼolaleʼ unaj k-ilik maʼ u xuʼulul k-beetik baʼax utstutʼaan Dios. Beyoʼ jeʼel k-ilik bix kun chuʼupul le Luʼum yéetel máakoʼob jach kiʼimak u yóoloʼob yáanal u gobernación Jesús, le maas Nojoch Davidoʼ (Sal. 37:27-29).

Jéeobaeʼ tu núukaj u payalchiʼ Salomón

12. ¿Baʼax tu kʼáataj Salomón tiʼ Jéeoba?

¹² Jesuseʼ chíikbesaʼab xan tumen Salomón, u hijo David. * Le ka tsʼaʼab u beet u reyileʼ, tʼaʼan ichil upʼéel wayakʼ tumen Jéeobaeʼ ka aʼalaʼab jeʼel u tsʼaʼabal tiʼ jeʼel baʼalak ka u kʼáateʼ. Salomoneʼ jeʼel u páajtal u kʼáatik kaʼach ayikʼalil, ka tsʼaʼabak yaʼab kaajoʼob u gobernarte wa u yaʼabtal u jaʼabiloʼob u kuxtal. Baʼaleʼ utiaʼal u gobernar  tubeeleʼ, tu kʼáataj tiʼ Jéeoba: «Tsʼáa tiʼ teen naʼatil yéetel ojéelajil utiaʼal in nuʼukbesik le kaajaʼ; tumen ¿máax bíin páatak u nuʼukbesik le a kaajal sen nojchaʼ?» (2 Cró. 1:7-10). Jéeobaeʼ túuneʼ tu tsʼáajtiʼ le baʼax tu kʼáatoʼ (xokaʼak 2 Crónicas 1:11, 12).

13. 1) ¿Bukaʼaj naʼat anchaj tiʼ Salomón? 2) ¿Tuʼux u taal le nojoch naʼat anchaj tiʼoʼ?

¹³ Teʼ kʼiinoʼob tu meyajtaʼal Jéeoba tumen Salomonoʼ, mix máak jach anchaj u naʼat jeʼex letiʼeʼ. Yoʼolal lelaʼ páajchaj u yaʼalik tres mil proverbioʼob (1 Rey. 4:30, 32, 34). Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ tsʼíibtaʼaboʼob teʼ Bibliaoʼ yéetel tak bejlaʼa jeʼel u yáantik le máaxoʼob u kʼáat u beetoʼob baʼaxoʼob maʼalobtakoʼ. U reinai Sebaeʼ viajarnaj 2,400 kilómetros «utiaʼal u beetik kʼáatchiʼob talamtakoʼob» tiʼ Salomón; le reinaoʼ jach péeknaj u yóol ka tu yuʼubaj baʼax núukaʼab tiʼ yéetel tu yilaj jach nojoch u reino Salomón (1 Rey. 10:1-9). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tuʼux u taal le naʼat yaan tiʼ Salomonoʼ: «Tuláakal u kajnáaloʼob yóokʼol kaabeʼ u kʼáat kaʼach u yiloʼob yéetel u yuʼuboʼob le ojéelajil tsʼaʼab kaʼach tiʼ tumen [Jajal Diosoʼ]» (1 Rey. 10:24).

Le Rey maas yaan u naʼatoʼ

14. ¿Baʼaxten Jesuseʼ «juntúul máax [maas] nojoch tiʼ Salomón»?

¹⁴ Chéen utúul máak maas anchaj u naʼat tiʼ Salomón: Jesucristo. Jesuseʼ kʼuch tak u yaʼaleʼ letiʼeʼ «juntúul máax [maas] nojoch tiʼ Salomón» (Mat. 12:42). Jesuseʼ tu yaʼalaj «u tʼaaniloʼob kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 6:68). Jeʼex teʼ kaʼansaj tu beetaj teʼ puʼukoʼ tu maas tsolaj jujumpʼéel baʼaxoʼob ku yaʼalik u libroi Proverbios. Salomoneʼ u yaʼalmaj jejeláas baʼaloʼob jeʼel u taasik kiʼimak óolal tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ (Pro. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20). Jesús xaneʼ, tu yaʼaleʼ le baʼax taasik kiʼimak óolaloʼ letiʼe u adorartaʼal Jéeobaoʼ bey xan u kanik máak bix ken u béeykunt tuláakal baʼax u yaʼalmaj. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku yilkoʼob u kʼaʼabéetil u natsʼkubaʼob tiʼ Diosoʼ» (Mat. 5:3, NM). Le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob le baʼax tu kaʼansaj Jesusoʼ ku natsʼkubaʼob tiʼ Jéeoba, «u sayabil le kuxtaloʼ» (Sal. 36:9; Pro. 22:11; Mat. 5:8). Cristoeʼ ku chíikbesik «u naʼat Jajal Dios» (1 Cor. 1:24, 30). Tumen letiʼ u Reyil le Reino xanoʼ tsʼaʼan «naʼatil» tiʼ (Isa. 11:2).

