Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

Yihoowa Keettau Mishettiyaageeta Gidite!

Yihoowa Keettau Mishettiyaageeta Gidite!

Yihoowa Keettau Mishettiyaageeta Gidite!

“Taani ne keettau mishettiyo mishoi tana tamadan xuuggees.”—YOHAANNISA 2:17.

1, 2. Yesuusi 30 K.S., beeta maqidasiyan ay oottidee? Aybissi?

ANE hagaa qoppite. Wodee 30 K.S. Ayhudati Paasikaa Baalaa bonchiyo wode. Yesuusi hegaappe usuppun aginaa kasetidi, ba haggaazuwaa doommiis. He baalaa wode i Yerusalaame biis. Yan beeta maqidasiyan, Ayhuda Gidenna Asatu Dabaaban “miizzaa, dorssaanne haraphphiyaa baizziya asaa demmiis; qassi harati bantta oidiyan uttidi, miishshaa laammiyaageeta demmiis.” I xurqqayyiyaa dooqqidi, ubba mehiyaa laaggidi kessin, zalˈˈanchatikka eta kaallidi kiyidoogee qoncce. Yesuusi miishshaa laammiyaageetu miishshaa laalidi, eta xarapheezaakka aatti yeggiis. Haraphiyaa bayzziyaageeti bantta harapheta ekkidi baanaadankka azaziis.—Yohaannisa 2:13-16.

2 Yesuusi oottidobay beeta maqidasiyau keehippe qoppiyoogaara gayttidaba. I: “Ta Aawaa keettaa giya oottoppite!” yaagidi azaziis. Yesuusi erissiyo ashkkarati he hanotaa beˈidi, daro wodiyaappe kase mazamuraawiyaa Daawiti: “Taani ne keettau mishettiyo mishoi tana tamadan xuuggees” yaagidi xaafidoogaa hassayidosona.—Yohaannisa 2:16, 17; Mazamure 69:9.

3. (a) Mishettiyoogee aybee? (b) Nuna woygiya oyshaa oychana danddayiyoo?

3 Yesuusi hegaadan oottanau denttettiday, Xoossaa keettau keehippe qoppiyoogaa woykko mishettiyoogaa. Mishettiyoogee “issibaa amottiyoogaanne keehippe koyiyoogaa.” Ha 21tta xeetu layttan, laappun miilooniyaappe dariya Kiristtaaneti Xoossaa keettau keehippe mishettiyoogaa bessoosona. Nuuni ubbay nu huuphiyaa, ‘Yihoowa keettau mishettiyoogaa waatada dichana danddayiyaanaa?’ yaagidi oychana danddayoos. He oyshau zaaruwaa demmanau maaddanaadan, ha wodiyan Xoossaa keettay aybakko kasetidi ane pilggoos. Hegaappe kaallidi, Xoossaa keettau mishettida, Geeshsha Maxaafan qonccida ammanettida asatu leemisuwaa beˈana. Eta leemisoy “nuna tamaarissanau” xaafettiis; qassi nuuni keehippe mishettiyaageeta gidanaadan oottanau danddayees.—Roome 15:4.

Xoossaa Keettaa—He Wodenne Haˈˈi

4. Solomoni keexxido beeta maqidasee ayba halchuwau goˈˈidee?

4 Beni Israaˈeelen, Xoossaa keettay Yerusalaamen deˈiya beeta maqidasiyaa. Hegee Yihooway yan deˈees giyoogaa gidenna. I: “Saloi ta kawotaa araata; sa7aikka ta tohoi yedhdhiyo soho. Yaatin intte taayyo keexxana keettai ai mala keettee? Taani shemppana sohoinne awaanee” yaagidi yootiis. (Isiyaasa 66:1) Gidikkokka, Solomoni haariyo wode keexettida beeta maqidasee, woosay shiiqiyoonne Yihoowayyo goynniyo waanna soho gididi goˈˈiis.—1 Kawotu 8:27-30.

5. Solomona beeta maqidasiyan goynniyoogee eesho gidido, ha wodiyan deˈiya giigissoy aybee?

5 Ha wodiyan, Yihoowa keettay Yerusalaamen woy harasan deˈiya keetta gidenna. Hegaappe, nuuni Kiristtoosa wozuwaa baggaara goynuwan Yihoowakko shiiqanaadan giigida giigissuwaa malaatees. Xoossau ammanettidi oottiya, saˈan deˈiya ubbay Yihoowayyo goynnanau ha ayyaana beeta maqidasiyan shiiqoosona.—Isiyaasa 60:4, 8, 13; Oosuwaa 17:24; Ibraawe 8:5; 9:24.

