Keti Kele ti Muntu ya Kekudibanzaka Mpenza?

Keti nge mekudiwaka ntete ve nge mosi mpi kukonda lusadisu, bonso nde ata muntu mosi ve vandaka kubakisa mpenza mambu ya nge vandaka kukutana na yo? Mpi ata nkutu bo zabaka mambu yango, nge monaka bonso nde bo vandaka kudibanza mpenza ve.

NTANGU makambu kebasikaka, luzingu na beto lenda monana bonso mupepe mosi ya ngolo yina talembama ve. Bantangu yankaka, beto lenda sukisa nkutu nde mambu ya beto kekutana na yo kepesa beto mpasi mingi mpenza mpi kele mbi mingi na mpila nde beto lenda kuka dyaka ve kukanga ntima. Yo kevandaka mutindu yina mbala mingi ntangu beto kekutanaka ti mpasi ya mawi, kunyokwama ya mabanza, aksida mosi ya mebikaka beto ti kifu na nitu, maladi mosi ya lenda mana ve to dyambu yankaka ya mutindu mosi. Beto lenda kudiwa mpenza kukonda lusadisu mpi kukonda kivuvu na mpila nde beto kekudiyula kisika beto lenda baka ndembikilu. Keti kele ti muntu ya kekudibanzaka mpenza?

“Nzambi ya Ndembikilu Yonso” Kekudibanzaka

Biblia kebingaka Nzambi nde “Tata ya kufuluka na nkenda mpi Nzambi ya ndembikilu yonso.” (2 Korinto 1:3, NW) Nzambi, yina kele na zina Yehowa, mezaba nde beto kele ti mfunu ya ndembikilu. Biblia kesadilaka ngogo “ndembikilu” na mitindu mingi mpi bambala kuluta nkama, mpi yo kendimisaka beto nde Nzambi kebakisaka kaka ve mambu ya beto kekutanaka na yo, kansi yandi kevandaka mpi ti mpusa ya kulembika beto. Kuzaba dyambu yai kendimisa beto nde ata ntangu yo kemonanaka bonso nde bantu yankaka kemona ve, kebakisa ve, to kekudibanza ve sambu na bampasi na beto, Yehowa Nzambi kesalaka yo.

Yo kemonanaka pwelele na Masonuku nde Yehowa kekudibanzaka sambu na konso muntu. Biblia ketuba nde: “Meso ya Mfumu Nzambi kele bisika yonso; yandi ke talaka bantu ya mbote ti bantu ya mbi.” (Bingana 15:3) Mutindu mosi, beto ketanga na Yobi 34:21 nde: “Nzambi ke monaka bifu ya bantu yonso, yandi ke talaka mpi mutindu bo ke zingaka.” Yehowa kemonaka mambu ya beto kesalaka, yo vanda ya mbote to ya mbi, mpi yandi kezabaka luzingu na beto na mpila nde yandi lenda pesa mvutu na mitindu yina yandi kemona nde yo kele ya mbote. Mambu yina profete Anani kusongaka Ntotila Aza ya Yuda kendimisa mambu yai: “Mfumu Nzambi ke talaka bantu yonso ya nsi-ntoto ya mvimba sambu na kusadisa bayina me kudipesaka na yandi mpenza.”​—2 Bansangu 16:7, 9.

Yehowa kekebaka beto sambu na kikuma yankaka. Yezu ketendula nde: “Ata muntu mosi ve lenda kwisa na mono kana Tata yina tindaka mono me benda yandi ve.” (Yoane 6:44) Yehowa kekudibanzaka mingi na kutala na ntima ya muntu sambu na kumona kana yo kele ti mpusa ya kuzaba yandi mbote. Kana yo kele mutindu yina, yandi lenda pesa mvutu na mitindu ya kuyituka mpenza. Mu mbandu, na République dominicaine, nkento mosi vandaka na lupitalu sambu na operasio ya kansere. Yandi bondilaka Nzambi sambu yandi sadisa yandi na kuzwa dibundu ya kyeleka. Ntangu fyoti na nima, bakala na yandi kunatilaka yandi kamukanda yina kele na ntu-dyambu Inki Nzambi Kelombaka? a yina Mbangi mosi ya Yehowa ya kwendaka kutala yandi na nzo na yandi kupesaka yandi kilumbu yina na menemene. Nkento yango kutangaka kamukanda mpi kubakisaka nde yo vandaka mvutu ya Nzambi kupesaka na kisambu na yandi. Yandi ndimaka kulonguka Biblia ti Mbangi yina, mpi bangonda sambanu kulungaka ve, yandi kudipesaka na Nzambi mpi kubakaka mbotika.

