Malɛgsã “yaa tʋm-tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm”
Malɛgsã “yaa tʋm-tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm”
“Malɛk rãmbã fãa ka sɩɩs sẽn yaa tʋm-tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm tɩ b sõng neb nins sẽn na n paam fãagrã bɩ?”—HEB. 1:14.
1. Wãn to la Matɩe 18:10 la Hebre dãmb 1:14 kengd tõnd raoodo?
A ZEZI KIRIST keooga ned ning fãa sẽn na n kɩt t’a karen-biig lʋɩ, n yeel woto: “Bɩ y gũusi n da paoog kom-kãensã ned a yembr ye. Tɩ bõe, mam yeta yãmba, tɩ daar fãa [saasã] pʋgẽ bãmb malɛk rãmbã geta mam Ba sẽn be [saasẽ wã] nenga.” (Mat. 18:10) Tʋm-tʋmd a Poll goma malɛgsã yell woto: “Malɛk rãmbã fãa ka sɩɩs sẽn yaa tʋm-tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm tɩ b sõng neb nins sẽn na n paam fãagrã bɩ?” (Heb. 1:14) Gom-kãensã wilgdame tɩ Wẽnnaam kɩtdame tɩ malɛgsã sõngd ninsaalbã. Bõe la Biiblã yet malɛgsã wɛɛngẽ? Wãn to la malɛgsã sõngd tõndo? Malɛgsã manesmã zãmsda tõnd bõe?
2, 3. Bõe la malɛgsã maand saasẽ wã?
2 Malɛgs tus ka tɛk n be saasẽ. Bãmb fãa yaa “pãn-kãsems rãmb sẽn sakd [Wẽnnaam] noore.” (Yɩɩl 103:20; karm-y Wilgr 5:11.) Malɛgsã yaa Wẽnnaam kamba. B tara nonglem, tɩrlem, yam la pãng wa Wẽnnaam me sẽn tarã, la b fãa tara b sẽn nong la b sẽn pa nonge. B leb n tõe n yãka yam n maan b sẽn date. A Zeova sigla malɛgsã tɩ b tar naam, la b naabã yaa a Mikaɛll bɩ a Misɛlle. Mikaɛllã yaa a Zezi yʋʋr a to. Yaa woto la b boond-a saasẽ. (Dan. 10:13; Ziid 9) Yẽ la “Bi-kãseng sẽn yɩɩd bõn-naandsã fãa” wã, yẽ la “Gomdã” bɩ Wẽnnaam koe-taasdã. Wẽnnaam a Zeova tũnuga ne yẽnda n naan bũmba fãa.—Kol. 1:15-17; Zã 1:1-3.
3 Malɛgsã naab poore, yaa serafẽ rãmbã n pʋgde. Bãmb moondame n yetẽ tɩ Wẽnnaam yaa sõngo, la b sõngda a nebã tɩ b kell n yɩ yɩlem Wẽnnaam nifẽ. Malɛgs a taab n be tɩ b boond-b tɩ seribẽ rãmba. Bãmb yasa Wẽnnaam geerã sɛɛgẽ, n tʋmd sẽn na yɩl tɩ malɛgsã ne ninsaalbã sak Wẽnnaam naamã. (Sɩng. 3:24; Ezai 6:1-3, 6, 7) Malɛgs a taab me n be n tʋmd Wẽnnaam tʋʋm a taaba.—Heb. 12:22, 23.
4. a) Wẽnnaam sẽn wa n naan dũniyã, malɛgsã manesem yɩɩ wãn-wãna? b) A Ãdem ne Hawa sã n da yãk yam n maan Wẽnnaam daabã, bõe la b ra na n paame?
