A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova In Tan Ṭhahnemngai Rawh!

Jehova In Tan Ṭhahnemngai Rawh!

Jehova In Tan Ṭhahnemngai Rawh!

“I ina ka ṭhahnemngaihin mi ei zo vang.”—JOH. 2:17.

1, 2. Isua’n C.E. 30 khân biak inah eng nge a tih a, engvângin nge?

THIL awm dân chu han mitthla teh. C.E. 30 Kalhlên Kût lai a ni a. Chu mi hma thla rukah, Isua chuan a lei lam rawngbâwlna chu a ṭan a ni. Tûnah chuan Isua chu Jerusalemah a kal a. Biak ina Jentailte Tual (Court of the Gentiles)-ah chuan “sebâwngte, berâmte, ṭhuro zuartuhote leh, tangka thlengtuho ṭhu” chu a va hmu a. Ran rualte chu biak in aṭangin a hnawt chhuak a, sumdâwngtute chuan an rante chu an ûm zui ve bawk a. Tangka thlengtute tangka pawh leihbuain, an dawhkânte a namthlûksak a. Tin, ṭhuro zuartute hnênah pawh an ṭhurote chu chhuahpui tûrin thu a pe bawk a ni.—Joh. 2:13-16.

2 Isua thiltihte chuan biak in a veizia a târ lang chiang hle. Ani chuan “ka Pa in sumdâwnna inah siam suh u,” tiin thu a pe a. A zirtîrte’n chûng thilthlengte an hmuh chuan kum za engemaw zât liam taa fakna hla phuahtu Davida thu: “I ina ka ṭhahnemngaihnain mi ei zo,” tih chu an hre chhuak uai uai mai a ni.—Joh. 2:16, 17; Sâm 69:9.

3. (a) Ṭhahnemngaihna chu eng nge ni? (b) Eng zawhnate nge mahni kan inzawh theih?

3 Chutianga thil ti tûra Isua chêttîrtu chu Pathian in a veina, a ṭhahnemngaihna hi a ni. Ṭhahnemngaihna tih chu “châk tak leh phûr taka thil engemaw thawk” tihna a ni a. He kum zabi 21-naah hian Kristian maktaduai sarih chuangte chuan Pathian in tâna ṭhahnemngaihna chu an lantîr a ni. ‘Pathian Jehova in atân engtin nge ṭhahnem ka ngaih lehzual theih ang?’ tiin mahni ṭheuh kan inzâwt thei a ni. Chu zawhna chu kan chhân theih nân, tûn laia Pathian in nihna chu lo bih chiang phawt ila. Chutah, Pathian in tâna ṭhahnemngaihna lantîrtu Bible-a mi rinawmte entawn tûr siam chu kan ngaihtuah leh dâwn nia. Chûng mite entawn tûr siam chu ‘min zirtîrna tûra’ ziak a nih avângin, chu chuan ṭhahnemngai lehzual tûrin min tiphûr thei a ni.—Rom 15:4.

Hmân Lai leh Tûn Laia Pathian In

4. Eng atân nge Solomoma’n biak in a sak?

4 Hmân laia Israel ramah chuan, Pathian in chu Jerusalema biak in kha a ni a. Chutah chuan Pathian Jehova chu a takin a chêng lo. Ani chuan: “Vân ka ṭhutphah a ni a, lei ka ke nghahchhan a ni: in eng ang nge mi saksak ang? Khawii hmun nge ka chawlhna tûr chu?” tiin a puang chhuak si a. (Is. 66:1) Pathian Jehova chu a takin chêng lo mah se, Solomona lal laia sak chu biak in chu Pathian biakna hmunpui ber a ni a, chutah chuan ṭawngṭaina an hlân ṭhîn.—1 Lal. 8:27-30.

5. Solomona biak in khân tûn laia ruahmanna eng nge a lo entîr lâwk?

5 Tûn laiah chuan, Pathian Jehova in chu Jerusalemah emaw, hmun dangah emaw hmuh theiha sak a ni tawh lo va. Krista tlanna inthâwina zâra Jehova kan biak theih nâna ruahmanna siam hi a ni zâwk. He leia Jehova chhiahhlawh rinawm zawng zawngte chu, chu thlarau lam biak ina amah be tûrin an inlungrual a ni.—Is. 60:4, 8, 13; Tirh. 17:24; Heb. 8:5; 9:24.

