A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘Thil Ṭha Tihah Ṭhahnemngai’ Rawh!

‘Thil Ṭha Tihah Ṭhahnemngai’ Rawh!

‘Thil Ṭha Tihah Ṭhahnemngai’ Rawh!

“[Isua] chuan bawhchhiatna zawng zawng lak ata min tlan theihna tûr leh, chi thlan bîk, thil ṭha tiha ṭhahnemngai, ama tâna a tihthianghlim theihna tûrin kan aiin a inpêk kha.”—TIT. 2:14.

1. Nisan ni 10, C.E. 33-a Isua’n biak in a va thlen chuan a bul vêlah eng thil nge thleng?

A HUN chu Nisan ni 10, C.E. 33, Kalhlên Kût hma ni engemaw zât lek a ni a. Jerusalema biak in bul vêla mipui pungkhâwmho pawh an phûr tlâng hle a ni. Isua a lo thlen chuan eng thil nge thleng ang? Chanchin Ṭha ziaktu pathum, Matthaia te, Marka te, leh Luka te chuan a vawihnihna atâna, englo zuartute leh leitute Isua’n a hnawh chhuah thu leh tangka thlengtuho dawhkânte leh ṭhuro zuarho ṭhutphahte a nam thlûksak thu an sawi a ni. (Mt. 21:12; Mk. 11:15; Lk. 19:45) A hma kum thuma chutiang thil a lo tih tawh aṭang khân Isua ṭhahnemngaihna chu a la ngai reng a ni.—Joh. 2:13-17.

2, 3. Isua ṭhahnemngaihna kha biak in thenfai mai chauh a ni lo tih engtin nge kan hriat theih?

2 Matthaia bu chuan chu mi ṭuma Isua ṭhahnemngaihna chuan biak in thenfai mai bâk thil dang pawh a tihtîr tih a târ lang a. Chu mi hmuna amah rawn pantu mitdelte leh kaibaite pawh a lo tidam bawk a ni. (Mt. 21:14) Luka ziak chuan Isua thiltih dang: “Ni tin Pathian biak inah chuan a zirtîr ṭhîn,” tih pawh a târ lang bawk. (Lk. 19:47; 20:1) Chuvângin, Isua ṭhahnemngaihna chu a rawngbâwlnaah a lang chiang hle a ni.

3 A hnuah, tirhkoh Paula chuan Tita hnênah, Isua inpêkzia chu “bawhchhiatna zawng zawng lak ata min tlan theihna tûr leh, chi thlan bîk, thil ṭha tiha ṭhahnemngai, ama tâna a tihthianghlim theihna tûrin kan aiin a inpêk kha,” tia ziakin a hrilhfiah a ni. (Tit. 2:14) Eng kawngtein nge tûn laiah ‘thil ṭha tiha ṭhahnem kan ngaih’ theih ang? Engtin nge Juda lalte entawn tûr ṭha siam chuan min fuih theih?

Thu Hrilh leh Zirtîrnaa Ṭhahnemngaihna

4, 5. Eng kawngtein nge Judai ram lal palite chuan thil ṭha tiha an ṭhahnemngaihna an lantîr?

4 Asa te, Johosaphata te, Hezekia te, leh Josia te khân, Judai rama milem biakna tibo tûrin hma an la ṭheuh va. Asa chuan “ram dang pathian maichâmte leh hmun sângte a thehthang bo va, lungphunte a tichim a, Aseri-te a kit a.” (2 Chro. 14:3) Jehosaphata pawhin Pathian Jehova biakna atâna a ṭhahnemngaihna avângin, “Judai ram ata hmun sângte leh Aserite a thehthang bo vek bawk.”—2 Chro. 17:6; 19:3. *

5 Jerusalema Hezekia huaihawt Kalhlên Kût urhsûn tak ni sarih an hman hnu chuan, “chuta Israel mi awm zawng zawng chuan Judai ram zawng zawng leh Benjamin ram leh Ephraim leh Manase rama mi lungphunte an tisawm a, Aserite an kit a, hmun sângte leh maichâmte an tihchim vek hma loh chuan Judai ram khuaahte an kal zêl a.” (2 Chro. 31:1) Josia chu kum riat mi lek a nihin a lal ṭan a. Bible chuan: “Kum riat a lal kum, naupang tak a la nih lai aṭang rêngin a Pu Davida Pathian a zawng ṭan a; tin, kum sâwm leh kum hnih a lal kumin Judai ram leh Jerusalem-a hmun sâng te, Aseri te, milem siam chawp te, milem chhûn chawpte a thian fai a,” a ti. (2 Chro. 34:3) Chuvângin, hêng lal palite hian thil ṭha tihah ṭhahnem an ngai vek a ni.

