“Are eman a mochen etiei, epwe pölükü manauan . . . o tapweto müri.”​—LUK. 9:23.

1, 2. Pwata a lamot sipwe käeö ekkewe popun sipwe tapwelo mwirin “ewe Kraist”?

 A IFA me watteen pwapwaan Jiowa lupwen a künakemi säräfö me ämi kana mi kerän poputä le fiti mwich ren chokkewe mi fel ngeni i woon unusen fönüfan! Atun oupwe sopwelo le käkkäeö ewe Paipel, fiffiti ach kewe mwich, me alapalo ämi silefichi ewe enlet, ewe mi tongeni amanauakich, oupwe lefareni än Jises kapasen etiwetiw: “Are eman a mochen etiei, epwe pölükü manauan, epwe mwärei an [irään ninni] rän me rän o tapweto müri.” (Luk 9:23) Jises a apasa pwe ürürün kopwe mochen pennüküolo pwisin letipom me tapwelo mwirin. Ina pwata a lamot ach sipwe käeö met popun sipwe tapwelo mwirin “ewe Kraist.”​—Mt. 16:13-16, TF.

² Nge sipwe fet, ekkewe sia fen tapwelo mwirin lon ipwen Jises? Paipel a pesekich ach sipwe sopwosopwolo lon ach “achocho ngeni.” (1 Tes. 4:1, 2) Ese lifilifil ika sia kerän etiwa ewe fel mi enlet are sia fen fiti seni chök me loom, nge ach ekilapei ekkewe popun sipwe tapwelo mwirin Kraist epwe älisikich le apwönüetä än Paul kapasen pesepes me alapalo ach tapwelo mwirin Kraist rän me rän. Sipwele ppii nimu popun sipwe mochen tapwelo mwirin ewe Kraist.

Epwe Alapalo Ach Pacheöch ngeni Jiowa

3. Ikkefa ekkewe ruu mettoch repwe älisikich le silelo Jiowa?

³ Lupwen ewe aposel Paul a “uta lukanapen ewe Ariapakus” pwe epwe kapas ngeni chon Atens, a apasa: “[Kot] a isetiu ekkewe fansoun a filata, pwal kiannin leenier kewe, pwe repwe kukutta Kot, pun lon an apilukuluk repwe attapafetalei o kuna i. Nge ese touau seni emon me emon leich.” (Fof. 17:22, 26, 27) Sia tongeni kükkütta Kot me wesewesen silelo i. Äwewe chök, förien Kot kewe ra äiti ngenikich chommong pworaus ussun ewe Chon Föratä, napanapan kewe, me an kewe tufich. (Rom 1:20) Jiowa a pwal pwäratä chommong pworaus mi titchik ussun pwisin I lon an we Kapas, ewe Paipel. (2 Tim. 3:16, 17) Ewin ach ‘ekieki usun an kewe angang meinisin,’ me ‘an kewe föför mi manaman,’ ewin ach sipwe silelo Jiowa.​—Kölf. 77:12, TF.

4. Ifa ussun ach tapwelo mwirin ewe Kraist epwe älisikich le chiechiöch ngeni Jiowa?

⁴ Sipwe tongeni alapalo ach pacheöch ngeni Jiowa ren ach tapwelo mwirin ewe Kraist. Ekieki ussun ewe ling Jises a eäni lupwen a nonnom ren Seman we “mwen fanüfan esamwo wor”! (Jon 17:5) Jises i “popun förien Kot meinisin.” (Pwar. 3:14) Pokiten i “mwanichien forien Kot kewe meinisin,” a nonnom fansoun langattam ren Jiowa, Seman we, lon läng. Me mwen an a feitiu fönüfan, ra akkangangfengen me ewe mi Unusen Tekia fän pwapwa, iwe, ar ririfengen a nampa eü seni riri meinisin. Jises ese chök nennengeni napanapen än Seman kewe föfför, meefian kewe, an tong,  pwüng, tipatchem, me manaman, nge a pwal lefareni mettoch meinisin minne a käeö ussun Seman we me a usuni ususun. Ena Nau mi äkkälleasochis a mwirifichi Seman we, ina popun ewe Paipel a apasa pwe “a lapalapeni lapalapen Kot.” (Kol. 1:15) Sipwe tongeni apöchökküla ach chiechiöch ngeni Jiowa ren ach tapwelo mwirin ewe Kraist.

