Mangeloi ki “Mioya ye Mwa Sebelezo ya Mulimu”
Mangeloi ki “Mioya ye Mwa Sebelezo ya Mulimu”
“Ha ni li, kamukan’a ona ki mioya ye mwa sebelezo ya Mulimu, ye lumiwanga ku sebeleza ba ba ka yola sanda sa bupilo?”—MAHEB. 1:14.
1. Lu kona ku tiiswa cwañi ki manzwi a ñozwi kwa Mateu 18:10 ni Maheberu 1:14?
JESU KRESTE naa lemusize batu kaufela ba ne ba ka sitatalisa balateleli ba hae kuli: “Mu tokomele, mu si ke mwa nyenya a li muñwi wa ba banyinyani bao; kakuli ni li ku mina, kwa lihalimu mangeloi a bona, a buha kamita pata ya Ndate ya kwa lihalimu.” (Mat. 18:10) Mi Paulusi ha naa bulela mangeloi a sepahala, naa ñozi kuli: “Ha ni li, kamukan’a ona ki mioya ye mwa sebelezo ya Mulimu, ye lumiwanga ku sebeleza ba ba ka yola sanda sa bupilo?” (Maheb. 1:14) Manzwi a tiisa pilu ao a lu sepisa kuli Mulimu u itusisanga libupiwa zeo za kwa lihalimu kuli a tuse batu. Bibele i lu bulelelañi ka za mangeloi? Mangeloi a lu tusa ka mukwa ufi? Lu kona ku itutañi ku ona?
2, 3. Ki ifi misebezi ye miñwi ya mangeloi?
2 Ku na ni mangeloi a eza lule-lule mwa lihalimu. Kaufela ona a “tiile ka mata, [a] eza litaelo za [Mulimu].” (Samu 103:20; mu bale Sinulo 5:11.) Bana ba Mulimu ba moya bao ba na ni mikwa ya bona, tulemeno to tu swana ni twa Mulimu, ni tukuluho ya ku eza liketo. Ba swalisana hahulu mi ba na ni litulo ze pahami mwa tukiso ya Mulimu, mi nduna ya mangeloi ki Mikaele (libizo la Jesu la kwa lihalimu). (Dan. 10:13; Juda 9) Yena yo ya li “mweli ku ze bupilwe kamukana” ki yena “Linzwi,” kamba Mubuleli wa Mulimu, mi Jehova naa itusisize yena kwa ku eza linto kaufela.—Makolo. 1:15-17; Joa. 1:1-3.
3 Mwatasaa nduna ya mangeloi ku na ni liserafimi, ze zibahaza ku kena kwa Jehova ni ku tusa batu ba hae kuli ba pile ka ku ya ka likuka za hae. Hape ku na ni likerubimi, ze yemela bulena bwa hae. (Gen. 3:24; Isa. 6:1-3, 6, 7) Mangeloi a mañwi, kamba linumwana, a eza tato ya Mulimu ka linzila ze shutana-shutana.—Maheb. 12:22, 23.
4. Mangeloi ne a ikutwile cwañi lifasi ha li tomiwa, mi batu ne ba ka zwelapili ku ezañi ha ne ba ka itusisa hande tukuluho ya bona ya ku eza liketo?
4 Mangeloi kaufela ne a tabile ‘mitomo ya lifasi ha i tomwa’ mi ne a petile misebezi ya ona ka tabo Jehova ha naa nze a lukisa lifasi kuli batu ba pile fateñi. (Jobo 38:4, 7) Jehova ha naa bupile mutu, naa mu beile “kwatas’a mangeloi,” kono naa mu bupile ka “siswaniso” sa hae, ilikuli batu ba kone ku bonisa tulemeno twa Mubupi. (Maheb. 2:7; Gen. 1:26) Kambe Adama ni Eva ne ba itusisize hande tukuluho ya bona ya ku eza liketo, bona ni bana ba bona ne ba ka zwelapili ku pila mwa Paradaisi sina ba bañwi ba lubasi kamukana lwa Jehova.
5, 6. Ki petuhelo ifi ye nee ezahalile mwa lihalimu, mi Mulimu naa ezizeñi ka za yona?
