Ekuma Tufwete Landila “Kristu”?
Ekuma Tufwete Landila “Kristu”?
“Konso muntu, ovo ozolele o kwiz’andandi, mbula kayivanina nkalu, . . . yo kundanda.”—LUKA 9:23.
1, 2. Ekuma dinina mfunu kwa yeto mu fimpa e kiuvu kiaki, ekuma tufwete landila “Kristu”?
YAVE kiese kekalanga kiau vava kemonanga yeno aleke vana vena ulolo w’asambidi andi ova ntoto. Ekolo longokanga Nkand’a Nzambi, yo kwenda mu lukutakanu lw’Akristu yo nungunuka muna zayi wa ludi kia Diambu dia Nzambi, diamfunu watoma fimpa e mbok’a Yesu vo: ‘Konso muntu, ovo ozolele o kwiz’andandi, mbula kayivanina nkalu, yo nat’e nti andi ampasi, lumbu ke lumbu, yo kundanda.’ (Luka 9:23) Yesu wavova vo kuyivanina nkalu yo kituka nlandi andi i diambu ofwete vanga. Muna kuma kiaki, diambote twafimpa kiuvu kiaki, ekuma tufwete landila “Kristu”?—Mat. 16:13-16.
2 Adieyi tuvova mu kuma ki’awana belandanga e ntambi za Yesu Kristu? Bekasakeswanga mu ‘nungunukina wo vanga.’ (1 Tes. 4:1, 2) Kana vo kolo se tuna mu nsambila aludi yovo ke kolo ko, o zay’e kuma tulandilanga Kristu dilenda kutusadisa mu lemvokela luludiku lwa Paulu yo landa Yesu una ufwene muna zingu kieto kia lumbu ke lumbu. Owau yambula twafimpa kuma tanu tufwete landila Kristu.
Muna Siamisa Ngwizani eto yo Yave
3. Nkia mpila zole tulenda zayila Yave?
3 Vava kasila umbangi kwa esi Atenai, Paulu wa ntumwa ‘watelama vana kati kwa Arèopàgo’ yo vova vo: “[Nzambi] una kasia sungi yau yakanwa, ye nkendelo za kalu yau; bavava Nzambi, benkwa kumbabata bansolola, kufwil’owu kavavukidi muna konso muntu vava twina ko.” (Mav. 17:22, 26, 27) Tulenda vava Nzambi yo toma kunzaya. Kasikil’owu, tulenda longoka mayingi mu kuma kia nkal’a Nzambi ye ngangu zandi vava tumonanga e lekwa kasema. O badika oma ma nsema dilenda kutufila mu yangalela Mvangi eto. (Roma 1:20) Yave okuyisengomonanga mpe muna Nkand’a Nzambi una vo i Diambu diandi diasonama. (2 Tim. 3:16, 17) Tulenda toma zaya Yave avo ‘tuvungutila mavangu mandi’ yo ‘badika salu yandi.’—Nku. 77:12.
4. O landa Kristu aweyi dilenda kutusadisila mu toma zaya Yave?
4 E mpila yambote tulenda zayila Yave una ufwene i landa Kristu. Yindula o nkembo kakala wau Yesu vana ndambu Es’andi “ova ke kiakedi nza ko.” (Yoa. 17:5) Yandi i “lubantiku lu’esemo dia Nzambi.” (Lus. 3:14) Nze “mwan’antete muna nsema wawonso,” Yesu wakala yo Yave w’Es’andi kun’ezulu mu tandu yilembi tangakana. Muna kolo kiakina, Yesu mayingi kavanga ke viokesa kaka ntangwa ko yo S’andi. Wakala se nkundi a Nzambi, wasalanga kumosi ye kiese kiawonso ye Mpungu-ngolo, wakanga yandi ekangu dia nzola yisundidi. Yesu katalanga kaka S’andi ko vava kasemanga e lekwa, kansi walongoka yo tanginina mawonso kalongoka kuna kwa S’andi. Muna kuma kiaki, mwana ndioyo wakituka nze S’andi. Ekiaki i kuma Nkand’a Nzambi kekunyikilanga nze “fwaniswa kia Nzambi walembi monakana.” (Kol. 1:15) Tulenda siamisa ngwizani eto yo Yave muna landanga Kristu.
