Fikieme U Ro Fo Re Ma Lele “Kristi”?
Fikieme U Ro Fo Re Ma Lele “Kristi”?
“Otẹrọnọ ohwo jọ ọ rẹ te rọ kpahe omẹ, jọ ọ vro oma riẹ . . . ọ rọ kpahe omẹ kẹdẹ kẹdẹ.”—LUK 9:23.
1, 2. Fikieme u je wuzou re ma roro kpahe oware nọ u je fo re ma lele “Kristi na”?
EVA e rẹ were Jihova gaga nọ ọ be jọ udevie idibo riẹ nọ e rrọ otọakpọ na ruẹ owhai enọ i bi kurẹriẹ ze gbe emaha na! Nọ wha gbe bi wuhrẹ Ebaibol na, kpohọ iwuhrẹ ukoko ẹsikpobi, je bi wo eriariẹ Ẹme Ọghẹnẹ nọ o rẹ kẹ uzuazọ na, u fo re wha kareghẹhọ uzizie Jesu na: “Otẹrọnọ ohwo jọ ọ rẹ te rọ kpahe omẹ, jọ ọ vro oma riẹ re ọ tọlọ [ure oja, NW] riẹ ọ rọ kpahe omẹ kẹdẹ kẹdẹ.” (Luk 9:23) Ẹme nọ Jesu ọ be ta na họ o r’oja re whọ vro oma ra jẹ jọ olele riẹ. Fikiere u wuzou gaga re ma roro kpahe oware nọ u je fo re ma lele “Kristi na.”—Mat. 16:13-16.
2 Kọ ẹvẹ kpahe omai enọ i muọ ithihi Jesu Kristi họ elele no? A tuduhọ omai awọ nnọ ma “he dhei erueruo.” (1 Tẹs. 4:1, 2) Makọ obọnana ma kurẹriẹ hayo ma kurẹriẹ kri no, ma te bi roro kpahe oware nọ o be lẹliẹ omai lele Kristi u ti fi obọ họ kẹ omai fi uduotahawọ Pọl họ iruo re ma lele Kristi evaọ edẹ uzuazọ mai kpobi. Joma roro kpahe eware isoi nọ u je fo re ma lele Kristi.
Re Ma Sai Wo Usu Okpekpe Kugbe Jihova
3. Idhere ivẹ vẹ ma rẹ sae rọ riẹ Jihova?
3 Okenọ Pọl ukọ na o “dikihẹ udevie ugbehru nọ a re se Arẹopagọs” jẹ t’ẹme kẹ ahwo Athẹns, ọ ta nọ: “[Ọghẹnẹ ọ] koka ọnyaba uzuazọ [ahwo] kpobi fihọ kẹ ae gbe uwhru ewho rai, re aruẹse guọlọ Ọghẹnẹ, te epanọ a re ro kie lele iei. Dede na orọnikọ otheri omai ọvuọvo abọ họ.” (Iruẹru 17:22, 26, 27) Ma rẹ sae gwọlọ Ọghẹnẹ ma vẹ jẹ riẹ kpahe iẹe ziezi. Wọhọ oriruo, emama i wuhrẹ omai gaga kpahe oghẹrẹ ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ. Ma te bi roro didi kpahe eware nọ ọ ma, ma rẹ sae riẹ eware buobu kpahe Ọmemama na. (Rom 1:20) Ofariẹ, Jihova ọ jọ Ebaibol na dhesẹ omariẹ via. (2 Tim. 3:16, 17) Epanọ ma “kareghẹhọ iruo” riẹ te, ere ma rẹ riẹ Jihova te.—Ol. 77:12.
4. Ẹvẹ Kristi nọ ma re lele u re ro fi obọ họ kẹ omai wo usu okpekpe kugbe Jihova?