6. Yihudaa Kawotuppe tumu goynuwau keehippe mishettiyoogaa qonccissiday awugeetee?

6 Israaˈeele kawotettay 997 K.K. shaahetti simmin, tohossa kawotettaa, Yihudaa haarida 19 kawotuppe 4ti tumu goynuwau keehippe mishettiyoogaa qonccissidosona. Eti Asa, Yoosaafixa, Hizqqiyaasanne Yoosiyaasa. Eta leemisuwaappe keehi maaddiya ayba timirttiyaa demmana danddayiyoo?

Kumetta Wozanaappe Haggaaziyoogee Anjjuwaa Ehees

7, 8. (a) Ayba ogiyan oottiyo oosuwaa Yihooway anjjii? (b) Kawuwaa Asi oottido mooruwaappe ayba seeraa demmana danddayiyoo?

7 Kawuwaa Asi haariyo wode, ba asaa suure ogiyan kaalettanaadan Yihooway hananabaa yootiyaageeta denttiis. Leemisuwau, Geeshsha Maxaafay Asi hananabaa yootiya Odeeda naˈaa, Azaariyaasi yootidobaa siyidoogaa yootees. (2 Odiya 15:1-8 nabbaba.) Asi wotti yeggidi giigissidobay, Yihudaappenne Israaˈeele kawotettaappe gita shiiquwau Yerusalaame yiida keehippe daro asay issippe shiiqanaadan oottiis. Eti issippe gididi, ammanettidi Yihoowayyo goynnanau murttidoogaa yootidosona. “Malkkataanne xurumbbaa punniiddi, bantta qaalaa xoqqu oottidi, GODAASSI caaqqidosona. Yihudaa asai ubbai bantta kumetta wozanan ha caaquwaa caaqqido gishshau, ufaittidosona. Aissi giikko, GODAA eti laamotidi koyin, i etau beettiis. GODAI etayyo ubba baggaarakka woppaa immiis” yaagiyaagaa nabbaboos. (2 Odiya 15:9-15) Kumetta wozanaappe ayyo oottiyaaba gidikko, nunakka Yihooway hegaadan anjjana.—Marqqoosa 12:30.

8 Guyyeppe, Hananabaa yootiya Hanaani Asa seerin, i keehippe yiillotidoogee azzanttiyaaba. (2 Odiya 16:7-10) Kiristtaane gubaaˈiyaa cimatu bagaara Yihooway nuuyyo zoriyaa woykko kaaletuwaa immiyo wode ayba zaaro immiyoo? Eti Geeshsha Maxaafan baasettida zoriyaa immiyo wode, lancciyoogaappe sohuwaara siyidi oosuwan peeshshiyoo?

9. Yoosaafixinne Yihuda asay hirgganaadan oottidabi aybee? Eti ay oottidonaa?

9 Yoosaafixi tammantta xeetu layttan K.K., Yihuda biittan kawo gididi haariis. Amoona, Moˈaabanne Seˈiira deriyaa heeran deˈiya asay issippe yiidi, Yoosaafaxinne Yihudaa asa ubbaa bolli denddidosona. Kawoy yayyidaba gidikkonne, ay oottidee? Inne a asay bantta macca asatuuranne bantta naatuura Yihoowa keettan woossanau shiiqidosona. (2 Odiya 20:3-6 nabbaba.) Beeta maqidasee anjjettiyo wode, Solomoni giidoogaadan, Yoosaafixi Yihoowakko hagaadan woossiis: “Abeet nu Xoossau, neeni eta bolli pirddikkii? Aissi giikko, nuna olanau yiida ha daro olanchchatuura olettanau nuuyyo wolqqi baawa. Nuuni oottanabaakka erokko; shin nu aifeti nena xeelloosona.” (2 Odiya 20:12, 13) Yoosaafixi woossi simmin, Leewa zare gidida, Yahaaziˈeeli “yaa7aa giddon eqqidaashin” a bolli Yihoowa ayyaanay wodhin, asay ammanettanaadan minttettiya qaalaa yootiis.—2 Odiya 20:14-17 nabbaba.