6. Engvângin nge kan rawngbâwlna chu Juda lal ṭhate hma lâkna nêna tehkhin theih a nih?

6 Chutiang bawkin tûn laiah, milem biakna thiltih pawh tiamin, mite chu sakhaw dik lo zirtîrna lak aṭanga fihlîm tûrin ṭanpuina hna kan thawk a ni. In tina rawng kan bâwlna chuan mi zawng zawng hmuh theihna hun remchâng min pe a. (1 Tim. 2:4) Asia mi nula pakhat chuan a nuin an ina milem tam tak hmaa sakhaw serh leh sâng thil a tih dân chu a la hre reng a. Milem zawng zawng chuan Pathian dik ai an awh thei lo tih ngaihtuahin, Pathian dik hre thei tûrin a ṭawngṭai ṭhîn a. Kawngka kik ri hria a, a va hawn chuan, Thuhretu pahnih a va hmu a, anni chuan Pathian dik hming chu Jehova a nihzia an hrilhfiah a ni. Milem chungchânga thudik a han hriat tâkah chuan a va lâwm tehrêng êm! Tûnah chuan mi dangte thlarau lama ṭanpuiin, thlawhhma rawngbâwlnaah taima taka telin, ṭhahnemngaihna fak tlâk tak chu a lantîr a ni.—Sâm 83:18; 115:4-8; 1 Joh. 5:21.

7. Jehosaphata hun laia mite zirtîr tûra ram fangtute kha engtin nge kan entawn theih ang?

7 In tina rawng kan bâwl hian, kan thawhna tûr bial chu eng anga kim changin nge kan thawh? Jehosaphata chuan, kum thum a lal kumin a mi lian pa-nga, Levi mi pakua, leh puithiam pahnih te chu a tîr chhuak a. Anni chuan khua zawng zawng fangin mite chu Pathian Jehova dân an zirtîr a ni. An rawngbâwlna chu a hlawhtling hle a, a chhehvêla awm hnamte chuan Pathian an hlau ṭan ta a. (2 Chronicles 17:9, 10 chhiar rawh.) Mite chu an ina a ni hran leh hun hrana kan tlawh chuan, chhûngkuaa mi hrang hrangte pawh kan be fuh thei ang.

8. Engtin nge kan thu hrilhna chu kan zauh theih ang?

8 Tûn laia Pathian chhiahhlawh tam tak chuan inhuam taka an inte kalsanin, Thuhretu ṭhahnemngaite mamawh lehzualna hmuna rawngbâwl tûrin an insawn a. Chutiang chuan i ti ve thei em? Kan insawn thei lo a nih pawhin, kan awmna hmuna ṭawng dang hmangte hnêna thu hrilh chu kan tum thei a. A thu hrilhna bialah hnam hrang hrang an awm avângin, kum 81 mi Ron-a chuan ṭawng 32-a mite chibai bûk dân a zir thiam tlat zu nia! Tûn hnai mai khân, Africa mi nupa tuak khat chu kawtthlêrah a tâwk a, an hnam Yoruba ṭawngin chibai a bûk a ni. Ron-a chu Africa rama a kal ngai leh ngai loh an zâwt a. A kal ngai lo tih an han hriat chuan an hman ṭawng a thiam dân chu an zâwt a ni. Chu chuan thu hrilh theihna hun ṭha tak a pe a. Magazine ṭhenkhat chu lâwm taka dawngin, an address pawh phal takin an pe a, Bible an zir theihna tûrin Ron-a chuan address chu tualchhûng kohhranah a thawn ta a ni.

