Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kia “Maroiroi i te Au Angaanga Memeitaki”!

Kia “Maroiroi i te Au Angaanga Memeitaki”!

Kia “Maroiroi i te Au Angaanga Memeitaki”!

“Oronga [a Iesu] iaia uaorai no tatou, kia ora tatou iaia i te au tuatua kikino ravarai, e kia tamā aia ia tatou ei tangata tikai nona uaorai, e te maroiroi i te au angaanga memeitaki ra.”​—TITO 2:14.

1. Eaa tei tupu i roto i te paepae o te iero i te taenga atu a Iesu i te ra 10 o Nisana, mataiti 33 T.N.?

KO NISANA teia, ra 10, mataiti 33 T.N., nga ra ua i mua ake i te akamaara anga i te Pasa. E maata ua atu te aronga akamori i roto i te iero i Ierusalema e tapapa rekareka atura i te akamaaraanga o te Pasa. Eaa ra te ka tupu me tae mai a Iesu? Kua akapapu pouroa mai te aronga tata Evangeria e toru​—ko Mataio, ko Mareko, e Luka​—e ko te rua taime teia i tuaru ei a Iesu i te aronga okooko ki vao i te paepae o te iero. Kua tatipoki aia i te au kaingakai a te aronga oko moni e te au nooanga o te aronga e oko ra i te kukupa. (Mata. 21:12; Mare. 11:15; Luka 19:45) Mei te taime mua mai i rave ei aia i taua mea ra e toru mataiti i muao, kare rai tona maroiroi i iti mai.​—Ioa. 2:13-17.

2, 3. Akapeea tatou i kite ei e kare to Iesu maroiroi i akakotinga uaia ki te tama anga i te iero?

2 Te akaari maira te papaanga a Mataio e ko to Iesu maroiroi i taua atianga ra, kare te reira i akakotinga uaia ki te tama anga i te iero. Kua akaora katoa aia i te matapo e te pirikoki tei aere mai kiaia i reira. (Mata. 21:14) Te taiku maira te rekoti a Luka i tetai atu au angaanga ta Iesu i rave. “E apii [ana a Iesu] i roto i te iero i te au rā.” (Luka 19:47; 20:1) No reira kua kitea pu uaia to Iesu maroiroi i roto i tana angaanga orometua.

3 I muri mai, kua tata te apotetoro ko Paulo kia Tito i te akamarama atu e kua “oronga [a Iesu] iaia uaorai no tatou, kia ora tatou iaia i te au tuatua kikino ravarai, e kia tamā aia ia tatou ei tangata tikai nona uaorai, e te maroiroi i te au angaanga memeitaki ra.” (Tito 2:14) I teia tuatau na roto i teea au mataara e rauka ai ia tatou “te maroiroi i te au angaanga memeitaki”? E ka akapeea te au akaraanga a te au ariki meitaki e toko a o Iuda, i te akamaroiroi anga ia tatou?

Maroiroi no te Angaanga Tutu Anga e te Apii Anga

4, 5. Na roto i teea au mataara i rave maroiroi ei te au ariki ngati Iuda toko a i te au angaanga memeitaki?

4 Kua parani pouroa a Asa, a Iehosaphata, a Hezekia, e Iosia kia takore takiri i te akamori itoro i roto ia Iuda. Kua “apai ke atura [a Asa] i te au atarau no te au atua ke ra, e te au ngai teitei, e kua vavaʼi i te au tiki, e kua tipu i te au Asetoreta.” (2 Para. 14:3) Kua riro to Iehosaphata maroiroi no te akamorianga a Iehova, ei akakeu iaia kia ‘apai ke i te au ngai teitei e te au Asetoreta i Iuda.’​—2 Para. 17:6; 19:3. *

5 Aru mai i te akamaaraanga o te Pasa ta Hezekia i akanoonoo i Ierusalema no e itu ra, “kua aere iora Iseraela katoa i tae mai i reira ki te au oire i Iuda, e kua vavaʼi i te au tiki, e kua tipu i te au Asetoreta, e kua uri i te au ngai teitei ki raro, e te au atarau i Iuda ravarai e Beniamina ra, e Epheraima katoa oki e Manase, e pou rava akera ia ratou.” (2 Para. 31:1) E varu rai ona mataiti i riro mai ei te tamaiti ko Iosia, ei ariki. Te karanga ra te au Tuatua Tapu e: “Tae akera oki ki te mataiti varu o tona ra au, i te vai ou anga aia ra, kua akamata aia i te kimi i te Atua o tona tupuna o Davida: e tae akera ki te mataiti okotai ngauru ma rua, kua akamata atura aia i te tamā ia Iuda, e ia Ierusalema, i te au ngai teitei, e te au Asetoreta, e te au idolo akatikitikiia, e te au idolo akatoia ra.” (2 Para. 34:3) No reira, kua rave maroiroi pouroa taua ariki toko a ra i te au angaanga memeitaki.