5 Kaniti, mangeloi a kenile a lukela ku ba a naa filikani ha naa boni petuhelo inge i kalisa mwa lubasi lwa Mulimu lwa kwa lihalimu. Le liñwi la mangeloi ne li si ka ikola ku lumbeka Jehova ka tabo kono la lakaza ku lapelwa. Lingeloi leo la ba Satani (ili ku talusa “Muhanyezi”) ka ku kakanya ku luka kwa puso ya Jehova ni ka ku lika ku itomela puso ya lona. Satani ha naa bulezi lishano, naa kukuelize batu ba babeli ba pili ka butali ilikuli ba sebelisane ni yena mwa ku fetuhela Mubupi wa bona ya lilato.—Gen. 3:4, 5; Joa. 8:44.
6 Kapili-pili, Jehova a atula Satani ka manzwi a bupolofita bo bwa Bibele bwa pili: “Ni ka beya toyano mwahal’a mina, ni wena ni musali, ni mwahal’a peu ya hao ni peu ya musali; peu yeo i ka ku pyata toho, wena u i lume fa lisito.” (Gen. 3:15) Toyano ne i ka ba teñi mwahalaa Satani ni “musali” wa Mulimu. Kaniti, Jehova naa nga kopano ya lihalimu ya libupiwa za moya ze sepahala sina musali ya latwa ya nyezwi ki yena sina Muunaa hae. Bupolofita bo, ne bu tahisize kuli ku be ni sepo, nihaike litaba ze tungile ze ama bupolofita boo ne li ‘patilwe’ mi ne li ka patululwa hanyinyani-hanyinyani. Mulimu naa lelile kuli yo muñwi ya zwa kwa kalulo ya kopano ya hae ya kwa lihalimu u ka sinya bafetuheli kaufela ni kuli ka yena ‘linto kamukana, za kwa lihalimu ni za mwa lifasi’ li kubukanyiwe.—Maef. 1:8-10.
7. Mangeloi a mañwi naa ezizeñi mwa linako za Nuwe, mi Jehova naa ezizeñi ku ona?
7 Mwa linako za Nuwe, mangeloi a mañwi naa siile “litulo za ona” ni ku ikezeza mibili ya nama ilikuli a to itabisa fa lifasi. (Juda 6; Gen. 6:1-4) Jehova naa nepezi mangeloi ao a naa ipanguzi mwa lififi le lituna, mi kabakaleo, ona hamoho ni Satani a ba “mioya ye lunya” ni lila ze sabisa za batanga ba Mulimu.—Maef. 6:11-13; 2 Pit. 2:4.
Mangeloi A lu Tusa ka Mukwa Ufi?
8, 9. Jehova naa itusisize cwañi mangeloi kwa ku tusa batu?
8 Ba bañwi ba ne ba tusizwe ki mangeloi ki bo Abrahama, Jakobo, Mushe, Joshua, Isaya, Daniele, Jesu, Pitrosi, Joani, ni Paulusi. Mangeloi a lukile naa tahisize likatulo za Mulimu ni ku fitisa bupolofita ni litaelo, ku beya ni Mulao wa Mushe. (2 Mal. 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Lik. 7:53; Sin. 1:1) Kabakala kuli cwale lu na ni Linzwi la Mulimu le li kwanile, mangeloi mwendi haa sa tokwa ku fitisa litaba za Mulimu. (2 Tim. 3:16, 17) Kono a patehile ku eza tato ya Mulimu ni ku tusa batanga ba hae a sa bonwi ki batu.
9 Bibele i lu tiisa kuli: “Lingeloi la [Muñaa] Bupilo li tibelezi, li beile ba ba mu saba mwahali; mi la ba lamulela.” (Samu 34:7; 91:11) Bakeñisa kuli Satani naa kakanyize busepahali bwa batu, Jehova u mu tuhelezi ku lu tahiseza miliko ya mifuta kaufela. (Luka 21:16-19) Kono Mulimu wa ziba ha lu itiisize hahulu kwa muliko o muñwi kuli lu bonise kuli lu ka sepahala ku yena. (Mu bale 1 Makorinte 10:13.) Mangeloi a itukiselize nako kaufela ku lu tusa ka ku ya ka tato ya Mulimu. Ne a pilisize Shadrake, Meshaki, Abedi-Nego, Daniele, ni Pitrosi kono ne a si ka palelwisa lila ku bulaya Setefani ni Jakobo. (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Lik. 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11) Libaka ha ne ku bile cwalo kikuli miinelo ni litaba ze ñwi ze ama miinelo yeo ne li shutana. Ka ku swana, mizwale ba luna ba bañwi ne ba bulailwe mwa minganda ya tukufazo ya ba Nazi, kono Jehova naa tusize ba bañata ku bona ku punyuha.
