Táankelem paalaleʼex, eʼeseʼex tsʼoʼok u yiijchajal a tuukuleʼex

«Tsʼáa tuláakal a wóol tiʼ le baʼaloʼobaʼ, utiaʼal ka páatak u yilaʼal tumen tuláakaleʼ bix a bin táanil.» (1 TIM. 4:15)

1. ¿Baʼax u kʼáat Dios ka u beet le táankelem paalaloʼoboʼ?

 UTÉENJEAKILEʼ rey Salomoneʼ tu yaʼalaj: «J-táankelem, náays a wóol kaʼalikil tʼaʼajech; tsʼáa uts ta kuxtal kaʼalikil ka páajtal» (Ecl. 11:9). Le tʼaanoʼobaʼ ku yeʼeskeʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka kiʼimakchajak a wóol. Baʼaleʼ u kʼáat xan ka kiʼimakchajak a wóol tak ken nojoch máakchajkech. U jaajileʼ yaʼab táankelem paalaleʼ ku beetkoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku yaj óolkoʼob tak ken yanak u jaʼabiloʼobiʼ. Úuchjeakileʼ Jobeʼ tu yaj óoltaj «u kʼebaniloʼob [u] táankelmil» (Job 13:26). U jaajileʼ ta táankelmil wa ta x-lóoʼbaynil yéetel tak ken yanak a jaʼabileʼ yaan u kʼaʼabéettal a chʼaʼatuklik baʼax ken a beete. Wa maʼ maʼalob baʼax ta chʼaʼatukleʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel a yaj óoltik tuláakal u kʼiiniloʼob a kuxtaleʼ (Ecl. 11:10).

2. ¿Baʼax tekstoi jeʼel u yáantik le táankelem paalaloʼob utiaʼal maʼ u lúubloʼob tiʼ baʼax kʼaasoʼ?

² ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a chʼaʼatukult tubeel baʼax ken a beeteʼ? Uʼuy baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ  le corintoiloʼoboʼ: «Sukuʼuneʼex maʼ a tuukuleʼex jeʼel bix mejen paalaleʼ. [...] Baʼaleʼ jeʼel bix nukuch máakoʼobeʼ» (1 Cor. 14:20). Jeʼex túun k-ilkoʼ wa ka tuukulnakech jeʼex nukuch máakoʼobeʼ maʼ ken a beet baʼaloʼob kʼaastak.

3. ¿Baʼax unaj a beetik utiaʼal ka yiijchajak a tuukul?

³ Baʼaleʼ maʼ u tuʼubultecheʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yiijchajal u tuukul máakiʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo: «Mix máak ka u mixbaʼalkunt a táankelemil; baʼaleʼ eʼes tiʼ le j-oksaj óoloʼoboʼ bix unaj u yúuchul kuxtal, tiʼ a tʼaan, tiʼ a xíimbal, tiʼ a yaakunaj, tiʼ a woksaj óolal yéetel tiʼ u tojil a kuxtal [...], tsʼáa a wóol xook, tsol xikin yéetel kaʼansaj. [...] Tsʼáa tuláakal a wóol tiʼ le baʼaloʼobaʼ, utiaʼal ka páatak u yilaʼal tumen tuláakaleʼ bix a bin táanil» (1 Tim. 4:12-15). Jeʼex túun a wilkoʼ unaj u yilaʼal tumen u maasil táan a maas tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeoba.

¿Baʼax u kʼáat u yaʼal a «bin táanil»?

4. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u «bin táanil» máak?

⁴ Le tʼaan ich griego ku suʼutul «bin táani[loʼ]», jeʼel xan u páajtal u suʼutul «u maas kaambal máak», «u péek máak» wa «u maas maʼalobkíintik máak baʼax ku beetik». Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo ka u maas maʼalobkíint bix u tʼaan, u modos, bix u yeʼesik yaabilaj yéetel ka u maas muʼukʼaʼankúunt u fe; tu yaʼalaj xan tiʼeʼ ka u bis upʼéel toj kuxtal yéetel ka u maas maʼalobkíint bix u kʼaʼaytaj. Unaj u yilaʼal tumen u maasil táan u bisik kaʼach upʼéel maʼalob kuxtal. Le oʼolal Timoteoeʼ tu yilaj u maas tsʼáaik u yóol u meyajt Jéeoba.