6. Juda lal tute’n nge biakna dik tâna ṭhahnemngaihna nasa tak lantîr?

6 B.C.E. 997-a Israel ram ṭhen hran a nih hnu khân, chhim lama Judai ram lal 19 zînga 4-te chuan biakna dik atân ṭhahnemngaihna nasa tak an lantîr a. Chûng lalte chu Asa te, Jehosaphata te, Hezekia te, leh Josia te an ni. An entawn tûr siam aṭangin eng thil pawimawh nge kan zir theih?

Tih Tak Zeta Rawngbâwlna Chuan Malsâwmna A Thlen

7, 8. (a) Eng ang rawngbâwlna nge Jehova’n mal a sawm? (b) Lal Asa thil tawn aṭangin eng thil pawimawh tak nge kan zir theih?

7 Lal Asa lal laiin, Jehova chuan A hnam thlante kawng dika hruai tûrin zâwlneite a ruat a. Entîr nân, Asa chuan Odeda fapa zâwlnei Azaria thu sawi a ngaithla tih Bible chuan min hrilh a ni. (2 Chronicles 15:1-8 chhiar rawh.) Lal Asa’n biakna dik a din thar lehna chuan Juda mite inkâra inpumkhatna a awmtîr bâkah, Jerusalem-a inkhâwmna ropui tak hmang tûra Israel ram aṭanga lo kal mipuite nên pawh inlungrualna ṭha tak a siam bawk. Anni chuan thu khat vuain rinawm taka Pathian Jehova rawngbâwl an tumzia an puang chhuak a. Heti hian kan chhiar a ni: “LALPA hnênah aw ring takin, au râwlin, tawtawrâwt ri nên, tawtawrâwt bi nei ri nên chhia an chham a. Juda mi zawng zawng chu lungsi taka chhechham an nih avângin an lâwm tlâng hle a, LALPA chu tihtakzetin an zawng a, hmuh pawh an hmu ta rêng a, hmun tinah râlmuangin an awm ta a,” tiin. (2 Chro. 15:9-15) Chutiang bawkin, keini pawhin tih tak zeta a rawng kan bâwl chuan Pathian Jehova’n mal min sâwm ve ngei ang.—Mk. 12:30.

8 Mahse, a hnuah Asa chuan zâwlnei Hanania zilhna chu a pawm duh ta lo. (2 Chro. 16:7-10) Kristian upate kal tlanga Jehova’n thurâwn emaw, kaihhruaina emaw min pêk hunah engtin nge kan dawn sawn? Bible ṭanchhan fuihna min pêkte chu anmahni huat phah nâna hmang lovin, min fuihna chu kan zâwm nghâl zâwk em?

9. Eng dinhmun hlauhawm nge Jehosaphata leh Juda mite’n an tawn a, engtin nge an lo chhân lêt?

9 Jehosaphata chu B.C.E. kum zabi sâwmnaa Juda lal a ni a. A lal lai chuan Amon-ho te, Moab-ho te leh Seir tlânga mi te inzawmkhâwm chuan Juda ho chu rawn beih an tum a. Lal chuan hlau hle mah se, eng thil nge a tih? A mite chu an nupui leh fanaute nên, an vaiin Jehova inah a ṭanpuina dîla ṭawngṭai tûrin a hruaikhâwm a ni. (2 Chronicles 20:3-6 chhiar rawh.) Biak in hlan ṭuma Solomona ṭawngṭaina nêna inmil takin Jehosaphata chuan: “Aw kan Pathian, an chungah ro i rêl dâwn lâwm ni? Mi chu zozai, mi rawn bei tûra lo thawkte chu lo han bei thei ziazâng kan ni si lo va; a tih ngaihna rêng rêng kan hre bawk hek lo, i lam kan lo hawi mai zâwk a ni e,” tiin Jehova ṭanpuina a dîl a ni. (2 Chro. 20:12, 13) Jehosaphata a ṭawngṭai zawh chuan “mipui zînga” Levia mi pakhat, Jahaziela chungah Jehova thlarau chu a lo thleng a, mipuite tichak tûrin thlamuanna thu a rawn sawitîr ta a ni.—2 Chronicles 20:14-17 chhiar rawh.

