Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Eaa ka Aru ei i “te Karaiti”?

Eaa ka Aru ei i “te Karaiti”?

Eaa ka Aru ei i “te Karaiti”?

“Kia inangaro te tangata i te aru mai iaku ra, e akaruke aia iaia uaorai, . . . ka aru mai ei iaku.”​—LUKA 9:23.

1, 2. Eaa ra i puapinga tikai ei kia akamanako tatou e eaa ra tatou ka aru ei i “te Karaiti”?

MEI teaa ra te rekareka te kite mai anga a Iehova i rotopu i te urupu tangata o tona aronga akamori i runga nei i te enua ia kotou e te aronga tei akaari mai i te inangaro e te au mapu tamariki! Ia koe e apii ua atura i te Pipiria, te aere putuputu anga ki te au uipaanga Kerititiano, e te tupu maata anga toou kite i te tuatua mou akaoraia tei kiteaia i roto i te Tuatua a te Atua, ka anoanoia koe kia akamanako pakari no runga i te patianga a Iesu e: “Kua karanga atura aia ia ratou ravarai, Kia inangaro te tangata i te aru mai iaku ra, e akaruke aia iaia uaorai, ka rave ei i tana [“rakau tamamae,” NW] i tera rā i tera rā, ka aru mai ei iaku.” (Luka 9:23) Te karanga ra a Iesu e te akaruke anga ia koe uaorai e te riro anga mai ei pipi nana ko tetai apinga ia taau e inangaro ra i te rave. E puapinga tikai no tatou kia akamanako e eaa ra tatou ka aru ei i “te Karaiti.”​—Mata. 16:13-16NW.

2 Akapeea ra tetai papaki ia tatou tei aaere takere ana i te au takainga vaevae o Iesu Karaiti? Kua akamaroiroiia mai tatou “kia maata atu rai to [tatou] akapera anga.” (1 Tesa. 4:1, 2) Noatu e koi ariki ua akenei tatou i te akamorianga mou me kore kua roa te tuatau, na te akamanako anga no runga i te au tumu no te aru anga i te Karaiti e tauturu ei ia tatou kia taangaanga i te akamaroiroianga a Paulo e kia aru tamou ua atu rai Iaia i roto i to tatou oraanga i te au ra ravarai. E akamanako ana tatou e rima tumu e eaa tatou ka inangaro ei i te aru i te Karaiti.

Kia Piri Vaitata Tikai kia Iehova

3. I roto i teea nga mataara e rua ka kite ei tatou ia Iehova?

3 I te tuatua anga ki te au tangata Atene iaia e ‘tu akerā ki runga i rotopu i te Areopago,’ kua tuatua te apotetoro ko Paulo e: “Kua akono [te Atua] i te tuatau i akono takereia atu, e te kotinga o to ratou kainga; Kia kimi ratou i te Atu, peneiake ko te aa atu ratou iaia, e kitea atu, kare ra aia i atea ke atu ia tatou katoa nei.” (Anga. 17:22, 26, 27) Ka rauka ia tatou i te kimi i te Atua e te kite meitaki tikai iaia. Ei akaraanga, me akara tatou i te au mea i angaia, e maata atu ta tatou ka kite mai no runga i te au tu e te kite karape o te Atua. Na te akamanako oonu rekareka anga i tana au angaanga, e maata atu te ka apiiia mai kia tatou no runga i Tei Anga ra. (Roma 1:20) Kua akaari katoa mai a Iehova i te au mea ravarai no runga iaia uaorai i roto i tana Tuatua i tataia, te Pipiria. (2 Timo. 3:16, 17) Ko te maata atu i ta tatou ‘akamaaraara anga i tana ra au angaanga’ e te ‘tuatua anga i tana i rave,’ meitaki atu ta tatou ka kite mai no runga ia Iehova.​—Sala. 77:12.