5, 6. 1) ¿Desde baʼax kʼiin ka káaj u yiijchajal u tuukul Timoteo? 2) Le táankelem paalaloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u páajtal u beetkoʼob jeʼex Timoteoeʼ?

⁵ Le tsolnuʼukaʼ tsʼíibtaʼab tumen Pablo ichil le jaʼaboʼob 61 tak 64 tiʼ le yáax siglooʼ; teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Timoteoeʼ tsʼoʼok u máan kʼiin káajak u beetik u ancianoi. Baʼaleʼ letiʼeʼ desde tu táankelmil joʼopʼ u yilik u yiijchajal u tuukul. Tu jaʼabil 49 wa 50, le yaan kaʼach kex veinte jaʼaboʼob tiʼoʼ, le sukuʼunoʼob yanoʼob Listra yéetel Iconiooʼ jach maʼalob tʼaanajikoʼob tu yoʼolal (Hch. 16:1-5). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ bisaʼab tumen Pablo utiaʼal kʼaʼaytaj tiʼ uláakʼ kaajoʼob. Letiʼeʼ tu yilaj xaneʼ Timoteoeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba, le oʼolal chéen ichil wa jaypʼéel mesoʼobeʼ tu túuxtaj Tesalónica utiaʼal u yáantik yéetel u líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ (xokaʼak 1 Tesalonicailoʼob 3:1-3, 6). Jeʼex túun k-ilkoʼ desde tu táankelmileʼ Timoteoeʼ ilaʼab jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba.

⁶ Tsʼáa a wóol xan utiaʼal ka yanaktech jatsʼuts modos. Beyoʼ yaan u yilaʼal tumen u maasil táan u yiijchajal a tuukul yéetel tsʼoʼok a maas kanik a kaʼans baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Tuukulnen xan tiʼ Jesús. Ka tu tsʼáaj 12 jaʼaboʼob tiʼeʼ tsʼoʼok u káajal «u bin u nojochtal [...] tiʼ u yojéelaj» (Luc. 2:52). Teʼ xookaʼ yaan k-ilik óoxpʼéel bix jeʼel a weʼesik tsʼoʼok u yiijchajal a tuukuleʼ: 1) ken a aktáant talamiloʼob, 2) ken a chʼaʼatukult u tsʼoʼokol a beel, yéetel 3) utiaʼal a maas maʼalobkíintik bix a kʼaʼaytaj (1 Tim. 4:6).

Aktáant le talamiloʼob yéetel upʼéel «maʼalob tuukul[oʼ]»

7. Jujuntúul táankelmoʼobeʼ, ¿bix u yuʼubikubaʼob ken u máansoʼob talamiloʼob?

⁷ Carol, utúul kiik yaan 17 jaʼaboʼob tiʼeʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiin ken sáasakeʼ kin wuʼuyik jach kaʼanaʼanen yéetel jach luubul in wóol, le oʼolal kin tuklik maas maʼalob ka pʼáatken wenel». * ¿Baʼaxten bey u yuʼubikuba kaʼach le x-chʼúupalaʼ? Yoʼolal le talmiloʼob yaan kaʼach tu yotochoʼ. Chéen 10 jaʼaboʼob yantiʼ ka tu divorciartuba u taataʼob, letiʼ túuneʼ anchaj u bin kajtal yéetel u maama, le koʼolelaʼ maʼatech u nuʼuktik u kuxtal yéetel baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Maʼ xaaneʼ teech xaneʼ táan a máansik upʼéel talamil beyaʼ yéetel ka tuklik minaʼan utstal tiʼ.

8. ¿Baʼax talamiloʼob tu máansaj Timoteo?