Epwe Alapalo Ach Äkkäppirü Jiowa

5. Met epwe älisikich le äppirüfichi Jiowa, iwe, pwata?

⁵ Sia ‘fför lon napanapen Kot,’ ina minne, sia tufichin äppirü napanapen Kot kewe. (Ken. 1:26) Ewe aposel Paul a pesei Chon Kraist ar repwe “appiru Kot, usun chok noun kewe mi achengicheng.” (Ef. 5:1) Ach tapwelo mwirin ewe Kraist epwe älisikich le äppirü Semach we lon läng. Popun, pun esor emön a äppirüfichi ekiekin, meefien, me napanapen Kot kewe lap seni Jises. A pwal angöch le äweweei pworausen Kot lap seni meinisin. Atun Jises a nonnom woon fönüfan, ese chök pwäratä iten Jiowa, nge a pwal affata sokosokun Jiowa. (Älleani Mattu 11:27.) A föri ena ren an kewe kapas, föfför, an kewe afalafal, me napanapan kewe.

6. Met än Jises kewe afalafal ra affata ussun Jiowa?

⁶ Ren an kewe afalafal, Jises a affata met Kot a mochen senikich me met meefian ussun chokkewe mi fel ngeni i. (Mt. 22:36-40; Luk 12:6, 7; 15:4-7) Äwewe chök, mwirin än Jises apasa, “kosap lisowu,” eü me lein ekkewe Allük Engol, a äweweei ekiekin Kot ussun met a fis lon letipen emön mwän me mwen an a föri ena tipis. A apasa: “Are eman mwän a nenengeni eman fefin o a mochenia ngeni, ätewe a fen tipisin lisowu ngeni ren an ekieki neminewe lon lelukan.” (Eks. 20:14; Mt. 5:27, 28) Iwe, pwal eü, mwirin än Jises kapas ussun än ekkewe Farisi äwewengaüei eü allük ren ar apasa: “kopwe tongei chon orum, o oput chon oput en,” Jises a affata ekiekin Jiowa. A erä: “Oupwe tongei chon oput ami, o iotekini ir mi eriaffoukemi.” (Mt. 5:43, 44, TF; Eks. 23:4; Lif. 19:18) Ach silei me weweiti ekiekin me meefien Kot me met a mochen senikich a älisikich pwe sipwe äppirüfichi i.

7, 8. Met sia käeö ussun Jiowa seni Jises?

⁷ Jises a pwal pwäratä sokosokun Seman we ren pwisin napanapan. Lupwen sia älleani lon Mattu, Mark, Luk, me Jon pwe Jises a tongei ekkewe mi osupwang me riäfföü, nge a song ngeni nöün kewe chon käeö pun ra mina ekkewe semirit, iwe, sise küna pwe a ina chök ussun meefien  Seman we? (Mark 1:40-42; 10:13, 14; Jon 11:32-35) Ekieki mwo ifa ussun föfförün Jises kewe ra affata än Kot tong, pwüng, tipatchem, me manaman. Än Jises kewe manaman ra pwäratä ükükün watteen an pöchökkül. Iwe nge, esap fän eü an äeä ena pöchökkül fän iten pwisin i are fän iten epwe efeiengaüa aramas. (Luk 4:1-4) An asüowu ekkewe chon sopai mi tipemmong seni lon ewe imwenfel a affata watteen an tongei minne mi pwüng! (Mark 11:15-17; Jon 2:13-16) An kewe afalafal me kapas mi aüchea mi achchüngü letipen aramas ra affata pwe a “lap seni Salomon” lon an tipatchem. (Mt. 12:42) Ewe Paipel a äweweöchü än Jises tong mi pwälo ren an fangolo manauan fän itach ren an apasa, “Esor an emon och tong epwe lap seni ei tong.”​—Jon 15:13.

⁸ Nöün Kot we a unusen mwirifichi Jiowa lon mettoch meinisin minne a apasa me föri, ina pwata a tongeni apasa: “Iö a künaei, a küna Semei.” (Älleani Jon 14:9-11.) Ach äppirü ewe Kraist a ussun chök nge sia äppirü Jiowa.

Jises Nöün Jiowa Chon Kepit

9. Ineet me ifa ussun Jises a wiliti Nöün Kot Chon Kepit?

⁹ Ekieki met a fis lon ewe ier 29. Ina atun Jises a 30 ierin, iwe, a chuuri Jon Papatais. “Iwe, lupwen Jesus a wes me papatais, a müttir ütä me lon ewe koluk. Nge nengeni, läng a sukula ngeni o a küna ewe Ngünün Kot a feitiu won usun lapalapen eman lisom.” Lon ena fansoun, a wiliti ewe Kraist, are Messaia. Jiowa a pwal affata pwe Jises Nöün we mi Kepit ren an apasa: “Iei nei at mi achengicheng rei; ua unusen pwapwa ren.” (Mt. 3:13-17) Ina eü popun mi mürinnö ach sipwe tapwelo mwirin ewe Kraist.