10. (a) Yoosaafixinne Yihudaa asay ayba ogiyan kaaletuwaa demmidonaa? (b) Yihooway ha wodiyan nuuyyo immiyo kaaletuwaa nashshiyoogaa waati bessana danddayiyoo?

10 He wode, Yoosaafixinne Yihudaa kawotettay Yahaaziˈeela baggaara Yihoowappe kaaletuwaa demmidosona. Ha wodiyan, nuuni minttettuwaanne kaaletuwaa ammanettida wozannaama aylliyaa baggaara demmoos. Nuna minttidi heemmiyaanne ‘ammanettida wozannaama ashkkaraa’ kaaletuwaa kaalliya cimatuura nuuni ubbatoo maadettanaunne eta bonchanau koyiyoogee erettidaagaa.—Maatiyoosa 24:45; 1 Tasalonqqe 5:12, 13.

11, 12. Yoosaafixanne Yihudaa asaa gakkidabaappe ay timirtte demmana danddayiyoo?

11 Yoosaafixinne a asay Yihoowappe kaaletuwaa koyidi issippe shiiqidoogaadan, gubaaˈiyaa shiiqotun nu ishatuuranne michetuura ubbatoo shiiqiyoogaa xaasayidi xeellennaageeta gidoos. Oottanabay erettenna wolqqaama metoy issi issitoo nuna gakkiyaaba gidikko, Yoosaafixinne Yihudaa asay oottido loˈˈo leemisuwaa kaallidi, kumetta ogiyan Yihoowan ammanettidi akko woossiyaageeta gidoos. (Leemiso 3:5, 6; Piliphphisiyuusa 4:6, 7) Nuuni haratuura gayttenna hanotan deˈiyaaba gidikkokka, nuuni Yihoowakko woossiyo woosay ‘saˈan deˈiya nu ishanttu’ maabaraara issippetettay deˈanaadan oottees.—1 PHeexiroosa 5:9.

12 Yoosaafixinne a asay Xoossay Yahaaziˈeela baggaara immido kaaletuwaa kaallidosona. Yaatin ay demmidonaa? Eti bantta bolli denddida olan xoonidi, “ufaissan” Yerusalaame simmidi, “diittaara, maazinqqiyaaranne xurumbbaara GODAA Beeta Maqidasiyaa gelidosona.” (2 Odiya 20:27, 28) Nuunikka, Yihooway ba ammanettida wozannaama ashkkaraa baggaara immiyo kaaletuwaa bonchoosinne A asaara gididi issippe galatoos.

Nu SHiiquwaa Sohota Loytti Oyqqiyoogaa

13. Hizqqiyaasi haariyoogaa doommido wode ay oottidee?

13 Hizqqiyaasi kawotido koyro aginan, beeta maqidasiyan goynniyoogee doomettanaadaaninne beeta maqidasee zaarettidi giiganaadan oottiyoogan i Yihoowa goynuwau mishettiyoogee qoncciis. I qeesetinne Leewa zareti Xoossaa keettaa geeshshanaadan giigissuwaa oottiis. Eti 16n gallassan hegaadan oottidosona. (2 Odiya 29:16-18 nabbaba.) Eti hegaadan oottidoogee, nuuni Yihoowayyo goynnanau shiiqiyo sohuwau mishettiyoogaa bessiya ogiyan loyttanaadaaninne giigissanaadan hassayissees. Hegaa mala oosuwan mishettidi shaahettiya ishatunne michetu hanotan garamettida asatu temokruwaa siya erikkii? Ee, eta hanotay Yihoowayyo daro galataa ehees.

14, 15. Ha wodiyan Yihoowayyo daro galataa ehiida oosoy aybee? Leemisuwaa yoota.

14 Inggilize biittan huuphessa heeran, issi kataman issi bitaniyaa shooron deˈiya Kawotettaa Addaraashshaa ishantti giigissanau koyido wode, he bitanee eta digganau maliis. SHin ishantti hanotaa keha ogiyan oyqqidosona. Kawotettaa Addaraashshaanne bitaniyaa zawan deˈiya dirssay moorettidoogaa beˈidi, ishantti appe aybanne oychennan giigissidosona. Eti minni oottidi, dirssaappe daro baggaa wotti yeggidi diridosona. Ishantti oottidobay bitaniyaa xeelay laamettanaadan oottiis. I haˈˈi Kawotettaa Addaraashshaa babaadan loytti xeellees.

