Kwon “Kijejeto ilo Jerbal ko Remõn”!

“[Jisõs] E ar mõke lelok E kin kij, bwe En lomoren kij jen jerawiwi otemjej, im kokwojarjar ñõn E armij ro bwe ren An, ro rej kijejeto ilo jerbal ko remõn.”​—TAITÕS 2:​14.

1. Ta eo ej walok ilo tempel eo ke Jisõs ej itok ilo Nisan 10, ilo yiõ eo 33?

 ILO Nisan 10, jejjo ran ko mokta jen ran in kwojkwoj in kijone eo, ilo yiõ eo 33, elõñ armij ro rar itok ñõn Jerusalem ñõn air kabuñ ilo tempel eo im rej kijorur ñõn ien kwojkwoj eo. Ta eo enaj walok ñe Jisõs ej itok? Dri jeje Gospel ro jilu, Matu, Mark, im Luk, rej ba bwe ien in ej alen eo kein karuo in an Jisõs kadrioijlok dri wiakake im dri wia ro jen loan tempel eo. Ej bareinwõt ukõji tebel ko an ro rej jenij mõnni ko im jikin jijõt ko an ro rej wiakake muli ko. (Mat. 21:12; Mark 11:15; Luk 19:45) Ear jab driklok kijejeto eo an Jisõs jen ien eo mokta ke ear kõmõne men in enañin jilu yiõ ko remotlok.​—Jon 2:​13-​17.

2, 3. Ewi wãwen ar jela bwe kijejeto eo an Jisõs ear jab ñõn an karreoik wõt tempel eo?

² Ilo bwebwenato eo an Matu, ej kwalok bwe kijejeto eo an Jisõs ilo ien in ear jab kamakit e ñõn an karreoik wõt tempel eo, ak ear bareinwõt kejmour ro rebilo im ro rajkub. (Mat. 21:14) Im Luk ej kwalok kin jerbal ko jet Jisõs ear kõmõni. “[Jisõs] ej katakin ran otemjej iloan tempel.” (Luk 19:47; 20:⁠1) Inem kijejeto eo an Jisõs ear lukkun alikar ilo jerbal in kwalok nan eo an.

³ Tokelik, dri jilik Paul ear jejelok ñõn  Taitõs im kemelele bwe Jisõs “E ar mõke lelok E kin kij, bwe En lomoren kij jen jerawiwi otemjej, im kokwojarjar ñõn E armij ro bwe ren An, ro rej kijejeto ilo jerbal ko remõn.” (Tait. 2:​14) Ilo wãwen it ko jemaroñ “kijejeto ilo jerbal ko remõn” ranin? Im ewi wãwen joñok ko an kiñ ro remõn ilo Juda remaroñ rejañ kij?

Kijejeto ñõn Kwalok Nan im Katakin

4, 5. Ilo wãwen it ko kiñ ro emen ilo Juda rar kijejeto kin jerbal ko remõn?

⁴ Esa, Jihoshapat, Hezekaia, im Josaia rar aolep kõmõn karõk ko ñõn jolok kabuñ ñõn ekjõp jen ailiñ in Juda. Esa ear “jolok aoleben lokatok ko an anij ko an ri ailiñ ko, im bareinwõt jikin kabuñ ko an ro ri pagan, ear juoki jor drekã ko air rekkwojarjar im ear kokkure annañ ko annañin anij kõrã eo etan Asherah.” (2 Kron. 14:⁠3, UBS) Kijejeto eo an Jihoshapat kin kabuñ ñõn Jeova ear kaberan e ñõn “kokkure aoleben jikin kabuñ ko an ri pagan ro, im ear bareinwõt kokkure annañ ko annañin Asherah, anij kõrã eo, ilo enen Judah.”​—2 Kron. 17:⁠6, UBS; 19:⁠3. *

⁵ Elikin ran ko jiljilimjuõn in kwojkwoj in kijone eo Hezekaia ear karõke ilo Jerusalem, “dri Israel otemjej rar ber ijo, rej ilok ñõn jikin kwelok ko in Juda, im ruprupi jur ko, im juokwe Ashira ko, im ruplõllok jikin ko re utiej im lokatok ko i aolepen Juda im Benjamin, ilo Ipreim bareinwõt im Menassa, mae ien emwij air kokkure aolepeir.” (2 Kron. 31:1) Josaia ear erom kiñ ke ear drualitõk yiõ ridtõn. Baibel eo ej ba: “Ilo yiõ eo ken ka drualitõk an kiñ, ke emõn drer, e ar jino in kabukot Anij an Devid jemen; im ilo yiõ eo ken ka joñoul ruo e ar jino in karreolok Juda im Jerusalem jen jikin ko re utiej, im Ashira ko, im men in e ko jekjek, im men in e ko unlok.” (2 Kron. 34:3) Alikar bwe aolep kiñ ro emen ilo Juda rar kijejeto kin jerbal ko remõn.