6. Eaa ka tau ei kia akaaiteia ta tatou angaanga orometua ki te au kamupeini o te au ariki akarongo mou o Iuda?

6 I teia tuatau, te piri katoa nei tatou ki roto i tetai angaanga mei te reira i te tauturu i te tangata kia akamatara mai mei te au apiianga pikikaa a te akonoanga, tei kapiti mai i te au peu akamori itoro. Te riro nei ta tatou angaanga orometua mei tera are ki tera are ei tauturu ia tatou kia aravei i te au tu tangata ravarai. (1 Timo. 2:4) Te maara ra i tetai tamaine mapu ua mei Asia mai e, e rave ua ana tona mama i te au peu matauia i mua i te au itoro tukeke i roto i to ratou kainga. I te akamanako anga e kare te au itoro pouroa e akatutu mai ana i te Atua mou, e pure putuputu ua ana taua tamaine ra kia kite aia e koai tikai te Atua mou. I te akatuera anga i tona ngutupa e topapaia maira, kua aro atu aia e rua nga Kite tei inangaro i te tauturu mai iaia kia kite i te ingoa o te Atua mou, ko Iehova. Kare e aiteia tona rekareka i te kite anga i te tikaanga tikai no runga i te au itoro! Teianei te akaari nei aia i tona maroiroi na te piri mari ua anga ki roto i te angaanga orometua, i te tauturu i etai ke kia kite ia Iehova.​—Sala. 83:18; 115:4-8; 1 Ioa. 5:21.

7. Eaa te ka rauka ia tatou kia rave i te aru anga i te au puapii tei aere na roto i te enua i te tuatau o Iehosaphata?

7 Me piri tatou ki roto i te angaanga orometua i tera are e i tera are, e akapapu ana ainei tatou e kia rave meitakiia te angaanga i roto i te ngai i tukuia mai kia akono tatou? Te mea umere, i te toru o te mataiti i tona tutara anga, kua poroki katoa atu a Iehosaphata e rima aronga mamaata, e iva ngati Levi, e nga taunga e rua. Kua tuku aia ia ratou kia aere na roto i te au oire katoatoa, kia apii i te iti tangata i te ture a Iehova. I te mea e kua rave meitaki tikai ratou i ta ratou angaanga, kua akamata iora te tangata i te pa enua e pini ua ake, i te mataku ia Iehova. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 17:9, 10.) Na te atoro anga i te au ngutuare i te au taime ke ke, i te au ra tuketuke, penei e maata te au tangata o te ngutuare ka rauka ia tatou kia tuatua atu.

8. Ka akapeea ra tatou i te akamaata atu anga i ta tatou akakitekiteanga?

8 E manganui ua atu te au tavini o te Atua i teia tuatau tei akaruke puareinga ua i to ratou ngutuare, e kua neke atu kia rauka i te tavini i te ngai e anoano maataia ra tetai Au Kite maroiroi. Ka rauka ainei ia koe i te rave i te reira? Tetai pae ia tatou kare e rauka i te neke, penei ka tauta ratou i te akakitekite atu ki te tangata e noo ra i to tatou ngai, inara e tuatua ana i te reo ke. No te mea e e tuketuke te au tu tangata e aravei ana aia i roto i te ngai e tutu aere ana aia, kua tamou a Ron, e 81 ona mataiti, e 32 reo ke ke no te akaaravei anga! Kare i roa akenei kua aravei aia i tetai nga tokorua no Aperika mai i runga i te mataara e kua akaaravei atu ia raua i roto i to raua reo enua, te reo Ioruba. Kua ui raua kia Ron me i aere ana aia ki Aperika. I tona pau atu anga e kare, kua ui mai raua kiaia e i akapeea ake aia i kite ei i to raua reo. Kua riro teia ei atianga nona kia rave i tetai akakiteanga meitaki. Kua ariki vave ua mai raua i tetai au makatini e kua oronga rekareka ua mai i te ingoa o te ngai e noo ra raua, e kua oronga atu aia i te reira ki te putuputuanga o taua ngai ra, kia rauka i te rave i tetai apii Pipiria na taua nga tokorua ra.

