A-ange, “ayingo so ayeke sara kua ndali ti nzoni ti azo”
A-ange, “ayingo so ayeke sara kua ndali ti nzoni ti azo”
“Ala kue ayeke ayingo so ayeke sara kua ndali ti nzoni ti azo pëpe? Ayingo so a tokua ala ti sara kua na azo so ayeke wara ande salut.”—AHÉB. 1:14.
1. Atënë ti dengo bê wa e yeke wara na Matthieu 18:10 nga na aHébreu 1:14?
JÉSUS CHRIST agboto mê ti azo so alingbi ti sara si adisciple ti lo atï, lo tene: “Ala sara hange si ala bâ mbeni oko ti akete zo so tongana mbumbuse zo pëpe. Teti mbi tene na ala so kâ na yayu, a-ange ti ala ayeke bâ lakue lê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu.” (Mat. 18:10). Ti sara tënë ti a-ange so ayeke be-ta-zo, bazengele Paul atene: “Ala kue ayeke ayingo so ayeke sara kua ndali ti nzoni ti azo pëpe? Ayingo so a tokua ala ti sara kua na azo so ayeke wara ande salut.” (aHéb. 1:14). Atënë so, so atene Nzapa ayeke sara kua na a-ange ti mû maboko na azo, adë bê ti e. Bible atene nyen na ndo ti a-ange? Ala yeke mû maboko na e tongana nyen? E lingbi ti manda nyen na lege ti tapande ti ala?
2, 3. Ambeni kusala so a-ange ayeke sara ayeke so wa?
2 Na yayu, a yeke wara a-ange kutu mingi so ayeke be-ta-zo na Nzapa. Ala kue ayeke na ‘ngangu, ala sara ye alingbi na tënë ti Lo’. (Ps. 103:20; diko Apocalypse 5:11.) Amolenge ti Nzapa so ayeke ayingo ayeke na asarango ye ti tere ti ala, ala yeke na asarango ye ti Nzapa nga ala yeke na ngangu ti soro ye so bê ti ala aye. A kangbi yâ ti ala tâ nzoni mingi nga ala kue ayeke na akota kamba ti kusala na yâ ti aye so Nzapa aleke; archange ni ayeke Michel (iri ti Jésus na ngoi so lo yeke na yayu) (Dan. 10:13; Jude 9). Jésus so ayeke “kozo ye na popo ti aye kue so Nzapa asara” ayeke “Tënë ni”, wala Wayanga ti Nzapa; nga na lege ti lo, Jéhovah asara tanga ti aye kue.—aCol. 1:15-17; Jean 1:1-3.
3 Na gbe ti archange ni a yeke wara aséraphin so ayeke fa na gigi so Jéhovah ayeke nzoni-kue na ala yeke mû maboko na awakua ti Jéhovah ti duti na sioni oko pëpe na lege ti yingo. A yeke wara nga achérubin so ayeke mû mbage ti komandema ti Nzapa (Gen. 3:24; És. 6:1-3, 6, 7). A yeke wara nga ambeni ange, wala awatokua so ayeke sara ye so bê ti Nzapa aye na alege nde nde.—aHéb. 12:22, 23.
4. A-ange asara ye lani tongana nyen na ngoi so a sara gere ti sese? Tongana Adam na Ève asara lani kusala nzoni na ngangu so a mû na ala ti soro ye, ye ti nzoni wa azo ayeke wara na pekoni?
4 A-ange kue ayeke lani na ngia mingi na ngoi so a “sara gere ti sese” nga na ngoi so a yeke leke sese so ayeke pendere mingi ti ga mbeni ndo so azo alingbi ti duti dä. Nga na ngoi ni so, a-ange ayeke na ngia ti sara akua so a mû na ala lani awe (Job 38:4, 7). Jéhovah asara zo “kete kamême na gbe ti a-ange” me lo sara lo na “image” ti lo, na tongaso azo alingbi ti sara ye tongana ti Wasarango ala (aHéb. 2:7; Gen. 1:26). Tongana fade Adam na Ève asara kusala na lege ni na ngangu so Nzapa amû na ala ti soro ti sara ye so bê ti ala aye, ka ala na amolenge ti ala ayeke ngbâ na fini na yâ ti paradis, na ala yeke duti na yâ ti sewa ti Jéhovah so a-ange nga ayeke dä.