10, 11. (a) Ifa nöünöün ewe itelap “Kraist” fän iten Jises? (b) Pwata a fokkun lamot ach sipwe tapwelo mwirin Jises Kraist?

¹⁰ Mi sokkopat nöünöün ewe itelap “Kraist” lon ewe Paipel pwe epwe weneiti Jises, äwewe chök, Jises Kraist, Kraist Jises, me ewe Kraist. Pwisin Jises a akkomw le nöünöü “Jesus Kraist,” weween, itan a akkomw mwen ewe itelap. A iei ussun an iotek ngeni Seman we: “Iwe, iei manau esemuch: Ar repwe silei en, ewe eman chök Kot mi let, repwe pwal silei Jesus Kraist, ewe ka tinato.” (Jon 17:3) Ena itiitin kapas a menlapei emönnewe Kot a akünöü pwe epwe wiliti Nöün Chon Kepit. Nge ika ewe kapas Kraist a akkomw mwen ewe it, weween, “Kraist Jises,” iwe, a menlapei wisan. (2 Kor. 4:5) Lupwen ei kapas “ewe” a nom mwen ewe kapas Kraist, weween, “ewe Kraist,” a menlapei wisen Jises we, ewe Messaia.​—Fof. 5:42.

¹¹ Ese lifilifil nöünöün ewe itelap “Kraist” fän iten Jises, nge a menlapei ei pworaus mi enlet: Inaamwo ika Nöün Kot we a feitiu fönüfan ussun emön aramas me a affata letipen Seman, nge esap i emön chök mwän are soufos. Nge fen i Nöün Jiowa we Chon  Kepit. A fokkun lamot ach sipwe tapwelo mwirin I.

Jises Chök Ewe Al ngeni Manau

12. Met Jises a apasa ngeni Tomas, nge a fokkun lamot ngenikich?

¹² Alon Jises ngeni nöün kewe chon künö mi tuppwöl me mwen an epwele mälo a affata pwal eü popun sipwe tapwelo mwirin ewe Messaia. Jises a pölüweni än Tomas kapas eis ussun än Jises feilo me ammolnatä eü leeni fän iter ren an apasa: “Ngang ewe al me ewe let me ewe manau. Esap wor eman epwe tongeni feila ren Semei me lüki.” (Jon 14:1-6) Jises a fos ngeni ekkewe 11 chon künö mi tuppwöl. A pwon pwe epwe wor leenier lon läng, nge alon a pwal aüchea ngeni chokkewe mi äpilükülükü pwe repwe küna manau esemuch woon fönüfan. (Pwar. 7:9, 10; 21:1-4) Pwata?

13. Met weween än Jises iteni “ewe al”?

¹³ Jises Kraist i “ewe al.” Weween, sipwe tongeni arap ngeni Kot ren i chök. Ren ach iotek fän iten Jises, sipwe tongeni lükü pwe ewe Sam epwe apwönüetä ach tingor ika a tipeeü ngeni letipan. (Jon 15:16) Iwe nge, a pwal wor och weween pwe Jises i “ewe al.” Tipis a fen äimuni aramas seni Kot. (Ais. 59:2) Jises a “fangala manauan fänäsengesin chomong aramas.” (Mt. 20:28) Ina popun, ewe Paipel a apasa pwe “chaan Jesus . . . a limetikich seni ach tipis meinisin.” (1 Jon 1:7) Ewe Nau a fen suuki ewe alen chäsefäl ngeni Kot. (Rom 5:8-10) Sipwe tongeni ririöch ngeni Kot ren chök ach lükü me älleasochisi Jises.​—Jon 3:36.

14. Met weween än Jises iteni “ewe let”?

¹⁴ Jises i “ewe let,” sap chök pokiten a kapas enlet fansoun meinisin me a manaueni ewe manau mi enlet, nge pwal pokiten meinisin ekkewe oesini mi mak ussun ewe Messaia ra pwönütä lon i. Ewe aposel Paul a makkeei: “Än Kot kewe pwon meinisin ra pwönüetä lon Kraist.” (2 Kor. 1:20) Pwal mwo nge “ngünüen ekewe mettoch mi mürina repwe feito” mi nom lon ewe Allükün Moses ra pwönütä lon Kraist Jises. (Ipru 10:1; Kol. 2:17) Meinisin ekkewe oesini ra pwönütä lon Jises, iwe, ra affata wisan we mi lamot lon pwönüetään än Jiowa we kokkot. (Pwar. 19:10) A lamot sipwe tapwelo mwirin ewe Messaia ika sipwe küna feiöch seni pwönütään än Kot kokkot ngenikich.