6. Etke jerbal in kwalok nan eo ar emaroñ einlok wõt jerbal ko an kiñ ro retiljek ilo Juda?

⁶ Ranin, jej bõk kwonad ilo juõn jerbal einlok wõt in ñõn jibõñ armij ro bwe ren anemkwoj jen katak ko rewan an kabuñ ko, ekoba mõnit eo ñõn kabuñ ñõn ekjõp. Jerbal in kwalok nan eo ar jen im ñõn im ej kamaroñ kij ñõn iion armij ro otemjej. (1 Tim. 2:4) Juõn jiroñ in Asia ej kememej bwe ekkã an kar jinen kõmõni jet mõntin kabuñ ko iman ekjõp ko ilo mweo imweir. Ilo an lemnok im kile bwe ejjab aolep ekjõp ko remaroñ jutõk kin Anij eo emol, jiroñ eo ekkã an kar jar bwe en jela wõn Anij eo emol. Ke ear kebellok kejem eo ke rej kalõllõl, ear iion ruo Dri Kennan ro an Jeova me rar pojõk in jibõñ e ñõn jela etan Anij eo emol, Jeova. Ear lukkun mõnõnõ bwe ear katak mol eo kin ekjõp ko! Kiõ ej kwalok an kijejeto ikijen an niknik in kwalok nan im katakin ro jet kin Jeova im ankil an.​—Sam 83:18; 115:​4-8; 1 Jon 5:⁠21.

7. Ta eo jemaroñ kõmõne ñõn anõk dri katakin ro rar ilok ilujen eneo ilo ran ko an Jihoshapat?

⁷ Ñe jej kwalok nan jen im ñõn im, elukkun ke let ar kwalok nan ilo jikin eo jej jerbal ie? Ekaitoktoklimo bwe ilo yiõ eo kein kajilu in an kiñ, Jihoshapat ear jilkinlok lailim iroij, druatimjuõn dri Livai, im ruo pris bwe ren itoitak ilo aolepen jikin kwelok ko im katakin armij kin kien ko an Jeova. (2 Kron. 17:7-9) Im joñõn air kar lo tõbrõk ilo jerbal eo air, armij ro ilo ailiñ ko ibelakiir rar jino air mijõk Jeova. (Riit 2 Kronikel 17:​10.) Ilo ar lolok armij ro ilo ien ko im ran ko reoktõk jen dron, jenaj maroñ konono iben elõñ ro uan juõn baamle.

8. Ewi wãwen jemaroñ kalaplok ar jerbal in kwalok nan?

⁸ Elõñ dri korijer ro an Jeova ranin rej mõnõnõ in emmakit jen moko imweir ñõn jerbal ilo jikin ko elaplok air aikwij dri kwalok ro ie. Kwomaroñ ke kõmõn eindrein? Jet iar me jejjab maroñ emmakit ñõn bar juõn jikin, jemaroñ  kwalok nan ñõn armij ro ilo jikin eo jej ber ie im rej konono bar juõn kajin. Kinke ekkã an Ron, eo ej 81 an yiõ, iion armij ro jen elõñ aliñ ko ilo jikin ko kar karõk bwe en jerbal ie, ear katak ñõn kwalok nan in yokyokwe ko ilo 32 kajin ko! Ilo ien ko rej kab motlok, ear iion ruo dri belele jen Africa iturin ial eo im ear yokyokwe irro ilo kajin eo airro, Yoruba. Rar kajitõk iben Ron elañe ear ber ilo Africa. Ke ear uak im ba ijañin, rar kajitõk iben kin ewi wãwen ear jela kajin eo air. Men in ear kebellok juõn ial ñõn an maroñ kwalok nan ñõn ir. Rar mõnõnõ in bõk jet buk ko im lelok address in mweo imweir, me Ron ear leloke ñõn congregation eo ilo bukwon eo air bwe dri belele ro ren maroñ jino katak Baibel eo.