9. Engvângin nge kan rawngbâwlnaah Bible aṭang ngeia chhiar a pawimawh? Entîrna pe rawh.

9 Jehosaphata thupêka ram chhûng fanga kal chhuak zirtîrtute chuan “LALPA dân bu an keng a.” Bible chu Pathian Lehkha Thu a nih avângin, keini pawhin khawvêl pumah Bible aṭanga mite zirtîr chu kan tum tlat a ni. Kan rawngbâwlnaa Bible a pawimawhzia mite’n an hriat theih nân Bible aṭang ngeia chhiarsak chu kan tum tlat a ni. In neitu pakhat chuan a pasal zêng enkawl a ngaih thu Thuhretu Linda-i chu a hrilh a. Chu nu chuan: “Eng thil nge maw ka tih a, he thil hi Pathianin ka chunga a thlentîr le,” tiin lunghnual takin a sawi a. Lida-i chuan: “Thil engemaw ka hrilh thei che ang em?” a ti a. Tichuan, Jakoba 1:13 thu chhiarsakin, “Keimahni leh kan hmangaih takte hrehawm tawrhna zawng zawngte hi Pathian hremna a ni lo a sin,” tiin a hrilh belh a ni. Chutah in neitu chuan Lida-i chu a kuah ta ngawih ngawih mai a. Linda-i chuan: “Bible thu hmangin ka thlamuan thei a. Kan Bible châng chhiar ṭhenkhat phei chu a la hriat ngai hauh lohte an ni hlawm,” tiin a sawi. Chu an inkawmna aṭang chuan Bible a zirpui theih phah ta a ni.

Ṭhahnemngai Taka Rawngbâwltu Ṭhalaite

10. Engtin nge Josia chu tûn laia Kristian ṭhalaite tâna entawn tûr ṭha a nih?

10 Josia entîrna kha ngaihtuah leh ta ila, ani chuan a naupan lai aṭangin biakna dik tân ṭan a la a, kum 20 vêl a nihin milem biak dona beihpui a thlâk tih kan hria. (2 Chronicles 34:1-3 chhiar rawh.) Tûn laia ṭhalai chhiarsên lohte pawhin an Lalram rawngbâwlnaah chutiang bawk ṭhahnemngaihna chu an lantîr a ni.

11-13. Ṭhahnemngai taka Jehova rawngbâwltu tûn laia ṭhalaite hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

11 England-a awm Hannah-i chuan kum 13 mi a nihin, an khaw bulah French ṭawng hmang group din a ni tih a hriatin school-ah French ṭawng a zir a. A pa chuan chutah chuan a inkhâwm pui ṭhîn a. Tûnah chuan kum 18 mi, Hannah-i chuan regular pioneer thawkin French ṭawngin ṭhahnemngai takin thu a hril a ni. Ṭawng dang zirin, Pathian Jehova chanchin zir tûrin mi dangte chu i ṭanpui ve thei em?

12 Rachel-i chuan Pursue Goals That Honor God tih video en chu nuam a ti hle a. Kum 1995-a Jehova rawng a bâwl ṭan laia a rilru chu sawi chhuakin: “Thutak chu ka ta ka nihtîr emaw ka lo ti ṭhîn a. Chu video ka en hnu chuan, thil pângngai mai mai tiin kum tam tak chhûng chu ka lo hmang tih ka inhre chhuak ta a ni. Thutak tân chuan theih tâwp ka chhuah a, rawngbâwlnaah leh mahnia inzirnaah rilru leh, tha leh zung ka sên a ngai a ni,” a ti. Tûnah chuan Rachel-i chuan ṭhahnemngai lehzualin Jehova rawng a bâwl tawh a ni. Chu mi avâng chuan eng thil nge a tawn? “Pathian Jehova nêna kan inlaichînna chu a thûk sawt a. Ka ṭawngṭaina chuan awmzia a nei zâwkin, mahnia inzirna pawh ka bei ngawrh lehzual a, lungâwina ka nei zual bawkin, Bible chanchinte chu ka tân a tak lehzual a ni. Chu chuan rawngbâwlna nuam min tihtîr êm êm a, chu bâkah Jehova thuin mi dang a thlamuan tih ka hmuhin lungâwina dik tak ka hmu a ni,” a ti.