4 Malɛgsã fãa sũy yɩɩ noog ne tʋʋm nins fãa Wẽnnaam sẽn bobl-bã. La Wẽnnaam sẽn wa n “naan dũniyã,” malɛgsã fãa kaasa ne sũ-noogo, la b sũy yɩɩ noog me, b sẽn da ne tẽngã sẽn lebgd zĩig sẽn be rasãnd wʋsg tɩ ninsaalbã na n vɩɩmd a zugã. (Zoob 38:4, 7) A Zeova naana ninsaal t’a “ka ta malɛk rãmb ye.” La a naan-a-la yẽ mengã “wẽneg” tɩ kɩt t’a tõe n tall nonglem, tɩrlem la yɛl a taab wa Wẽnnaam. (Heb. 2:7; Sɩng. 1:26) A Ãdem ne a Hawa sã n da yãk yam n maan Wẽnnaam daabã, bãmb ne b kambã la b yagensã fãa ra na n kell n vɩɩmda tẽng zug arzãnã pʋgẽ. Bãmb me ra na n kell n yɩɩ Wẽnnaam kamba.
5, 6. Wãn to la b kɩɩs Wẽnnaam saasẽ, la bõe la Wẽnnaam maan rẽ wɛɛngẽ?
5 Malɛg-sõma wã sũy tog n sãama wʋsg b sẽn yã malɛk a ye sẽn yik bãmb sʋk n kɩɩs Wẽnnaamã. Malɛg-kãng wa n pa le rat n waoog Wẽnnaam ye. A ra ratame tɩ b waoog yẽnda. A yeelame t’a Zeova sẽn dɩt a naamã to-to wã ka zems ye. A leb n baoome n na n dɩ naam. Woto kɩtame t’a lebg Sʋɩtãana, sẽn dat n yeel tɩ kɩɩsda. A yaga ziri n belg a Ãdem ne a Hawa tɩ b naag yẽnda n kɩɩs b naandã sẽn da nong-b wʋsgã.—Sɩng. 3:4, 5; Zã 8:44.
6 A Zeova yɩɩ tao-tao n maan bũmb sẽn na yɩl n welg yellã. A togsa bũmb ning sẽn na n paam a Sʋɩtãana, tɩ yaa pipi bãngr-gomd sẽn be Biiblã pʋgẽ. A yeela woto: “Mam na n ninga beem foo ne pagã sʋka, la fo yageng ne yẽ yageng sʋka. Yẽ yageng na n pogla fo zugu, la fo na n pogla yẽ na-kãsenkãare.” (Sɩng. 3:15) Beem n na n kell n zĩnd a Sʋɩtãan ne Wẽnnaam “pagã” sʋka. A Zeova geta malɛg-sõma wã fãa sullã sẽn be saasẽ wã wala a paga, t’a nong-a wʋsgo. Bãngr-gom-kãng kɩtame tɩ d bãng t’a Zeova na n sɩd welga yellã, baa ne bãngr-gomdã võor sẽn da solg tɩ b na n wa wʋm a võorã bilf-bilfã. Wẽnnaam wilgame tɩ malɛk a ye sẽn be a saasẽ siglgã pʋgẽ na n wa sãama kɩɩsdbã fãa, la a kɩt tɩ “bũmb fãa sẽn be yĩngr la sẽn be dũniyã” naag taab n sak Wẽnnaam.—Ef. 1:8-10.
7. Bõe la malɛgs kẽer maan a Nowe wakatẽ wã, la Wẽnnaam maan-b-la bõe?
7 A Nowe wakatẽ wã, malɛgs wʋsg n “bas b zĩigã” saasẽ, n sig tẽngã zug n dɩk ninsaalb yĩns sẽn na yɩl n kẽ ne pagba. (Ziid 6; Sɩng. 6:1-4) A Zeova loba malɛg-kɩɩsdb kãensã lik bida pʋgẽ. B naaga a Sʋɩtãana, n lebg “sɩɩs wẽns” bɩ zĩn-dãmba, n yaa Wẽnnaam nebã bɛɛba.—Ef. 6:11-13; 2 Pɩɛ. 2:4.
Wãn to la malɛgsã sõngd tõndo?