⁸ Timoteoeʼ tu máansaj xan yaʼab talamiloʼob le táan u meyajtik Jéeobaoʼ. Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ mantatsʼ kaʼach ku yaatal u nakʼ (1 Tim. 5:23). Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ suʼlak tʼaan yéetel máaxoʼob maʼ u kʼaj óoliʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik beyoʼ? Tumen le ka túuxtaʼab u tsolnuʼukt jujuntúul sukuʼunoʼob yanoʼob Corinto ku yaʼalkoʼob baʼal tiʼ le apostoloʼ, Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼob ka u yiloʼob u  yuʼubikuba maʼalobil Timoteo ichiloʼob (1 Cor. 4:17; 16:10, 11).

9. ¿Baʼax le maʼalob tuukuloʼ, yéetel baʼax u jelaʼanil tiʼ u chʼaʼabal saajkil?

⁹ Utiaʼal u yáantik Timoteoeʼ, Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼeʼ Dioseʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-chʼaʼik saajkil yéetel ku tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal ka k-eʼes «yaakunaj yéetel maʼalob tuukul» (2 Tim. 1:7). Le «maʼalob tuukul[oʼ]» u kʼáat u yaʼal u chʼaʼatuklik máak tubeel baʼax ken u beete. Lelaʼ yaan u yáantkech a wutskíint le talamiloʼob ka wilik bey minaʼan utskíinajil tiʼoboʼ. Baʼaleʼ yaan táankelem paalaleʼ, tumen maʼ yiijchajaʼan u tuukuloʼob yéetel tumen saajkoʼob u aktáantoʼob le talamiloʼoboʼ chéen ku pʼáatloʼob wenel, u chaʼantoʼob televisión, wa maʼeʼ ku drogarkubaʼob, ku káaltaloʼob, chéen ku binoʼob tiʼ kʼiimbesajoʼob wa ku núupkʼebankúunskubaʼob. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼoneʼ «ka k-pʼat le kʼaasoʼ yéetel le luʼumkabil tsʼíibolaloʼoboʼ yéetel ka k-bis way yóokʼol kaabeʼ jumpʼéel kuxtal ich maʼalob tuukul, tojil yéetel kʼub óolal tiʼ Jajal Dios» (Tito 2:12).

10, 11. ¿Baʼaxten k-aʼalik upʼéel maʼalob tuukuleʼ jeʼel u muʼukʼaʼankúuntik k-fejeʼ?

¹⁰ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ «le táankelem xiʼipalaloʼoboʼ [...] ka maʼalobchajak u naʼatoʼob» wa ka yanaktiʼob upʼéel maʼalob tuukul (Tito 2:6). Utiaʼal a beetikeʼ unaj a payalchiʼ tiʼ Dios yéetel a creertik yaan u yáantkech a aktáant jeʼel baʼalak talamileʼ (xokaʼak 1 Pedro 4:7). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ unaj a creertik jeʼel u yáantkech «le muukʼ ku tsʼaʼabal [...] tumen Jajal Diosoʼ» (1 Ped. 4:11).

¹¹ Le baʼax áant Carol u aktáant le talamil anchaj tiʼoʼ, letiʼe úuchik u chʼaʼatuklik tubeel baʼax ken u beetoʼ yéetel u payalchiʼ tiʼ Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Upʼéel tiʼ le baʼaxoʼob jach talamchaj in wilkoʼ letiʼe in beetik baʼax ku yaʼalik Dios kex in maama ku bisik kaʼach upʼéel kʼaakʼas kuxtaloʼ, baʼaleʼ le payalchiʼoʼ jach tu yáanten. In wojleʼ táan u yáantken Jéeoba, le oʼolal maʼ saajkeniʼ». Maʼ u tuʼubultecheʼ le talamiloʼoboʼ jeʼel u maas muʼukʼaʼankúuntik a fejeʼ yéetel jeʼel u yáantkech a weʼes maʼalob modoseʼ (Sal. 105:17-19; Lam. 3:27). Kex jeʼel baʼalak talamil ka aktáanteʼ maʼ u tuʼubultech le baʼax u yaʼalmaj Jéeobaaʼ: «Teen áantikech» (Isa. 41:10).