15. ¿Bix jeʼel u yantaltoʼon le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ?

¹⁵ Toʼon táan k-tsaypachtik le maas Nojoch Salomonoʼ, ¿bix jeʼel u yantaltoʼon le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ? Kʼaʼabéet k-tsʼáaik óol xok le Bibliaoʼ yéetel k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik, maases le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Jesusoʼ, tumen tiʼ yaan le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ (Pro. 2:1-5). Tsʼoʼoleʼ mantatsʼ unaj k-kʼáatik ka u tsʼáatoʼon naʼat Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ wa k-beetik yéetel u jaajil k-óoleʼ, letiʼeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon le kiliʼich muukʼ utiaʼal k-naʼatik le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Sant. 1:5). Le baʼax ken k-kanoʼ jeʼel u yáantkoʼon aktáant le talamiloʼoboʼ yéetel k-chʼaʼatukult k-beetik baʼaxoʼob maʼalobtak (Luc. 11:13). Salomoneʼ ku yaʼalaʼal kaʼach tiʼeʼ «congregador», tumen ku muchʼik yaʼab máakoʼob utiaʼal ka u adorartoʼob Dios yéetel utiaʼal ka u kaʼansoʼob (Ecl. 12:9, 10, NM). Jesuseʼ u poolil le múuchʼuliloʼ, le oʼolaleʼ ku muchʼik xan yaʼab máakoʼob utiaʼal u adorartoʼob Jéeoba (Juan 10:16; Col. 1:18). Le beetik unaj k-bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ tumen tiʼ k-kaʼansaʼal mantatsʼiʼ.

16. ¿Tiʼ baʼax chíikaʼanoʼob Jesús yéetel Salomón?

¹⁶ Salomoneʼ utúul rey tu beetaj yaʼab meyajoʼob. Tu nuʼuktaj u beetaʼal palacioʼob, bejoʼob, u ductosi jaʼ, kaajoʼob utiaʼal u líiʼsaʼal baʼal utiaʼal jaantbil, utiaʼal u líiʼsaʼal u carroiloʼob baʼateʼel yéetel tu beetaj corraloʼob tuʼux u tséentaʼal  tsíimnoʼob, tuláakal lelaʼ tu beetaj utiaʼal u yutsil le kaajoʼ (1 Rey. 9:17-19). Jesús xaneʼ yaʼab meyajoʼob tu beetaj. Tu káajsaj le múuchʼulil «tu yóokʼol [...] cháaltun» (Mat. 16:18). Yéetel yaan xan u nuʼuktik le meyajoʼob kun beetbil teʼ túumben yóokʼol kaaboʼ (Isa. 65:21, 22).

U Reyil le Jeetsʼel óolaloʼ

17. 1) ¿Baʼaxten jach maʼalob ilaʼabik u gobernación Salomón? 2) ¿Baʼax maʼ páatchaj u beetik Salomoniʼ?