Muna Tanginina Yave una Ufwene
5. Adieyi dilenda kutusadisa mu tanginina Yave una ufwene? Ekuma?
5 ‘Mu mpw’a Nzambi twavangilwa, muna fwaniswa kiandi.’ Muna kuma kiaki, tulenda tanginina fu ya Nzambi. (Etu. 1:26) Paulu wa ntumwa wakasakesa Akristu mu “tanginina Nzambi nze wan’anzolwa.” (Ef. 5:1) O landa Kristu dilenda kutusadisa mu tanginina S’eto ezulu. I wau kikilu, kadi ke vena muntu ko wasonga e ngindu ye kiwuntu kia Nzambi yovo toma kuntanginina nze una kavanga o Yesu. Vava kakala ova ntoto, Yesu kazayisa kaka nkumbu a Yave ko, kansi watusonga mpe e kiwuntu kiandi. (Tanga Matai 11:27.) Yesu wasonga wo muna mvovo, mavangu, malongi ye muna mbandu andi.
6. Malongi ma Yesu adieyi mesonganga mu kuma kia Yave?
6 Muna malongi mandi, Yesu wasonga dina o Nzambi kevavanga kwa yeto ye una kemonanga mu kuma ki’asambidi andi. (Mat. 22:36-40; Luka 12:6, 7; 15:4-7) Kasikil’owu, vava kayika umosi muna Nkanikinu Kumi, “kute zumba ko,” o Yesu wasonga una Nzambi kebadikilanga dina dikalanga muna ntim’a muntu ekolo kasumukini ko. Wavova vo: “Konso on’otungununa nkento, kanlengokelw’o moyo, zumba kia nsi a ntima katele yandi.” (Luv. 20:14; Mat. 5:27, 28) I bosi, vava kayika mpila yambi ina Afarisi basadilanga e Nsiku wavovanga vo, “ozola nkw’aku, osaula ntantu aku,” Yesu wasonga e ngindu za Yave yo vova vo: “Nuzol’atantu eno, nubasambil’ana bekunubangika.” (Mat. 5:43, 44; Luv. 23:4; Fuka 19:18) O zaya una Nzambi keyindulanga ye dina kevavanga kwa yeto dilenda kutusadisa mu kuntanginina una ufwene.
7, 8. Mavangu ma Yesu adieyi mekutulonganga mu kuma kia Yave?
7 Yesu wasonga mpe muna mavangu una kena o S’andi. Vava tutanganga muna Nsangu Zambote una Yesu kasongela nkenda kw’asukami, ngemba kw’awana bamonang’e mpasi, una katumbila alongoki ana basima yingyana-ngyana, nga ke tumonanga ko vo fu ya S’andi kasonganga? (Maku 1:40-42; 10:13, 14; Yoa. 11:32-35) O badika mavangu ma Yesu dilenda kutusadisa mu zaya fu ya Nzambi isundidi. E masivi kavanganga o Kristu mesonganga vo nkuma kikilu kakala wau. Kansi, kasadila nkuma wau muna wete diandi ko yovo mu mwesa akaka e mpasi. (Luka 4:1-4) E mpila kavaikisila minkiti batekelanga muna tempelo yasonga unsongi wandi. (Maku 11:15-17; Yoa. 2:13-16) E mpila malongi ye ngangu zandi zasivikisila wantu disonganga vo “osundidi Solomo” muna ngangu. (Mat. 12:42) O zola kasonga Yesu mu vana moyo andi muna wete di’akaka ditoma songanga e ziku kia mvovo emi vo: “Ke vena muntu wina ye nzola isundidi nzola yayi ko.”—Yoa. 15:13.
8 Wau vo Mwan’a Nzambi watanginina fu ya Yave una ufwene muna mawonso kavova yo vanga, i kuma kavovela vo: “Ona wambona, wamona Se.” (Tanga Yoane 14:9-11.) Muna kuma kiaki, o tanginina Kristu, diau adimosi kwandi yo tanginina Yave.
Yesu i Kuswa kia Yave
9. Nkia ntangwa ye aweyi Yesu kakitukila Kuswa kia Nzambi?
9 Badika dina diavangama muna mvu wa 29 wa tandu kieto. Vava Yesu kakala ye kimbuta kia mvu 30, wayenda kwa Yoane wa Mvubi. ‘Vava kavubilu, katombok’aka muna maza, ezulu dinziukìdi, omwene o mwand’a Nzambi ukulumukini nga eyembe, yo kwiza vana yandi.’ Vava kavubwa, Yesu wakituka se Kristu yovo Masia. Muna kolo kiakina, Yave yandi kibeni wazayisa vo Yesu i Kuswa kiandi, muna vova vo: “Ndioyu i Mwan’ame anzolwa, ona nyangalelanga.” (Mat. 3:13-17) Kiaki i kuma tufwete landila Kristu.