9. Eaa i puapinga ai te tatau i te Pipiria i roto i ta tatou angaanga orometua? Oronga mai i tetai akaraanga.

9 Ko te au puapii ta Iehosaphata i akaue kia aere na roto i te enua, kua apai ratou i te “buka ture a Iehova.” I te ao katoa nei e tauta pakari ana tatou i te apii i te tangata mei roto atu i te Pipiria, no te mea e Tuatua te reira na te Atua. Ka akaari tatou e e mea puapinga tikai te Pipiria, i roto i ta tatou angaanga orometua, na te tauta pakari anga kia tatau tika atu i te reira kia kite mai ratou. Kua akamarama mai tetai pu ngutuare kia Linda, tetai Kite e, kua rokoia tana tane e te maki akangoru, e te inangaroia maira aia. Kua akakite mai te pu ngutuare ma te taitaia e: “Kare au i kite e eaa taku i rave i akatika ai te Atua kia tupu teia kiaku.” Kua pau atu a Linda e: “Kare e tika ia koe kia akakite ua atu ana au i tetai mea ei akapumaana ia koe?” I reira kua tatau atu aia i te au tuatua i roto ia Iakobo 1:13 e kua karanga atu e: “Pouroa te turanga kino e kite nei tatou e to tatou au akaperepere, kare te reira i te utunga no ko mai i te Atua.” I reira, kua takave mai te pu ngutuare ia Linda. Kua akakite a Linda e: “Kua rauka iaku i te taangaanga i te Pipiria ei akapumaana iaia. I tetai au taime kare rava te pu ngutuare i akarongo ana i te au irava e tatau atura tatou mei roto i te Pipiria.” I roto i taua pukapukaanga ra kua akamataia tetai apii Pipiria ki taua vaine ra.

Au Mapu e Tavini ra ma te Maroiroi

10. I akapeea a Iosia i riro ei, ei akaraanga meitaki no te au mapu Kerititiano i teia tuatau?

10 Me oki tatou ki te akaraanga o Iosia, ka kite tatou e kua aruaru tikai aia i te akamorianga mou i tona mapuanga, e mei te 20 rai ona mataiti i akamata ai aia i tetai kamupeini maata i te takore i te akamori itoro. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 34:1-3.) E manganui ua atu te au mapu i teia tuatau e akatutu maira i taua tu maroiroi ra i roto i ta ratou angaanga no te Patireia.

11-13. Eaa te au apiianga ta tatou ka mou mai mei te au mapu tei tavini ia Iehova ma te maroiroi i teia tuatau?

11 Ko Hannah, e noo ana aia i Peritane, e 13 ona mataiti e te apii ra i te reo Varani i te apii, i tona akarongo anga e e pupu tuatua reo Varani tetai i akatupuia i roto i tetai oire vaitata ua mai. Kua akatika tona papa i te aru iaia ki te au uipaanga i reira. E painia tamou aia i teianei, e 18 ona mataiti e te akakitekite maroiroi aere nei a Hannah i roto i te reo Varani. Ka rauka katoa ainei ia koe kia apii i tetai reo ke e kia tauturu i te tangata kia kite no runga ia Iehova?

12 Ko Rachel, kua mataora tikai aia i te akara anga i te vitio Pursue Goals That Honor God. I te tuatua anga no runga i tona manako i te akamata anga aia i te tavini ia Iehova i te mataiti 1995, kua karanga aia e: “Kua manako tikai au e te meitaki ua ra au i roto i te tuatua mou.” I reira kua karanga katoa aia e: “I muri ake i te akarakara anga i taua nuku ra, kua kite au i reira e ko te au apiianga tumu ua rai taku i aru mai ana no taua au mataiti ra. Ka anoanoia au kia angaanga pakari i roto i te tuatua mou, e kia akamanako meitaki ma te tauta pakari i roto i taku tavinianga e taku uaorai apii.” Kua kite a Rachel i teianei e e maata atu tona maroiroi i te tavini anga ia Iehova. Eaa tana i kite mai no te reira? “Kua matutu rava atu toku pirianga kia Iehova. Maata rava atu toku ngakau tae i taku au pure, maata rava atu toku mataora e toku mareka i taku apii, e kua riro te au papaanga o te Pipiria ei mea tika tikai kiaku. Tei tupu mai, e maata tikai toku rekareka e te tu merengo mou i roto i te angaanga orometua, iaku e kite ra i te akapumaanaanga e rauka ra i etai ke mei te au tuatua a Iehova.”