5, 6. Kengo yanga wa abâ gigi na yayu? Nzapa asara ye lani tongana nyen na ngoi ti kengo yanga so?
5 Kite ayeke dä pëpe so bê ti a-ange so ayeke be-ta-zo ason lani mingi na ngoi so ala bâ so mbeni mba ti ala ato nda ti ke yanga ti Nzapa. Mba ti ala so ayeke na ngia mbeni pëpe ti gonda Jéhovah me lo yeke na nzara ti tene a voro lo. Lo sara si lo wani aga Satan (so ti tene “Zo ti kengo yanga”) na lege so lo tene so Jéhovah ayeke komande na lege ni pëpe. Lo sara ni nga na lege so kota bê apusu lo ti sigigi na mbeni komandema so ake ti Jéhovah. Na lege ti kozo mvene ti Satan so Bible asara tënë ni, lo pusu na mayele kozo koli na kozo wali ti mû mbage ti lo ti ke yanga ti Wasarango ye so ayeke na ndoye.—Gen. 3:4, 5; Jean 8:44.
6 Jéhovah afâ ngbanga hio na ndo ti Satan na tenengo kozo prophétie ti Bible so: “Fade Mbi zia tënë ti ke na popo ti mo na wali so, [nga] na popo ti hale ti mo na hale ti lo; fade lo mboko li ti mo, na fade mo mboko ndagere ti lo.” (Gen. 3:15). Fade Satan na “wali” ti Nzapa ayeke mä ande tere lâ oko pëpe. Jéhovah abâ bungbi ti lo so ayeke na yayu na so ayeke wara na yâ ni a-ange so ayeke be-ta-zo tongana wali ti lo so lo ye lo mingi na so ayeke ngbâ ande be-ta-zo lakue na lo. Prophétie so amû biani lege na zo ti duti na beku, atâa so anzene nzene tënë na ndo ni angbâ lani “tënë so lo honde nda ni” so lo yeke fa nda ni gi yeke na yeke. Nzapa aleke lani ti tene mbeni oko ti a-ange so ayeke na yâ ti bungbi ti lo so ayeke na yayu aneka azo kue so ake yanga ti lo nga so na lege ti ange so lo yeke kiri ti bungbi aye kue oko, “aye so ayeke na yayu na aye so ayeke na sese.”—aÉph. 1:8-10.
7. Na ngoi ti Noé, ye wa ambeni ange asara lani? Ye wa Jéhovah asara na ala?
7 Na ngoi ti Noé, mbeni wungo ti a-ange adö “tâ ndo ti duti ti ala” ala zia, na ala mû tere ti zo ti mû lege na ala ti sara ye so anzere na ala na ndo ti sese ge (Jude 6; Gen. 6:1-4). Jéhovah abi a-ange ti kengo yanga so na yâ ti kota bingo, na tongaso ala bungbi oko na Satan ala ga “asioni yingo” nga akota wato ti awakua ti Jéhovah.—aÉph. 6:11-13; 2 Pi. 2:4.
A-ange ayeke mû maboko na e tongana nyen?
8, 9. Tongana nyen Jéhovah asara kua na a-ange ti mû maboko na azo?