10, 11. (a) E zina dia “Kristu” aweyi disadilwanga mu kuma kia Yesu? (b) Ekuma ka tufwete yambulwila landa Yesu Kristu ko?
10 Muna Nkand’a Nzambi, e zina dia “Kristu” mu mpila zayingi disadilwanga mu yika Yesu, nze Yesu Kristu; Kristu Yesu; ye Kristu. Yesu yandi kibeni wasadila e zina dia “Yesu Kristu.” Entete wayika e nkumbu i bosi kayika e zina. Vava kasamba kwa S’andi, wavova vo: “I wau wuwu o moyo a mvu ya mvu, bazaya ngeye vo i Nzambi aludi, yo Yesu Kristu mpe ona watuma.” (Yoa. 17:3) Nkumbu yayi isonganga ona katuma Nzambi yo kituka se Kuswa kiandi. Vava e zina disadilwanga mu vitila e nkumbu, i sia vo, “Kristu Yesu,” disungamesanga kiyekwa kavewa, ke nkumbu ko. (2 Kor. 4:5) O sadila e zina “Kristu,” i mpila yakaka isonganga kiyekwa kia Yesu nze Masia.—Mav. 5:42.
11 Konso mpila isadilu e zina dia “Kristu” mu kuma kia Yesu, diambu diamfunu disonganga i diadi: Kana una vo Mwan’a Nzambi wayiza ova nza nze muntu yo zayisa luzolo lw’Es’andi, Yesu kakala mpasi muntu ko yovo ngunza, wakituka se Kuswa kia Yave. Muna kuma kiaki, ka tufwete yambula landa Kuswa kia Nzambi ko.
Muna Yesu Kaka Tuvuluzilwa
12. E mvovo mia Yesu kwa Toma wa ntumwa, nkia nsas’a mina kwa yeto?
12 Ekuma kiakaka tufwete kwamanena landa Masia kina muna mvovo kavova Yesu kwa ntumwa zandi zakwikizi, vava kiafinama lufwa lwandi. Muna vana mvutu muna kiuvu kia Toma mu kuma kia dina kavova Yesu vo okwenda kubakubikila e fulu, Yesu wavova vo: “Mono kwame i nzila, i ludi, i moyo mpe: ke ven’on’okwiza kwa Se ko, ovo ke mu mono ko.” (Yoa. 14:1-6) Yesu kwa ntumwa zandi 11 zakwikizi kavovesa dio. Wabasia nsilu vo okubakubikila e fulu kun’ezulu. Kansi e mvovo miandi miamfunu mpe kw’awana bena ye vuvu kia vwila moyo a mvu ya mvu ova ntoto. (Lus. 7:9, 10; 21:1-4) Ekuma?
13. O Yesu aweyi kenena se “nzila”?
13 Yesu Kristu i “nzila.” I sia vo, muna yandi kaka i tulenda finamena Nzambi. Ediadi dialudi mu kuma kia sambu, kadi vava kaka tusambanga mu nkumbu a Yesu i tulenda kadila ye vuvu vo o S’eto olungisa e ndomba zeto zina e ngwizani ye luzolo lwandi. (Yoa. 15:16) Kansi, Yesu una mpe se “nzila” mu mpila yakaka. Esumu wantu divambulanga yo Nzambi. (Yes. 59:2) Yesu wavana “moyo andi se lukulu lua wantu ayingi.” (Mat. 20:28) Muna kuma kiaki, muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Menga ma Yesu . . . mekutukiànzisanga mun’esumu diawonso.” (1 Yoa. 1:7) Muna mpila yayi, o Mwana waziula nzila kimana wantu bavutukila kala ye ngwizani ambote yo Nzambi. (Roma 5:8-10) Muna kwikila muna Yesu yo kunlemvokela i tulenda kadila ye ngwizani ambote yo Nzambi.—Yoa. 3:36.