Na mukanda ya Bankunga, beto kekuta bangogo  mingi ya kepesa kyese ya miyimbi-bankunga ya Baebreo ya ntangu ya ntama, bonso Ntotila Davidi, yina kemonisa dikebi ya zola ya Yehowa sambu na bansadi na yandi. Na Nkunga 56:8 (NW), Ntotila Davidi kebondila Nzambi nde: “Tula mansanga na mono na kati ya dibungu na nge. Keti yo kele ve na kati ya buku na nge?” Mutindu yo kemonana na mbandu yai, Davidi kuzabaka nde Yehowa vandaka kuzaba kaka ve bampasi na yandi kansi mpi bupusi yina bampasi yango vandaka na yo na mawi na yandi. Yehowa kuzabaka mpasi ya Davidi mpi kuyibukaka bampasi yina Davidi vandaka kumona na mawi yina kusalaka nde yandi kudila. Ya kyeleka, Ngangi na beto kekebaka bantu yonso yina kesalaka ngolo na kusala luzolo na yandi, “bayina me kudipesaka na yandi mpenza.”

Verse yankaka ya Biblia yina ketubila dikebi ya zola ya Nzambi kele Nkunga 23 ya mezabanaka mingi. Bangogo ya luyantiku kefwanisa Nzambi ti ngungudi mosi ya zola: “Mfumu Nzambi, nge kele ngungudi na mono, mono lenda konda kima ve.” Ngungudi ya Proche-Orient vandaka kudibanza sambu na konso dimeme na yandi, yandi vandaka nkutu kupesa zina na konso dimeme. Konso kilumbu, yandi vandaka kubinga konso dimeme, kusimba-simba yo na zola yonso, mpi kutala kana yo kele ti bamputa. Kana yandi mona mputa, yandi vandaka kutula mafuta sambu mputa kubeluka nswalu. Kana dimeme kebela, mbala yankaka ngungudi vandaka kukotisa na ngolo nkisi na mungungu ya dimeme mpi kusadisa yo na kutelama na mpila nde yo lala ve mpi yo kufwa ve. Ya kyeleka, yo kele mbandu mosi ya mbote ya kemonisa mutindu Yehowa kekudibanzaka sambu na bantu yina kekwendaka na yandi.

Kisambu mpi Lufutumuku Kele Nzikisa ya Kemonisa nde Nzambi Kekudibanzaka

Bo sonikaka ve bankunga yai mpi bankunga yankaka ya kitoko na Biblia kaka sambu beto tanga mpi kusepela na yo. Yo kemonisaka beto mutindu bansadi ya kwikama ya Nzambi na ntangu ya  ntama vandaka kukangudila Yehowa ntima na bo sambu na kusonga yandi nde bo vandaka na mfunu ya lusadisu na yandi mpi kumonisa ntonda na bo sambu na lutwadisu mpi balusakumunu yina yandi vandaka kupesa bo. Bangogo ya mutindu yina kemonisa pwelele nde bansadi ya Nzambi yina ya ntangu ya ntama vandaka kukwikila mpenza nde Nzambi vandaka kudibanza sambu na bo. Kutanga mpi kuyindulula bangogo yai ya masonga lenda sadisa beto na kudiwa mutindu mosi sambu na Nzambi. Ngidika ya kisambu kele nzikisa ya ngolo ya kemonisa nde Nzambi kekudibanzaka.

Kansi, bantangu yankaka, dyambu mosi ya beto kekutana na yo lenda lutana mpasi na mpila nde beto kezaba nkutu ve mutindu ya kusamba sambu na yo. Keti yo kekanga Yehowa nzila ya kuzaba bampasi na beto? Roma 8:26 (NW) kepesa mvutu nde: “Mpeve mpi kesadisaka beto na bifu na beto, sambu dyambu ya mpasi kele nde, mambu ya beto kele na yo mfunu ya beto fwete lomba na kisambu, beto kezabaka yo ve, kansi mpeve yo mosi kebondilaka sambu na beto na kudila yina kewakanaka ve na bangogo.” Verse yai kesonga beto nde bisambu ya kupemama ya bansadi ya Nzambi na ntangu ya ntama lenda monisa mawi na beto mpi kusala nde Yehowa, muntu yina “ke ndimaka bisambu ya bantu,” kundima bisambu na beto.​—Nkunga 65:3.

Kivuvu ya lufutumuku kele nzikisa yankaka ya kemonisa dikebi yina Nzambi ketudilaka konso muntu. Yezu Kristu kutubaka nde: “Ntangu kekwisa ya bantu yonso yina kele na mazyamu ya mbambukilu tawa ndinga na yandi [ya Yezu] ebuna bo tabasika.” (Yoane 5:28, 29, NW) Mutindu ya mbote ya bo kebalulaka ngogo ya Kigreki ya bo mesadila awa kele “mazyamu ya mbambukilu” kansi “mazyamu” kaka ve. Yo kepesa ngindu nde Nzambi keyibukaka disolo ya luzingu ya muntu yina kufwaka.

