Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ia “Maelega i Galuega Lelei”!

Ia “Maelega i Galuega Lelei”!

Ia “Maelega i Galuega Lelei”!

“Na foaʻi mai [e Iesu] o ia lava mo i tatou ina ia laveaʻiina i tatou mai so o se solitulafono, ma faamamāina i tatou mo ia lava e fai ma ona tagata, o ē e maelega i galuega lelei.”—TITO 2:14.

1. O le ā na fai e Iesu ina ua taunuu i le malumalu iā Nisani 10, 33 T.A.?

UA OO nei iā Nisani 10, 33 T.A., ma ua toe o ni nai aso ona faamanatu lea o le Paseka. Ua faatali fiafia le motu o tagata tapuaʻi i le malumalu i Ierusalema. Faamata o le ā e tupu pe a taunuu mai Iesu? O le ʻaufaievagelia uma e tolu—o Mataio, Mareko, ma Luka—na latou taʻua e faapea, o le faalua ai lea ona tutuli ese e Iesu o i latou uma sa faia fefaatauaʻiga i inā. Na fuli e ia laulau a tagata suitupe, ma nofoa o le ʻaufaatau lupe. (Mata. 21:12; Mare. 11:15; Luka 19:45) O le mea foʻi lea na faia e Iesu i le tolu tausaga ua tuanaʻi, ma e leʻi faaitiitia ai lona maelega talu mai lenā taimi.—Ioa. 2:13-17.

2, 3. E faapefea ona tatou iloa e leʻi gata le maelega o Iesu i le faamamāina o le malumalu?

2 Ua taʻua i le tusi a Mataio, e lē na o le faamamāina o le malumalu na maelega ai Iesu. Na ia faamālōlō foʻi i tagata tauaso ma ē pipili o ē na ō atu iā te ia. (Mata. 21:14) Ua taʻua foʻi e Luka isi galuega na faia e Iesu. “Ua aʻoaʻo atu foʻi [Iesu] i le malumalu i aso fai soo.” (Luka 19:47; 20:1) Ioe, na iloga le maelega o Iesu i lana faiva i le lautele.

3 Mulimuli ane, na tusi le aposetolo o Paulo iā Tito ma faamatala atu e faapea, o Iesu, o ia o “lē na foaʻi mai o ia lava mo i tatou ina ia laveaʻiina i tatou mai so o se solitulafono, ma faamamāina i tatou mo ia lava e fai ma ona tagata, o ē e maelega i galuega lelei.” (Tito 2:14) O ā auala e faaalia ai lo tatou “maelega i galuega lelei” i aso nei? Ma e faapefea ona faalaeiauina i tatou ona o faaaʻoaʻoga a tupu lelei o Iuta?

Maelega e Talaʻi ma Aʻoaʻo Atu

4, 5. Na faapefea ona faaalia e tupu e toʻafā o Iuta lo latou maelega mo galuega lelei?

4 Na taumafai uma ia Asa, Iosefatu, Esekia, ma Iosia e faamamā ese le ifo i tupua mai Iuta. “Ua aveeseina [e Asa] o fata faitaulaga i atua ese, ma mea maualuluga, ua ia nutininiia foʻi tupua, ma ua vavae i lalo o tupua o Asaira.” (2 No. 14:3) O le maelega o Iosefatu mo le tapuaʻiga a Ieova na ‘aveeseina ai foʻi e ia o mea maualuluga ma tupua o Asaira i Iuta.’—2 No. 17:6; 19:3. *

5 Ina ua māeʻa aso e fitu o le faamanatuga mamalu o le Paseka, lea na faamaopoopo e Esekia i Ierusalema, “ona ō atu ai lea o Isaraelu uma sa i le tausamiga i aai o Iuta, ma latou tuʻimomoia o tupua, ma vavae i lalo o tupua o Asaira, ma lepetia mea maualuluga, ma fata faitaulaga sa i Iuta uma, ma Peniamina, ma Efaraima, ma Manase, ua oo ina faaumatia.” (2 No. 31:1) E na o le valu tausaga o Iosia ina ua avea o ia ma tupu. Ua taʻua i le Tusi Paia e faapea: “O le tausaga e valu foʻi o lana nofoaiga, ina o tauleʻaleʻa pea o ia, ua amata ai o ia ona saʻili i le Atua o Tavita lona tamā; o le tausaga foʻi e sefulu ma le lua ua ia amata ai ona faamamāina o Iuta ma Ierusalema e teʻa ai mea maualuluga, ma tupua o Asaira, ma tupua ua ta, ma tupua uʻamea.” (2 No. 34:3) O nei tupu uma e toʻafā, sa latou maelega mo galuega lelei.

