Skip to content

Skip to table of contents

Ino Nkaambo nzi Ncotweelede Kutobela “Kristo”?

Ino Nkaambo nzi Ncotweelede Kutobela “Kristo”?

Ino Nkaambo nzi Ncotweelede Kutobela “Kristo”?

“Anooli muntu uuyanda kuza musule lyangu, alilube, alitwike [cisamu cakwe cakupenzezya, NW] mazuba amazuba, anditobele.”—LK. 9:23.

1, 2. Ino nkaambo nzi ncotuyandika kulanga-langa twaambo itutondezya ncotweelede kutobela “Kristo”?

LELO kaka Jehova ulabotelwa kumubona nywebo nobapya alimwi abakubusi kamuli akati kambungano yabakombi bakwe baanyika! Nomuzumanana kwiiya Bbaibbele, kujanika lyoonse kumiswaangano ya Bunakristo, alimwi akuyaambele muluzyibo lwakasimpe kapa buumi ikajanika mu Jwi lya Leza, mweelede kuyeeyesya ikutamba nkwaakacita Jesu kwakuti: “Anooli muntu uuyanda kuza musule lyangu, alilube, alitwike [cisamu cakwe cakupenzezya] mazuba amazuba, anditobele.” (Lk. 9:23) Jesu waamba kuti mweelede kukanza kuliluba naa kuliimya akuba basikumutobela. Aboobo cilayandika kapati kuti tulange-lange kaambo ncotweelede kutobela “Kristo.”—Mt. 16:13-16.

2 Ino mbuti kujatikizya ndiswe ibakatalika kale kweenda mumikondo ya Jesu Kristo? Tukulwaizyigwa kuzumanana kweenda “munzila eyo njiyonya.” (1 Tes. 4:1, 2) Kufwumbwa naa ndilino-lino naa nkaindi notwakaiya kasimpe, kulanga-langa twaambo itutupa kutobela Kristo kuyootugwasya kutobela lulayo ndwaakapa Paulo akuzumanana kutobela Jesu abuzuba. Atulange-lange twaambo tosanwe itutondezya ncotweelede kukanza kutobela Kristo.

Kuyumya Cilongwe Cesu a Jehova

3. Ino ninzila nzi zyobile izikonzya kutugwasya kumuzyiba Jehova?

3 Naakali kwaambila bantu baku Atene ciindi naakaima ‘mukati kankuta’ ya Aleyopagi, mwaapostolo Paulo wakati: “[Leza] wakabika ziindi nzyaakaabilwa aminyinza yamakalo aao. Kayanda kuti bamuyandaule Leza, kuti kukumwaampasya ambweni balamujana, nokubaboobo tali kule kuluumwi umwi wesu.” (Inc. 17:22, 26, 27) Tulakonzya kumuyandaula Leza akumuzyiba ncobeni. Mucikozyanyo, ikuti twalanga zyintu nzyaakalenga, nzinji nzyotukonzya kwiiya kujatikizya bube bwakwe alimwi akuzyiba zyintu nzyakonzya kucita. Kuzinzibala kuyeeya cakulumba kujatikizya zyintu nzyaakalenga kulakonzya kutugwasya kumuzyiba kabotu Mulengi. (Rom. 1:20) Alimwi Jehova ulatwaambila mbwabede mu Jwi lyakwe lilembedwe, Ibbaibbele. (2 Tim. 3:16, 17) Ikuti twazumanana ‘kuzinzibala kuyeeya milimo yakwe,’ tulakonzya kumuzyiba kabotu Jehova.—Int. 77:12.