10. Ki tuso ifi ye lu kona ku fiwa, kwandaa ku tusiwa ki mangeloi?
10 Mañolo haa luti kuli mutu ni mutu fa lifasi u na ni lingeloi le li mu babalela. Lu lapela ka sepo ya kuli “ha lu kupa nto ka ku lata kwa hae, [Mulimu] wa lu utwa.” (1 Joa. 5:14) Ki niti kuli Jehova wa kona ku luma lingeloi kuli li to lu tusa, kono tuso i kona ku taha ka mukwa u sili. Bakreste ba bañwi ba kona ku susuezwa ku lu tusa ni ku lu tiisa pilu. Mulimu u kona ku lu fa butali ni maata a tokwahala kuli lu kone ku itiisa kwa “muutwa mwa mubili” o lu kataza inge kuli lu lindaulwa ki “lingeloi la Satani.”—2 Makor. 12:7-10; 1 Mates. 5:14.
Mu Likanyise Jesu
11. Mangeloi ne a itusisizwe cwañi kuli a tuse Jesu, mi Jesu naa petileñi ha naa sepahalile ku Mulimu?
11 Ha mu nyakisise mwa naa itusiselize mangeloi Jehova ku Jesu. Ne a zibisize ku pepwa kwa hae ni ku zuswa kwa bafu kwa hae mi ne a mu tusize ha naa li fa lifasi. Mangeloi ne a ka kona ku tibela ku tamwa kwa hae ni lifu la hae le li situhu. Kono lingeloi ne li lumilwe ku to mu tiisa pilu. (Mat. 28:5, 6; Luka 2:8-11; 22:43) Ka ku lumelelana ni mulelo wa Jehova, Jesu naa shwile sina sitabelo mi naa bonisize kuli mutu ya petehile wa kona ku tiiseza mwa ku sepahala ku Mulimu niha ka likwa hahulu. Kabakaleo, Jehova a zusa Jesu kuli a pile hape kwa lihalimu a sa koni ku shwa, a mu fa “bulena kaufela” mi mangeloi a beiwa kwatasaa hae. (Mat. 28:18; Lik. 2:32; 1 Pit. 3:22) Kacwalo Jesu a ba kalulo ya pili ya “peu” ya “musali” wa Mulimu.—Gen. 3:15; Magal. 3:16.
12. Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu ya naa pilile ka “kutwisiso”?
12 Jesu naa ziba kuli ku fosahalile ku lika Jehova ka ku libelela kuli mangeloi a ka mu sileleza ha naa ka eza nto ye holofaza ka mabomu. (Mu bale Mateu 4:5-7.) Kacwalo lu likanyiseñi Jesu ka ku pila ka “kutwisiso,” ili ka ku sa ikenya mwa likozi ka mabomu, kono inze lu na ni bundume ha lu nyandiswa.—Tite 2:12.
Ze lu Kona ku Ituta Kwa Mangeloi A Sepahala
13. Lu kona ku itutañi kwa mutala wa mangeloi a lukile o bulezwi kwa 2 Pitrosi 2:9-11?
13 Ha naa kalimela ba ne ba “shwaula” batanga ba Jehova ba ba tozizwe, muapositola Pitrosi naa itusisize mutala o munde wa mangeloi a lukile. Nihaike mangeloi a na ni maata a matuna, a ikokobeza ka ku sa ikeza baatuli ba ba nyaza-nyaza batu “fapil’a Mulena.” (Mu bale 2 Pitrosi 2:9-11.) Kacwalo lu tokolomohe ku atula ko ku sa swaneli, lu kuteke ba ba filwe ku okamela mwa puteho, mi lu libelele Jehova, yena Muatuli yo Mutuna.—Maro. 12:18, 19; Maheb. 13:17.