8, 9. Wãn to la a Zeova kɩt tɩ malɛgs sõng neba?
8 Malɛgs sõnga a Abrahaam, a Zakoob, a Moiiz, a Zozue, a Ezai, a Daniɛll, a Zezi, a Pɩɛɛre, a Zã, a Poll la neb a taaba. Wẽnnaam tʋma a malɛgsã tɩ b tɩ kʋ a bɛɛba, n taas nebã a goama, la b wilg a noyã, wala makre, a Moiiz Tõogã. (2 Rĩm 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Tʋʋ. 7:53; Wil. 1:1) Tõnd sẽn tar Wẽnnaam Gomdã gill masã wã, pa tɩlae tɩ malɛgs taas tõnd Wẽnnaam koees ye. (2 Tɩm. 3:16, 17) Baasg zãnga, malɛgsã ket n tʋmda wʋsg n sõngd Wẽnnaam nebã, baa ne tõnd sẽn pa ne-bã.
9 Biiblã yeta woto: “Zusoabã malɛk rãmb gũbgda neb nins sẽn zoet bãmbã n fãagd bãmba.” (Yɩɩl 34:8; 91:11) A Sʋɩtãan sẽn yeel tɩ ninsaalbã sakda Wẽnnaam b mens nafr yĩngã, a Zeova basame t’a namsd tõnd ne namsg buud toor-toore. (Luk 21:16-19) La Wẽnnaam mii ned kam fãa sẽn tõe n deeg toog tɩ ta zĩig ningã, sẽn na yɩl n wilg t’a sɩd nonga yẽnda. (Karm-y 1 Korẽnt dãmb 10:13.) Wakat buud fãa, Wẽnnaam sã n data, a tõe n kɩtame tɩ malɛgsã kẽes b toog yell pʋgẽ. Malɛgs fãaga a Sadrak, a Mesak, a Abɛdnego, a Daniɛll, la a Pɩɛɛre. La b yaool n pa gɩdg bɛɛbã tɩ b ra kʋ a Etɩɛn ne a Zak ye. (Dan. 3:17, 18, 28; 6:23; Tʋʋ. 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11) Yɛlã ra pa wõnd taab ye. Woto, tõnd saam-biis kẽer me la b kʋ nazi rãmbã kã de kõnsãntrasiõ rãmbã pʋsẽ, la a Zeova fãaga wʋsgo.
10. Malɛgsã sõngr toor sẽn ka be, wãn to la d tõe n paam sõngre?
10 Biiblã pa wilg tɩ ned kam fãa tara malɛk sẽn gũud-a ye. Tõnd sã n pʋʋsd Wẽnnaam, d kɩsa sɩd tɩ ‘tõnd sã n kos bũmb sẽn zems [Wẽnnaam] daabo, a kelgda tõndo.’ (1 Zã 5:14) A Zeova ra tõe n tʋma malɛk t’a wa sõng tõndo, la a tõe n sõnga tõnd ne manesem a to. A tõe n kɩtame tɩ d tẽed-n-taag sõng tõnd la a bels-do. Wẽnnaam tõe n kõo tõnd yam la pãng tɩ d tõog toogo, d sã n tar “yĩng gõaag” sẽn yaa wala “Sʋɩtãanã tʋm-tʋmd” sẽn namsd tõndo.—2 Kor. 12:7-10; 1 Tes. 5:14.