4. Akapeea te aru anga i te Karaiti i te tauturu anga ia tatou kia piri vaitata atu kia Iehova?

4 Tetai mataara meitaki tikai kia piri vaitata atu kia Iehova koia oki e aru i te Karaiti. E akamanako ana i te kaka tei rauka ia Iesu i te pae i tona Metua i te ‘ou anga o teianei ao’! (Ioa. 17:5) Koia “te tumu o te au mea ravarai a te Atua i angaia ra.” (Apo. 3:14) Ei ‘Tama mua no te au mea ravarai i angaia ra,’ kua noo ana aia no tetai tuatau roa tikai i runga i te rangi ma tona Metua, ko Iehova. I tona tuatau i mua ake ka riro ei ei tangata, e maata atu ta Iesu i rave i te noo ua anga i te pae i tona Metua. E oa piri vaitata aia no te Atua, i te angaanga mataora anga ma te Mana Katoatoa, i tona akatupu anga i tetai pirianga ketaketa rava atu no te aroa. Kare a Iesu i akara ua i te tu e rave ra tona Metua i te au mea ravarai, kua akara katoa aia i Tona au manako e te au tu, kua rave e kua aru katoa aia i te au mea ravarai tana i kite mai no runga i tona Metua. Tei tupu mai, kua riro mai teia Tamaiti akarongo mei tona Metua rai​—i taiku maata mai ei te Pipiria iaia e ‘ko te tu tikai o te Atua akara koreia.’ (Kolo. 1:15) Na te aru vaitata anga i te Karaiti, ka piri vaitata atu tatou kia Iehova.

Aru Vaitata Tikai Anga ia Iehova

5. Eaa te ka tauturu ia tatou kia aru vaitata tikai ia Iehova, e no teaa ra?

5 Kua ‘angaia tatou i to te Atua uaorai tu, kia aite ki tona uaorai tu,’ no reira ka rauka ia tatou i te akaata i te au tu o te Atua. (Gene. 1:26) Kua akamaroiroi mai te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano kia ‘aru ratou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.’ (Ephe. 5:1) I te aru anga i te Karaiti te tauturu ra ia tatou kia aru i to tatou Metua i te rangi. Ko teia te tumu, te akaari meitaki maira a Iesu i te manako e te au angaanga a Iehova e te akataka meitaki mai anga iaia tei kare rava i rauka ana i tetai ua atu tangata i te rave. Iaia i runga nei i te enua, kare a Iesu i akakite ua mai i te ingoa o Iehova. Inara, kua akaari mai aia kia tatou e eaa to te Atua tu. (E tatau ia Mataio 11:27.) Kua rave a Iesu i teia na roto i tana au tuatua e te au angaanga, tana au apiianga e te akaraanga.

6. Eaa ta te au apiianga a Iesu e akaari maira no runga ia Iehova?

6 Na roto i tana au apiianga, kua akaari mai a Iesu e eaa ta te Atua e umuumu maira ia tatou e eaa tona manako no runga i tona aronga akamori. (Mata. 22:36-40; Luka 12:6, 7; 15:4-7) Ei akaraanga, i muri ake i te taiku anga i tetai o te Ture Ngauru​—“auraka rava koe e akaturi”​—kua akamarama atu a Iesu i te manako o te Atua eaa te tupu ra i roto i te ngakau o tetai tangata i mua roa ake ka rave ei aia i taua angaanga ra. Kua tuatua aia e: “Ko tei akara ua atu i te vaine ei akatupu i te inangaro, kua akaturi takere ïa aia i taua vaine ra i tona uaorai ngakau.” (Exo. 20:14; Mata. 5:27, 28) I muri ake i te akakite anga i ta te au Pharisea urianga no runga i tetai akakiteanga i roto i te Ture​—“ ‘e aroa atu koe i toou tangata tupu,’ e makitakita atu i toou enemi”​—kua akakite a Iesu i to Iehova manako, na te karanga anga e: “E takinga-meitaki atu i te aronga e makitakita mai ia kotou, e pure oki no te aronga e akakino mai e tei takinga-kino mai ia kotou.” (Mata. 5:43, 44; Exo. 23:4; Levi. 19:18) Na te marama anga e eaa to te Atua manako e te manako ngakau e eaa tana e umuumu maira ia tatou e tauturu ei ia tatou kia aru vaitata tikai iaia.

7, 8. Eaa ta tatou i kite mai no runga ia Iehova mei to Iesu akaraanga?