¹⁷ Le kʼaabaʼ Salomonoʼ tiʼ u taal tiʼ upʼéel tʼaan hebreo u kʼáat u yaʼal «jeetsʼel». Salomoneʼ gobernarnaj tu kaajil Jerusalén, le kʼaabaʼaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «U Kúuchilil Kaʼapʼéel Jeetsʼelil»; le oʼolal ichil le cuarenta jaʼaboʼob gobernarnajoʼ jach yanchaj jeetsʼelil tiʼ u kajnáaliloʼob Israel. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Kaʼalikil kuxaʼan Salomoneʼ, u kajnáaliloʼob Judá, Israel, líikʼbal Dan tak Beersebaeʼ, jeetsʼel kuxlajikoʼob, tu jujuntúuliloʼob yáanal u [...] higueraʼob» (1 Rey. 4:25). Kex jach yanchaj u naʼat Salomoneʼ, maʼ páajchaj u tokik le israelitaʼob tiʼ le kʼojaʼaniloʼoboʼ, tiʼ le kʼebanoʼ mix tiʼ le kíimloʼ. Baʼaleʼ Jesús, le Nojoch Salomonoʼ yaan u luʼsik tuláakal le muʼyajiloʼ (xokaʼak Romailoʼob 8:19-21).

18. ¿Baʼax ku yilaʼal teʼ múuchʼulil bejlaʼaʼ?

¹⁸ Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, yaan jeetsʼelil ichil le múuchʼuliloʼ. Le oʼolal ku yaʼalaʼal bey kuxaʼanoʼon tiʼ upʼéel Paraísoeʼ. Yantoʼon jeetsʼelil yéetel Dios bey xan yéetel u maasil máakoʼoboʼ. Isaíaseʼ tʼaanaj tiʼ le jeetsʼelil ku yilaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ: «Mix jumpʼéel kaaj bíin u chʼaʼa u nuʼukul u baʼateʼel utiaʼal u bin u baʼatelt yaanal kaaj, mix bíin kʼaʼabéetchajak u yúuchul kaʼambesaj utiaʼal baʼateliʼ» (Isa. 2:3, 4). Wa k-chaʼik k-nuʼuktaʼal tumen u kiliʼich muukʼ Dioseʼ, k-áantaj utiaʼal ka yanak jeetsʼelil ichil le múuchʼuliloʼ.

19, 20. ¿Baʼax oʼolal unaj u jach kiʼimaktal k-óol?

¹⁹ Baʼaleʼ maas jatsʼuts le baʼax ku taal u kʼiinil u yúuchloʼ. Yáanal u gobernación Cristoeʼ, le máaxoʼob utstakoʼoboʼ yaan u yantal chúukaʼan jeetsʼelil tiʼob. Jujumpʼíitileʼ yaan u luʼsaʼal le kʼeban yaan tu wíinkliloʼoboʼ (Rom. 8:21). Le ken tsʼoʼokok le Mil Jaʼaboʼob kun gobernar Jesusoʼ «le j-kabal óoloʼoboʼ bíin utiaʼalintoʼob le luʼumaʼ, bíin kuxlakoʼob ichil nojoch jeetsʼel óolal» (Sal. 37:11; Apo. 20:7-10). Jeʼex túun k-ilkoʼ, u gobernación Jesucristoeʼ maas yaʼab utsiloʼob ken u taas ke tiʼ u reinado Salomón.

²⁰ Jeʼex úuchik u yantal kiʼimak óolal tiʼ u kaajil Israel yáanal u nuʼuktaj Moisés, David yéetel Salomoneʼ, yáanal u gobernación Cristoeʼ jach yaan u yantal kiʼimak óolal tiʼ tuláakal máak (1 Rey. 8:66). ¿Máasaʼ jach k-tsʼáaik u nib óolalil tiʼ Jéeoba úuchik u tsʼáaik u kuxtal u juntúuliliʼ Paal t-oʼolal, le maas Nojoch Moisés, David yéetel Salomonoʼ?

[Tsolajiloʼob]

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal Jesuseʼ letiʼe maas Nojoch Davidoʼ?

• ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal Jesuseʼ letiʼe maas Nojoch Salomonoʼ?

• Techeʼ, ¿baʼax maas maʼalob a wilik ken u beet Jesús, le maas Nojoch David yéetel maas Nojoch Salomonoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 31]

Le naʼat tu tsʼáaj Jéeoba tiʼ Salomonoʼ tu chíikbesaj le naʼat tsʼaʼab tiʼ Jesusoʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 32]

U gobernación Jesucristoeʼ maas yaʼab utsiloʼob ken u taas tiʼ le ilaʼab ka gobernarnaj David bey xan Salomonoʼ