D rɩk a Zezi togs-n-taare
11. Wãn to la Wẽnnaam kɩt tɩ malɛgs sõng a Zezi, la a sẽn kell n sak Wẽnnaamã, a wilga bõe?
11 D ges a Zeova sẽn kɩt tɩ malɛgsã maan bũmb nins a Zezi wɛɛngẽ. Malɛgs n togs a rogmã la a vʋʋgrã, la b sõng-a a sẽn wa n be tẽngã zugã. Malɛgsã ra tõe n gɩdga bɛɛbã tɩ b ra yõk-a, la b ra ka-a ra-luk zug t’a ki ye. La Wẽnnaam pa maan woto ye. A tʋma malɛk t’a tɩ keng a pɛlga. (Mat. 28:5, 6; Luk 2:8-11; 22:43) Wala a Zeova sẽn da rat to-to wã, a Zezi kiime tɩ yɩ maoongo, la wilg tɩ ninsaal sẽn zems zãng tõe n kell n saka Wẽnnaam hal n tãag kũum. A Zeova vʋʋga a Zezi t’a kẽng saasẽ, n kɩt t’a pa le tõe n ki ye. A kõ-a-la “pãng fãa,” tɩ malɛgsã segd n sak-a. (Mat. 28:18; Tʋʋ. 2:32; 1 Pɩɛ. 3:22) Woto wilgame t’a Zezi la Wẽnnaam ‘pagã yagengã’ sull taoor soabã.—Sɩng. 3:15; Gal. 3:16.
12. Wãn to la d tõe n dɩk a Zezi togs-n-taare?
12 A Zezi ra miime t’a pa segd n bao yɛl n kõ a meng n yaool n gũudẽ t’a Zeova tʋm malɛgs tɩ b wa sõng-a ye. Bala a ra miime tɩ pa zems t’a mak a Zeova ye. (Karm-y Matɩe 4:5-7.) Bɩ d rɩk a Zezi togs-n-taare, n “gũus d mens” n da bao yɛl n kõ d mens zaalem ye. La d sã n wa paamd namsg d tẽebã yĩnga, bɩ d kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam na n sõng-d lame.—Tɩt 2:12.
Malɛgsã manesmã zãmsda tõnd bõe?
13.Malɛg-sõma wã yell b sẽn gomd 2 Pɩɛɛr 2:9-11 pʋgẽ wã manesmã zãmsda tõnd bõe?
13 Tʋmd-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn wa n zabd neb nins sẽn gomd sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã wẽngã, a goma malɛg-sõma wã mak-sõngã yelle. Baa b sẽn tar pãng wʋsgã, malɛg-kãens talla sik-m-menga, n pa kãneg sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã, b sẽn waoogd a Zeova wã yĩnga. (Karm-y 2 Pɩɛɛr 2:9-11.) Bɩ tõnd me bas kãnegre, la d waoog tigingã yel-gɛtbã, n bas yɛlã fãa a Zeova sẽn yaa bʋ-kaood kãsengã nugẽ.—Rom 12:18, 19; Heb. 13:17.
14. Mak-sõng bʋg la malɛgsã kõ sik-m-mengã wɛɛngẽ?
14 A Zeova malɛgsã sɩd kõta tõnd mak-sõng sik-m-mengã wɛɛngẽ. Malɛgs kẽer zãgsame tɩ b kõn togs nebã b yʋy ye. (Sɩng. 32:30; Bʋk. 13:17, 18) Baa sẽn yaa malɛgs ka tɛk n be saasẽ wã, Biiblã togsda a Mikaɛll la a Gabriyɛll yʋyã bala. Woto yaa sẽn na yɩl tɩ nebã ra waoog malɛgsã ye. (Luk 1:26; Wil. 12:7) Tʋmd-tʋmd a Zã sẽn da wa n wõgemd malɛk taoor n na n waoog-a wã, malɛkã yeela woto: “Da maan woto ye. Mam yaa fo tʋmd-n-taaga la fo ba-biisã . . . tʋmd-n-taaga.” (Wil. 22:8, 9) Yaa Wẽnnaam bal la d segd n pʋʋse.—Karm-y Matɩe 4:8-10.