Ken a tukult u tsʼoʼokol a beel

12. ¿Baʼaxten le máaxoʼob táan u tuklik u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ unaj u tuukuloʼob tiʼ le baʼax ku yaʼalik Proverbios 20:25?

¹² Yaan táankelem paalaleʼ ku jáan tsʼoʼokol u beeloʼob utiaʼal ka púutsʼkoʼob tiʼ le talamiloʼob yaan tu yotochoʼoboʼ, utiaʼal maʼ u pʼáatloʼob tu juunal wa utiaʼal ka yanaktiʼob kiʼimak óolal. Baʼaleʼ le tsʼoʼokol beeloʼ maʼ chéen upʼéel báaxliʼ. Úuchjeakileʼ anchaj máaxoʼob tu beetoʼob upʼéel voto baʼaleʼ maʼ tu tsʼoʼokbesoʼobiʼ (xokaʼak Proverbios 20:25). Bejlaʼa xaneʼ yaan xiʼipalaloʼob yéetel x-chʼúupalaloʼobeʼ maʼ tu yáax kutal u tukloʼob baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ máak ken tsʼoʼokok u beel. Baʼaleʼ ken máanak kʼiineʼ ku tsʼáaikoʼob cuenta maʼ maʼalob úuchik u jáan tsʼoʼokol u beeloʼobiʼ.

13. 1) ¿Baʼax unaj u tuklik le máax taak u biskuba yéetel wa máaxoʼ? 2) ¿Tuʼux jeʼel u kaxtaʼal maʼalob tsolnuʼukeʼ?

 ¹³ Wa taak u káajal a biskaba yéetel wa máaxeʼ, maʼalob ka tukult lelaʼ: «¿Baʼaxten taak u tsʼoʼokol in beel? ¿Baʼax kin páaʼtik tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ? ¿Letiʼe máax wa yéetel maʼalob ka tsʼoʼokok in beeloʼ? ¿Jeʼel wa in tsʼoʼokbesik le baʼax ku kʼáataʼal tiʼ máak ken tsʼoʼokok u beeloʼ?». «Le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼa[toʼ]» tsʼoʼok u tsolik tiʼ yaʼab jóoʼsaʼaniloʼob baʼax unaj a chʼaʼik en cuentai ken a tukult u tsʼoʼokol a beel (Mat. 24:45-47). * Ken xooknakecheʼ, tukult bix jeʼel a tsʼáaik ichil a kuxtal le baʼax ka kankoʼ, ilawil bey Jéeoba aʼaliktech ka a beeteʼ. «Maʼ a béeytal jeʼel bix le tsíiminoʼ wa jeʼel bix le mula» minaʼan u naʼatoʼoboʼ (Sal. 32:8, 9). Eʼes yiijchajaʼan a tuukul yéetel ka naʼatik baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ máak ken tsʼoʼokok u beel. Wa ka wilik jeʼel u páajtal a biskaba yéetel wa máaxeʼ eʼes xan táan a bisik upʼéel toj kuxtal (1 Tim. 4:12).

14. ¿Baʼaxten tak le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼalob ka seguernak u yiijchajal u tuukuloʼob?

¹⁴ Baʼaleʼ kʼaʼabéet xan u yeʼesik máak yiijchajaʼan u tuukul ken tsʼoʼokok le tsʼoʼokol beeloʼ. Le máax tsʼokaʼan u beeloʼ unaj u yeʼesik «tsʼoʼok u chúukaʼan chʼíijil» yéetel tsʼoʼok u chukpachtik u «chúukaʼan kaʼanlil Cristo», lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ u tuukul jeʼex letiʼeʼ (Efe. 4:11-14). Cristoeʼ tu yeʼesajtoʼon bix unaj k-beetik, letiʼeʼ maʼ «lúub utsil chéen tu táan letiʼiʼ» (Rom. 15:3). Utiaʼal túun ka yanak kiʼimak óolal ichil le familiaoʼ, le íichamtsil yéetel le atantsiloʼ unaj u paklan tuklikoʼob baʼax kʼaʼabéet tiʼ cada utúul (1 Cor. 10:24). Le íichamtsiloʼ unaj u yaabiltik yéetel u kaxtik u yutsil u yatan, yéetel le atantsiloʼ unaj u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil u yíicham, jeʼex u tsʼáaikuba Jesús yáanal u páajtalil u Taataeʼ (1 Cor. 11:3; Efe. 5:25).