14. Lu itutañi kwa mangeloi ka za buikokobezo?
14 Mangeloi a Jehova a lu luta ku ba ni buikokobezo. Mangeloi a mañwi ne a hanile ku bulela mabizo a ona kwa batu. (Gen. 32:29; Baat. 13:17, 18) Nihaike ku na ni mangeloi a eza lule-lule mwa lihalimu, Bibele i bonisa feela mabizo a Mikaele ni Gabriele. Taba yeo ki temuso ya kuli lu si ke lwa fa mangeloi likute le li sa swaneli. (Luka 1:26; Sin. 12:7) Muapositola Joani ha naa wezi fafasi kuli a lapele lingeloi le liñwi, naa elelizwe kuli: “Si ezi cwalo! Ni mulikani wa hao mwa sebelezo, ni wa banabahenu.” (Sin. 22:8, 9) Lu swanela feela ku sebeleza Mulimu ni ku lapela feela ku yena.—Mu bale Mateu 4:8-10.
15. Mangeloi a lu luta cwañi ku ba ni pilu-telele?
15 Mangeloi hape a lu luta ku ba ni pilu-telele. Nihaike a tabela hahulu ku ziba likunutu za Mulimu, haa li zibi kaufela zona. Bibele i li: “Ki litaba ze mangeloi a shukelwa ku li ukumela.” (1 Pit. 1:12) Kacwalo, mangeloi ao a eza cwañi? A litela ka pilu-telele ku fitela nako ye lukela ya Mulimu ya kuli “butali bwa [hae] bo bu taha ka mikwa ye miñata” bu “zibiswe” ka puteho.—Maef. 3:10, 11.
16. Mizamao ya luna i kona ku ama cwañi mangeloi?
16 Bakreste ba ba keni mwa muliko ba ‘beilwe ku lubukelwa ki mangeloi.’ (1 Makor. 4:9) Mangeloi a lu buha ka tabo ye tuna lu nze lu sepahala mi mane a tabanga muezalibi haa baka. (Luka 15:10) Mizamao ya basali ba Sikreste ya bonwa ki mangeloi. Bibele i bonisa kuli “musali u swanezi ku ba ni sisupo kwa toho sa kuli wa buswa, kabakala mangeloi.” (1 Makor. 11:3, 10) Luli, mangeloi a tabela ku bona basali ba Sikreste ni batanga kaufela ba Mulimu ba ba fa lifasi ha ba latelela zamaiso ya Mulimu. Ku ipeya ku utwa ko ku cwalo ki kupuliso ye nde kwa bana ba Mulimu bao ba kwa lihalimu.
Mangeloi A Tusa Mwa Musebezi wa ku Kutaza
17, 18. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli mangeloi a lu tusa ha lu kutaza?
17 Mangeloi a tusa mwa lika ze ñwi ze makaza ze ezahala mwa “lizazi la Mulena.” Zeo li kopanyeleza ku tomwa kwa Mubuso ka 1914 ni ku nepelwa fa lifasi kwa Satani ni badimona ba hae ki “Mikaele ni mangeloi a hae.” (Sin. 1:10; 11:15; 12:5-9) Muapositola Joani naa boni “lingeloi le liñwi le li fufa fahali a lihalimu, li sweli Evangeli ya linako ze sa feli, ku i bulelela ba ba yahile mwa lifasi.” Lingeloi ne li ize: “Mu sabe Mulimu, mu mu lumbeke; kakuli nako ya hae ya ku atula i tile; mu mu kubamele, ya ezize lihalimu ni lifasi, ni liwate, ni maweluwelu a mezi.” (Sin. 14:6, 7) Kacwalo batanga ba Jehova ba sepiswa kuli ba ka tusiwa ki mangeloi ha ba nze ba zibahaza taba ye nde ya Mubuso o tomilwe niha ba lwanisa ha situhu ki Diabulosi.—Sin. 12:13, 17.
18 Kacenu, mangeloi haa lu eteleli kwa batu ba lipilu ze sepahala ka ku lu bulelela kuli lu eze cwalo inge lingeloi le ne li bulelezi Filipi ni ku mu etelela ku nduna wa Muetopia. (Lik. 8:26-29) Kono ze ezahezi mwa miteñi ya cwale li bonisa kuli nihaike ha lu koni ku a bona, mangeloi a tusa mwa musebezi wa ku kutaza ka za Mubuso ni ku lu etelela ku “ba ba ketezwi bupilo bo bu sa feli.” * (Lik. 13:48) Kacwalo ki kwa butokwa hahulu kuli lu yange mwa simu kamita ilikuli lu tuse mwa ku fumana batu ba ba lakaza ku “lapela Ndate ka moya ni ka niti”!—Joa. 4:23, 24.