15. Maag-m-mengã wɛɛngẽ, mak-sõng bʋg la malɛgsã kõ tõndo?
15 Malɛgsã kõta tõnd mak-sõng maag-m-mengã wɛɛngẽ me. Baa ne bãmb me sẽn dat ne b sũy fãa n bãng Wẽnnaam yel-solgdsã, b pa bãng fãa ye. Biiblã yetame tɩ “malɛk rãmbã me ra rat n bãnga bõn-kãens võyã.” (1 Pɩɛ. 1:12) B maana wãn-wãna? B maaga b mens n gũ wakat ning Wẽnnaam sẽn yãk n na n tũnug ne “a Zezi tẽedbã” bɩ a tigingã n vẽneg a “yam kãsengã.”—Ef. 3:10, 11.
16. Tõnd manesmã maanda malɛgsã bõe?
16 Kiris-neb nins sẽn paamd namsgã yaa ‘bõn-gets ne malɛk rãmbã.’ (1 Kor. 4:9) Tõnd sã n sakd Wẽnnaam, malɛgsã getame tɩ b sũy noomẽ. La yel-wẽn-maand me sã n tek yam n kos sugri, b sũy noomame. (Luk 15:10) Malɛgsã nee pagb nins sẽn yaa kiris-nebã manesem sõngã me. Biiblã wilgdame tɩ “pag tog n ninga a zug bãnde malɛk rãmbã yĩnga, tɩ wilg a sẽn teegd-a soabã noore.” (1 Kor. 11:3, 10) Vẽenega, malɛgsã sũy yaa noogo, pagbã la rapã fãa sã n sakd neb nins Wẽnnaam sẽn kõ zu-sobend a siglgã pʋgẽ wã. B sã n maand woto b kõta malɛgsã me mak-sõngo.
Malɛgsã sõngda tõnd koɛɛgã mooneg pʋgẽ
17, 18. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ malɛgsã sõngda tõnd koɛɛgã mooneg pʋgẽ?
17 Malɛgsã kẽesa b toog yel-kãsems sẽn maand “Zusoabã raar” sasa wã pʋgẽ. Wala makre, Wẽnnaam Rĩungã sẽn lugl yʋʋmd 1914, “a Misɛll ne bãmb malɛk rãmba” zaba ne a Sʋɩtãan la a zĩn-dãmbã n dig-b n yiis saasẽ. (Wil. 1:10; 11:15; 12:5-9) Tʋm-tʋmd a Zã yãa “malɛk a to sẽn yɩgd n pɩʋʋgd [saasã], la a tara koe-noog sẽn ka sɛta n na n moon neb nins sẽn be dũniyã soolem fãa.” Malɛkã yeela woto: “Bɩ y zoe Wẽnnaam la y waoog bãmba; tɩ bõe, bãmb bʋʋd kaoob wakat taame. Bɩ y waoog sẽn naan-a yĩngr la tẽngã ne ko-kãsengã la ko-bundsã.” (Wil. 14:6, 7) A Zeova Kaset rãmbã sã n moond koe-noogã n wilgdẽ tɩ Wẽnnaam Rĩungã luglame, b kɩsa sɩd tɩ baa ne a Sʋɩtãan sẽn namsd-b wʋsgã, malɛgsã na n sõng-b lame.—Wil. 12:13, 17.
18 Rũndã-rũndã, malɛk pa na n togs tõnd pʋ-peelem dãmbã sẽn be zĩig ninga, wala malɛkã sẽn da togs a Filip t’a tɩ seg Etiopi balem naabã ye. (Tʋʋ. 8:26-29) La kibay wʋsg n be n wilgdẽ tɩ baa ne tõnd sẽn pa ne malɛgsã, b sõngda tõnd Rĩungã koɛɛgã mooneg pʋgẽ tɩ d yãt “neb nins fãa sẽn dat vɩɩm sẽn kõn sa wã.” * (Tʋʋ. 13:48, NW ) Woto wilgdame tɩ tara yõod wʋsg tɩ d moond koɛɛgã wakat fãa sẽn na yɩl n yã neb sẽn dat n “waoog Ba a Wẽnnaam ne b sɩɩse la ne sɩda.”—Zã 4:23, 24.
19, 20. Bõe la malɛgsã maand “dũniyã sɛɛb wakate”?