7 Kua akaari katoa mai a Iesu e mei teaa rai te tu o tona Metua na roto i tona akaraanga. Me tatau tatou i roto i te au Evangeria e akapeea a Iesu i te akaari anga i te ngakau aroa no te aronga putaua, te tu tangi no te aronga e mamae ra, te riri anga i tana au pipi tei ako atu i te tamariki, kare ainei tatou e kite ra i te manako ngakau aiteite ua o te Metua? (Mare. 1:40-42; 10:13, 14; Ioa. 11:32-35) E akamanako ana i te au angaanga a Iesu te ka tauturu ia tatou no runga i te au tu maata o te Atua. Kare ainei te au temeio ta te Karaiti i rave ana e akaari maira i te mana ririnui tei rauka iaia? Inara, kare rava aia i taangaanga ana i taua mana ra kia puapingaia aia me kore ei akakoro i te takino atu i tetai ke. (Luka 4:1-4) Te akaari taka meitaki maira tana i rave ana i te tuaru anga i te aronga okooko noinoi ki vao i te iero, i tona manako no te tu tika! (Mare. 11:15-17; Ioa. 2:13-16) Tana au apiianga e te au tuatua meitaki tana i taangaanga i te itae i te ngakau o te au tangata, te akakite maira e e “maata [aia] ia Solomona” i roto i te tu pakari. (Mata. 12:42) Eaa ra ta tatou ka tuatua no runga i te aroa ta Iesu i akaari mai na te oronga anga i tona ora no tetai ke, tei akataka meitakiia mai i roto i te Pipiria e “kare rava e tangata aroa maata atu i te reira”?​—Ioa. 15:13.

8 Kua komono apa kore te Tamaiti a te Aua ia Iehova i roto i te au mea ravarai tana i tuatua e i tana i rave, i rauka ai iaia i te tuatua e: “Ko te akara mai iaku nei, kua akara ïa i te Metua.” (E tatau ia Ioane 14:9-11.) Te aru anga i te Karaiti aiteite ua i te aru anga ia Iehova.

Ko Iesu Tei Akatainuia e Iehova

9. I naea e i akapeea a Iesu i riro mai ei e ko Tei Akatainuia no te Atua?

9 E akamanako e eaa tei tupu i te tuatau pururu anga rau o te mataiti 29 T.N. te aere mai anga a Iesu e 30 ona mataiti kia Ioane Papetito. “E oti akerā Iesu i te bapetizoia, kake maira aia ki runga mei raro mai i te vai; e i na, veveteia akera te rangi iaia, akara akera aia i te Vaerua o te Atua i te eke anga mai mei te kukupa, e te to anga mai ki rungao iaia.” I taua taime ra, kua riro mai aia e ko te Karaiti, me kore ko te Mesia. I taua taime ra, na Iehova uaorai i akakite e ko Iesu Tana i Akatainu, i te tuatua anga e: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mata. 3:13-17) E tumuanga meitaki tikai no tatou i te inangaro i te aru i te Karaiti!

10, 11. (a) I roto i teea au mataara i taangaangaia ai te taoonga ko “te Karaiti” kia Iesu? (e) Eaa ra tatou ka akapapu ei e te aru ra tatou ia Iesu Karaiti?

10 I roto i te Pipiria, ko te taoonga, te “Karaiti” kua taangaangaia kia Iesu na roto i nga turanga tukeke e toru: Iesu Karaiti, te Karaiti ko Iesu, e te Karaiti. Na Iesu uaorai i taangaanga mua i te tuatua “Iesu Karaiti”​—na mua ake te ingoa i te taoonga. I roto i tana pure ki tona Metua, kua tuatua aia e: “Teia oki te ora mutu kore, kia kite ratou ia koe i te Atua mou ra, e ia [“Iesu Karaiti,” NW], i taau i tono maira.” (Ioa. 17:3) Te akakite taka meitaki maira teia tuatua ki tei tonoia mai e te Atua e te riro anga mai ko Tei Akatainuia e ia. Me tukunaia te taoonga i mua ake i te ingoa, mei “te Karaiti ko Iesu,” ka puapinga atu te taoonga tana e apai ra kare ki te tangata. (2 Kori. 4:5) Te taangaanga anga i te tuatua “te Karaiti,” ko te kupu akapapu te na mua akera i te taoonga, ko tetai mataara ia i te akakite mai i tona taoonga ei Mesia.​—Anga. 5:42NW.