10. (a) Engtin nge Jehosaphata leh Juda mite chuan kaihhruaina chu an dawn sawn? (b) Engtin nge tûn laia Jehova min kaihhruaina chu kan ngaihhlutzia kan lantîr theih?

10 Ni e, Jehosaphata leh Juda mite chuan Jehova kaihhruaina chu Jahaziela kal tlangin an lo dawng a. Tûn laiah chuan bâwih rinawm leh fing tak kal tlangin kan dawng ve thung a ni. Chuvângin, min vênghim tûra thawk rim leh “bawi rinawm, fing tak” kaihhruaina hlen chhuaktu kohhran upate chu kan zahin, kan thlâwp tlat tûr a ni.—Mt. 24:45; 1 Thes. 5:12, 13.

11, 12. Jehosaphata leh Juda mite chunga thil thleng aṭangin eng nge kan zir theih?

11 Jehosaphata leh a mite Jehova kaihhruaina dîl tûra an kal khâwm angin, kan unaute nêna inkhâwmho chu i ṭhulh ngai lo vang u. Rilru mangan lutuk avânga tih tûr ber pawh hre lova awm châng kan neih pawhin, Jehosaphata leh Juda mite tih dân ṭha tak entawnin, Amah ring tlat chunga ṭawngṭaiin Jehova lam i pan ve ang u. (Thuf. 3:5,6; Phil. 4:6, 7) A hranga kan awm a nih pawhin, Jehova hnêna kan ṭawngṭaina chuan kan “unau khawvêla awmhote” nên min inpumkhattîr reng a ni.—1 Pet. 5:9.

12 Jehosaphata leh a mite chuan Jahaziela kal tlanga Pathian kaihhruaina chu an zâwm a ni. Chu chuan eng nge a thlen? Indonaah hnehna changin, ‘hlim takin an haw’ leh a, “perhkhuang te, ṭingṭang te, tawtawrâwtte nên Jerusalem-a LALPA in chu an han thleng ta” a ni. (2 Chro. 20:27, 28) Chutiang bawkin, keini pawhin Jehova’n a mi hmante kal tlanga kaihhruaina min pêkte chu zâwmin, amah chu kan chawimawi ve a ni.

Kan Inkhâwmna Hmunte Enkawl Ṭha Rawh

13. Hezekia’n a lal ṭantirh khân eng hna nge a thawh ṭan?

13 Hezekia chuan a lal ṭan thla khatnaah biak in hawn leh siam ṭhat hna chu thawkin, Jehova biakna atâna a ṭhahnemngaihna a lantîr a ni. Ani chuan puithiamte leh Levi-hote chu Pathian in thian fai tûrin a ruat a. Anni chuan ni 16 chhûngin an thian fai vek a ni. (2 Chronicles 29:16-18 chhiar rawh.) Chu ṭan lâkna chuan tûn laia kan inkhâwmna inte chu Jehova biakna atâna ṭhahnem kan ngaihzia târ lang thei tûrzâwnga kan enkawlna leh siam ṭhatna chu min hriat chhuahtîr a ni. Chutiang hna thawk kan unaute ṭhahnemngaihnain mite rilru a khawih tih târ langtu thiltawnte chu i hre ṭhîn a ni lâwm ni? Ni e, an thawh rimna chuan Pathian Jehova chawimawina a thlen a ni.

14, 15. Tûn laiah eng hnain nge Pathian Jehova chawimawina nasa tak thlen? Entîrna pe rawh.

14 England ram hmâr lama khawpui pakhatah, pa pakhat chuan a ṭhenawm chiaha awm Kingdom Hall siam ṭhat hna chu a dodâl a. Chu chu tualchhûng unaute chuan ngilnei takin an chhâng lêt a. Anni chuan Kingdom Hall leh chu pa ram indaidanna bang chu siam ṭhat ngai a ni tih an hmuhin, a thlâwna siamsak an inhuam thu an hrilh a ni. Bang zawng zawng deuhthaw chu siam ṭhain, an thawk rim hle nghe nghe a. Chu dinhmun chu ṭha taka an chinfel avângin, ṭhenawmpa rilru put hmang pawh a inthlâk hial a. Tûnah chuan, Kingdom Hall chu ṭha takin a vênsak tawh a ni.