4 Emamọ edhere jọ nọ ma re ro wo usu okpekpe kugbe Jihova họ ma re lele Kristi. Dai roro kpahe oruaro nọ Jesu o wo evaọ okenọ ọ jọ kugbe Ọsẹ riẹ “re a tẹ ma akpọ”! (Jọn 17:5) Ọye họ “ọtuyẹ evaọ emama kpobi,” ọ jọ kugbe Ọsẹ riẹ Jihova evaọ obọ odhiwu ikpe nọ a rẹ sai kele he. Taure ọ tẹ te ziọ otọakpọ, orọnikọ ọ jẹ keria gba Ọsẹ riẹ ọvo ho. Ọye họ ohwo nọ ọ mae kẹle Ọghẹnẹ, gbe ọnọ ọ mae rọ evawere ru iruo kugbe Erumeru na, yọ a rẹ ruẹ obọ uyoyou nọ o jọ udevie rai hi. Jesu o je muẹrohọ oghẹrẹ nọ Ọsẹ riẹ o je ru eware, ọ riẹ epanọ Ọsẹ riẹ o re roro, yọ ọ rehọ oma kpobi kẹ jẹ raro kele Ọsẹ riẹ. Fiki onana, Ọmọ nana nọ o re yoẹme na ọ tẹ te jọ wọhọ Ọsẹ riẹ te epanọ Ebaibol i ro dhesẹ iẹe wọhọ ‘uwoho Ọghẹnẹ nọ a rẹ ruẹ hẹ.’ (Kọl. 1:15) Ma te bi lele Kristi kpekpekpe, ma re ti wo usu okpekpe kugbe Jihova.
Re Ma Sae Raro Kele Jihova Ziezi
5. Eme o ti fi obọ họ kẹ omai raro kele Jihova ziezi, kọ fikieme?
5 A ma omai ‘evaọ uwoho Ọghẹnẹ,’ fikiere ma rẹ sae raro kele oghẹrẹ nọ ọ rrọ. (Emu. 1:26) Pọl ukọ na ọ tuduhọ Ileleikristi awọ re a “jọ ahwo nọ a bi lele Ọghẹnẹ, wọhọ emọ iyoyou.” (Ẹf. 5:1) Kristi nọ ma re lele u re fi obọ họ kẹ omai raro kele Ọsẹ obọ odhiwu mai. Onana o rrọ ere keme Jesu o wo iroro gbe uruemu nọ o wọhọ orọ Ọghẹnẹ, yọ ọye họ ọnọ ọ mai wuhrẹ ahwo kpahe oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ. Okenọ ọ jọ otọakpọ, orọnikọ Jesu o wuhrẹ ahwo kpahe odẹ na Jihova ọvo ho. Ukpoye, o wuhrẹ ahwo kpahe Ọnọ o wo odẹ na. (Se Matiu 11:27.) Jesu ọ rehọ ẹmeunu, eware nọ o ru, iwuhrẹ, gbe oriruo riẹ ru onana.
6. Eme iwuhrẹ Jesu i dhesẹ via kpahe Jihova?
6 Jesu ọ rehọ iwuhrẹ riẹ dhesẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi omai gbe oghẹrẹ nọ o re rri enọ e be gọe. (Mat. 22:36-40; Luk 12:6, 7; 15:4-7) Wọhọ oriruo, nọ ọ fodẹ uzi jọ evaọ usu Ijaje Ikpe na no, onọ o ta nọ “who bruẹnwae he,” Jesu o dhesẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o re rri oware nọ ohwo o bi roro evaọ udu riẹ onọ o rẹ lẹliẹe raha uzi yena. Ọ ta nọ: “Kohwo kohwo nọ o re ri aye rite ẹguọlọ riẹ, ọ jọ eva lele ie bruẹnwae no.” (Ọny. 20:14; Mat. 5:27, 28) Nọ ọ fodẹ oghẹrẹ nọ otu Farisi na a f’otọ ẹme jọ nọ Ọghẹnẹ ọ ta evaọ Uzi Mosis na, onọ o ta nọ, “who re you omọfa, who mukpahe ọwegrẹ ra,” Jesu o te wuhrẹ ahwo epanọ Jihova o rri ẹme na, ta nọ: “[Wha] you ewegrẹ rai [jẹ] lẹ kẹ enọ e be kẹ owhai uye. (Mat. 5:43, 44; Ọny. 23:4; Izerẹ 19:18) Ma tẹ riẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o re roro je rri eware, jẹ riẹ oware nọ ọ gwọlọ mi omai u re fi obọ họ kẹ omai raro kele iei ziezi.
7, 8. Eme ma jọ oma Jesu wuhrẹ kpahe Jihova?