14. O Yesu aweyi kenena “ludi”?
14 Yesu i “ludi” ke mu kuma kia sia kaka ko vo ludi kevovanga yo zingila ngwizani ye ludi, kansi mpe mu kuma kia sia vo ungunza wawonso wasonekwa mu kuma kia Masia walungana muna yandi. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Kadi nsilu mia Nzambi, kanele vo miayingi, muna yandi i elo.” (2 Kor. 1:20) Kana nkutu e “kini kia mambu mambote mekwiza” masonekwa muna Nsiku a Mose, malungana muna Kristu Yesu. (Ayib. 10:1; Kol. 2:17) Yesu yandi wasiwa e sungididi muna ungunza wawonso. Ungunza wau ukutusadisanga mu zaya fulu kia Yesu mun’ekani dia Yave. (Lus. 19:10) Muna bak’e nluta mia ndungana ekani dia Nzambi mu kuma kieto, diamfunu twalanda Masia.
15. O Yesu aweyi kenena “moyo”?
15 Yesu i “moyo” kadi wasumba wantu muna menga mandi. Moyo a mvu ya mvu i lukau kevana o Nzambi “muna Kristu Yesu wa Mfumu eto.” (Roma 6:23) Yesu i “moyo” mpe kw’awana bafwa. (Yoa. 5:28, 29) Vana ntandu, badika dina kevanga nze Ngang’ambuta muna Luyalu lwandi lw’Ezunda dia Mvu. Ovevola wantu mun’esumu ye lufwa yakwele mvu.—Ayib. 9:11, 12, 28.
16. Nkia kuma kikutufilanga mu landa Yesu?
16 E mvutu za Yesu kwa Toma, nsasa zina kwa yeto. Yesu i nzila, ludi ye moyo. Yandi kaka i watumwa kwa Nzambi ova nza kimana e nza yavuluzilwa muna yandi. (Yoa. 3:17) Ke vena muntu ko olenda kwenda kwa Se avo ke mu yandi ko. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Ke vena nkutu luvuluzu mun’akaka ko: kadi ke vena nkumbu akak’okunsi ezulu ko, iveno muna wantu, ina tufwete vuluzilwa.” (Mav. 4:12) Muna kuma kiaki, kana nkutu nkia mambu twateka longwa, diangangu dia kwikila muna Yesu, kunlanda yo vwa moyo.—Yoa. 20:31.
Tukanikinwanga Twawila Kristu
17. Ekuma dinina o mfunu dia wila o Mwan’a Nzambi?
17 Petelo, Yoane ye Yakobo mona-meso ki’esivi bamona. Muna kolo kiakina, bawa ndinga yatuka kun’ezulu yavova vo: ‘Ondioyu i Mwan’ame anzolwa yuyu: nunwila.’ (Luka 9:28, 29, 35) Diamfunu twalemvokela e nkanikinu wau wa wila Masia.—Tanga Mavangu 3:22, 23.
18. Aweyi tulenda wila Yesu Kristu?
18 Wila Yesu divavanga vo ‘twasi’ak’o meso muna yandi, yo badika e mbandu andi.’ (Ayib. 12:2, 3) Muna kuma kiaki, diamfunu ‘twaluta sia o matu mu mana’ tutanganga mu kuma kiandi muna Nkand’a Nzambi, muna nkanda mivaikisanga “ntaudi akwikizi yo lulungalalu,” ye muna malongi tuwanga muna tukutakanu tw’Akristu. (Ayib. 2:1; Mat. 24:45) Nze mameme mandi, yambula twawila Yesu yo kunlanda.—Yoa. 10:27.
19. Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana landa Kristu?
19 Tulenda kwamanana landa Kristu kana nkutu mu ntangw’ampasi. Ediadi dilendakana avo ‘tulund’e mbandu a mambu mavimpi’ muna sadilanga mana tulongokanga “muna lukwikilu yo zola kwina muna Kristu Yesu.”—2 Tim. 1:13.
Adieyi Olongokele?
• Landa “Kristu” ekuma kulenda siamisina e ngwizani eto yo Yave?
• Tanginina Yesu, diau adimosi kwandi yo tanginina Yave, ekuma?
• O Yesu aweyi kenena se ‘nzila, ludi, yo moyo’?
• Ekuma tufwete wila Kuswa kia Yave?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 29]
E malongi ma Yesu masonga ngindu za Yave
[Foto ina muna lukaya lwa 30]
Tufwete landa e Kuswa kia Yave ye kwikizi kiawonso
[Foto ina muna lukaya lwa 32]
Yave wavova vo: ‘Ndioyu i Mwan’ame . . . nunwila’
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 31]