9. Etke eaurõk bwe jen riit eon ko jen Baibel eo ñe jej kwalok nan? Kwalok juõn wanjoñok.

⁹ Dri katakin ro me Jihoshapat ear jilkinlok ir ñõn ilujen eneo ear or “buk in kien Jeova” ibeir. Jej kate kij ñõn katakin armij ro ibelakin lõl kin Baibel eo, kinke ej Nan eo an Anij. Ñe jej kwalok nan jemaroñ kwalok aurõkin Baibel eo ikijen ar kõtlok bwe armij eo en lo jeje ko ñe jej riit jen Baibel eo. Juõn dri mweo ear kemeleleik juõn ian Dri Kennan ro an Jeova etan Linda bwe ejjab maroñ konono iben kinke leo belen ej aikwiji kin an mij rãjetin enbwinin. Ilo buromõj ear ba: “Ijaje ta eo iar kõmõne bwe Anij en kõtlok bwe men in en walok ñõn iõ.” Linda ear uak im ba: “Imaroñ ke kwalok ñõn yuk juõn men?” Inem ear riiti nan ko ilo Jemes 1:​13 im wõnmanlok im ba: “Aolep iñtan ko kij im ro rejitenburu iber jej iioni ilo mour rejjab itok jen Anij.” Elikin an Linda ba nan kein, kõra eo ear kamolol e ilo an atbokwõje. Linda ear ba: “Iar maroñ kainemõn e ilo aõ kajerbal Baibel eo. Jet ien eon ko jej riiti rej eon ko me dri mweo ejañin kar roñ kaki.” Bwebwenato in ear tellok e ñõn an katak Baibel iben kõra eo wik otemjej.

Jodrikdrik ro Rej Jerbal ilo Kijejeto

10. Ewi wãwen Josaia ear juõn joñok emõn ñõn Kristian jodrikdrik ro ilo ran kein?

¹⁰ Ñe jej bar lale joñok eo an Josaia, jej lo bwe ear bukot kabuñ eo emol ke ear juõn jodrikdrik im emaroñ kar 20 yiõ ridtõn ke ear jino juõn jibarbar elap ñõn jolok kabuñ ñõn ekjõp. (Riit 2 Kronikel 34:​1-3.) Elõñ jodrikdrik ro ilo ran kein rej kwalok ejja kijejeto in wõt ilo air jerbal in kwalok nan.

11-13. Ta men ko jemaroñ katak jen jodrikdrik ro ilo ran kein me rej kijejeto ilo air korijer ñõn Jeova?

¹¹ Hannah eo ej 13 an yiõ im ej jokwe ilo England, ear katak kajin French ilo jikuul ke ear roñ bwe kar kajutõk juõn kumi in Dri Kennan ro an Jeova im rej konono kajin French ilo juõn bukwon ebak. Jemen ear ba bwe ej mõnõnõ in etal iben ñe enaj ber ilo ien kwelok ko. Kiõ 18 an Hannah yiõ im ej kijejeto in kwalok nan ilo kajin French einwõt juõn regular pioneer. Kwomaroñ ke bareinwõt katak bar juõn kajin im jibõñ ro jet ñõn katak kin Jeova?

 ¹² Rachel ear lukkun mõnõnõ in aluiji pija eo etan Jibarek Mejenkajik ko Rej Nebar Jeova (ejelok ilo kajin Majõl). Ear kwalok kin lemnok eo an kar mokta ke ear jino an jerbal ñõn Jeova ilo 1995: “Iar lemnok bwe mol eo ear ber ilo buruõ.” Inem ej wõnmanlok wõt im ba: “Elikin aõ kar aluiji drama eo, ij kab kile bwe iomin elõñ yiõ ko iar baj kõmõni wõt men ko me rej menin aikwij einwõt kwelok im kwalok nan. Ij aikwij jutõk bin kin mol eo im kakõmõnmõnlok aõ kwalok nan im katak iba mõke.” Kiõ Rachel ej lo bwe elaplok an kijejeto ilo an jerbal ñõn Jeova. Ta tokjen eo ear bõk jen men in? “Kõtan eo aõ iben Jeova ekajurlok. Ij kile bwe jar ko aõ emulõllok meleleir, elaplok an kajuburuõ im mulõllok aõ katak iba mõke, im bwebwenato ko jen Baibel eo elaplok air mol ñõn iõ. Kin men in, elaplok aõ lo mõnõnõ ilo jerbal in kwalok nan im juburuõ ñe ij lo an nan ko an Jeova kainemõn ro jet.”

