Go na content

Go na table of contents

1 Leri fu poti frutrow na ini Bijbel

1 Leri fu poti frutrow na ini Bijbel

1 Leri fu poti frutrow na ini Bijbel

„Na Gado srefi ben meki sma skrifi ala den sani di de na ini Gado Buku; den sani disi bun fu gi leri, fu frumane sma, fu poti sani kon reti.” ​—2 Timoteyus 3:16.

FU SAN EDE SMA E FENI EN MUILEK? Furu sma e taki dati Bijbel na wan buku nomo pe libisma koni skrifi na ini. Son sma e bribi taki den fositen tori di skrifi na ini Bijbel, no tru. Trawan e taki dati noiti sma ben man gebroiki den rai na ini Bijbel èn den rai dati no fiti gi wi na ini a ten disi.

SAN YU KAN DU? Nofo tron den sma di no e poti frutrow na ini Bijbel noso di feni taki sma no man gebroiki den rai na ini, no ondrosuku sani gi densrefi. Den e taki nomo san trawan taki. Ma Bijbel e warskow: „Wan sma di no abi ondrofeni, e bribi ibri wortu, ma a koniwan e luku pe a e poti en futu.”​—Odo 14:15.

Na presi fu bribi san trawan e taki sondro fu ondrosuku sani fosi, a ben o bun fu teki na eksempre fu den fosi yarihondro Kresten di ben e libi na ini Berea, di sma sabi now leki a noordsei fu Grikikondre. Den sma disi no ben e bribi nomo san trawan ben taigi den. Na presi fu dati, den ben gwenti fu „ondrosuku Gado Buku finifini ibri dei fu si efu den sani disi ben tru” (Tori fu den Apostel 17:11). Meki wi go luku syatu, tu reide fu san ede yu kan abi a frutrow taki Bijbel na a Wortu fu Gado di skrifi nanga yepi fu santa yeye.

Den fositen tori di skrifi na ini Bijbel pasa trutru. Na ini den yari di pasa, èn te now ete, sma di no e bribi na ini Bijbel, e tweifri na den nen fu sma nanga presi di kari na ini Bijbel. Ma ibri tron baka, buweisi sori taki den sani di den sma disi taki no tru, èn taki den tori na ini Bijbel de fu frutrow.

Fu eksempre, fositen, sabiman no ben bribi taki na Asiria Kownu Sargon, di kari na Yesaya 20:1, ben libi trutru. Ma na ini den yari baka 1840, sabiman bigin diki a gron pe na oso fu a kownu disi ben de. Now, furu sma sabi na Asiria kownu, Sargon.

Sma di e krutu Bijbel no ben e bribi taki Pontius Pilatus, a Rome tiriman di ben gi komando fu kiri Yesus, ben libi trutru (Mateyus 27:1, 22-24). Ma na ini 1961, krosibei fu a foto Sesarea na ini Israel, sma ben feni wan ston pe a nen Pilatus nanga a posisi fu en ben skrifi na tapu.

Te a abi fu du nanga den fositen tori na ini Bijbel, dan wan tijdschrift e taki disi: „Den sani di sabiman feni, e buweisi na wan heri moi fasi taki den tori di skrifi na ini den prenspari pisi fu na Owru Testamenti nanga a Nyun Testamenti, pasa trutru. Tori soleki den wan di e taki fu den famiri-edeman fu Israel, fu den Israelsma di ben komoto na ini Egepte, fu a pisi ten di David ben e tiri leki kownu èn fu a ten di Yesus ben libi na grontapu.” Aladi wi no abi fu feni buweisi fu sabiman fosi wi bribi na ini Bijbel, toku den tori disi e sori taki sani di skrifi na ini Bijbel, tru. Na dati wi ben o fruwakti fu wan buku di Gado skrifi nanga yepi fu santa yeye.

Ala sortu sma kan kisi wini fu den koni rai na ini Bijbel. Langa ten bifo sma kon sabi taki pikinpikin libisani de èn taki den e panya siki, Bijbel ben sori san sma ben musu du fu tan krin. Te now ete a bun fu du den sani dati (Lefitikus 11:32-40; Deuteronomium 23:12, 13). Osofamiri di e fiti den rai fu Bijbel di e sori fa den musu handri nanga makandra, de moro koloku (Efeisesma 5:28–6:4). Wan sma di hori ensrefi na Bijbel gronprakseri e tron wan moro bun wrokoman noso wrokobasi (Efeisesma 4:28; 6:5-9). Te wan sma e fiti den rai fu Bijbel, dan dati e meki taki a e tron wan moro bun sma èn a e firi moro bun (Odo 14:30; Efeisesma 4:31, 32; Kolosesma 3:8-10). A no de fu taki dati na den bun rai disi wi ben o fruwakti fu wi Mekiman.

SORTU WINI YU O KISI? Den koni rai di skrifi na ini Bijbel kan meki srefi taki wan sma di no abi ondrofeni kon koni (Psalm 19:7). Boiti dati, te wi leri fu poti frutrow na ini Bijbel kaba, dan a kan yepi wi moro leki iniwan tra buku, fu du a tra sani di de fanowdu fu kon abi wan moro tranga bribi.

Efu yu wani sabi moro, dan luku kapitel 2, di nen „Bijbel​—Wan buku di Gado gi wi”, na ini a buku San Bijbel e leri wi trutru? *

[Futuwortu]

^ paragraaf 12 Yehovah Kotoigi tyari a buku disi kon na doro.