Yindula fyoti, sambu na kufutumuna muntu, Nzambi fwete zaba mambu yonso ya metala muntu yina: mutindu yandi vandaka, bikalulu ya yandi butukaka na yo mpi yina yandi bakaka, mpi mbambukilu na yandi yonso! (Marko 10:27) Nzambi kevilaka ve muntu yina na mabanza na yandi ata na nima ya bamvu-nkama. (Yobi 14:13-15; Luka 20:38) Yo yina, mambu yonso ya bamiliare ya bantu yina mefwaka kele na mbambukilu ya Yehowa Nzambi; dyambu yai kele nzikisa ya kendimisa nde Nzambi kekudibanzaka sambu na konso muntu!

Yehowa Kele Muntu ya Kepesaka Matabisi

Inki beto fwete sala sambu Nzambi kutudila beto dikebi ya zola mpi kudibanza sambu na beto? Ntetentete, beto fwete monisa nde beto ketudilaka yandi ntima mpi kelemfukilaka yandi, nde beto kekwikilaka na yandi. Ntumwa Polo kutubilaka bangwisana yina kele na kati ya lukwikilu mpi kudibanza yina Nzambi kekudibanzaka sambu na beto. Yandi sonikaka nde: “Kana muntu ke na lukwikilu ve, yandi lenda pesa Nzambi kiese ve. Sambu konso muntu yina ke kwisaka na Nzambi yandi fweti kwikila nde Nzambi kele, mpi nde Nzambi ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi.”​—Baebreo 11:6.

Simba nde mutindu ya lukwikilu yina kesepidisaka Nzambi kele ti bitini zole. Ya ntete, beto fwete “kwikila nde Nzambi kele,” disongidila, beto fwete kwikila nde Yandi kele Mfumu na beto ya Kuluta Kuzanguka, yina mefwana na kubaka bulemfu mpi lusambu na beto. Ya zole, beto fwete kwikila nde yandi kele muntu yina “ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi.” Lukwikilu ya kyeleka kelombaka mpi kukwikila nde Nzambi ketulaka dikebi na mambote ya bantu yonso yina kesosaka kusala luzolo na yandi na masonga yonso mpi nde yandi kepesaka bo matabisi. Kana nge kelonguka Ndinga ya Nzambi mpi kevukana ti bantu yina kelemfukilaka yandi, nge mpi lenda vanda ti mutindu ya lukwikilu yina mefwana na kubaka matabisi ya Nzambi mpi dikebi na yandi ya zola.

Bubu yai, bantu mingi kekwikilaka nde Nzambi kekudibanzaka ve sambu na makambu ya bantu. Kansi mutindu beto memona yo, Biblia kemonisa pwelele nde Nzambi kekudibanzaka mingi mpenza sambu na bantu yina kemonisaka lukwikilu ya kyeleka na yandi. Ata nkutu luzingu bubu yai mefuluka ti bampasi, basusi, mawa mingi, beto fwete lemba nitu ve. Yehowa Nzambi kekudibanzaka mpenza. Nkutu, yandi kebinga beto na zola yonso na kukwenda na yandi sambu na kubaka lusadisu. Muyimbi-bankunga ketuba nde: “Bikila Mfumu Nzambi kilo na nge, yandi ta sadisa nge; yandi ta bika ve muntu ya mbote bo bwisa yandi.”​—Nkunga 55:23.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Lupangu/​Kifwanisu ya kele na lutiti 27]

Baverse Sambu na Kukumisa Ngolo Lukwikilu na Nge na Dikebi ya Zola Yina Nzambi Ketudilaka Nge

“Mfumu Nzambi ke talaka bantu yonso ya nsi-ntoto ya mvimba sambu na kusadisa bayina me kudipesaka na yandi mpenza.”​—2 BANSANGU 16:9

“Tula mansanga na mono na kati ya dibungu na nge. Keti yo kele ve na kati ya buku na nge?”​—NKUNGA 56:8, NW

“Mfumu Nzambi, nge kele ngungudi na mono, mono lenda konda kima ve.”​—NKUNGA 23:1

“Sambu nge ke ndimaka bisambu ya bantu. Bantu yonso fweti kwisa na nge.”​—NKUNGA 65:3

“Pana nge tabinga mono, ebuna mono takwisa; mpidina nge tavanda kiese na kumona mono muntu ya nge salaka.’​—YOBI 14:15

“Konso muntu yina ke kwisaka na Nzambi yandi fweti kwikila nde Nzambi kele, mpi nde Nzambi ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi.”​—BAEBREO 11:6

“Bikila Mfumu Nzambi kilo na nge, yandi ta sadisa nge; yandi ta bika ve muntu ya mbote bo bwisa yandi.”​—NKUNGA 55:23