15 Jehova mite chu khawvêl pum puia in sak rawngbâwlna hnaah an tel a. Tualchhûnga unau mahni inhuam taka inpete chuan international-a hunbi kima rawngbâwlte chu Kingdom Hall saknaah chauh ni lovin, Assembly Hall leh Bethel in saknaahte pawh an pui a ni. Sam-a leh a nupui Ruth-i chu in sak rawngbâwlna pui tûrin Europe leh Africa ram engemaw zâtah an zin a. An kalna apiangah chuan, tualchhûng kohhran ruala thu hrilh rawngbâwl chu nuam an ti hle bawk. Chutiang international rawngbâwlnaa tel an châk chhan chu sawiin, Sam-a chuan: “Ram hrang hranga Bethel-a rawngbâwl tawhte’n min fuih vâng a ni a. An ṭhahnemngaihzia leh an hlimzia hmuhna ringawt pawhin hetianga rawngbâwl châkna hi min neihtîr a ni,” a ti.

Pathian Kaihhruaina Zâwm Rawh

16, 17. Pathian mite chu eng thiltih pawimawh takah nge phûr taka an tel?

16 Biak in sak ṭhatna bâkah, Hezekia chuan Jehova thu lo pêk tawh angin, kum tina Kalhlên Kût neih tûr tih dân pawh a tithar leh a. (2 Chronicles 30:1, 4, 5 chhiar rawh.) Hezekia leh Jerusalema mite chuan chuta lo tel tûr chuan a hnam pum pui chu—hmâr lam lalrama awmte pawh tiamin—an sâwm a. Sâwmna lehkha chu lehkha tlânpuitute’n ram pumah an sem chhuak a ni.—2 Chro. 30:6-9.

17 Tûn hnai kumahte khân, chutiang deuh bawk hna chu kan thawk ve a. Isua thupêk zâwma Lalpa Zanriah kan hmannaa lo tel ve tûrin kan thu hrilhna biala mite hnênah sâwmna lehkha duhawm tak kan sem chhuak ve a ni. (Lk. 22:19, 20) Rawngbâwlna Inkhâwmah kaihhruainate chu dawngin, he hnaah hian ṭhahnemngai takin kan tel a. Chutianga kan thawh rimna chu Pathian Jehova’n mal a sâwm hle! Ni kum khân, mi maktaduai sarih vêlin sâwmna kan sem chhuak a, inkhâwm zât chu mi 1,77,90,631 lai kan tling a ni.

18. Engvângin nge biakna dik tâna ṭhahnemngaih chu i tân a pawimawh êm êm?

18 Hezekia chungchângah: “Ani chuan LALPA Israelte Pathian chu a ring a; chutichuan a hnua Juda lal zawng zawngte zîngah amah ang tumah an awm lo va, a hmaah pawh an awm hek lo. LALPA chu a vuan tlat a, amah a zui chu a bâng duh lo va, a thupêk LALPAN Mosia a pêkte chu a zâwm a,” tia sawi a ni. (2 Lal. 18:5, 6) A entawn tûr siam chu i zui ve ang u. Pathian in tâna kan ṭhahnemngaihna chuan chatuan nun beiseina chu rilrua vawng reng chunga ‘LALPA chu vuan tlat’ tûrin min ṭanpui ang.—Deut. 30:16.

Kaihhruaina Chu Zâwm Nghâl Rawh

19. Hriatrengnaa tel ṭheuh a nih theih nân ṭhahnemngai takin eng nge tih a nih?

19 Josia pawhin a lal lai khân, Kalhlên Kût hman nân ruahmanna ṭha tak a siam bawk a. (2 Lal. 23:21-23; 2 Chro. 35:1-19) Keini pawh district inkhâwmpui atân te, bial leh special inkhâwmpui atân te, leh Hriatrengna atân te chuan ṭha takin kan inbuatsaih ve a ni. Ram ṭhenkhata unaute phei chuan Krista thih Hriatrengnaa kalkhâwm tûrin an nun an thâp hial a ni. Upa ṭhahnemngai takte chuan kohhrana mi tumah an hmaih lo va. Tarte leh dam lote pawhin chuta an tel theih nân ṭanpuina an dawng bawk a ni.