13 Video dang, Young People Ask—What Will I Do With My Life? ti pawh chuan ṭhalai pakhat Luke-a rilru chu a hneh hle a. Chu video a en hnu chuan Luke-a chuan: “Ka nun ka hman dân chhût ngun tûrin min chêttîr a. Tûn hma chuan, lehkha zir sânga sum hai luh phawt a, chutah thlarau lam thiltum nei chauh tûra fuih ka ni ṭhîn. Chutianga fuihna chuan thlarau lama hmasâwn tûrin min ṭanpui lo va, min hnûk hniam zâwk a ni,” tiin a ziak a ni. Unau ṭhalaite u, Hannah-i ang bawkin school-a in thil zirte chu in rawngbâwlna tihzauh nâna in hman theih leh theih loh engvângin nge in ngaihtuah loh vang? Pathian chawimawi tak zettu thiltumte chu ṭhahnemngai taka ûmin, Rachel-i entawn tûr siam chu engvângin nge in zui loh vang? Ṭhalai tam tak tâna thang ni thei thil hlauhawm takte chu pumpelhin Luke-a entawn tûr siam chu zui ang che u.

Ṭhahnemngai Takin Vaukhânna Zâwm Rawh

14. Eng ang chibai bûkna nge Pathian Jehova’n a pawm a, engvângin nge chu chu tûn laiah a harsat?

14 Jehova mite chu an biakna Pathian pawm tlâk ni tûr chuan an thianghlim a ngai a. Isaia chuan: “Chhuak rawh u, chhuak rawh u, chuta ṭang chuan chhuak rawh u, thil bawlhhlawh rêng rêng dek suh u; [Babulon] chhûng ata kal chhuak rawh u; LALPA bungbêl kengtute u, thianghlim takin awm rawh u,” tiin a vaukhân a. (Is. 52:11) Isaia’n hêng thute a ziah hma kum tam takah, Lal ṭha Asa chuan Judai rama nungchang ṭhat lohna tibo tûrin beihpui nasa takin a lo thlâk a. (1 Lalte 15:11-13 chhiar rawh.) Chu mi hnu kum zabi engemaw zâtah, tirhkoh Paula chuan Tita hnênah Isua chu a hnung zuitute “thil ṭha tiha ṭhahnemngai, ama tâna” a tihthianghlim theihna tûrin a inpêk thu a hrilh a ni. (Tit. 2:14) Tûn lai khawvêl bawlhhlawhnaa khatah hian—a bîk takin ṭhalaite tân—nungchang thianghlimna vawn chu thil awlsam a ni lo. Entîr nân, Pathian chhiahhlawh zawng zawng apui apangte chuan TV te, film te, leh a bîk takin Internet tea târ lan mi tibawlhhlawh thei zahmawh lam thilte laka fihlîm tûrin an bei ṭheuh tûr a ni.

15. Thil ṭha lo huatna nei tûrin engin nge min ṭanpui thei?

15 Pathian vaukhânna zâwm tûra kan ṭhahnemngaihna chuan sual lam haw tûrin min ṭanpui thei a. (Sâm 97:10; Rom 12:9) Kristian pakhatin a sawi angin, “thîrhîpthei ang maia chak, a mi hîpna lak aṭanga fihlîm tûr chuan” saruak lem chu a huata kan huat a ngai a ni. Thîrhîptheiin a hîp khâwm thîrte la hrang tûr chuan, thîrhîpthei aia chak zâwk tha neih a ngai a. Chutiang bawkin, zahmawh lam thilte hmanga thlêmna do thei tûr chuan nasa taka ṭan lâk a ngai a. Mahse, zahmawh lam thilte’n min tihchhiat theihzia hriatthiamna chuan chûng thilte huatna nei tûrin min ṭanpui ang. Unaupa pakhat chuan Internet-a zahmawh lam thilte en leh chhiar a chîn ṭhin chu a thlah theih nân nasa takin ṭan a la a. A computer chu a chhûngte hmuh theiha a hûn chhuah bâkah, mahni intihthianghlim leh thil ṭha tiha ṭhahnemngaih lehzual chu a tum tlat bawk a ni. Hma lâkna dang pawh a la nei cheu. A sumdâwnnaah Internet hman a ṭûl ṭhin avângin, a bul hnaia a nupui a awm lai chauhva hman chu a rêl thlu bawk.