8 Abraham, Jacob, Moïse, Josué, Ésaïe, Daniel, Jésus, Pierre, Jean nga na Paul ayeke lani na popo ti azo so a-ange asara na ala. A-ange ti mbilimbili asara ye lani alingbi na ngbanga so Nzapa adë na ndo ti azo ti sioni; na ndo ni, ala fa lani aprophétie na ala fa na azo aye ti sarango ni, so mbeni oko ni ayeke Ndia ti Moïse (2 aGbia 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Kus. 7:53; Apoc. 1:1). Laso, wungo ti abuku ti Bible alingbi kue awe, ni la a-ange ayeke peut-être pëpe na bezoin ti fa atokua ti Nzapa na azo (2 Tim. 3:16, 17). Ye oko, atâa so e bâ pëpe ye so a-ange ayeke sara, ala yeke sara akua mingi so Nzapa amû na ala nga ala yeke mû maboko na awakua ti lo.
9 Bible adë bê ti e atene: “Ange ti L’Éternel ase kando ti ngoro ala so akpe mbeto ti Lo, na Lo sö ala.” (Ps. 34:8; 91:11). Satan atene lani so tongana azo ayeke na yâ ti angangu tara, ala yeke ngbâ be-ta-zo na Jéhovah pëpe; ni la Jéhovah azia lege na lo ti tara ala na alege nde nde kue (Luc 21:16-19). Ye oko, tongana Nzapa abâ so e gbu ngangu na yâ ti tara alingbi awe ti fa so e yeke ngbâ ande be-ta-zo na lo, lo yeke na bezoin pëpe ti zia si tara ni angbâ ti gue. (Diko 1 aCorinthien 10:13.) A-ange ayeke lakue nduru ti londo ti sara ye so bê ti Nzapa aye. Ala sö fini ti Sadrac, Mésac, Abed-Nego, Daniel nga na Pierre; me ala kanga lege pëpe na awato ti fâ Étienne na Jacques (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Kus. 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11). Dutingo ti ala nga na aye so ala wara tara ndali ni ayeke nde nde. Legeoko nga, a fâ ambeni ita ti e so ayeke na yâ ti akando ti sarango zo na pasi, me Jéhovah asara si mingi ti ala asö kuâ.
10. Na ndo ti maboko so a-ange ayeke mû na e, e lingbi ti wara mungo maboko wa?
10 Bible atene pëpe so zo oko oko na ndo ti sese ayeke na ange ti batango lo. E yeke sambela na e hinga na bê ti e kue so “atâa ye wa e hunda, tongana a gue oko na ye so bê ti [Nzapa] aye, lo yeke mä e.” (1 Jean 5:14). Ti tâ tënë ni, Jéhovah alingbi ti tokua mbeni ange ti mû maboko na e, me e lingbi ti wara mungo maboko na mbeni lege nde. Bê ti amba ti e aChrétien alingbi ti pusu ala ti mû maboko na e nga ti dë bê ti e. Nzapa alingbi ti mû na e ndara na ngangu so e yeke na bezoin ni ti gbu ngangu na ngoi so ‘mbeni kî so ayeke na yâ ti tere’ ti e ayeke mû vundu na e mo bâ mo tene “mbeni ange ti Satan” ayeke pika e.—2 aCor. 12:7-10; 1 aThes. 5:14.
Mû tapande ti Jésus
11. A sara kua tongana nyen na a-ange ti mû maboko na Jésus? Na ngbango be-ta-zo na Nzapa, Jésus afa nyen?
11 Bâ tongana nyen Jéhovah asara kua na a-ange na ndo ti tënë ti Jésus. Ala fa tënë ti dungo Jésus nga ti zingongo ti lo na kuâ, na ala sara na lo na ngoi so lo yeke na sese. A-ange alingbi fade ti kanga lege si a gbu Jésus pëpe na a fâ lo pëpe. Atâa so ala sara ni pëpe, a tokua mbeni ange ti kpengba lo (Luc 2:8-11; 22:43; 24:4-7). Ti gue oko na ye so Jéhovah aleke ti sara, Jésus akui ndali ti azo na ye so lo sara afa so zo so alingbi kue alingbi ti ngbâ be-ta-zo na Nzapa atâa lo wara angangu tara. Tongaso, Jéhovah azingo Jésus na lo wara mbeni fini so alingbi ti bâ kui pëpe na yayu, lo mû na lo “komandema kue” nga lo zia a-ange na gbe ti lo (Mat. 28:18; Kus. 2:32; 1 Pi. 3:22). Ni la Jésus ayeke kozo mbage ti “ngongoa” ti “wali” ti Nzapa.—Gen. 3:15; aGal. 3:16.