4. Ino mbuti kutobela Kristo mbokukonzya kutugwasya kuba acilongwe ciyumu a Jehova?

4 Nzila mbotu kapati iikonzya kutugwasya kuba acilongwe ciyumu a Jehova, nkutobela Kristo. Amuyeeye buyo Jesu mbwaakali kulemekwa ciindi naakali a Bausyi bakujulu “nyika kiitanaanzwa”! (Joh. 17:5) Ngo “matalikilo aabulenge bwa-Leza.” (Ciy. 3:14) Mbwali “mutaanzi kuzyalwa kuzilenge zyoonse,” wakakkala a Jehova kujulu kwamyaka iitabaliki. Ciindi katanaboola anyika, Jesu tanaakakkede buyo a Bausyi, pele wakali kucita zyintu zinji. Wakali a Leza lyoonse, wakalikkomene kubeleka aa Singuzuzyoonse, mukucita boobo wakali kuyumya caanzyo caluyando ciinda zyoonse. Jesu tanaakabona buyo mbobakali kucita zyintu Bausyi, kubona mbobakali kulimvwa alimwi abube bwabo, pele wakajatikizyigwa alimwi wakatalika kucita zyoonse nzyaakaiya kujatikizya Bausyi. Akaambo kaceeci, Imwana ooyu uumvwida wakaba mbubwenya mbuli Bausyi—ikapati cakuti Bbaibbele limwaamba kuba “cikozyano ca-Leza uutabonwi.” (Kol.1:15) Kwiinda mukuzumanana kutobela Kristo, tulakonzya kumuzyiba kabotu Jehova.

Ikwiiya Jehova Muzyintu Zyoonse

5. Ino ncinzi ciyootugwasya kwiiya Jehova muzyintu zyoonse nzyotucita, alimwi ino nkaambo nzi?

5 Twakalengwa ‘mucinkozya ca Leza, mbubwenya mbuli nguwe,’ aboobo tulakonzya kutondezya bube mbwajisi. (Matl. 1:26) Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya Banakristo kuba “basikwiiya ba-Leza mbuli bana bayandwi.” (Ef. 5:1) Kutobela Kristo kutugwasya kwiiya Taateesu wakujulu. Eeci cili boobu nkaambo Jesu wakatondezya munzila iilondokede mbwayeeya Leza, mbwalimvwa alimwi abube mbwajisi, alimwi wakamupandulula cakusalazya kapati munzila njatakonzyi kucita muntu uuli woonse. Naakali anyika, Jesu tanaakayiisya buyo zyina lya Jehova, pele wakatutondezya mbwabede Leza. (Amubale Matayo 11:27.) Jesu wakacita oobu kwiinda mumajwi alimwi amumilimo, mukuyiisya alimwi amucikozyanyo cakwe.

6. Ino njiisyo zya Jesu ziyubununa nzi kujatikizya Jehova?

6 Kwiinda mukuyiisya kwakwe, Jesu wakatondezya ncayanda Leza kulindiswe alimwi ambwalimvwa kujatikizya bakombi bakwe. (Mt. 22:36-40; Lk. 12:6, 7; 15:4-7) Mucikozyanyo, naakazubulula omwe wa Milawo iili Kkumi iwakuti “utaciti bumambi,” Jesu wakapandulula kujatikizya Leza mbwabona zyintu zicitika mumoyo wamuntu katanacita cibi. Wakaamba kuti: “Umwi aumwi uulangilila mwanakazi cakumusukama ulimucitide kale bumambi mumoyo wakwe.” (Kul. 20:14; Mt. 5:27, 28) Ba Farisi bakali kupandulula Mulawo wa Leza munzila iitaluzi akwaamba kuti: “Yanda mweenzinyoko, pele sinkondonyoko umusule,” pele Jesu wakatondezya mbwakabona Jehova kaambo aaka naakaamba kuti: “Amuyande basinkondonyoko, amubakombele bamupenzya.” (Mt. 5:43, 44; Kul. 23:4; Lev. 19:18) Kuzyiba mbwayeeya Leza, mbwalimvwa alimwi ancayanda kulindiswe kutugwasya kuti tucikonzye kumwiiya muzyintu zyoonse nzyotucita.

7, 8. Ino ncinzi ncotwiiya kujatikizya Jehova kuzwa kucikozyanyo ca Jesu?