7 Jesu ọ rehọ oriruo riẹ dhesẹ oghẹrẹ nọ Ọsẹ riẹ ọ rrọ via. Ma tẹ jọ ebe Usiuwoma na se epanọ Jesu ọ rọ re ohrọ iyogbere, enọ e be ruẹ uye, epanọ ọ whọku ilele riẹ enọ i je le emaha na vrẹ, ma rẹ sae jọ iriruo nana ruẹ oghẹrẹ uruemu nọ Ọsẹ na o wo. (Mak 1:40-42; 10:13, 14; Jọn 11:32-35) Roro kpahe epanọ uruemu Jesu u ro fi obọ họ kẹ omai riẹ uyoyou, areghẹ, uvi-oziẹ, gbe ogaga Ọghẹnẹ. Kọ eware igbunu nọ Kristi o ru i gbe dhesẹ ogaga ulogbo nọ Ọghẹnẹ o wo? Ghele na, ọ rehọ ogaga yena k’okọ họ yọ ọ rehọ e riẹ nwa amọfa oma ha. (Luk 4:1-4) Enọ e jẹ rọ ahwo thueki nọ o le no etẹmpol na u dhesẹ nọ o mukpahe okienyẹ. (Mak 11:15-17; Jọn 2:13-16) Iwuhrẹ riẹ gbe eme ezi nọ ọ ta i duobọte ahwo udu, onọ u dhesẹ inọ o wo areghẹ “vi Solomọn.” (Mat. 12:42) Oware nọ ma rẹ sae ta kpahe uyoyou nọ Jesu o dhesẹ okenọ o siobọno uzuazọ riẹ kẹ amọfa họ “ohwo ọvo o wo uyoyou nọ o ro vi ona ha.”—Jọn 15:13.
8 Ọmọ Ọghẹnẹ ọ raro kele Ọsẹ riẹ ziezi evaọ eme nọ ọ ta kpobi gbe eware nọ o ru te epanọ ọ sae rọ ta nọ: “Ọ nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na.” (Se Jọn 14:9-11.) Ohwo nọ o bi lele Jesu yọ ọ be raro kele Jihova.
Jesu Yọ Ọnọ Jihova O Ro Mu
9. Oke gbe oghẹrẹ vẹ Jesu o ro zihe ruọ Ọnọ Ọghẹnẹ O Wholo?
9 Roro kpahe oware nọ o via evaọ oke uvewhru orọ 29 C.E., okenọ Jesu nọ ọ jọ ikpe 30 na o bru Jọn Ọhọahwo-Ame na ze. “Nọ ọ jẹ họ Jesu ame no, Ọ tẹ nwane va no ame ze, koyehọ ihru i rovie, ọ tẹ ruẹ Ẹzi Ọghẹnẹ nọ Ọ be tha wọhọ erueruẹ, o te kiemu uzou riẹ.” Oke yena o ro zihe ruọ Kristi na, hayo Mesaya. Eva oke yena, Jihova omariẹ o te dhesẹ kẹ ahwo inọ Jesu họ Ọnọ A Wholo, okenọ ọ ta nọ: “Ọnana họ Ọmọ oyoyou mẹ, ọnọ ọ were omẹ hrọ.” (Mat. 3:13-17) Onana yọ emamọ ẹjiroro nọ ma re ro lele Kristi na.
10, 11. (a) Oghẹrẹ vẹ a rehọ odẹ-ọkwa na “Kristi” ta ẹme kpahe Jesu? (b) Fikieme u ro fo nnọ ma re lele Jesu Kristi ẹsikpobi?
10 Evaọ Ebaibol na, a rehọ odẹ-ọkwa na “Kristi” rọ ta ẹme kpahe Jesu evaọ idhere sa-sa, wọhọ Jesu Kristi, Kristi Jesu, gbe Kristi na. Jesu họ ọnọ ọ kake rehọ odẹ na “Jesu Kristi” rọ ta ẹme—koyehọ nọ o se odẹ riẹ no o te se odẹ-ọkwa riẹ na lele iei. Okenọ ọ jẹ lẹ se Ọsẹ riẹ, ọ ta nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu Kristi ọnọ who vi.” (Jọn 17:3) Oghẹrẹ nọ ọ rehọ odẹ-ọkwa na ta ẹme evaọ etenẹ u si iroro mai kpohọ ọnọ Ọghẹnẹ o vi ze na, ọnọ o zihe ruọ Ọnọ A Wholo na. Nọ odẹ-ọkwa na o tẹ karo kẹ odẹ na, wọhọ “Kristi Jesu,” u dhesẹ nnọ orọnikọ ohwo na a gwọlọ kpọ iroro mai kpohọ na ha rekọ ọkwa riẹ. (1 Kọr. 1:30) Whọ tẹ ta nọ “Kristi na,” yọ edhere ọfa nọ ohwo o re ro si iroro kpohọ ọkwa Jesu wọhọ Mesaya na.—Iruẹru 5:42.
