Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Tutundulukilei ku Byabukulu—“Difuku Dikatakata dya Yehova Didi Pabwibi”

Tutundulukilei ku Byabukulu—“Difuku Dikatakata dya Yehova Didi Pabwibi”

Tutundulukilei ku Byabukulu—“Difuku Dikatakata dya Yehova Didi Pabwibi”

“Tutundulukile ku byabukulu.”—BAH. 6:1.

1, 2. I mukenga’ka wa ‘kunyemena ku ngulu’ wāpelwe Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi mu Yelusalema ne mu Yudea?

 PĀDI Yesu pano pa ntanda, bana ba bwanga bandi bāfwenene kwadi ne kwipangula’mba: “Lelo kadi ne kyo tukayūkilapo pa kwiya kobe pano ne pamfulo ya panopantanda i kika le?” Kufikidila kubajinji kwa bupolofeto bwāletele Yesu mu malondololo andi ku kino kipangujo kwāikele’ko mu myaka katwa kabajinji. Yesu wēsambīle pa binkumenkume bikayukanya amba mfulo keidi mu bisuku. Pa kumona bino binkumenkume, “boba bēkele mu Yudea [bādi ba kunyemena] mu ngulu.” (Mat. 24:1-3, 15-22) Lelo bana ba bwanga ba Yesu bādi ba kumona kiyukeno ne kulonda buno bulombodi?

2 Kubwipi kwa myaka 30 kupita’po, mu 61 K.K., mutumibwa Polo wālembele musapu ulanguluja ku Bahebelu Bene Kidishitu bādi bekele mu Yelusalema ne mu bibundi bya mufula. Polo ne banababo betabije kebādipo bayukile amba kiyukeno kitwala ku “kyamalwa kibūke” kyādi kya kumweka mu myaka itano īya’ko. (Mat. 24:21) Mu 66 K.K., Seshitiusa Ngalusa wāile na bibumbo bya basola Bene Loma kutamba Yelusalema. Ino na mu kukopa kwa diso betola, ne kushila bantu bādi mu kyaka mukenga wa mwa kunyemena.

3. Le Polo wāpele Bahebelu Bene Kidishitu madingi’ka, ne mwanda waka?

3 Boba Bene Kidishitu bādi bafwaninwe kusansanya ne bujinguludi bwa ku mushipiditu mwa kuyukila mwalamukila myanda ne kumona mwa kunyemena. Inoko bamo bādi na “kapukutwi.” Bādi pamo bwa bana ba lukeke ku mushipiditu basaka “mabele” (Tanga Bahebelu 5:11-13.) Nansha boba bādi ke beje mu bubinebine bādi kebadi na tuyukeno twa “kubomboka Leza mūmi.” (Bah. 3:12) Bakwabo bāiwile “muswelo wa bamobamo” wa kubulwa kupwila dimodimo, nansha byobāmwene amba “difuku dibafwena.” (Bah. 10:24, 25) Polo wēbapele madingi mafwaninwe amba: “Nanshi tushīe owa mwanda wa pangalwilo pa Kidishitu tutundulukile ku byabukulu.”—Bah. 6:1.

4. Mwanda waka i kya kamweno kwikala batengele ku mushipiditu, ne i kika kiketukwasha?

4 Tudi mu mafuku a kufikidila kwa mfulo kwa bupolofeto bwa Yesu. “Difuku dikatakata dya Yehova”—dya kufudija ngikadilo yonso ya Satana—“didi pabwibi.” (Zef. 1:14) Pano po pene potufwaninwe kutengela ne kwikomeja. (1 Pet. 5:8) Lelo e motulongela? Kwikala Mwine Kidishitu mutame ko kuketukwasha tujingulule i kwepi ko ketudi mu kulunguluka kwa kitatyi.

Kutama kwa Mwine Kidishitu

5, 6. (a) Kutama ku mushipiditu kulomba bika ne bika? (b) Le i mu bintu’ka bibidi motufwaninwe kulonga bukomo shi tusaka kutundulukila ku bya bukulu?

5 Polo kādipo ukankamika Bahebelu Bene Kidishitu batundulukile bitupu ku bya bukulu, ino wēbalombwele ne mwikadile kutama kwa ku mushipiditu. (Tanga Bahebelu 5:14.) “Boba ke bapwe kutama” kebatomangapo’nka “mabele.” Badyanga ne “bidibwa bikomokomo.” Nanshi bayukile “mwanda wa pangalwilo” ne bintu “bikomo” bya bubinebine kumo. (1 Kod. 2:10) Kadi bya kwimvwana nabyo byabo bibidile kala—kupityila ku kwingidija byobayukile—bibakwashanga bayukidile ne bulumbuluke ne bibi. Pobakwata butyibi, kuno kwibidila kwibapanga muswelo wa kusansanya misoñanya ya mu Bisonekwa itala mwanda’wa ne muswelo wa kwiilonda.

