Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ia Maelega mo le Fale o Ieova!

Ia Maelega mo le Fale o Ieova!

Ia Maelega mo le Fale o Ieova!

“Ua ʻaina lava aʻu i le maelega i lou fale.”—IOA. 2:17.

1, 2. I le 30 T.A., o ā mea na fai e Iesu i le malumalu, ma aiseā?

IA FAAĀTA ane i lou mafaufau le vaaiga lenei. Ua oo i le taimi o le Paseka i le 30 T.A. Ua ono masina talu ona amata le faiva a Iesu. Ma o lea ua agaʻi atu nei o ia i Ierusalema. I le malumalu i le Lotoa o Tagata o Nuu ese, na tau atu ai Iesu i “ē faatau povi, mamoe, o lupe, ma tagata faatau tupe o loo nonofo mai” ai. Na ia faalālā atu iā i latou se sasa e fai i maea, ma tutuli ese uma manu, ma mulimuli atu ai ma i latou e ana. Ua sasaa foʻi e Iesu tupe a tagata suitupe ma fuli a latou laulau. Na ia faatonu tagata faatau lupe e aveese a latou mea ma o ese loa.—Ioa. 2:13-16.

2 O mea na faia e Iesu na faaalia ai le tāua tele o le malumalu iā te ia. Na ia faatonuina tagata: “Aua neʻi toe faia le fale o loʻu Tamā ma fale faatauʻoa!” A o vāai atu soo o Iesu i mea ua ia faia, na latou manatua ai upu na tusia e le faisalamo o Tavita i senituri muamua atu e faapea: “Ua ʻaina lava aʻu i le manaʻo tele i lou fale.”—Ioa. 2:16, 17; Sala. 69:9.

3. (a) O le ā le uiga o le upu, maelega? (e) O le ā le fesili e ao ona tatou fesili ifo ai iā i tatou lava?

3 Na gaoioi Iesu ona o lona maelega, po o lona naunau, mo le fale o le Atua. O le maelega, o le “matuā naunau lea i le faatinoina o se mea.” I lenei senituri lona 21, e silia ma le fitu miliona Kerisiano o loo faaalia le naunau i le fale o le Atua. Atonu e tatou te fesili ifo iā i tatou lava e faapea, ‘E faapefea ona faateleina loʻu naunau mo le fale o Ieova?’ O le a iloa le tali pe a tatou iloiloina muamua po o le ā le fale o le Atua i aso nei. Ona tatou talanoa lea i faaaʻoaʻoga a tane faatuatua i le Tusi Paia o ē na faaalia le maelega mo fale o le Atua. Na tusia a latou faaaʻoaʻoga “e faatonu ai i tatou” ma uunaʻia ai ia faateleina lo tatou maelega.—Roma 15:4.

Le Fale o le Atua —Anamua ma le Taimi Nei

4. O lē a le aogā o le malumalu lea na fausia e Solomona?

4 I Isaraelu anamua, o le fale o le Atua o le malumalu lea i Ierusalema. E leʻi faapea na afio moni ai Ieova i inā. Na fetalai mai o ia: “O le lagi o loʻu nofoa lea, o le lalolagi o le mea e tū ai oʻu vae lea; o ifea le fale tou te faia mo aʻu? o ifea foʻi le mea ou te mālōlō ai?” (Isa. 66:1) Ae ui i lea, na avea le malumalu na fausia e Solomona ma nofoaga autū e taulaʻi atu i ai le tapuaʻiga iā Ieova, o i inā na ofo atu ai tatalo iā te ia.—1 Tu. 8:27-30.

5. O le ā le faatulagaga i ona pō nei sa faaāta mai e le tapuaʻiga na faia i le malumalu o Solomona?

5 I aso nei, ua lē o toe iai se fale o Ieova i Ierusalema po o se isi lava mea. Ae, ua mafai ona tatou faalatalata atu e tapuaʻi iā te ia e ala i le faatulagaga ua faavaeina i le taulaga togiola a Keriso. O lea o le malumalu faaleagaga lea, ua aufaatasia ai auauna faatuatua uma Ieova e tapuaʻi atu ai iā te ia.—Isa. 60:4, 8, 13; Galu. 17:24; Epe. 8:5; 9:24.