12. Na lege wa e lingbi ti mû tapande ti Jésus?
12 Jésus ahinga lani so a yeke na lege ni pëpe ti tara Jéhovah na ziango fini ti lo na lê ti kuâ senge senge na ti ku ti tene a-ange asö lo. (Diko Matthieu 4:5-7.) Tongaso, zia e mû tapande ti Jésus na lege so e “bata bibe ti e nzoni,” e gi pëpe ti zia fini ti e senge senge na lê ti kuâ, atâa so e yeke sara mbeto pëpe na ngoi so a yeke sara aye ti ngangu na e.—Tite 2:12.
Ye wa e manda na lege ti a-ange so ayeke be-ta-zo?
13. Ye wa e lingbi ti manda na lege ti tapande ti a-ange ti mbilimbili so a sara tënë ni na 2 Pierre 2:9-11?
13 Ti mû wango na azo so ‘atene asioni tënë’ ti awakua ti Jéhovah so a soro ala ti gue na yayu, bazengele Pierre afa pendere tapande ti a-ange ti mbilimbili. Atâa so a-ange so ayeke na ngangu mingi, na tâ be-ti-molenge ala ke ti fâ ngbanga na ndo ti zo “ndali ti so ala kpe mbeto ti Jéhovah.” (Diko 2 Pierre 2:9-11.) Zia e kpe ti fâ ngbanga kirikiri na li ti azo, e ne azo so ayeke bâ ndo na ndo ti congrégation nga e zia atënë kue na maboko ti Jéhovah, Wafango ngbanga ti kota ahon kue.—aRom. 12:18, 19; aHéb. 13:17.
14. Tapande ti a-ange so asara ye na tâ be-ti-molenge afa nyen na e?
14 A-ange ti Jéhovah azia na e tâ nzoni tapande na ndo ti sarango ye na tâ be-ti-molenge. Ambeni ange ake ti fa iri ti ala na azo (Gen. 32:29; aJu. 13:17, 18). Atâa so na yayu a yeke wara a-ange kutu mingi, Bible afa gi iri ti Michel na Gabriel. Ye so alingbi ti kanga lege na azo ti ne a-ange ahon ndo ni (Luc 1:26; Apoc. 12:7). Na ngoi so bazengele Jean atï na gbe ti mbeni ange ti voro lo, ange ni awa lo, lo tene: “Hange! Sara ye tongaso pëpe! Mbi yeke gi mba ti mo ngbâa na ti aita ti mo.” (Apoc. 22:8, 9). A lingbi e voro na e sambela gi Jéhovah oko.—Diko Matthieu 4:8-10.
15. Na lege wa a-ange azia na e nzoni tapande na ndo ti kangango bê ti ku?
15 A-ange azia nga nzoni tapande na ndo ti kangango bê ti ku. Atâa so a nzere na ala mingi ti hinga atënë ti Nzapa so lo honde nda ni, a fa ye kue na ndo ni na ala pëpe. Bible atene: “A yeke aye so la si a-ange ayeke na nzara ti zia lê ti ala dä mbilimbili.” (1 Pi. 1:12). Tongaso, ala yeke sara tongana nyen? Ala yeke kanga bê ti ku juska ngoi so Nzapa asoro ti “tene na lege ti congrégation” a ‘hinga kota ndara ti lo so yâ ni awu mingi’.—aÉph. 3:10, 11.