19, 20. Mangeloi a ka ba ni kabelo mañi mwa likezahalo za “nako ya ku fela kwa lifasi”?
19 Ha naa bulela ka za mazazi a luna, Jesu naa bulezi kuli mwa “nako ya ku fela kwa lifasi,” mangeloi a ka ‘keta ba ba maswe ku ba ba lukile.’ (Mat. 13:37-43, 49) Mangeloi a ka ba ni kabelo mwa ku kubukanyiwa ni ku swaiwa kwa mafelelezo kwa ba ba tozizwe. (Mu bale Mateu 24:31; Sin. 7:1-3) Mi Jesu u ka ba ni mangeloi haa ka “keta lingu mwa lipuli.”—Mat. 25:31-33, 46.
20 Mwa “nako y’a ka bonahala Mulena Jesu, a zwa kwa lihalimu ni mangeloi a mata a hae,” batu kaufela “ba ba sa ipeyi kwatas’a Evangeli ya Mulena Jesu” ba ka sinyiwa. (2 Mates. 1:6-10) Joani ha naa boni kezahalo yeo mwa pono, naa talusize Jesu ni mpi ya hae ya kwa lihalimu ya mangeloi kuli ba pahami lipizi ze sweu ilikuli ba lwane ndwa ka ku luka.—Sin. 19:11-14.
21. Lingeloi le li “sweli sinotolo sa mukoti, ni liwenge le lituna mwa lizoho la lona” li ka ezañi ku Satani ni badimona ba hae?
21 Joani hape naa boni “lingeloi le li tuluka kwa lihalimu, li sweli sinotolo sa mukoti, ni liwenge le lituna mwa lizoho la lona.” Lingeloi leo ki Mikaele, nduna wa mangeloi, ya ka tama Diabulosi ni ku mu nepela mwa mukoti, hamoho ni badimona. Ba ka lukululwa ka nakonyana kwa mafelelezo a Puso ya Kreste ya Lilimo ze Sikiti muta batu ba ba petehile ba ka likwa lwa mafelelezo. Hamulaho wa fo, Satani ni bafetuheli ba bañwi kaufela ba ka sinyiwa. (Sin. 20:1-3, 7-10; 1 Joa. 3:8) Ku fetuhela Mulimu kaufela ku ka be ku felisizwe.
22. Mangeloi a ka ezañi mwa nako ya kwapilinyana, mi lu lukela ku ikutwa cwañi ka za musebezi wa ona?
22 Ku piliswa kwa luna kwa lifasi le li maswe la Satani ku fa ngo ni mulomo. Mangeloi a ka ba ni misebezi ya butokwa mwa likezahalo zeo ze tuna, ze ka bubanisa bubusi bwa Jehova ni ku taleleza mulelo wa hae kwa neku la lifasi ni batu. Mangeloi a lukile kaniti ki “mioya ye mwa sebelezo ya Mulimu, ye lumiwanga ku sebeleza ba ba ka yola sanda sa bupilo.” Kabakaleo, ha lu itumeleñi ku Jehova Mulimu ka mukwa wa itusisa mangeloi ka wona kuli a lu tuse ku eza tato ya hae ni ku fumana bupilo bo bu sa feli.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 18 Mu bale buka ya Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, fa makepe a 549-551.
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Mangeloi a beilwe mwa litulo ze cwañi?
• Mangeloi a mañwi naa ezizeñi mwa mazazi a Nuwe?
• Mulimu u itusisize cwañi mangeloi kuli a lu tuse?
• Mangeloi a tusa mwa misebezi mañi mwa linako za luna?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 21]
Mangeloi a tabela ku eza tato ya Mulimu
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Mangeloi a itukiselize ku lu tusa ka ku ya ka tato ya Mulimu, sina mo ne a tuselize Daniele
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Mu be ni bundume, kakuli mangeloi a lu tusa mwa musebezi wa ku kutaza ka za Mubuso!
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
Globe: NASA photo