11 Noatu e eaa te tu e taangaangaia ra te taoonga “te Karaiti” i te taiku anga ia Iesu, te akataka maira te reira i teia tuatua mou puapinga e: Noatu e kua aere mai te Tamaiti a te Atua ki te enua nei ei tangata e kua akakitekite i te anoano o tona Metua, kare ra aia i tetai tangata noa ua nei, kare katoa i te peroveta ua nei; kua riro mai ra aia ko Tei Akatainuia e Iehova. Kia akapapu tatou e te aru ra tatou i Tei Akatainuia.

Ko Iesu te Mataara Anake ua ki te Ora

12. Eaa ra i puapinga ai kia tatou te tuatua ta Iesu i akakite ki te apotetoro ko Toma?

12 Ko tetai tumuanga puapinga kia aru ua rai i te Mesia kua akakiteia mai i roto i te au tuatua a Iesu ki tana au apotetoro akarongo mou, tei tuatuaia i mua ua ake i tona mate. I te pau anga i ta Toma uianga no runga i ta Iesu i tuatua no runga i te akaruke anga e te akapapa anga i tetai ngai no ratou, kua tuatua a Iesu e: “Ko au te mataara, e te tuatua-mou e te ora; kare ua e tangata e tae ki te Metua ra, mari ra ei iaku.” (Ioa. 14:1-6) Te tuatua ra a Iesu i te reira taime ki te au apotetoro akarongo mou e 11. Kua taputou aia kia ratou no tetai ngai i runga i te rangi, inara e puapinga katoa tana au tuatua no te aronga e manakonakoanga to ratou no te ora mutu kore i runga nei i te enua. (Apo. 7:9, 10; 21:1-4) Akapeea teia e tupu ei?

13. I roto i teea au tu i riro ei a Iesu e ko “te mataara”?

13 Ko Iesu Karaiti “te mataara.” Na roto iaia anake ua e rauka ai ia tatou i te pure ki te Atua. E tika rai teia i roto i te turanga no te pure, na roto anake ua i te pure anga kia Iesu e rauka ai ia tatou te akapapu anga e ka oronga mai te Metua kia tatou i ta tatou ka pati ua atu kiaia kia rotai ki Tona anoano. (Ioa. 15:16) Inara, ko Iesu katoa “te matara” i roto i tetai turanga ke atu. Kua akatakake te ara i te au tangata ravarai mei te Atua. (Isa. 59:2) Kua oronga a Iesu “i tona ora ei oko no te tangata e manganui.” (Mata. 20:28) Tei tupu mai, kua akamarama mai te Pipiria e: “Te mā nei tatou i ta tatou au ara ravarai i te toto . . . o Iesu.” (1 Ioa. 1:7) No reira kua rauka i te Tamaiti i te akatuera mai i te mataara no te akaongi anga ia tatou ki te Atua. (Roma 5:8-10) Na te akarongo anake ua kia Iesu e te kauraro anga kiaia e rauka ai ia tatou tetai pirianga vaitata ki te Atua.​—Ioa. 3:36.

14. Akapeea a Iesu i riro ei e ko “te tuatua-mou”?

14 Ko Iesu “te tuatua-mou” kare anake ua no tana i tuatua e te akono anga i te tuatua mou, pera katoa ra no te au totou katoatoa tei tataia no runga i te Mesia​—e manganui ua atu te reira​—kua akatupuia i roto iaia. “Te au mea katoa ta te Atua i tuatua mai, e koia anake ïa i roto iaia,” i tata mai ei te apotetoro ko Paulo. (2 Kori. 1:20) “E ata anake te ture no te au mea memeitaki a muri atu” i roto i te Ture a Mose, kua tupu tikai i roto i te Karaiti ko Iesu. (Ebe. 10:1; Kolo. 2:17) Kua akatupuia te au totou katoatoa ki runga ia Iesu, e te tauturu maira ia tatou kia marama i tana tuanga angaanga i te akatupu anga i te akakoroanga o Iehova. (Apo. 19:10) Kia puapingaia mei te akatupuanga e eaa ta te Atua e akakoro ra no tatou, ka anoanoia tatou kia aru i te Mesia.