16. Na lege wa sarango ye ti e alingbi ti sara ye na ndo ti a-ange?
16 A-Chrétien so ayeke na yâ ti atara ayeke tongana ‘mbeni ngia so a-ange ayeke bâ ni.’ (1 aCor. 4:9). Tere ti a-ange anzere mingi ti bâ akusala ti e so afa so e yeke na mabe, na ala yeke même na ngia tongana mbeni wasiokpari achangé bê ti lo (Luc 15:10). A-ange ayeke bâ nga asarango ye ti aita-wali so agbu tënë ti Nzapa ngangu. Bible afa so “ndali ti a-ange, a yeke ngbanga ti wali ti duti na mbeni ye na li ti lo so afa so lo yeke na gbe ti komandema”. (1 aCor. 11:3, 10). A nzere na a-ange mingi ti bâ aita-wali so nga na tanga ti awakua ti Jéhovah kue ti sese so ayeda ti sara ye ague oko na ye so lo leke na ndo ti tënë ti komandema. Mara ti mango yanga tongaso ayeke mbeni ye ti dango bê ti amolenge ti Nzapa so ayeke na yayu.
A-ange ayeke mû maboko na fango tënë
17, 18. Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so a-ange ayeke mû maboko na e na fango tënë?
17 A-ange ayeke mû mbage na yâ ti ambeni kpengba ye so ayeke si na “lâ ti Seigneur”. Ala mû mbage ti sara si Royaume ti Nzapa abâ gigi na ngu 1914. Nga, kâ na yayu, “Michel na a-ange ti lo” abi Satan na asioni ange ti lo na sese (Apoc. 1:10; 11:15; 12:5-9). Bazengele Jean abâ mbeni ‘ange so ayeke huru kâ na lê ti nduzu, lo yeke na mbeni nzoni tënë ti lakue lakue ti fa ni tongana nzoni sango na azo so asara kodoro na sese’. Ange ni atene: “Ala kpe mbeto ti Nzapa na ala mû gloire na lo, ngbanga ti so ngbonga ti fango ngbanga ti lo asi awe; ala voro Lo so asara yayu na sese, ngu-ingo na ali ti ngu.” (Apoc. 14:6, 7). Ye so asara si awakua ti Jéhovah abâ so a-ange ayeke mû maboko na ala na ngoi so ala yeke fa nzoni tënë ti Royaume so abâ lani gigi, atâa so Zabolo agi lege ngangu mingi ti kanga lege na ala.—Apoc. 12:13, 17.
18 Laso, e yeke mä go ti a-ange pëpe na tenengo na e ti gue na mbage ti azo so ayeke tâ na nzara ti voro Nzapa, tongana ti so mbeni ange asara tënë lani na Philippe na lo fa lege na lo ti gue ti bâ mbeni kota zo ti Éthiopie (Kus. 8:26-29). Ye oko, aye mingi so ayeke si laso afa polele so atâa so e bâ a-ange pëpe, ala yeke mû maboko na e na ngoi so e yeke fa tënë ti Royaume nga ala yeke fa lege na e ti wara azo so “ayeke nduru ti yeda na tënë ni ti wara fini ti lakue lakue”. * (Kus. 13:48). A yeke kota ye mingi ti tene e fa tënë lakue ti mû lege na e nga ti wara azo so ayeke na nzara ti “voro Babâ na yingo nga na tâ tënë”.—Jean 4:23, 24.
19, 20. Kusala wa a-ange ayeke sara na yâ ti aye so ayeke si “na ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi”?
19 Na sarango tënë ti ngoi ti e, Jésus atene so “na ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi”, fade a-ange ayeke “zi azo ti sioni na popo ti azo ti nzoni.” (Mat. 13:37-43, 49). A-ange ayeke mû mbage nga na yâ ti ndangba kua ti bungbingo aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga na ti kpongo nzoroko na tere ti ala. (Diko Matthieu 24:31; Apoc. 7:1-3.) Na ndo ni, a-ange ayeke na tere ti Jésus na ngoi so lo “yeke kangbi popo ti azo tongana ti so berger ayeke kangbi popo ti angasangbaga na angasa.”—Mat. 25:31-33, 46.