Kʼub a wóol a kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ

15, 16. ¿Baʼax unaj a beetik utiaʼal ka maas yiijchajak a tuukul?

¹⁵ Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo: «Tu táan Jajal Dios yéetel tu táan Yuumtsil Jesucristo, [...] kin jach kʼubéentiktech ka a [kʼaʼayt] le maʼalob péektsiloʼ». Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Kʼub a wóol a [kʼaʼayt] le maʼalob péektsiloʼ. Beet maʼalob a meyaj» (2 Tim. 4:1, 2, 5). Utiaʼal ka u beet Timoteo le baʼax aʼalaʼabtiʼaʼ unaj kaʼach u «tséenti[kuba] yéetel u tʼaaniloʼob le oksaj óolaloʼ» (xokaʼak 1 Timoteo 4:6).

¹⁶ Kux túun teech, ¿baʼax unaj a beetik utiaʼal a «tséentikaba yéetel u tʼaaniloʼob le oksaj óolaloʼ»? Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼáa a wóol xook, tsol xikin yéetel kaʼansaj. Tsʼáa tuláakal a wóol tiʼ le baʼaloʼobaʼ, utiaʼal ka páatak u yilaʼal tumen tuláakaleʼ  bix a bin táanil» (1 Tim. 4:13, 15). Jeʼex túun a wilkoʼ, utiaʼal ka yiijchajak a tuukuleʼ unaj a xakʼalxoktik le Bibliaoʼ. Le tʼaan «tsʼáa tuláakal a wóol[oʼ]» ku tsʼáaik naʼatbileʼ u jach kʼubikuba máak u beet wa baʼax. Kux túun teech, ¿suuk wa a jóoʼsik u súutukil utiaʼal a xook? ¿Ka wilik wa a maas naʼatik «u jach taʼakbil baʼaloʼob Jajal Dios»? (1 Cor. 2:10.) ¿Wa chéen ka wilik a jáajan xook? Wa ka tuukul tiʼ le baʼax ka xokikoʼ yaan u péekskech a maas meyajt Jéeoba (xokaʼak Proverbios 2:1-5).

17, 18. 1) ¿Baʼaxoʼob unaj a wilik a maas beetik tubeel? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a maas tsʼáa a wóol kʼaʼaytaj jeʼex Timoteoeʼ?

¹⁷ Michelle, utúul x-lóoʼbayan precursoraeʼ, tu yaʼalaj: «Utiaʼal u maas maʼalobtal in kʼaʼaytajeʼ, in jóoʼsmaj u tiempoi in xokik le Bibliaoʼ yéetel kin bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ. Leloʼ tsʼoʼok u yáantken in maas tsʼáa in wóol in meyajt Jéeoba». A beetik a precursorileʼ jeʼel u yáantkech a tsol tubeel baʼax ku yaʼalik le Biblia teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel utiaʼal ka maas yiijchajak a tuukul. Ilawil a maas maʼalobkíintik a xook yéetel a maas líiʼskaba tubeel utiaʼal a núukik le kʼáatchiʼob ku beetaʼal teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Líiʼsaba xan tubeel utiaʼal a máansik a tsoltʼaanoʼob teʼ Kaambalil utiaʼal Kaʼansajoʼ utiaʼal a líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ yéetel ilawil a chʼaʼik teʼ tuʼux aʼalaʼanoʼ.