6. Aiseā ua faatusa ai la tatou galuega talaʻi i taumafaiga a tupu faamaoni o Iuta?

6 Ua faapena foʻi se taumafaiga ua tatou faia i nei aso, ina ia faasaʻolotoina tagata mai aʻoaʻoga sesē, e aofia ai le ifo i tupua. Ua tele tagata eseese ua tatou feiloaʻi i ai e ala i le talaʻiga. (1 Timo. 2:4) Na manatua e se teine talavou mai Asia le tapuaʻia e lona tinā o le mau faatusa eseese sa i luma o le latou fale. Ma na mafaufau lenei teine, e lē o faatusa uma e mafai ona faaāta mai ai le Atua, ma sa masani ona tatalo ina ia mafai ona ia iloa le Atua moni. Na latou feiloaʻi ma Molimau e toʻalua ina ua tali atu i le tuʻituʻi mai i lo latou fale, ma na fiafia i laʻua e faailoa iā te ia le suafa totino o le Atua moni, o Ieova. Na ia lagona ai le loto faafetai ona ua iloa ai le aʻoaʻoga moni e tusa o faatusa! I le taimi nei, ua faaalia e ia le maelega i le galuega talaʻi, a o fesoasoani atu i tagata i le itu faaleagaga.—Sala. 83:18; 115:4-8; 1 Ioa. 5:21.

7. E faapefea ona tatou faataʻitaʻi i tagata aʻoaʻo sa faataamilo i le nuu i le taimi o Iosefatu?

7 Po o māeʻaeʻa lelei le oo atu o la tatou talaʻiga i aiga uma o la tatou oganuu? I le tausaga lona tolu o le pulega a Iosefatu, na ia aami atu ai i alii sili e toʻalima, ma sa Levī e toʻaiva, ma faitaulaga e toʻalua ma auina atu i latou i aai uma e aʻoaʻo tagata i tulafono a Ieova. Ona o le lelei ona faatinoina o le latou tofiga, na amata ai ona matataʻu iā Ieova tagata o nuu tuaoi. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 17:9, 10.) Pe a sui taimi ma aso e asiasi ai i aiga, atonu e ese nisi tagata o le aiga e mafai ona tatou feiloaʻi i ai.

8. E faapefea ona faalautele atu la tatou galuega talaʻi?

8 Ua tele auauna a le Atua i aso nei ua malilie e tuua o latou aiga, ae galulue i se oganuu o manaʻomia tele ai ni Molimau maelega. Pe mafai ona e faia? O i tatou e lē mafaia, atonu e mafai ona talaʻi i tagata o lo tatou vaipanoa e ese le gagana e tautatala ai. I le 81 o tausaga o Loni, na ia aʻoina ai le auala e faatalofa atu ai i gagana e 32, ona e tele tagata mai atunuu eseese e feiloaʻi i ai i lana oganuu! Na ia feiloaʻi lata mai nei ma se ulugalii Aferika, ma sa ia faatalofa atu i le la gagana, o le Yoruba. Na la fesili iā Loni pe sa i Aferika. Na tali atu o ia e leai, ma na la fia iloa pe na faapefea ona ia iloa le la gagana. Na maua ai le avanoa o Loni e talaʻi atu iā i laʻua. Na fiafia le ulugalii e talia ni mekasini, ma tuu le la tuātusi iā Loni, ma na avatu e Loni i le faapotopotoga i lea oganuu e latou te faia se suʻesuʻega faale-Tusi Paia a le ulugalii.

9. A o talaʻi atu, aiseā e tāua ai le faitau saʻo mai le Tusi Paia? Aumai se faaaʻoaʻoga.

9 O ē na ō atu e aʻoaʻo le nuu e pei ona poloaʻiina e Iosefatu, sa iā i latou “le tusi o le tulafono a Ieova.” I le lalolagi atoa, ua tatou taumafai ia aʻoaʻo tagata mai le Tusi Paia, auā o le Afioga lea a le Atua. Ua tatou taumafai faapitoa ia iloa e tagata upu o le Tusi Paia, e ala i le faitau saʻo i ai i le talaʻiga. A o talaʻi atu se Molimau e igoa iā Lina i se fafine, na fai mai o ia, ua pē se vaega o le tino o lona toʻalua ma o loo manaʻomia o ia e lona toʻalua. Na fai mai o ia ma le faanoanoa: “Ua ou lē iloa se mea na ou faia ua tuu mai ai e le Atua lenei mea iā te aʻu.” Ae na tali atu Lina: “Pe mafai ona ou avatu se upu faalaeiau mo oe?” Ona faitau lea e ia le Iakopo 1:13 ma faapea atu: “O puapuaga uma ua oo iā i tatou ma ē pele iā i tatou, e lē o ni faasalaga mai le Atua.” Na tago mai le fafine fusi atu Lina. Na fai mai Lina: “Sa ou faaaogā le Tusi Paia e faamāfanafana ai iā te ia. O nisi taimi, e fou i le faalogo a le tagata mau e faitau i ai.” Na avea lea talanoaga ma le fafine ma mea na faia ai sana suʻesuʻega faale-Tusi Paia faifai pea.

Talavou o Loo Auauna Maelega

10. Ua faapefea ona avea Iosia ma faaaʻoaʻoga lelei i talavou i aso nei?

10 Pe a toe tagaʻi i le faaaʻoaʻoga a Iosia, na tapuaʻi maelega o ia mai le taimi o lona talavou, ma e tusa o le 20 o ona tausaga na ia amata ai le galuega tele e aveese tapuaʻiga i tupua. (Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 34:1-3.) I aso nei, e lē mafaitaulia le tele o talavou o loo faapena ona maelega mo galuega o le Malo.