20 “Na ngoi so Seigneur Jésus ayeke sigigi na yayu, lo na angangu ange ti lo,” lo yeke futi ande azo kue “so ahinga Nzapa pëpe nga na azo so asara ye alingbi pëpe na nzoni tënë na ndo ti Seigneur ti e Jésus.” (2 aThes. 1:6-10). Na ngoi so Jean abâ oko ye so na yâ ti suma, lo tene so Jésus na gbâ ti a-ange ayeke kpe na ndo ti avuru mbarata ti gue ti sara bira ti mbilimbili.—Apoc. 19:11-14.
21. Ange so ayeke na ‘kelele ti kota dû so alï mingi nga na kota zingiri na maboko ti lo’ ayeke sara ande nyen na Satan na asioni ange ti lo?
21 Na ndo ni, Jean ‘abâ mbeni ange so alondo na yayu azu; kelele ti kota dû so alï mingi nga na kota zingiri ayeke na maboko ti lo.’ Ange so ayeke biani Archange Michel so ayeke kanga ande Zabolo nga lo yeke bi lo na asioni ange ti lo na yâ ti kota dû so alï mingi. A yeke zi ande ala teti kete ngoi na ngoi ti hunzingo ti Komandema ti Christ ti Ngu Saki Oko, na ngoi so azo so alingbi kue ayeke wara ande ndangba tara. Na pekoni, a yeke futi ande Satan, asioni ange ti lo nga na azo kue so ake yanga (Apoc. 20:1-3, 7-10; 1 Jean 3:8). Mbeni zo ti kengo yanga ti Nzapa ayeke duti ande dä mbeni pëpe.
22. Na lege wa a-ange ayeke mû mbage na yâ ti aye so ayeke nduru ti si? A lingbi e bâ kusala ti ala tongana nyen?
22 A ga nduru awe ti zi azo na yâ ti aye ti sioni ti laso so Satan ayeke komande na ndo ni. A-ange ayeke sara ande akota kua so ayeke sara si azo kue abâ so Jéhovah ayeke Gbia ti Dunia Kue nga so ayeke sara si ye so Nzapa aleke ti sara ndali ti sese na azo aga biani tâ tënë. Biani, a-ange ti mbilimbili ayeke “ayingo so ayeke sara kua ndali ti nzoni ti azo”, na so “a tokua ala ti sara kua na azo so ayeke wara ande salut.” Tongaso, zia e kiri singila mingi na Jéhovah Nzapa ndali ti lege so lo yeke sara kua na a-ange ti mû maboko na e ti sara ye so bê ti lo aye nga ti wara fini ti lakue lakue.
[Kete tënë na gbe ni]
^ par. 18 Bâ buku Les Témoins de Jéhovah : Prédicateurs du Royaume de Dieu, lembeti 549-551.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• A kangbi yâ ti a-ange na alege wa?
• Ambeni ange asara nyen na ngoi ti Noé?
• Na lege wa Nzapa asara kua na a-ange ti mû maboko na e?
• A-ange ti mbilimbili ayeke sara kusala wa na ngoi ti e laso?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
[Foto na lembeti 22]
A-ange ayeke na ngia ti sara ye so bê ti Nzapa aye
[Foto na lembeti 24]
Tongana ti so e bâ na ndo ti Daniel, a-ange ayeke lakue nduru ti sara ye alingbi na ye so bê ti Nzapa aye
[Fotos na lembeti 25]
Sara mbeto pëpe! A-ange ayeke mû maboko na kusala ti fango tënë
[Lingu ti foto ni]
Sese: Foto ti NASA