7 Alimwi kwiinda mucikozyanyo cakwe, Jesu wakatondezya mbobabede Bausyi. Notubala mu Makani Mabotu kuti Jesu wakeetezyegwa naakabona bantu ibapengede, alimwi akuti wakanyemena basikwiiya bakwe ibakabwentela bana basyoonto, sena tatukonzyi kubona kuti oobu mbobalimvwa Bausyi abalo? (Mk. 1:40-42; 10:13, 14; Joh. 11:32-35) Amuyeeye milimo ya Jesu mboitugwasya kubona bube buyandika kapati mbwajisi Leza. Sena maleele ngaakacita Kristo taatondezyi nguzu nzyaakajisi? Nokuba boobo, tanaakazibelesya kuti aligwasye mwini naa kuti acise bambi pe. (Lk. 4:1-4) Mbwaakatanda basimakwebo basyaacivulemwangu mutempele kutondezya bululami bwakwe. (Mk. 11:15-17; Joh. 2:13-16) Njiisyo zyakwe alimwi amajwi aaluzyalo ngaakabelesya mukugwasya bantu atondezya kuti wakali musongo kapati “kwiinda Solomoni.” (Mt. 12:42) Luyando Jesu ndwaakatondezya kwiinda mukutuula buumi bwakwe lutondezya mbocili camasimpe ncolyaamba Bbaibbele kuti: “Taakwe uuli aluyando ulwiinda olu.”—Joh. 15:13.

8 Mwana wa Leza wakaiminina Jehova cakulondola muzyintu zyoonse nzyaakaamba akucita cakuti wakali kukonzya kwaamba kuti: “Oyo uwandibona, wamubona awalo Taata.” (Amubale Johane 14:9-11.) Ikutobela Jesu ceelene buyo akwiiya Jehova.

Jesu Mmunanike wa Jehova

9. Ino ndilili alimwi ino mbuti Jesu mbwaakaba Munanike wa Leza?

9 Amubone cakacitika mumwaka wa 29 C.E. ciindi Jesu kajisi myaka yakuzyalwa iili 30 naakaboola kuli Johane Mubbapatizi. “Lino Jesu naakamana kubapatizigwa, mpawo wakazwa mumaanzi. Nkabela kujulu kwakajaluka, elyo wakabona Muuya wa-Leza, ulaseluka mbuli inziba, uleza kulinguwe.” Aciindi eeci, wakaba Kristo, naa Mesiya. Ncicona ciindi eeci, Jehova mwini wakaambilizya kuti Jesu wakali Munanike, naakaamba kuti: “Ngooyu mwanaangu uuyandika ngunkondelwa.” (Mt. 3:13-17) Elo kaka aaka nkaambo kabotu ikatupa kukanza kutobela Kristo!

10, 11. (a) Ino zyina lyabulemu lyakuti “Kristo” libelesyegwa buti kujatikizya Jesu? (b) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kuleka kutobela Jesu Kristo?

10 Mu Bbaibbele, bbala lyakuti “Kristo” libelesyegwa kwaamba Jesu munzila ziindene-indene mbuli zyeezyi zyakuti: Jesu Kristo, Kristo Jesu, alimwi a Kristo. Jesu lwakwe nguwakasaanguna kubelesya majwi aakuti “Jesu Kristo”—kusaanguna kwaambwa zyina lyakwe mpoonya lyabulemu. Mumupailo kuli Bausyi, wakaamba kuti: “Mboobu buumi ubutamani, kuti bazibe nduwe, Leza mwini-mwini, ooli olike, ayooyo ngookatuma, nguwenya Jesu Kristo.” (Joh. 17:3) Kubelesya zyina eeli munzila eeyi kutupa kubikkila maanu kumuntu iwakatumwa a Leza kuzooba Munanike. Izyina lyabulemu nolili kumbele kwazyina lyakwe, mbuli mbolibede zyina lyakuti “Kilisto Jesu,” cikankaizya cuuno ncajisi kutali muntu mwini. (2 Kor. 4:5, NW) Izyina lyabulemu lyakuti “Kristo” nolyaambwa lilikke, cikankaizya cuuno ca Jesu kali Mesiya.—Inc. 5:42.