6 Polo wālembele amba: “Po pene pa mwanda ne mwanda pano o kitufwaninwe tuningidile kutámo mutyima mu bintu byo twaivwene pa kutyina’mba twakēja.” (Bah. 2:1) Kuno kweja mu lwitabijo kukokeja kwitufikila na mu kalengwa. Pa kwepuka’ko, kitufwaninwe “tuningidile kutámo mutyima” mu bubinebine bwa ku mushipiditu botwifunda. O mwanda umo ne umo ufwaninwe kwiipangula’mba: ‘Lelo nakidi enka pa mwanda wa pa ngalwilo? Lelo ne bwato bukokwa na mantanki ne kweja, bubinebine kutwela’bo mu nkulwe ya mutyima wami mpika? Lelo nkokeja kwendelela senene ku mushipiditu namani?’ Kutundulukila ku bya bukulu kwitulomba kulonga bukomo mu bintu bibidi. Tufwaninwe kuyuka senene Kinenwa kya Leza. Ebiya ne kwifunda kukōkela.

Tuyukei Senene Kinenwa

7. Lelo tukokeja namani kumwena mu kuyuka senene Kinenwa kya Leza?

7 Polo wāsonekele amba: “Yewa wakutomejibwa mabele, shi ani, shi ani, kayūkilepo biyampe, mwendele ñeni ya mwanda wa boloke; mwanda i kāna-kalukeke.” (Bah. 5:13) Pa kwikala batame, tufwaninwe kuyuka senene Kinenwa kya Leza, mwaetusapwila mwanda. Musapu byoudi mu Bible, Kinenwa kyandi, tufwaninwe nanshi kwikala befundi ba bine ba Bisonekwa ne mabuku alupulwa na “umpika wa binebine, udi na manwa.” (Mat. 24:45-47) Kwifunda milangwe ya Leza uno muswelo kuketukwasha twibidije bya kumvwana nabyo byetu. Imvwana kimfwa kya Mwine Kidishitu utelwa bu Orchid. * Unena’mba: “Kivulujo kyadi kinkwashanga bininge mu būmi bwami i kyokya kya kutanga nyeke Bible. Nalongele myaka ibidi pa kusaka kupwa kutanga Bible ense, ino pa kupwa, byaikala bwa ami wayuka Leza musunsa umbajinji. Nefundile mashinda andi, byasaka ne byashikilwe, bukomo bwandi, ne bukatampe bwa tunangu twandi. Kutanga Bible difuku ne difuku kwaunkwatakenye mu bitatyi bya makambakano.”

8. Kinenwa kya Leza kidi na bukomo’ka potudi?

8 Kutanga nyeke kipindi kampanda kya Kinenwa kya Leza kulengejanga musapu wakyo ‘wikale na bukomo’ potudi. (Tanga Bahebelu 4:12.) Kutanga namino kusendulula muntu wetu wa munda ne kwitwikadija bantu basangelwa na Yehova. Mwene nobe ukokeja kusendulula mpangiko yobe ne kulangulukila pa byanena?

9, 10. Kuyuka senene Kinenwa kya Leza kulomba bika ne bika? Leta kimfwa.

9 Kuyuka senene Bible ke’nkapo kwibidila byanena. Bana ba lukeke ku mushipiditu ba mu myaka ya ba Polo kebādipo bedilwe binena Kinenwa kya Leza. Inoko, kebādipo bekingidija ne kumona mokikwashisha mu būmi bwabo. Kebādipo bayukidije musapu ulengeja Kinenwa kibakwashe kutyiba butyibi buyampe mu būmi bwabo.

10 Shi tusaka kuyukidija Kinenwa kya Leza, tufwaninwe kuyuka byokinena ne kwingidija buyuki mu būmi. Myanda yatene Kaka Kyle ilombola mwa kulongela kino. Kyle wepile mwanda na mwingidi nandi. Le walongele bika pa kupwa’o? Ushintulula’mba: “Kisonekwa kyangile bukidi mu ñeni i Loma 12:18, unena’mba: ‘Shi kyendelemo, nankyo mwikale ne ndoe ne bantu bonso ku wenu mutamba.’ Penepa nalaile mwingidi nami’wa twimone kupwa kwa kaji.” Besambile biyampe pobetene, ne mwingidi nandi watendela Kyle pa uno mulangwe waakwete. Kyle unena’mba: “Nandi ndyukile amba shi twingidije misoñanya ya Bible, nankyo mwanda usa kupwa.”