¹³ Luke ej juõn jodrikdrik me ear bõk kõkãtõk jen bar juõn pija etan Jodrikdrik ro Rej Kajitõk—Ta eo Inaj Kõmõne kin Mour eo Aõ? (ejelok ilo kajin Majõl) Elikin an kar Luke aluiji pija in, ear je: “Pija eo ear kamakit iõ bwe in bar lemnok kin ta eo ij aikwij kõmõne kin mour eo aõ?” Ear wõnmanlok im ba: “Ilo ien ko remotlok, iar iion ijjibed ñõn jibarek mokta jikuul ko reutiej ñõn bõk juõn jerbal elap wõnan, inem tokelik lemnok kin mejenkajik ko aõ ilo jitõb. Kain ijjibed rot in ejjab karuaklok yuk ñõn Jeova; ak enaj kamõjnoik tõmak eo am.” Kom Kristian jodrikdrik ro, etke komij jab lale elañe kom maroñ kajerbal men ko kom ear katak kaki ilo jikuul ñõn kalaplok am jerbal in kwalok nan, einwõt kar Hannah? Im etke komij jab anõk joñok eo emõn an Rachel, ilo ami kijejeto in jibarek mejenkajik ko me rej nebar Anij? Komin lor joñok eo an Luke, ikijen ami bõprae men ko rekauwatata me rar juõn aujir ñõn elõñ jodrikdrik ro.

Kwon Kijejeto in Bokake Nan in Kakkõl Ko

14. Wãwen kabuñ it eo Jeova ej buñburuen kake, im etke ebin ñõn ar drebij wõt men in ranin?

¹⁴ Anij enaj buñburuen kin wãwen kabuñ eo an armij ro an elañe rej drebij wõt air erreo. Aiseia ej kakkõl: “Komin ilok, komin ilok, komin drioijlok jen ijo, komin jab uñire jabrewõt men etton; komin drioijlok jen [Babilõn]; komin mõke karreoik kom, komeo rej inek jãbi ko an Jeova.” (Ais. 52:11) Elõñ yiõ ko moktalok jen an kar Aiseia je nan kein, Kiñ eo emõn, Esa, ear kijejeto in bõk kwonan ilo juõn jerbal ñõn jolok mour in lũñ jen ailiñ in Juda. (Riit 1 Kiñ Ro 15:​11-​13.) Im elõñ buki yiõ ko tokelik, dri jilik Paul ear jiroñ Taitõs bwe Jisõs ear lelok mour eo an ñõn karreoik dri kalor ro an bwe ren ‘armij ro An, ro rej kijejeto ilo jerbal ko remõn.’ (Tait. 2:​14) Ilo jukjuk im ber in ranin me eobrõk kin mõnit ko retton, elukkun bin ñõn kejbãrok ar mour erreo, elaptata ñõn jodrikdrik ro. Ñõn wanjoñok, aolep dri korijer ro an Anij, ro redrik im ridto jimor, rej aikwij kate ir bwe pija in kelwan ko me rej walok ilo magazine im buk ko, ilo TV, im elaptata ilo Internet, ren jab kokkure lemnok ko air.