6. O ai tupu o Iuta sa matuā faaalia lo latou maelega mo le tapuaʻiga moni?

6 Ina ua vaeluaina le malo o Isaraelu i le 997 T.L.M., e toʻafā tupu mai tupu e 19 sa pulea Iuta i le vaega i saute, na matuā faaalia le maelega mo le tapuaʻiga moni. O i latou ia o Asa, Iosefatu, Esekia, ma Iosia. O ā ni lesona tāua e tatou te maua mai a latou faaaʻoaʻoga?

O le Auauna ma le Lotoatoa e Faamanuiaina Ai

7, 8. (a) O le ā le auaunaga e faamanuiaina e Ieova? (e) E faapefea ona avea le mea na faia e le Tupu o Asa ma lapataʻiga iā i tatou?

7 I le taimi o le nofoaiga a Asa, na auina mai ai e Ieova perofeta e taʻitaʻia Lona nuu i ala o le faamaoni. O se faataʻitaʻiga, o loo taʻua i le Tusi Paia e faapea na faalogo Asa i le perofeta o Asaraia, le atalii o Oteta. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 15:1-8.) O taumafaiga lelei a Asa na autasia ai tagata uma o Iuta, faapea ma le mau tagata mai le malo o Isaraelu na auai mai i le faatasiga tele na faia i Ierusalema. Na latou folafola faatasi atu lo latou faamaoni e tapuaʻi iā Ieova. Ua tatou faitau i le mau e faapea: “Ua latou tuuautapu [tautō] iā Ieova ma le leo tele, ma le alaga fiafia, ma pū, ma foafoa. Ua fiafia Iuta uma i le tuuautapuga [tautoga]; auā ua latou tuuautapu ai ma le loto atoa, ma ua latou saʻiliʻili atu iā te ia ma o latou manaʻo uma; ua latou maua foʻi o ia. Ua foaʻiina mai e Ieova le filemu iā te i latou i itu uma.” (2 No. 15:9-15) E mautinoa lava e faapena ona faamanuiaina e Ieova i tatou pe a tatou auauna iā te ia ma le lotoatoa.—Mare. 12:30.

8 O le mea e faanoanoa ai ona na ita Asa ina ua faasaʻoina o ia e le tagata vāai o Hanani. (2 No. 16:7-10) O ā o tatou uiga e faaalia pe a fautuaina pe faatonuina i tatou e Ieova e ala mai i toeaina Kerisiano? Pe tatou te taliaina loa a latou fautuaga mai le Tusi Paia, ma ʻalofia ai le maileia o i tatou i le ita?

9. Na faapefea ona faamataʻuina Iosefatu ma Iuta, ma o le ā le mea na latou faia?

9 I le senituri lona sefulu T.L.M., na avea ai Iosefatu ma tupu i Iuta. Na faamataʻuina o ia ma Iuta e ʻautau tuufaatasi a Amoni ma Moapi, ma tagata o le nuu maugā o Seira. Na fefe o ia, ae o le ā na ia faia? Na latou faapotopoto ma tane o lona malo ma a latou avā ma fanau, ma latou tatalo i le fale o Ieova. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 20:3-6.) E tusa ma upu a Solomona muamua atu ina ua ia faapaiaina le malumalu, na augani atu Iosefatu e faapea: “Lo matou Atua e, e te lē faamasino ea iā te i latou? Auā e leai so matou malosi e tetee i lenei vao tagata e toʻatele, ua ō mai e tau ma i matou; ua matou lē iloa foʻi se mea e fai; a ua faasaga atu i matou iā te oe.” (2 No. 20:12, 13) Ina ua uma le tatalo a Iosefatu, na faagaeeina e le agaga o Ieova Iaaseelu le sa Levī, e tautala i upu faamāfanafana “i totonu o le faapotopotoga,” ina ia faamalosia ai le nuu.—Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 20:14-17.