11 Kufwumbwa naa zyina lyabulemu lyakuti “Kristo” libelesyegwa buti mukwaamba Jesu, likankaizya kaambo aaka kamasimpe kakuti: Nokuba kuti Mwana wa Leza wakaboola anyika kali muntu alimwi akwaambilizya luyando lwa Bausyi, tanaakali muntu buyo naa musinsimi buyo, pele wakazooba Munanike wa Jehova. Aboobo, tatweelede kucileka kumutobela Munanike ooyu.

Jesu Nenzila Ilikke Iitola Kulufwutuko

12. Ino mmajwi nzi Jesu ngaakaambila mwaapostolo Tomasi alo aayandika kapati kulindiswe?

12 Kaambo akambi katupa kuzumanana kutobela Mesiya kajanika mumajwi Jesu ngaakaambila baapostolo bakwe ibasyomeka kakusyeede buyo mawoola masyoonto kuti ajaigwe. Kaingula mubuzyo ngwaakabuzya Tomasi kujatikizya majwi ngaakaambide Jesu aakuunka kuyoobabambila busena, Jesu wakati: “Ndime nzila, ndime bwini, ndime buumi. Takukwe uuza kuli-Taata, pele mulindime.” (Joh. 14:1-6) Aciindi eeci Jesu wakali kwaambila baapostolo bakwe basyomeka ibali 11. Nokuba kuti wakali kusyomezya basikwiiya bakwe busena kujulu, majwi aakwe alayandika kapati akuli baabo ibajisi bulangizi bwakuyooba abuumi butamani anyika. (Ciy. 7:9, 10; 21:1-4) Ino munzila nzi?

13. Ino mbuti Jesu mbwali “nzila”?

13 Jesu Kristo ‘nenzila.’ Nkokuti ngonguwe alikke uupa kuti katucikonzya kwaambaula a Leza mumupailo. Lilikke buyo notupaila kwiinda muzyina lya Jesu notukonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova uyootupa cili coonse ncotulomba iceendelana akuyanda kwakwe. (Joh. 15:16) Jesu alimwi ‘nenzila’ munzila aimbi iiyungizyidwe. Cibi cakatantamuna bantu kuzwa kuli Leza. (Is. 59:2) Aboobo, Jesu wakaaba buumi “bwakwe, [kuba] cinunuzyo cabanji.” (Mt. 20:28) Akaambo kaceeci, Ibbaibbele lyaamba kuti: “Bulowa bwa-Jesu . . . bulatusalazya kuzibi zyoonse.” (1 Joh. 1:7) Aboobo Mwana wa Leza ooyu wakajalula nzila yakuti bantu batalike alimwi kumvwana a Leza. (Rom. 5:8-10) Tulakonzya kuba acilongwe cibotu a Leza kwiinda mukusyoma Jesu alimwi amukumumvwida.—Joh. 3:36.

14. Ino mbuti Jesu mbwali “bwini”?

14 Jesu ‘ngubwini’ kutali buyo akaambo kakuti lyoonse wakali kwaamba zyancobeni alimwi akupona kweelana abwini, pele alimwi akaambo kakuti businsimi boonse ibwakalembwa kujatikizya Mesiya bwakazuzikizyigwa mulinguwe. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Zisyomezyo zya-Leza zyoonse zili buti, ijwi lya-Ee lyakuzizuzya mulili mulinguwe.” (2 Kor. 1:20) Nociba “cifwanikiso . . . cacoolwe ciza” calo icakali mu Mulawo wa Musa cakazuzikizyigwa muli Kristo Jesu. (Heb. 10:1; Kol. 2:17) Jesu ngonguwe iwaambwa mubusinsimi boonse, alimwi businsimi oobu butugwasya kuzyiba mulimo wakwe walo uuyandika kapati mukuzuzikizyigwa kwamakanze aa Jehova. (Ciy. 19:10) Kutegwa tukagwasyigwe aakuzuzikizyigwa makanze ngajisi Leza kujatikizya ndiswe, tweelede kutobela Mesiya.