13 Ko Luke, tetai mapu tei akamaroiroiia e tetai vitio nuku ke mai koia oki, Young People Ask​—What Will I Do With My Life? I muri ake i te akarakara anga i teia vitio, kua tata a Luke e: “Kua akakeuia au kia akamanako meitaki no runga i toku oraanga.” Kua akatika aia e: “I te tuatau i topa, kua maroia au kia na mua i te aruaru i tetai turanga meitaki i te pae moni na roto i te apii teitei, e i muringa ake ka akono atu ei i te au akakoroanga e piri atura ki taku akamorianga. Kare taua tu taomianga ra e akameitaki atu i toku turanga pae vaerua; mari ra ka akaapikepike rava atu te reira iaku.” No reira e te au mapu tane e te au tuaine, kore ei kotou e akara e me ka rauka ia kotou i te taangaanga i ta kotou i kite i te apii, kia akamaata atu i ta kotou angaanga orometua mei a Hannah rai? Kore ei kotou e aru i te akaraanga a Rachel na roto i te aruaru maroiroi anga i te au akakoroanga e akangateitei tikai ra i te Atua? E aru i te akaraanga a Luke kia rauka i te kopae i te au kino tei riro ei ereere no te au mapu e manganui.

Akarongo Maroiroi ki te Au Akamatakiteanga

14. Eaa ra te tu akamorianga ta Iehova ka ariki mai, e eaa i riro ei te akono mari anga i teia, ei akaaoanga ngata tikai i teia tuatau?

14 No ta ratou akamorianga kia arikiia mai ka anoanoia te iti tangata o Iehova kia vai ma ua. Te akakite maira a Isaia e: “Ka aere kotou, ka aere kotou, ka aere kotou ki vao; auraka e arapaki ua atu i tetai mea viivii ra; e aere kotou ki vao mei rotopu mai iaia [Babulonia] ra; kia mā kotou, e tei apai i te au āriki a Iehova ra.” (Isa. 52:11) I te au mataiti e manganui i mua ake i to Isaia tata anga i taua au tuatua ra, kua aruaru maroiroi tikai te Ariki ko Asa i te rave i tetai kamupeini kia takore takiri i te au peu totoma e te akamori itoro i roto ia Iuda. (E tatau ia 1 Ariki 15:11-13.) E i te au anere mataiti i muri mai, kua akakite te apotetoro ko Paulo kia Tito e, kua oronga a Iesu iaia uaorai ei tama i tana au pipi kia riro ratou “ei tangata tikai nona uaorai, e te maroiroi i te au angaanga memeitaki.” (Tito 2:14) I roto i te taiate o teia tuatau e akaaoanga ngata​—no te au mapu tikai​—kia vai viivii kore ua. Ei akatauanga, ka anoano pouroaia te au tavini o te Atua, mei te au mapu ki te aronga pakari, kia tauta pakari eiaa kia takinoia e te au ravenga viivii o te ainga e akaariariia ana i runga i te au papa mamaata no te akakitekiteanga, ki runga i te tivi, e i runga tikai i te Internet.

15. Eaa te ka tauturu ia tatou kia akatupu i te tu rikarika no te au mea kino?

15 Ka riro to tatou maroiroi i te aru anga i te au akamatakiteanga a te Atua, ei tauturu ia tatou kia akatupu i te makitakita no te au mea kino. (Sala. 97:10; Roma 12:9) Ka anoanoia tatou kia akaviivii i te au ravenga viivii o te ainga kia rauka ia tatou i te “akaatea takiri mai mei tana akakeuanga ririnui,” mei ta tetai Kerititiano rai i akakite. E rauka ai i te akatakake i te au potonga auri taimana, ka anoanoia tetai apinga ririnui rava atu ei akamatara mai i te reira. Ka anoano katoaia rai te tautaanga pakari kia patoi atu i te timataanga o te ravenga viivii o te ainga. Inara, na te marama anga i te kino maata ta te ravenga viivii o te ainga ka rave kia tatou, e tauturu ia tatou kia vinivini i te reira. Tetai taeake kua tauta pakari aia i te takore i tana au peu matau i te akarakara i te au ravenga viivii o te ainga i runga i te Internet. Kua neke aia i tana komupiuta ki tetai ngai ka kite katoatoa mai te ngutuare tangata. Kapiti atu ki te reira, kua akakoro ngaueue kore tikai aia kia tama iaia uaorai e kia rave maroiroi i te au angaanga memeitaki. Kua apai katoa aia i tetai takainga ke akaou mai. No te mea e e rave ana aia i tana au pitiniti i runga i te Internet, kua akapapu meitaki tikai aia e ka rave aia i te reira mei te mea ua e tei te pae tana vaine iaia.