¹⁸ U kʼubik u yóol máak teʼ meeyjil kʼaʼaytajoʼ u kʼáat u yaʼal ka u yil u beetik jach tubeel yéetel ka u yáant u maasil u salvartubaʼob. Utiaʼal a beetkeʼ unaj a maas maʼalobkíintik bix a kaʼansaj (2 Tim. 4:2). Jeʼex kaambalnajik Timoteo tiʼ Pabloeʼ, teech xaneʼ yaʼab baʼaloʼob ken a kan wa ka jóokʼol kʼaʼaytaj yéetel le sukuʼunoʼob úuch joʼopʼok u beetkoʼoboʼ (1 Cor. 4:17). Pabloeʼ tu yaʼalaj jach u yaabilmaj le sukuʼunoʼob yanoʼob Tesalonicaoʼ, le oʼolal maʼ chéen tu kaʼansoʼobiʼ, tu jach kʼububa xan utiaʼal u yáantkoʼob (1 Tes. 2:8). Timoteoeʼ kaambalnaj tiʼ Pablo, le oʼolal tu kaxtaj u yutsil u maasil yéetel tu jach kʼububa u kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ (xokaʼak Filiposiloʼob 2:19-23). Kux túun teech, ¿ka beetik wa jeʼex tu beetil Pablo yéetel Timoteoeʼ? ¿Ka xupkaba wa xan utiaʼal a kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ?

A maas meyajtik Jéeobaeʼ yaan u taasiktech kiʼimak óolal

19, 20. ¿Baʼaxten ku kiʼimaktal u yóol máak ken u maas tsʼáa u yóol u meyajt Jéeoba?

¹⁹ Maʼ chéen chʼaʼabil jeʼel a maas tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeobaeʼ, baʼaleʼ wa ku chúukpajal a wóol yéetel ka wilik a maas maʼalobkíint bix a kaʼansajeʼ, ken máanak kʼiineʼ yaan u béeytal a wáantik yaʼab máakoʼob utiaʼal ka ayikʼalchajkoʼob tu táan Dios (2 Cor. 6:10). Ken a beeteʼ yaan u yantal baʼax oʼolal u kiʼimaktal a wóol (1 Tes. 2:19). Fred, utúul precursor regulareʼ, tu yaʼalaj: «Bejlaʼeʼ maas yaʼab tiempo kin máansik táan in wáantik u maasil. Le Bibliaoʼ jach jaaj baʼax ku yaʼalik: maas ku taasik kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax tiʼ u kʼaʼamal wa baʼax».

²⁰ Daniela, utúul x-lóoʼbayan precursoraeʼ jach kiʼimak u yóol yoʼolal bix u meyajtik Dios bejlaʼeʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tumen tsʼoʼok in maas kʼaj óoltik Jéeobaeʼ kin wuʼuyik maas naatsʼ yanilen tiʼ letiʼ. Ken a beet tuláakal le ku páajtal utiaʼal a kiʼimakkúuntik u yóol Jéeobaeʼ jach ka wuʼuyik yaan u beelal a kuxtal». Kex maʼ tuláakal máak kun tsʼáaik cuenta táan a maas tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeobaeʼ, baʼaleʼ letiʼeʼ ku yilik yéetel ku chʼaʼik en cuentai (Heb. 4:13). Jeʼex túun tsʼoʼok k-ilkoʼ, techeʼ jeʼel u páajtal a nojbeʼenkúuntik Jéeobaeʼ. Le oʼolaleʼ maʼ u xuʼulul a tsʼáaik a wóol utiaʼal ka yiijchajak a tuukul jeʼel bix nukuch máakoʼobeʼ yéetel maʼ u xuʼulul a kiʼimakkúuntik u yóol k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (Pro. 27:11).

[Tsolajiloʼob]

Ilawil baʼax ta kanaj

• ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal kaʼach Pablo le ka tu yaʼalaj u «bin táanil» máakoʼ?

• ¿Bix jeʼel u páajtal a weʼesik tsʼoʼok u yiijchajal a tuukul...

... ken a aktáant talamiloʼob?

... ken a tukult u tsʼoʼokol a beel?

... teʼ kʼaʼaytajoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]

Le payalchiʼoʼ jeʼel u yáantkech a aktáant le talamiloʼoboʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 16]

¿Bix jeʼel u maas maʼalobkíintik u kaʼansaj le táankelmoʼoboʼ?