15. Ino mmuunzila nzi Jesu mbwali “buumi”?

15 Jesu ‘mbuumi’ nkaambo wakanununa bantu boonse abulowa bwakwe alimwi ibuumi butamani ncipego Leza ncapa kwiinda “muli-Kristo Jesu Mwami wesu.” (Rom. 6:23) Jesu alimwi ‘mbuumi’ kubantu bafwide. (Joh. 5:28, 29) Kunze lyaboobo, amuyeeye buyo zyintu nzyayoocita kali Mupaizi Mupati mu Bulelo bwakwe bwa Myaka iili Cuulu. Uyoopa kuti balelwa bakwe anyika babe alufwutuko lutamani kuzwa kucibi akulufwu.—Heb. 9:11, 12, 28.

16. Ino nkaambo nzi ikatupa kutobela Jesu?

16 Nkokuti bwiinguzi Jesu mbwaakapa Tomasi bulayandika kapati kulindiswe. Jesu nenzila, bwini alimwi abuumi. Ngonguwe ngwaakatuma Leza anyika kutegwa azoofwutule bantu. (Joh. 3:17) Alimwi kufumbwa uuyanda kuboola kuli Taata ukonzya buyo kucita oobu kwiinda muli Jesu. Ibbaibbele cakusalazya lyaamba kuti: “Takukwe lufutuko kuluumbi naba omwe pe, nkaambo takukwe zina limbi ansi ilipegwa bantu, ndotweelede kufutulwa andilyo.” (Inc. 4:12) Aboobo, kunyina makani anzyotwakali kusyoma, cintu cabusongo kucita nkusyoma muli Jesu akumutobela eelyo tuyoosololelwa kubuumi.—Joh. 20:31.

Tulaililwa Kumvwida Kristo

17. Ino nkaambo nzi ncociyandika kuti katumvwida Mwana wa Leza?

17 Petro, Johane, a Jakobo bakabona cilengaano cakusanduka. Aciindi eeci, bakamvwa jwi kuzwa kujulu kalyaamba kuti: “Oyu ngomwanaangu ngwenkondwa, amukaswiilile nguwe.” (Lk. 9:28, 29, 35) Cilayandika kapati kutobela malailile aakuti katumvwida Mesiya.—Amubale Incito 3:22, 23.

18. Ino mbuti mbotukonzya kumvwida Jesu Kristo?

18 Ikumvwida Jesu kujatikizya ‘kudunamina kulanga kulinguwe,’ alimwi akutobela cikozyanyo cakwe. (Heb. 12:2, 3) Aboobo, cilayandika kapati “kukakatila kumakani” ngotubala kujatikizya nguwe mu Bbaibbele amumabbuku aazwa “[ku]muzike musyomesi uucenjede,” alimwi anzyotumvwa kujatikizya nguwe kumiswaangano ya Bunakristo. (Heb. 2:1; Mt. 24:45) Mbotuli mbelele zyakwe, atusungwaale kumvwida Jesu alimwi akumutobela.—Joh. 10:27.

19. Ino ncinzi ciyootugwasya kuzumanana kutobela Kristo?

19 Sena inga cakonzyeka kuzumanana kutobela Kristo nociba ciindi notujisi buyumuyumu? Inzya, inga cakonzyeka ikuti “[katu]jatisya majwi menimeni” kwiinda mukuzibelesya nzyotwiiya katuli “alusyomo akuyandana kuli muli-Kristo Jesu.”—2 Tim. 1:13.

Ino Ncinzi Ncomwaiya?

• Ino nkaambo nzi kutobela “Kristo” ncokukonzya kuyumya cilongwe cesu a Jehova?

• Ino nkaambo nzi kutobela Jesu mboceelene buyo akwiiya Jehova?

• Ino mbuti Jesu mbwali ‘nzila, bwini, abuumi’?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kumumvwida Munanike wa Jehova?

[Cifwanikiso icili apeeji 29]

Njiisyo zya Jesu zyakatondezya kuyeeya kusumpukide kwa Jehova

[Cifwanikiso icili apeeji 30]

Tweelede kutobela Munanike wa Jehova cakusyomeka

[Cifwanikiso icili apeeji 32]

Jehova wakaambilizya kuti: ‘Oyu ngomwanaangu, amuswiilile nguwe’