11 Oghẹrẹ kpobi nọ a rehọ odẹ-ọkwa na “Kristi” rọ ta ẹme kpahe Jesu kẹhẹ, u si iroro kpohọ ugogo uzẹme nana: Dede nọ Ọmọ Ọghẹnẹ ọ ziọ otọakpọ na wọhọ ohwo o te je wuhrẹ ahwo oreva Ọsẹ riẹ, orọnikọ ohwo-akpọ gheghe hayo ọruẹaro jọ ọvo ọ jọ họ; ọ jọ Ọnọ Jihova O Wholo. Joma nya lele ọnana nọ a Wholo na.
Jesu Ọvo họ Edhere Usiwo
12. Ẹme vẹ Jesu ọ ta kẹ ukọ riẹ Tọmọs onọ u kie kpahe omai?
12 Ma rẹ ruẹ emamọ ẹjiroro ọfa nọ ma re ro lele Mesaya na evaọ eme nọ Jesu ọ ta kẹ ikọ riẹ taure o te ti whu. Okenọ Tọmọs ọ nọ onọ kpahe ẹme nọ Jesu ọ ta inọ ọ be te nya e ruẹrẹ oria họ kẹ ae, Jesu ọ ta nọ: “Mẹ họ edhere na, gbe uzẹme, gbe uzuazọ; ohwo ọvo o [re] bru Ọsẹ na ze he, rekọ fiki mẹ.” (Jọn 14:1-6) Ikọ 11 na Jesu ọ jẹ ta ẹme kẹ. Ọ ya eyaa kẹ ae inọ a te jọ obọ odhiwu, rekọ eme riẹ i kie kpahe enọ i wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ. (Evia. 7:9, 10; 21:1-4) Evaọ oghẹrẹ vẹ?
13. Oghẹrẹ vẹ Jesu ọ rọ rrọ “edhere na”?
13 Jesu Kristi họ “edhere na.” Koyehọ ẹkwoma riẹ ọvo ma rẹ sae rọ gọ Ọghẹnẹ. Onana u kie kpahe olẹ, keme nọ ma tẹ rehọ odẹ Jesu lẹ ọvo ma rẹ sai ro wo imuẹro inọ Ọsẹ na ọ te kẹ omai oware kpobi nọ ma yare, onọ o rọwo kugbe oreva Riẹ. (Jọn 15:16) Rekọ abọ ọfa ọ riẹ nọ Jesu ọ rọ rrọ “edhere na.” Fiki uzioraha, ahwo-akpọ a thabọ no Ọghẹnẹ. (Aiz. 59:2) Jesu ọ rehọ “uzuazọ riẹ ta ibuobu.” (Mat. 20:28) Fiki onana, Ebaibol e ta nọ: “Azẹ Jesu . . . wozẹ omai fo no izieraha kpobi.” (1 Jọn 1:7) Fikiere, Ọmọ na o ru rie lọhọ no re ma ruẹrẹ họ kugbe Ọghẹnẹ. (Rom 5:8-10) Ma tẹ gwọlọ wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ, kiyọ ma re fi ẹrọwọ họ Jesu je yoẹme kẹe.—Jọn 3:36.
14. Oghẹrẹ vẹ Jesu ọ rọ rrọ “uzẹme” na?
14 Jesu họ “uzẹme” na orọnọ fiki epanọ ọ jẹ ta uzẹme ọvo ho rekọ fikinọ eruẹaruẹ kpobi nọ a ruẹ kpahe Mesaya na i rugba evaọ oma riẹ. Pọl ukọ na o kere nọ: “Utho eya kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ya, eva riẹ a je ru ai gba.” (2 Kọr. 1:20) Oma Kristi Jesu “uwoho eware iwoma” nọ e jọ Uzi Mosis na e tubẹ jọ rugba. (Hib. 10:1; Kọl. 2:17) Eruẹaruẹ na kpobi e riobọhọ Jesu, yọ i ru abọ nọ o bi ti wo evaọ erugba ẹjiroro Jihova via vevẹ. (Evia. 19:10) U fo inọ ma re lele Mesaya na otẹrọnọ ma re wo erere no eware nọ Ọghẹnẹ ọ jiroro riẹ kẹ omai na ze.