Twifundei Kukōkela

11. I bika bilombola amba kukōkela mu kitatyi kya makambakano kukokeja kwikala kukomo?

11 Kwingidija byobya byotwifunda mu Bisonekwa kukokeja kwikala kukomo, nakampata shi tudi mu makambakano. Kimfwa, bana ba Isalela pa kupwa kunyongololwa na Yehova mu bupika bwa Bene Edipito, “bapatana ne Mosesa” ne ‘kumutompa Yehova.’ Mwanda waka? Mwanda bābudilwe mema a kutoma. (Div. 17:1-4) Myeji ibidi pa kupwa kupwana na Leza ne kwitabija amba “binenwa byonso byanena Yehova batwe tukalonga’byo,” bājilwile kijila kyandi na kutōta kilezaleza. (Div. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Le kyēbakwatyije moyo i kwija kwāijije Mosesa ku Lūlu lwa Holeba kwaādi ufundijibwa? Le padi i mwanda wa kutyina amba Bene Amaleke bakebatamba monka ne amba Bene Isalela bādi ba kushindwa pa kubulwa bukwashi bwa Mosesa wēbatūlwidile maboko bamone bushindañani bwabo bubajinji? (Div. 17:8-16) Eyo, nansha shi bikale nankyo, inoko Bene Isalela “bamupelele aye kumukōkela.” (Bil. 7:39-41) Polo usoñanya Bene Kidishitu ‘bapyasakane’ “kutyina’mba muntu wakaponena umuswelo umo onka wa mifutululo” na wa Bene Isalela bātyinine kutwela mu Ntanda ya Mulao.—Bah. 4:3, 11.

12. I muswelo’ka wēfundile Yesu kukōkela, ne wāmwena’mo bika?

12 Kutundulukila ku bya bukulu kwitulomba twikankile’ko kukōkela Yehova. Enka na mobyāikadile kudi Yesu Kidishitu, byamalwa bitutana bitufundijanga kikōkeji. (Tanga Bahebelu 5:8, 9.) Yesu wādi ukōkele Shandi kumeso kwa kwiya pano panshi. Inoko, kulonga kiswa-mutyima kya Shandi pano panshi kwādi kumulomba kususuka ku ngitu ne mu ñeni. Yesu ‘wāfikijibwe pa bubwaninine’ pa kukōkela mu byamalwa bikatampe, amba apebwe kitenta kipya kyādi kimulangila, ke kya bu Mulopwe ne Kitobo Mukatampe kadi.

13. Le i bika bikalombola’mba tubefunde kukōkela?

13 Le batwe netu? Lelo twi basumininwe kukōkela Yehova ne potutanwa na bikoleja bisansa? (Tanga 1 Petelo 1:6, 7.) Madingi a Leza atala mwikadilo, kubulwa buzazangi, mwingidijijo muyampe wa ludimi, kutanga kwa kasuku ne kwifunda Bisonekwa, kupwila, ne kusapula adi padi tō. (Yos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Ef. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Bah. 10:24, 25) Lelo tukōkelanga Yehova mu ino myanda nansha ke potulwibwa pene? Kikōkeji kyetu kilombolanga amba tubatundulukila ku bya bukulu.

Kutama kwa Mwine Kidishitu —Mvubu Yako

14. Leta kimfwa kilombola’mba kutama kukokeja kukinga muntu.

14 Bine, Mwine Kidishitu ukakingwa shi udi na bya kwimvwana nabyo bibidijibwe kala senene mwa kujingulwila kiyampe ne kibi mu ino ntanda ya bantu “bampikwa mityima” ya bumvu. (Ef. 4:19) Tala kimfwa tutu James, utañanga bininge ne kusangela mabuku esambila pa Bible, waitabije kwingila ku kaji kudi enka bana-bakaji. James unena’mba, “Bavule baikele na mwikadilo wa kubulwa bumvu, ino mwingidi umo wadi na mwikadilo muyampe kadi wasepelele bubinebine bwa mu Bible. Ino potwadi bubidi mu kyumba kibikwa’mo bintu, washilula kunkimba bu mulume. Nadi amba i makayo nanshi kwako, byakola pa kumukankaja. Kala navuluka nsekununi ya mu Kiteba kya Mulami ya tutu watompelwe ku kaji uno muswelo. Kishinte’kya kyadi kitela kimfwa kya Yosefa ne mukaja Potifela. * Ponka’po natonona mwana-mukaji’wa, nandi wanyemena panja.” (Ngal. 39:7-12) James wasangele mwanda kebyafudilepo kubi ne pa mwanda walamine mutyima wandi wa mundamunda utōka.—1 Tem. 1:5.