Nungchang Ṭha Hlutna

16, 17. Kristian ṭha nihna chuan a lo hmutute chungah nghawng eng nge a neih theih? Entîrna pe rawh.

16 Pathian Jehova rawngbâwlnaa ṭhalaite lantîr rilru put hmang chu a va ṭhain, chu chuan a lo thlîrtute rilru a va khawih tak em! (1 Petera 2:12 chhiar rawh.) Pa pakhat chu London Bethel-a lehkha chhutna khâwl siam ṭhaa a va ni lênna chuan Jehova Thuhretute a thlîr dân chu a thlâk thlengtîr thawk a ni. Tualchhûnga Thuhretu pakhatin Bible a zirpui mêk, a nupui chuan an pa rilru put hmang inthlâkthlengzia chu a lo hmu a. A hma chuan, an ina Thuhretute lo kal pawh duh lo ṭhîn kha a ni a. Mahse, Bethel-a hna a va thawh hnu chuan, ngilnei taka an lo cheibâwl avângin a rawn fak haw ta êm êm a ni. Tumahin ṭawngkam chhia an hman loh thu leh, an vai mai chuan an dawhtheiin, inrem taka an awm thu a sawi a. A rilru hnehtu ber chu, chuta rawngbâwl ṭhalaite’n hlawh pawh nei lo va, chanchin ṭha theh darh nâna an hun, tha leh zung te pea ṭhahnemngai taka hna an thawk hi a ni.

17 Chutiang bawkin, chhûngkaw châwm nâna hnathawh nei unaute pawhin an hna chu ṭhahnemngai takin an thawk a. (Kol. 3:23, 24) Chutianga an taihmâkna chu an pute chuan an ngaihlu a, anni anga mi taimate chân an duh loh avângin, hna nghet an neih phah ṭhîn a ni.

18. Engtin nge ‘thil ṭha tihah ṭhahnem kan ngaih’ theih?

18 Pathian Jehova kan rinchhanna te, a kaihhruaina kan zawmna te, leh kan inkhâwmna hmun kan enkawlna te chu Jehova in tâna ṭhahnem kan ngaihzia kan târ lanna kawng ṭhenkhat a ni a. Chu bâkah, Lalram thu hrilh leh zirtîr siamnaah theih tâwp chhuah kan duh bawk a ni. Ṭhalai kan ni emaw, tar kan ni emaw pawh ni se, kan Pathian biakna nêna inkûngkaih thila thianghlimna tehkhâwng chu kan vawn tlat chuan a hlâwkna tam tak kan têl ang a. “Thil ṭha tiha ṭhahnemngai” tute anga hriat reng kan ni bawk ang.—Tit. 2:14. (w09 6/15)

[Footnote]

^ par. 4 Asa khân Pathian Jehova biakna hmuna mi ni lovin, milem biak nâna hman bîk hmun sângte chauh a thehthang a ni thei a. A nih loh pawhin hmun sângte chu Asa lal tâwp lamah sak leh a niin, chûngte chu a fapa Jehosaphata’n a thehthang bo a ni thei bawk.—1 Lal. 15:14; 2 Chro. 15:17.

Bible hun lai leh tûn lai mite entawn tûr siam aṭangin

• thu hrilh leh zirtîrnaa i ṭhahnem ngaihna târ lan dân eng nge i zir?

• kan Kristian ṭhalaite chu “thil ṭha tiha ṭhahnemngai” tak an nih theih dân eng nge i zir?

• thil chîn ṭha lote lak aṭanga fihlîm dân eng nge i zir?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 19-naa milem]

I rawngbâwlnaah Bible i hmang em?

[Phêk 21-naa milem]

School kal laia ṭawng dang zirna chuan rawngbâwlna zauh tûrin a pui thei ang che