Te Puapinga o te Tu Meitaki

16, 17. Eaa ra te tu ta to tatou tu meitaki ka akatupu ki te aronga e akara maira ia tatou? Oronga mai i tetai akaraanga.

16 E tu manea tikai te vai nei i rotopu i te au mapu tane e te au mapu vaine i roto i ta Iehova angaanga, e te riro nei teia ei umere anga no te aronga e akara maira! (E tatau ia 1 Petero 2:12.) Tetai manuiri tei atoro atu i te Betela i London, kua taui takiri aia i tona manako no runga i te Au Kite o Iehova i te akapou anga aia i tetai ra i te ripea i te matini nenei i reira. Tana vaine, te apii ra te Au Kite o reira i te Pipiria kiaia; kua kite aia i te tuke i roto i te tu o tana tane. I muao ana, kare aia i inangaro ana i te Au Kite kia aere mai ki tona kainga. Kareka ra kia oki mai aia mei te rave i taua angaanga ra i Betela, e maata ua atu tana tuatua akameitaki no runga i to ratou tu takinga meitaki kiaia. Kua karanga aia e kare roa e tangata i tuatua viivii ana. E tu akakoromaki tikai to te katoatoa, e te au ua ia reira. Kua umere tikai aia e te angaanga maroiroi ua ra te au taeake e te au tuaine kare e tutakiia ana, i te oronga ua anga i to ratou taime, e to ratou maroiroi kia neneiia te tuatua meitaki.

17 Mei te reira katoa rai te au taeake e te au tuaine e angaanga moni ra ei akono i to ratou au pamiri, te rave ra ratou i te reira ma te ngakau katoa. (Kolo. 3:23, 24) E taopenga ua mai ana teia ki tetai turanga tinamou meitaki atu i roto i te ngai angaanga, no te mea e puapinga maata tikai to ratou tu mako ki te au pu, e kare te au pu e inangaro ana kia akaruke ratou i te ngai angaanga.

18. Ka akapeea e rauka ai ia tatou kia “maroiroi no te au angaanga memeitaki”?

18 To tatou irinakianga i roto ia Iehova, to tatou akarongo ki tana au ikuikuanga, e te tu mako e akono ra tatou i to tatou ngai uipaanga, ko etai au mataara te reira e akaari ana tatou i te maroiroi no te are o Iehova. Tetai katoa, ka inangaro tatou kia piri pu atu ki roto i te tutu aere anga i te Patireia e te angaanga akariro i te tangata ei pipi. Noatu me e mapu tatou e me e pakari, na roto i ta tatou tauta pakari anga kia mou ngaueue kore ki te au turanga ma e piri atura ki ta tatou akamorianga, e manganui ua atu te puapinga ta tatou ka kokoti. E ka kitea uaia rai tatou ei iti tangata “maroiroi i te au angaanga memeitaki.”​—Tito 2:14.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 4 Penei e kua apai ke rai a Asa i te au ngai teitei e piri atura ki te akamorianga i te au atua pikikaa, eiaa ra te au ngai e akamori ra te tangata ia Iehova. Me kore, penei e kua akatu akaouia te au ngai teitei i te tuanga openga o te tutaraanga a Asa, e na tana tamaiti na Iehosaphata i apai ke i te reira.​—1 Ari. 15:14; 2 Para. 15:17.

Mei te au akaraanga o te tuatau Pipiria e teia tuatau, eaa taau i mou mai no runga i te

• akaari anga i toou maroiroi na te tutu aere anga e te apii aere anga?

• mataara i rauka ai i te au mapu Kerititiano te “maroiroi no te au angaanga memeitaki”?

• ravenga e matara mai ei mei te au tu peu viivii?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 13]

Te taangaanga putuputu ra ainei koe i te Pipiria i roto i taau angaanga orometua?

[Tutu i te kapi 15]

Ia koe i te apii, penei na te apii anga i tetai reo ke e tauturu ia koe kia akamaata atu i taau angaanga orometua