15. Ta eo emaroñ jibõñ kij ñõn kitõtõkake men ko renana?

¹⁵ Ar kijejeto in bokake nan in kakkõl ko an Anij emaroñ jibõñ kij ñõn ar kitõtõik men ko renana. (Sam 97:10; Rom. 12:9) Jej aikwij kitõtõkake pija in kelwan ko ñõn ar maroñ  “anemkwoj jen kilan eo an ekajur me ej einwõt juõn jitũũl,” juõn Kristian ear ba. Bwe jen maroñ kejibil jitũũl ko ruo jen dron, kajur eo jej aikwiji ej aikwij laplok jen kajur eo an jitũũl kein ruo me ej kõmõn bwe ren edrep wõt iben dron. Eindreinlok wõt, jej aikwij lukkun kate kij ñõn jumae menin kabo eo kin pija in kelwan ko. Elañe jej melele kin wãwen eo pija in kelwan ko remaroñ kokkure kij, men in enaj jibõñ kij ñõn kitõtõiki. Juõn jeer im jãter man ear kanuij kate ñõn jolok mõnit eo an ñõn aluije pija in kelwan ko ilo Internet. Ear likit computer eo an ilo jikin eo aolepen baamle eo an remaroñ loe. Bareinwõt ear beek ilo buruen ñõn karreoik e mõke im ñõn kijejeto kin jerbal ko remõn. Kinke ear aikwij kajerbal Internet eo kin jerbal eo an, buñten ne eo juõn ear kõmõne kar bwe en kajerbale ilo ien ko wõt lio belen ej ber iturin.

Aurõkin Mwil Emõn

16, 17. Ewi wãwen ar kwalok mwilin Kristian emaroñ jelet ro rej kalimjek kij? Kwalok juõn wanjoñok.

¹⁶ Likao im jiroñ ro me rej korijer ñõn Jeova rej kwalok juõn jitõb elukkun emõn, im men in elap an kabwilõñ ro rej kalimjek ir! (Riit 1 Piter 2:​12.) Elikin an kar juõn armij jolok aolepen ran eo ñõn kõmõne kein print ko ilo Bethel eo ilo London, ear oktõk lemnok eo an kin Dri Kennan ro an Jeova. Lio iben, me ear katak Baibel eo iben juõn ian Dri Kennan ro an Jeova, ear kile an oktõk lemnok eo an leo belen. Mokta ekin drike an Dri Kennan ro an Jeova itok ñõn mweo imõn. Ak ke ear jeblaktok elikin an kar jerbal ilo Bethel, ear lukkun nebar ir kin wãwen air kar jerbal iben ilo joij. Ear ba bwe ear ejelok juõn ear kanejnej. Aolep rar kwalok meanwõr, im ear or juõn mejatoto in ainemõn ijo. Ear lukkun bwilõñ kin an likao im jiroñ ro jerbal ilo kijejeto meñe ejelok wõnan air jerbal, im rej mõnõnõ in kajerbal ien im kajur eo air ñõn jibõñ kajededlok nuuj eo emõn.

¹⁷ Eindreinlok wõt, ro jeer im jãter rej jet dri jerbal ro remõn ilo jikin jerbal ko air ñe rej jerbal ñõn kabwe aikwij ko an baamle eo air. (Kol. 3:​23, 24) Ekkã an men in kõmõn bwe ren maroñ berwõt ilo jerbal eo air, kinke booj ro air rej kaurõk ir kin air niknik im rejjab kõnan bwe en joko air jerbal ibeir.

18. Ewi wãwen jemaroñ “kijejeto ilo jerbal ko remõn”?

¹⁸ Ilo ar liki Jeova, bokake nan in tel ko an, im ar kejbãrok jikin kwelok ko ar, men kein rej jet ian wãwen ko jej kwalok ar kijejeto kin mweo imõn Jeova. Bareinwõt, jekõnan bõk kwonad joñõn wõt ar maroñ ilo jerbal in kwalok nan im kõmõn dri kalor ro. Meñe jej drik ak ridto, ilo ar kate wõt kij ñõn lor kien ko kin mour erreo me rej ekkeijaklok ñõn kabuñ eo ar, jenaj bõk elap jerammõn ko. Im jenaj wõnmanlok einwõt armij ro me rej “kijejeto ilo jerbal ko remõn.”​—Tait. 2:⁠14.

[Kamelele ko itulal]

Ta eo kwar katak jen wanjoñok ko ilo Baibel im ilo ran kein kin

• wãwen eo kwomaroñ kwalok am kijejeto ilo jerbal in kwalok nan im katakin?

• wãwen eo Kristian jodrikdrik ro remaroñ “kijejeto ilo jerbal ko remõn”?

• wãwen eo kwomaroñ anemkwoj jen mõnit ko retton?

[Kajitõk ko ñan katak]

[Pija eo ilo peij 13]

Kwoj ke keini am kajerbal Baibel eo ñe kwoj kwalok nan?

[Pija eo ilo peij 15]

Katak bar juõn kajin ilo jikuul emaroñ jibõñ yuk ñõn kalaplok am jerbal in kwalok nan