15. I roto i teea tu i riro ei a Iesu e ko “te ora”?

15 Ko Iesu “te ora” no te mea nana i oko mai i te au tangata ravarai ki tona toto, e e apinga aroa te ora mutu kore ta te Atua i oronga mai ki “to tatou Atu” ko te Karaiti ko Iesu. (Roma 6:23) Ko Iesu katoa “te ora” no te aronga tei mate. (Ioa. 5:28, 29) Pera katoa, e akamanako eaa tana ka rave ei Taunga Maata i te tuatau o tona Tutaraanga Tauatini Mataiti. Ka rauka iaia i te akaora i tona au tangata i runga nei i te enua, mei te ara e te mate, e mutu kore ua atu!​—Ebe. 9:11, 12, 28.

16. Eaa te tumu te orongaia maira i roto ia Ioane 14:6 no te aru anga ia Iesu?

16 No reira, e puapinga maata kia tatou ta Iesu pauanga kia Toma. Ko Iesu te mataara e te tuatua mou e te ora. Koia tei tonoia mai e te Atua ki teianei ao kia ora teianei ao na roto iaia. (Ioa. 3:17) E kare e rauka i tetai tangata i te aere ki te Metua mari ra na roto iaia. Te akakite taka maira te Pipiria e: “Kare rava oki e ora i tetai ke: kare atu oki e ingoa i akakiteia mai ki te tangata i raro ake i teianei rangi, e oraʼi tatou nei.” (Anga. 4:12) No reira, noatu e eaa tei apiiia mai kia tatou, e ravenga pakari no tatou kia irinaki ia Iesu, kia aru iaia, e aratakiia atu ei tatou ki te ora.​—Ioa. 20:31.

Kua Akaueia Mai Tatou kia Akarongo ki te Karaiti

17. Eaa i puapinga maata ai kia kauraro tatou ki te akauenga kia akarongo ki te Tamaiti?

17 Kua kite a Petero, Ioane, e Iakobo i tetai orama umere tikai. I taua taime ra, kua akarongo ratou i tetai reo mei te rangi mai i te tuatua anga e: “Ko taku Tamaiti akaperepere teia: ka akarongo iaia.” (Luka 9:28, 29, 35) E puapinga maata tikai e kia kauraro tatou ki te akauenga kia akarongo ki te Mesia.​—E tatau ia Angaanga 3:22, 23.

18. Akapeea tatou me akarongo kia Iesu Karaiti?

18 I te akarongo anga kia Iesu te o maira te ‘akara tamou anga kiaia, i te akamaara marie anga’ i tona akaraanga. (Ebe. 12:2, 3) No reira, e mea meitaki no tatou “kia akamaata tikai i te akono i te au tuatua” ta tatou e tatau ra no runga iaia i roto i te Pipiria e i roto i te au puka a “te tavini akono meitaki e te pakari,” pera katoa i ta tatou e akarongo ra no runga iaia i ko i te au uipaanga Kerititiano. (Ebe. 2:1; Mata. 24:45) Ei mamoe nana, kia inangaro ua rai tatou i te akarongo kia Iesu e te aru iaia.​—Ioa. 10:27.

19. Eaa te ka tauturu ia tatou kia aru ua atu rai i te Karaiti?

19 Ka rauka ainei ia tatou i te aru ua atu i te Karaiti, noatu e eaa te au tu ngata? Ae, ka rauka ia tatou, me “tamou marie [tatou] i te tu o te au tuatua memeitaki” na te rave anga i ta tatou i apii ana “ma te akarongo e te aroa tei piri atu ki te Karaiti ko Iesu.”​—2 Timo 1:13NW.

Eaa Taau i Kite?

• Eaa ra ka riro ei i te aru anga i “te Karaiti” i te akapiri vaitata atu anga ia tatou kia Iehova?

• Eaa te aru anga ia Iesu i puapinga maata ai i te aru anga ia Iehova?

• Akapeea a Iesu i riro ei e ko “te mataara, e te tuatua-mou e te ora”?

• Eaa tatou ka akarongo ei ki Tei Akatainuia e Iehova?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 29]

Te akaari maira te au apiianga a Iesu i te au manako teitei o Iehova

[Tutu i te kapi 30]

Kia aru akarongo mou ua atu rai tatou i Tei Akatainuia e Iehova

[Tutu i te kapi 32]

Kua akakite a Iehova e: ‘Ko taku Tamaiti teia e akarongo iaia’