15. Oghẹrẹ vẹ Jesu ọ rọ rrọ “uzuazọ” na?
15 Jesu họ “uzuazọ” na keme ọ rehọ azẹ riẹ dẹ ahwo-akpọ rehọ, uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ o tẹ jẹ rrọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ kẹ omai “fiki Jesu Kristi Ọnowo mai.” (Rom 6:23) Jesu ọ tẹ jẹ rrọ “uzuazọ” kẹ enọ i whu no. (Jọn 5:28, 29) Ofariẹ, wọhọ Ozerẹ Okpehru, roro kpahe eware nọ o bi ti ru evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe riẹ. O ti si uzioraha gbe uwhu n’otọ bẹdẹ bẹdẹ kẹ enọ e te jọ otọ esuo riẹ.—Hib. 9:11, 12, 28.
16. Fikieme ma je lele Jesu?
16 Fikiere uyo nọ Jesu ọ kẹ Tọmọs u kpomahọ omai nẹnẹ. Jesu họ edhere na, uzẹme na, gbe uzuazọ. Ọye Ọghẹnẹ o vi ziọ akpọ na re akpọ na o wo esiwo. (Jọn 3:17) Yọ ohwo ọvo ọ rẹ sai bru Ọsẹ na ze he ajokpa ẹkwoma Ọmọ na. Ebaibol e ta vevẹ nọ: “Usiwo o rọ obọ omọfa ha, odẹ ofa o gbẹrọ otọ akpọ na nọ a rẹ sai ro siwi omai hi.” (Iruẹru 4:12) Fikiere, oghẹrẹ ohwo nọ ma jọ kpobi kẹhẹ, o rrọ oware areghẹ re ma fi ẹrọwọ họ Jesu, je lele ei, re ma sai wo uzuazọ.—Jọn 20:31.
A Juzi k’Omai inọ Ma Lele Kristi Na
17. Fikieme o rọ r’oja re ma yoẹme kẹ Ọmọ Ọghẹnẹ?
17 Okenọ Jesu ọ rẹriẹ evaọ obọ ugbehru, Pita, Jọn, avọ Jemis a jariẹ. Eva oke yena, a yo urru jọ nọ u no obọ odhiwu ze, nọ o ta nọ: “Ọnana Ọmọ mẹ, ọ nọ mẹ sanọ e; wha yo ẹme riẹ!” (Luk 9:28, 29, 35) O roja gaga re ma gine yoẹme kẹ Mesaya na.—Se Iruẹru Ikọ Na 3:22, 23.
18. Ẹvẹ ma sae rọ gaviezọ kẹ Jesu Kristi?
18 Re ma gaviezọ kẹ Jesu o gwọlọ inọ ma re ‘ri rie je roro kpahe oriruo riẹ.’ (Hib. 12:2, 3) Fikiere, u fo re ma yọrọ eware nọ ma bi se kpahe Jesu evaọ Ebaibol na ziezi, gbe enọ ma bi se kpahe iẹe evaọ ebe ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na,’ gbe eme nọ ma bi yo kpahe iẹe eva iwuhrẹ Ileleikristi. (Hib. 2:1; Mat. 24:45) Nọ ma rrọ igodẹ Jesu na, ma rẹ gaviezọ kẹe je lele ei.—Jọn 10:27.
19. Eme u ti fi obọ họ kẹ omai lele Kristi ẹsikpobi?
19 Kọ o lọhọ re ma lele Kristi ẹsikpobi nọ akpọ ọ tẹ make ga? Ee, o lọhọ, thakpinọ ma bi “lele oghẹrẹ eme oma ojaja” na ẹkwoma efihiruo eware nọ ma wuhrẹ no “eva ẹrọwọ gbe uyoyou nọ e rọ eva Kristi Jesu.”—2 Tim. 1:13.
Eme Who Wuhrẹ?
• Fikieme ma sae rọ kẹle Jihova ziezi otẹrọnọ ma bi lele “Kristi na”?
• Fikieme o jẹ rrọ nọ ma tẹ be raro kele Jesu yọ Jihova ma be raro kele na?
• Ẹvẹ Jesu ọ rọ rrọ “edhere na, gbe uzẹme, gbe uzuazọ”?
• Fikieme u je fo re ma gaviezọ kẹ Ọnọ Jihova O Wholo na?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]
A rẹ jọ iwuhrẹ Jesu ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Ma rẹ rọ kpahe Ọnọ Jihova O Wholo na
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 32]
Jihova ọ ta nọ: “Ọnana Ọmọ mẹ, . . . wha yo ẹme riẹ!”