15 Yihoowa asay alame yuushuwan keexxiyo oosuwan shaahettees. Alame yuusho kumetta wodiyaa oosanchatuura Kawotettaa Addaraashshaa keexxiyoogaa xalla gidennan, Gita Addaraashshaanne Beeteele keettaa keexxiyo oosuwan, heeran deˈiya ishantti bantta dosan shaahettoosona. Saaminne a machiyaa Uruta, keexxiyo oosuwan maaddanau Awurooppaaninne Afirkkan daro biittaa biidosona. Eti biyo soho ubban, he heeraa gubaaˈiyan deˈiyaageetuura sabbakiyo oosuwankka shaahettoosona. Alame yuushuwan oosettiya hegaa mala oosuwan shaahettanaadan denttettidabaa qonccissiiddi, Saami: “Dumma dumma biittan Beeteelen oottiyaageeti minttettidoogaana. Eti mishettidinne ufayttidi oottiyoogaa beˈiyoogee, taani ha oosuwan shaahettanau koyanaadan oottiis” yaagiis.

Xoossaa Kaaletuwaa Kaallite

16, 17. Xoossaa asay ayba dumma oosuwan mishettidi shaahettidee? Beettida ayfee aybee?

16 Hizqqiyaasi beeta maqidasiyaa giigissidoogaappekka haray, layttan layttan bonchettiya, Yihooway azazido Paasikaa baalay zaarettidi bonchettanaadan oottiis. (2 Odiya 30:1, 4, 5 nabbaba.) Hizqqiyaasinne Yerusalaamen deˈiya asay he biittan deˈiya ubba asaanne huuphessa kawotettan deˈiyaageetakka he baalaa bonchanau shoobbidosona. Kiitettidaageeti shoobbiyo dabddaabbiyaa ekkidi ubbasaa eesuwan biidosona.—2 Odiya 30:6-9.

17 Mata wodetun, nuunikka hegaa mala oosuwan shaahettida. Yesuusa azazuwaa azazettiyoogan, nu moottan deˈiya asay nunaara Godaa Kahuwaa bonchanaadan shoobbanau loˈˈiya woraqataa goˈettida. (Luqaasa 22:19, 20) Haggaazuwaa SHiiquwan kaaletuwaa demmiyoogan, ha oosuwan mishettidi shaahettida. Yihooway ha oosuwaa ay keenaa anjjidee! Zillaytti laappun miiloone gidiyaageeti shoobiyaa woraqataa gishin, muleera 17,790,631 asay baalan beettiis.

18. Tumu goynuwau mishettiyoogee neeyyo keehippe koshshiyoy aybissee?

18 Hizqqiyaasa xeelliyaagan: “GODAA Israa7eela Xoossaa ammaniis; Yihudaa kawotu ubbaa giddon a mala kawoi appe kase gidin, appe guyye gidin beettibeenna. Aissi giikko, GODAA i baxuuxiis; GODAA kaalliyoogaa aggibeenna; GODAI Muusa azazido azazota naagiis” geetettiis. (2 Kawotu 18:5, 6) Nuunikka a leemisuwaa kaalliyaageeta gidoos. Nuuni Xoossaa keettau mishettiyoogee merinaa deˈuwaa hidootiyoogan, ubbatoo Yihoowa ‘baxuuxiyaageeta’ gidanaadan maaddees.—Zaarettido Wogaa 30:16.

Kaaletuwau Sohuwaara Zaaruwaa Immite

19. Godaa Kahuwaa bonchiyo wode ishati mishettidi ay oottanau baaxetiyoonaa?

19 Yoosiyaasi kawo gididi haariyo wode, Paasikaa Baalaa bonchanau asay kasetidi giigettanaadan ikka giigissuwaa oottiis. (2 Kawotu 23:21-23; 2 Odiya 35:1-19) Nuunikka awuraajjaa shiiquwau, woradaa shiiquwau, dumma shiiquwaa gallassaunne Godaa Kahuwau loˈˈo ogiyan giigettoos. Issi issi biittan deˈiya ishati bantta deˈuwau hirggissiyaabay deˈikkokka, Kiristtoosa Hayquwaa Hassayiyo Baalaa issippe bonchanau shiiqoosona. Mishettidi oottiya cimati gubaaˈiyaa yame ubbay baalan beettana mala baaxetoosona. Cimidaageetinne sahettiyaageeti baalan beettanaadan harati eta maaddoosona.