19 A Zezi yeelame tɩ “dũniyã sɛɛb wakate,” malɛgsã na n “welga nin-wẽnsã ne nin-tɩrsã.” (Mat. 13:37-43, 49) Malɛgsã sõngd n tigimda neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã n ningd-b bãnde. (Karm-y Matɩe 24:31; Wil. 7:1-3) Sẽn paase, malɛgsã na n yãaga a Zezi, a sã n wa na n welg ‘piisã ne bʋʋsã.’—Mat. 25:31-33, 46.
20 “Zusoab a Zezi sẽn na n yi [saasẽ] ne bãmb malɛk kãsemsã n wa wã,” b na n sãama “neb nins sẽn ka mi Wẽnnaam la sẽn ka sakd tõnd Zusoab a Zezi Koe-noogã.” (2 Tes. 1:6-10) Wẽnnaam sẽn vẽneg a Zã me t’a yã yel-kãngã wã, a wilgame t’a yãa a Zezi ne a malɛgsã sẽn zao wed-peels n na n tɩ zab zabr ne tɩrlem.—Wil. 19:11-14.
21. Malɛk ning sẽn tar “bog-zulung kʋɩlen-biig la bãn-kãseng a nugẽ” wã na n maana a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã bõe?
21 A Zã leb n “yãa malɛk sẽn yi [saasẽ] n sigi. La a tara bog-zulung kʋɩlen-biig la bãn-kãseng a nugẽ.” Yaa malɛgsã naab a Mikaɛlle, sẽn na n sẽb a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã n lob bog-zulungã pʋgẽ wã. B na n basa a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã tɩ b yi wakat bilf Kirist yʋʋmd tusr naamã saabẽ. Yaa wakat kãng la ninsaalbã sẽn zems zãngã na n paam yaoolem makrã. Rẽ poore, b na n sãama a Sʋɩtãan ne tõtbã fãa gilli. (Wil. 20:1-3, 7-10; 1 Zã 3:8) Rẽ masã, wẽn-kɩɩsg buud fãa saame.
22. Ka la bilfu, tʋʋm-bʋs la malɛgsã na n tʋme, la tõnd tagsg segd n yɩɩ wãn ne b tʋʋmdã?
22 Ka la bilfu, d na n paama d mens ne a Sʋɩtãan dũniyã. Sasa kãngã, malɛgsã na n tʋma tʋʋm-kãsems sẽn na n wilg tɩ yaa a Zeova n segd n dɩ naam, la kɩt t’a raabã ne tẽngã la ne ãdem-biisã pids zãnga. Vẽenega, malɛg-sõma wã yaa “sɩɩs sẽn yaa tʋm-tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm tɩ b sõng neb nins sẽn na n paam fãagrã.” Bɩ d fãa pʋʋs a Zeova barka, a sẽn kɩt t’a malɛgsã sõngd tõnd tɩ d maand a raabã n na n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã.
[Tẽngr note]
^ sull 18 Ges-y Les Témoins de Jéhovah : Prédicateurs du Royaume de Dieu sebrã neng 549-551.
Y na n leokame tɩ bõe?
• Wãn to la Wẽnnaam sigl malɛgsã saasẽ?
• Malɛgs kẽer maana bõe a Nowe wakatẽ wã?
• Wãn to la Wẽnnaam kɩtd tɩ malɛgsã sõngd tõndo?
• Bõe la malɛg-sõma wã maand rũndã-rũndã?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 22]
Malɛgsã maanda Wẽnnaam daabã ne sũ-noogo
[Foto, seb-neng 24]
Wala a Daniɛll kibarã sẽn wilgdã, Wẽnnaam tõe n tʋma malɛgsã tɩ b wa sõng tõnd tao-tao
[Foto rãmba, seb-neng 25]
D tall raoodo, bala malɛgsã sõng-d-la koɛɛgã mooneg pʋgẽ
[Fotã soaadba]
Globe: NASA photo