10. (a) Na faapefea ona maua faatonuga e Iosefatu ma le malo o Iuta? (e) I aso nei, e faapefea ona tatou faaalia le talisapaia mo faatonuga mai iā Ieova?

10 Ioe, i na aso na faatonuina e Ieova Iosefatu ma le malo o Iuta e ala mai iā Iaaseelu. Ae i nei aso ua tatou maua faamāfanafanaga ma faatonuga e ala mai le pologa faamaoni ma le faautauta. O le mea moni, e tatou te mananaʻo pea ia galulue faatasi ma faaalia le āva i toeaina ua tofia, a o latou galulue mamafa i le leoleoina o i tatou ma faatatauina taʻiala mai le “pologa faamaoni ma le faautauta.”—Mata. 24:45; 1 Tesa. 5:12, 13.

11, 12. O le ā le lesona e tatou te iloa mai le mea na tupu iā Iosefatu ma le nuu o Iuta?

11 E pei ona potopoto faatasi Iosefatu ma ona tagata e saʻili atu i le taʻitaʻiga a Ieova, ia aua lava neʻi o tatou faapalapala e potopoto faatasi ma o tatou uso ma tuafāfine i sauniga. Afai e iai se taimi e tatou te fesagaʻi ai ma faigatā ma ua lē iloa le mea e fai, ia tatou faataʻitaʻi i le faaaʻoaʻoga lelei a Iosefatu ma tagata o Iuta ma tatalo atu iā Ieova ma faamoemoe atoatoa iā te Ia. (Faata. 3:5, 6; Fili. 4:6, 7) E tusa lava pe tatou te mamao ma uso, ae ua avea a tatou tatalo ma vala e aufaatasi ai ma lo tatou “ʻauuso atoa i le lalolagi.”—1 Pete. 5:9.

12 Na faia e Iosefatu ma ona tagata e pei ona faatonuina e Ieova e ala mai iā Iaaseelu. Ma o le ā le iʻuga? Na latou manumalo i le taua ma toe taliu mai i Ierusalema “ma le fiafia” faatasi ma “napeli, ma kitara, ma pū, i le fale o Ieova.” (2 No. 20:27, 28) Ua faapena foʻi ona tatou faaalia le āva i faatonuga mai iā Ieova e ala mai i lana auala ua ia faatulagaina, ma aufaatasi e vivii iā te ia.

Vaai Faalelei o Tatou Maota mo Sauniga

13. O le ā le galuega na faamaopoopoina e Esekia i le amataga o lana nofoaiga?

13 I le masina muamua o lana nofoaiga, na iloa le maelega o Esekia mo le tapuaʻiga a Ieova e ala i le toe tatalaina o le malumalu e toe faafou. Na ia faamaopoopoina ositaulaga ma sa Levī e faamamā le malumalu. Na māeʻa le galuega i aso e 16. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 29:16-18.) Ua faamanatu mai ai iā i tatou galuega o le tausia ma faaleleia o o tatou maota mo sauniga ina ia atagia atu ai la tatou tapuaʻiga maelega iā Ieova. Pe tou te lē o faitau ea i tala, o loo faaalia ai le mataʻina e tagata o galuega faapea, o loo faia ma le maelega e uso ma tuafāfine? Ioe, ua matuā viia ai lava Ieova ona o a latou galuega.

14, 15. I aso nei, o le ā le galuega ua maua ai le viiga tele mo Ieova? Aumai ni faataʻitaʻiga.

14 I se aai i mātū o Egelani, ina ua fuafuaina se galuega e toe faaleleia se Maota mo Sauniga, sa tetee i ai se alii e tuaoi i le maota. Na faaalia e le ʻauuso le agalelei iā te ia. Na latou ofo atu e toe faaleleia le pa o loo i le tuaoi o le Maota mo Sauniga ma le fanua o le alii lenei e aunoa ma se totogi. E telē se vaega o le pa na galulue mamafa le ʻauuso e toe faaleleia. Na avea uiga lelei o le ʻauuso ma mea na toe sui ai uiga o le tuaoi. Ma ua aogā lava lea alii i le taimi nei e na te vaavaaia ane le Maota mo Sauniga.