20. (a) Kawuwaa Yoosiyaasa haaruwaa wode hanettidabay aybee? I ay oottidee? (b) Akeekana koshshiya ay timirtte demmiyoo?

20 Kawuwaa Yoosiyaasi beeta maqidasiyaa bottokonissiyo wode, Qeese Ubbatu Halaqaa Hilqqee “GODAI Muuse baggaara immido Higgiyaa Maxaafaa demmiis.” I kawuwaa xaafiyaa Saafaanayyo immin, Saafaani Yoosiyaasayyo nabbabiyoogaa doommiis. (2 Odiya 34:14-18 nabbaba.) Hegaappe hanidabay aybee? Kawoy azzanidi sohuwaara ba maayuwaa pooshshiisinne asati Yihoowa oychanaadan azaziis. Yihudaa biittan oosettida issi issi haymaanoote oosota ixxiyoogaa Xoossay hananabaa yootiya Hulddi baggaara yootiis. Gidikkokka, ubba asaa bolli bashshay gakkanaagee odettidaashin, Yoosiyaasi eeqaa goynuwaa xayssiyoogan loˈˈo oosuwaa oottiisinne Yihoowa ufayssiya ogiyan deˈiis. (2 Odiya 34:19-28) Nuuni hagaappe ay tamaarana danddayiyoo? Nu koshshay Yoosiyaasaagaara issi mala gidiyoogee qoncce. Kaddiyo hanotaynne ammanettenna hanotay nu goynuwan deˈanaadan oottiyaaba gidikko, aybi hanana danddayiyaakko akeekidi, Yihoowa kaaletuwau sohuwaara zaaruwaa immanau koshshees. Qassi Yihooway Yoosiyaasaara gayttidaagan oottidoogaadan, nuuni tumu goynuwau mishettiyoogaa i akeekidi hegan ufayttiyoogaa ammanettana danddayoos.

21, 22. (a) Nuuni Yihoowa keettau mishettiyoogaa bessana koshshiyoy aybissee? (b) Kaalliya huuphe yohuwan nuuni ay tobbanee?

21 Yihuda biittaa oyddu kawoti, giishin Asi, Yoosaafixi, Hizqqiyaasinne Yoosiyaasi nuuni Xoossaa keettaunne goynuwau mishettanaadan oottiya loˈˈo leemiso gidoosona. Nuuni mishettiyoogee, etuugaadan Yihoowan ammanettanaadaaninne a goynuwau nuussi danddayettida ubbabaa oottanaadan denttettees. Nuuni Xoossaa kaaletuwaa kaalliyoogee, hegaadankka gubaaˈiyaa baggaaranne cimatu baggaara demmiyo siiqo naaguwaunne zoriyau loˈˈo zaaruwaa immiyoogee, eratetta ogenne ufayssaa demmiyo oge gidiyoogee erettidaagaa.

22 Kaalliya huuphe yohuwan mishettidi haggaaziyoogan nu xeelaa wottanaadan maaddiyaabaanne nuna siiqiya Aawau yelagati mishettidi oottanaadan minttettiyaabaa tobbana. Qassi Seexaanay nu qofaa mooranau goˈettiyo waanna ogetuppe issuwaappe waanidi haakkana danddayiyaakkokka beˈana. Nuuni Yihoowappe imettida hegaa mala ubba hassayissota mishettidi kaalliyo wode, “Taani ne keettau mishettiyo mishoi tana tamadan xuuggees” yaagida, Yihoowa Naˈaa, Yesuusa leemisuwaa kaalloos.—Mazamure 69:9; 119:111, 129; 1 PHeexiroosa 2:21.

Hassayay?

• Yihooway anjjiyoy ayba ogiyan oottiyo oosoo? Aybissi?

• Yihoowan ammanettiyoogaa waatidi bessana danddayiyoo?

• Mishettiyoogee Xoossaa kaaletuwaa kaallanaadan nuna waati denttettii?

[Oyshata]

[Sinttaa 17n deʼiya misiliyaa]

Asi, Yoosaafixi, Hizqqiyaasinne Yoosiyaasi Yihoowa keettau mishettiyoogaa waati bessidonaa?