15. Lelo kutama kuningijanga mutyima wetu wa kyelekejo muswelo’ka?

15 Kadi kutama kudi na mvubu mu kuningija mutyima wetu wa kyelekejo ne kwitulama ku kuselwa “na mafundijo angi makwabo nao a miswelo ne miswelo.” (Tanga Bahebelu 13:9.) Shi tubeelela’ko kwendelela ku mushipiditu, nabya ñeni yetu ikemanina pa “kutonga kyokya kitabukile kunengela.” (Fid. 1:9, 10, MB) Potwenda tutama tukekala na mutyima wa kufwija’ko Leza, kumufwija’ko ne pa mpango yatūdile’ko pa mwanda wa kamweno ketu. (Loma 3:24) Mwine Kidishitu ‘mukulumpe mu ñeni’ utamijanga mutyima uno namino ne kupwana bininge na Yehova.—1 Kod. 14:20.

16. Le i bika byakweshe kaka umo ‘akankamike mutyima’ wandi?

16 Kaka witwa bu Louise unena’mba kitatyi kampanda pa kupwa kubatyijibwa’ye, wadi utele mutyima bininge pa muswelo umumona bakwabo. Aye amba: “Nkyalongelepo kibi nansha kimo, ino mutyima wami kewadipo utononwa na buya bwa kwingidila Yehova. Namwene amba i biyampe nshinte pa kusaka’mba ngikale muntu upa Yehova kintu kyonso mungya bukomo bwami. Kushinta kukatampe konalongele i kwa kumutōta na mutyima wami onso mutuntulu.” Louise pa kwielela’ko namino, ‘wakankamikile mutyima’ wandi ne kino kyamukweshe kitatyi kyaatenwe na makambakano a misongo. (Yak. 5:8) Louise unena’mba: “Nalwile bininge, inoko ne mufwene bininge kudi Yehova.”

‘Kōkela ne Mutyima Umo’

17. Mwanda waka kikōkeji kyādi na mvubu mpata mu myaka katwa kabajinji?

17 Madingi a Polo a ‘kutundulukila ku bya bukulu’ āpandije būmi bwa Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi mu Yelusalema ne mu Yudea. Boba bātejeje’o bāikele na bujinguludi bufwaninwe bwa ku mushipiditu bukwasha mwa kuyukila kiyukeno kyānene Yesu kya ‘kunyemena mu ngulu.’ Pobāmwene “kikobakane kya munyanji kya musala . . . ke kīmene kadi po kijidikilwe kijila,” ke byo bibumbo bya Bene Loma kadi, bīya kutamba ne kujokoloka Yelusalema, e po bāyukile kitatyi kya kunyema. (Mat. 24:15, 16) Mungya Esebiusa, mulembi wa mānga ya myanda ya Leza unena amba, Bene Kidishitu bānyemene mu Yelusalema kumeso kwa konakanibwa’ye, mwanda bāimvwene kidyumu kya mu bupolofeto bwa Yesu, bānyemena ku kibundi kya Pela mu ngulu ya ntanda ya Ngileade. Kino kyēbapandije ku musala umbi wāfikile Yelusalema ulembelwe mu mānga.

18, 19. (a) Mwanda waka kukōkela kudi na mvubu mu ano etu mafuku? (b) I bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?

18 Bine ne bine ponka, kikōkeji kitamba ku kutama kikapandija būmi bwetu pakafikidila bupolofeto bwa Yesu bwa’mba “kukēkalanga kyamalwa kibūke” kikatampe kupita byonso. (Mat. 24:21) Lelo tukekala na kikōkeji ku bwendeji bonso nansha bwikale bwa kampeja-bukidi botukokeja kukapebwa na “kalama wa bine”? (Luka 12:42) I bine, nanshi byotufunda bidi na mvubu pa kwikala ‘bakukōkela ne ku mityima’!—Loma 6:17.

19 I biyampe twibidije bya kwimvwana nabyo pa kusaka’mba tufikile pa butame. Twibidijanga’byo potwielela’ko kuyuka senene Kinenwa kya Leza ne potukōkela. Kutundulukila ku bya bukulu bwa Bwine Kidishitu kuletelanga bankasampe makambakano a pa bula. Kishinte kilonda’ko kikalombola muswelo wa kukomena senene ano makambakano.

[Kunshi kwa dyani]

^ Majina amo i mashintwe.

^ Tala kishinte kinena’mba: “ Fortifiés pour dire non au mal ” mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 10, 1999, paje 28, mu Falanse.

Lelo I Bika Byowefunda?

• Kutama ku mushipiditu i bika, ne tubwanya kufikila’po namani?

• Le kuyuka senene Kinenwa kya Leza kudi na mvubu’ka mu kutundulukila ku bya bukulu?

• Le tukefunda namani kukōkela?

• I miswelo’ka yotukamwena mu kutama?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 15]

Kulonda madingi a mu Bible kwitukwashanga tunekenye makambakano bya butame

[Kifwatulo pa paje 16]

Kulonda madingi a Yesu kwāpandije Bene Kidishitu babajinji