15 O loo galulue tagata o Ieova e fauina fale i atunuu eseese o le lalolagi. Ua galulue fiafia uso mai nei atunuu faatasi ma auauna faavaomalo, ina ia fausia Maota mo Sauniga, Maota mo Fonotaga ma fale Peteli. O Samu, e tomai tele i masini e sologa lelei ai le faataamilosaga o le ʻea i fale, faapea le ʻea mālūlū ma le ʻea vevela. Ma ua tele atunuu i Europa ma Aferika ua malaga i ai ma lana avā o Ruta e fesoasoani i le fausia o fale. So o se atunuu lava e iai, e latou te talaʻi faatasi ma faapotopotoga i inā. Ua taʻua e Samu le māfuaaga na uunaʻia ai o ia e galue i faugāfale faavaomalo e faapea: “Na faalaeiau mai isi o loo galulue i Peteli i atunuu eseese. O loʻu vaai atu i lo latou maelega ma lo latou olioli, na ala ai ona uunaʻia aʻu e galue i lenei auaunaga.”

Usitaia Faatonuga Mai le Atua

16, 17. O le ā le galuega faapitoa o loo faia ma le fiafia e tagata o le Atua, ma o le ā le iʻuga?

16 E lē gata ina toe faaleleia e Esekia le malumalu, ae na toe amata ai foʻi ona faamanatu le Paseka i tausaga uma e pei ona poloaʻiina e Ieova. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 30:1, 4, 5.) Na valaaulia e Esekia ma tagata o Ierusalema le nuu atoa ia auai, e oo foʻi i tagata mai le malo i mātū. Na faanatinati ona tufa atu e avefeʻau valaaulia i le nuu atoa.—2 No. 30:6-9.

17 Ua faapena foʻi ona tatou faia i tausaga talu ai nei. Ua tatou faaaogā valaaulia mananaia e valaaulia ai tagata o o tatou oganuu ina ia aufaatasi ma i tatou i le faamanatuina o le Talisuaga Afiafi a le Alii, e tusa ma le poloaʻiga a Iesu. (Luka 22:19, 20) Ua tatou faia lenei galuega ma le maelega ina ua uma ona faatonuina i tatou e ala i Sauniga o le Auaunaga. Maʻeu le faamanuiaina e Ieova o lenei galuega! Ioe, i le tausaga ua teʻa, e tusa ma le 7 miliona i tatou na tufaina atu valaaulia, ma e 17,790,631 i latou na auai mai i le Faamanatuga!

18. Aiseā e tāua ai iā te oe lou maelega mo le tapuaʻiga moni?

18 Ua faapea le tala e uiga iā Esekia: “Ua ia faatuatua iā Ieova le Atua o Isaraelu; ua leai foʻi sē la te tutusa ma ia i tupu uma o Iuta na mulimuli iā te ia, atoa foʻi ma ē na muamua iā te ia. Ua ia pipii lava iā Ieova, ua lē tuua lava lona mulimuli atu iā te ia, a ua tausi lava ana poloaʻiga na poloaʻi mai ai Ieova iā Mose.” (2 Tu. 18:5, 6) Talosia ia faapea i tatou. O le a fesoasoani iā i tatou lo tatou maelega mo le fale o le Atua ina ia ‘pipii ai lava iā Ieova’ ma faamoemoe atu i le ola e faavavau.—Teu. 30:16.

Ia Vave Ona Usitaia Faatonuga

19. O ā taumafaiga maelega ua faia i le taimi o le Faamanatuga?

19 Ina ua avea Iosia ma tupu, na tele ni sauniuniga na ia faia auā le faamanatuina o le Paseka. (2 Tu. 23:21-23; 2 No. 35:1-19) E faapena foʻi ona tatou sauniuni lelei mo tauaofiaga itumalo, fonotaga matagaluega, aso faapitoa o fonotaga, ma le Faamanatuga. I nisi atunuu ua iai o tatou uso i tulaga lamatia a o taumafai e aufaatasi auā le faamanatuina o le maliu o Keriso. Ua taumafai toeaina maelega ina ia aua neʻi iai se isi e misia le Faamanatuga. Ua avatu foʻi le fesoasoani i ē matutua ma ē faalētonu le malosi ina ia mafai lava ona auai.