15. Met weween än Jises iteni “ewe manau”?

¹⁵ Jises i “ewe manau” pokiten a mööni aramas meinisin ren chchaan, iwe, Kot epwe liffang ngenikich manau esemuch ren “Kraist Jesus ach Samol.” (Rom 6:23) Jises i “ewe manau” pwal ngeni chokkewe mi fen mälo. (Jon 5:28, 29) Pwal eü, ekieki met epwe föri atun i epwe Samol-Fel mi Lapalap lon an Nemenem ükükün Engeröü Ier. Epwe angasafocheei nöün kewe aramas woon fönüfan seni tipis me mälo!​—Ipru 9:11, 12, 28.

16. Met popun sipwe tapwelo mwirin Jises?

¹⁶ A fokkun lamot ngenikich än Jises pölüwen ngeni Tomas. Jises ewe al, ewe  enlet, o ewe manau. Kot a tinato Jises ngeni fönüfan pwe aramas repwe küna amanau ren. (Jon 3:17) Esor emön epwe feilo ren ewe Sam are esap ren i. Ewe Paipel a affata: “Aramas repwe küna manau ren Jesus chök. Pun esap fokun wor pwal eu it won fanüfan Kot a ngeni aramas, pwe sipwe küna manau ren.” (Fof. 4:12) Ina minne, ese lifilifil met sia piin lükü, nge ewe alen tipatchem ach sipwe lükü Jises me tapwelo mwirin, pwe epwe emmwenikich ngeni manau.​—Jon 20:31.

Kot A Allükü pwe Sipwe Aüseling ngeni ewe Kraist

17. Pwata a lamot sipwe aüseling ngeni Nöün Kot we?

¹⁷ Lon eü längipwi, Piter, Jon, me Jemes ra küna än Jises wililo. Lon ena atun, ra rongorong eü möngüngü seni läng a apasa: “Iei i nei üa filätä, oupwe aüselinga.” (Luk 9:28, 29, 35) A fokkun lamot sipwe älleasochisi alon Kot le akkaüseling ngeni ewe Messaia.​—Älleani Fofor 3:22, 23.

18. Met weween ach aüseling ngeni Jises?

¹⁸ Ach aüseling ngeni Jises a wewe ngeni ach ‘nennengenifichi i, me ekilapei föfförün manauan.’ (Ipru 12:2, 3) Iwe, sipwe “fokun kamwöchünük won ekewe kapas mi let” sia älleani ussun Jises lon ewe Paipel me lon ekkewe puk a kawor me ren “ewe chon angang mi allükülük o tipachem.” Sipwe pwal aüselingöch ngeni pworausen Jises lon ach kewe mwich. (Ipru 2:1; Mt. 24:45) Kich nöün Jises kewe siip sipwe mwötöresiti ach sipwe aüseling ngeni me tapwelo mwirin.​—Jon 10:27.

19. Met epwe atufichi ach sipwe tattapwelo mwirin ewe Kraist?

¹⁹ Mei tufich ach sipwe tattapwelo mwirin Jises, ese lifilifil met sokkun weires epwe torikich? Ewer, epwe tufich ika sipwe “amwochu ekkewe sokkun kapas murinno” ren ach akkapwönüetä minne sia käeö ren “ewe luku o ewe tong mi nonnom lon Kraist Jises.”​—2 Tim. 1:13, TF.

Met Ka Fen Käeö?

• Met popun ach tapwelo mwirin “ewe Kraist” epwe alapalo ach ririöch ngeni Jiowa?

• Pwata ach äkkäppirü Jises a ussun chök nge sia äkkäppirü Jiowa?

• Ifa ussun Jises “ewe al me ewe let me ewe manau”?

• Met popun sipwe aüseling ngeni nöün Jiowa we Chon Kepit?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 29]

Än Jises kewe afalafal ra affata tekian ekiekin Jiowa

[Sasing lon pekin taropwe 30]

A fokkun lamot sipwe tuppwöl le tapwelo mwirin nöün Jiowa we Chon Kepit

[Sasing lon pekin taropwe 32]

Jiowa a affata: “Iei i nei . . . oupwe aüselinga”