20. (a) Josia lal lai khân eng thil nge thleng a, engtin nge Josia’n a chhân lêt? (b) Eng thil nge hriat reng kan duh ang?

20 Lal Josia huaihawt biak in din thar lehna hna thawh a nih lai chuan, Puithiam Lal Hilkia chuan “Mosia hmanga pêk LALPA dân bu chu a hmu chhuak a.” Chu chu lal lehkha ziaktu Saphana hnênah a pe a, ani chuan Josia hmaah a chhiar a ni. (2 Chronicles 34:14-18 chhiar rawh.) Chu chuan eng nge nghawng a neih? Dân thu chu a han hriat chuan lal chuan a puan a pawt thlêr nghâl a, a mite chu Pathian Jehova râwnsak tûrin thu a pe ta a ni. Zâwlneinu Huldai kal tlangin, Pathian chuan Judai rama sakhaw chîn dân ṭhenkhat a duh loh thu a hrilh a. Mahse, milem biakna tibo tûra Josia hma lâkna chu Pathianin a hmuh hmaih lo va, a hnam puma hrem a tum thu a puang chung pawhin, Josia chu a duhsak chhun zawm zêl a ni. (2 Chro. 34:19-28) Chuta ṭang chuan nge nge kan zir theih? Josia ang nih chu kan duh ve ngei a. Pathian kan biaknaah kal pênna leh rinawm lohna kan indîpdâltîr chuan thil pawi a thleng thei tih hre rengin, Pathian Jehova kaihhruaina zawm nghâl vat chu kan duh a ni. Pathian Jehova’n Josia ṭhehnemngaihna a hmuh ang bawkin, amah biaknaa kan ṭhahnemngaihna pawh chu a hmu ve tih kan ring tlat thei a ni.

21, 22. (a) Engvângin nge Jehova in tâna ṭhahnemngaihna kan lantîr a ngaih? (b) A dawta thuziakah eng nge kan zir ang?

21 Lal pali—Asa, Jehosaphata, Hezekia, leh Josia—te chuan Pathian in leh a biakna atâna ṭhahnemngaihna kawngah entawn tûr ṭha tak min hnutchhiah a. Keini pawh kan ṭhehnemngaihna chuan Pathian Jehova ring tlat tûr leh amah biakna atâna inhmang tûrin min chêttîr ve tûr a ni. Pathianin kaihhruaina min pêkte zawm leh kohhran leh upate kal tlanga hmangaih taka enkawlna leh zilhna kan dawnte zawm chu finna leh hlimna a ni.

22 A dawta thuziakah chuan thlawhhma rawngbâwlnaa ṭhahnemngaihna chungchâng kan zir ang a, chu chuan ṭhalaite chu hmangaihna ngah kan Pa rawng ṭhahnemngai taka bâwl tûrin a fuih bawk ang. Setana thununna langsâr zualte zînga pakhat kan pumpelh theih dân pawh kan zir bawk ang. Chûng Jehova hriattîrna thute ṭhahnemngai taka kan zawm chuan: “I ina ka ṭhahnemngaihnain mi ei zo va,” tia a chungchâng thu lo sawi A Fapa, Isua Krista entawn tûr siam chu kan zui tihna a ni ang.—Sâm 69:9; 119:111, 129; 1 Pet. 2:21. (w09 6/15)

Kan Hre Chhuak Thei Em?

• Eng ang rawngbâwlna nge Pathian Jehova’n mal a sâwm a, engvângin nge?

• Engtin nge Pathian Jehova kan rinzia kan lantîr theih?

• Engtin nge ṭhahnemngaihna chuan Pathian kaihhruainate zâwm tûra min chêttîr theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 15-naa milemte]

Engtin nge Asa te, Jehosaphata te, Hezekia te, leh Josia te chuan Pathian Jehova in tâna ṭhahnemngaihna an lantîr?