20. (a) O le ā na tupu i le taimi o le nofoaiga a le tupu o Iosia, ma na faapefea ona tali i ai? (e) O le ā le lesona tāua e ao ona tatou manatuaina?

20 A o toe faaleleia le malumalu, lea na faatulaga e le tupu o Iosia, “ona maua lea e Hilikia le faitaulaga o le tusi o le tulafono a Ieova na tusia e Mose.” Na ia avatu lea iā Safana le tusiupu a le tupu, ma na ia faitauina le tusi iā Iosia. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 34:14-18.) O le ā na tupu? O le ootia tele o le loto o le tupu na ia saeia ai loa ona ofu ma faatonu tagata ia saʻili atu iā Ieova. Na faailoa mai e Ulata le perofeta fafine le feʻau mai le Atua e faapea, e iai nisi faiga tau tapuaʻiga ua faia e Iuta e inosia e ia. Ae na fiafia le Atua i taumafaiga lelei a Iosia ina ia aveese tapuaʻiga i tupua, ma na fiafia pea Ieova iā te ia e ui ina valoia mai le faaumatiaga o le nuu. (2 No. 34:19-28) O le ā se lesona mo i tatou? E mautinoa lava e tutusa o tatou faanaunauga ma faanaunauga o Iosia. E manaʻomia ona tatou tali vave atu i faatonuga a Ieova, ma ia manatua le faaaʻoaʻoga lapataʻi i le mea e tupu, pe a tatou tuu e aafia la tatou tapuaʻiga ona o ē ua fulitua i le upu moni, faapea ma le lē faamaoni. Ma e tatou te mautinoa o loo mātau mai ma le fiafia e Ieova lo tatou maelega mo le tapuaʻiga moni, e pei foʻi ona ia mātauina ma le fiafia taumafaiga a Iosia.

21, 22. (a) Aiseā e ao ai ona tatou maelega mo le fale o Ieova? (e) O le ā le mataupu o le a sosoo ona talanoaina?

21 O nei tupu e toʻafā o Iuta, o Asa, Iosefatu, Esekia ma Iosia, ua latou faia se faaaʻoaʻoga lelei mo i tatou ina ia maelega mo le fale o le Atua ma lana tapuaʻiga. Ia faapena foʻi ona uunaʻia i tatou e le maelega ina ia faatuatua iā Ieova ma ia galulue malolosi mo lana tapuaʻiga. O le auala poto lea ma e maua ai le fiafia pe a tatou usitai i faatonuga a le Atua ma tali lelei atu i le tausiga alofa ma faasaʻoga e ala mai i le faapotopotoga ma toeaina.

22 I le mataupu e sosoo mai, o le a tatou uaʻi atu i le maelega i le talaʻiga, ma faalaeiau ai talavou ia auauna maelega i lo tatou Tamā alofa. O le a iloiloina ai foʻi le auala e ʻalofia ai se taaʻiga e sili ona leaga a Satani. A o tatou mulimuli ma le maelega i afioga faamanatu mai iā Ieova, ua tatou faataʻitaʻi ai foʻi i le faaaʻoaʻoga a le Alo o Ieova o Iesu, o lē na faapea mai: “Auā ua ʻaina lava aʻu i le manaʻo tele [po o le maelega] i lou fale.”—Sala. 69:9; 119:111, 129; 1 Pete. 2:21.

Pe E te Manatua?

• O le ā le auaunaga e faamanuiaina e Ieova, ma aiseā?

• E faaalia faapefea lo tatou faatuatua iā Ieova?

• Ua faapefea ona uunaʻia i tatou e le maelega ina ia usitaia ai faatonuga mai le Atua?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

Na faapefea ona faaalia e Asa, Iosefatu, Esekia, ma Iosia le maelega mo le fale o Ieova?