11-13. O ā ni lesona ua tatou aʻoaʻoina mai talavou o loo auauna maelega iā Ieova i aso nei?

11 O Hana, e nofo i Egelani, ma i le 13 o ona tausaga, a o aʻo lana gagana Falani i le aʻoga, na faalogo ai ua iai se vaega e faaaogāina lea gagana i se taulaga e lata ane. Na malie lona tamā e la te ō i sauniga i inā. Ua 18 nei tausaga o Hana ma ua avea ma paeonia sauatoa e talaʻi atu ma le maelega i i le gagana Falani. Pe e mafai ona e aʻoina se isi gagana ma aʻoaʻo isi tagata e uiga iā Ieova?

12 Na fiafia lava Rasela e matamata i le vitiō Pursue Goals That Honor God. Ua faapea mai o ia i ona manatu sa iai ina ua amata ona auauna iā Ieova i le 1995: “Faapea lava aʻu o lea sa ou malosi i le upu moni.” Ma na ia faaopoopo mai: “Ina ua uma ona ou matamata i le tala, o lea ua ou iloa nei, ua tele tausaga o oʻu faia na o mea sa ou manatu e tatau ona fai. E tatau ona ou taumafai malosi i le upu moni ma faaleleia laʻu auaunaga ma aʻu suʻesuʻega totino.” Ua sili ona maelega Rasela i lana auaunaga i le taimi nei. Ma o le ā le iʻuga? “Ua sili ona māfana le ma faiā ma Ieova. Ua faaleleia aʻu tatalo, ma aʻu suʻesuʻega totino ma ua ou fiafia ai lava, ma ua sili ona moni iā te aʻu tala a le Tusi Paia. Ua ou fiafia ai lava i le auaunaga ma lagona ai le faamalieina pe a ou faaaogā afioga a Ieova e faamāfanafana ai isi.”

13 Na faalaeiauina foʻi le talavou o Luka ona o se isi tala e taʻu o le Young People Ask—What Will I Do With My Life? Ina ua uma ona matamata i le tala, na tusi mai Luka e faapea: “Ua uunaʻia ai aʻu e toe tagaʻi totoʻa i loʻu olaga.” Ua fai mai o ia: “I le taimi ua teʻa, sa uunaʻia ai aʻu ia faamuamua le mautū faaletino e ala i aʻoaʻoga maualuluga, ona fai ai lea o sini faaleagaga. Ae e lē maua ai se agaʻi i luma faaleagaga, ae faavaivaia ai.” Uso e, ma tuafāfine talavou, aiseā e lē vaai ai pe mafai ona faaaogā mea na e iloa mai le aʻoga e faalautele ai lau auaunaga e pei ona faia e Hana? Ma ia faataʻitaʻi foʻi iā Rasela e ala i le maelega i sini e viia ai le Atua? Ia mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Luka ma ʻalofia lamatiaga ua avea ma mailei i le tele o talavou.

Maelega e Utagia Lapataʻiga

14. O le ā le tapuaʻiga e talia e Ieova, ma aiseā ua avea ai ma luʻi le tumau ai i aso nei?

14 E ao i tagata o Ieova ona mamā ina ia talia mai e ia la latou tapuaʻiga. Ua lapataʻi mai Isaia: “Ō ese ia, ina ō ese outou, ia outou ō atu nai lea mea [Papelonia]; aua neʻi paʻi atu i se mea leaga; ō atu ia outou nai totonu iā te ia; ia mamā outou o ē tauave ipu a Ieova.” (Isa. 52:11) A o leʻi taitai ona tusia e Isaia na upu, sa taumafai malosi le tupu o Asa e faamamā ese amioga lē mamā mai Iuta. (Faitau le 1 Tupu 15:11-13.) I senituri mulimuli ane, na fai le aposetolo o Paulo iā Tito e faapea, na tuuina mai e Iesu ia lava ia faamamā ai ē mulimuli iā te ia ina ia fai i latou “ma ona tagata, o ē e maelega i galuega lelei.” (Tito 2:14) I nei aso ua tumu i le leaga, e lē faigofie ona tumau i amioga mamā, aemaise lava mo ē talavou. O se faataʻitaʻiga, o auauna uma lava a le Atua o ē talavou ma ē matutua, e ao lava ona finafinau ia lē afāina i ata ma faamatalaga matagā o feusuaʻiga o loo vaaia i faailoilo i auala, i le TV, i tifaga, aemaise foʻi le Initaneti.

15. E faapefea ona tatou atiaʻe le ʻinoʻino i le leaga?

15 O lo tatou maelega e usitaia lapataʻiga a le Atua, e aogā lea ia tatou atiaʻe ai le ʻinoʻino i le leaga. (Sala. 97:10; Roma 12:9) E ao ona tatou ʻinoʻino i ata ma faamatalaga o faiga matagā faaleituaiga, ma e tusa o upu a se isi Kerisiano, ia “sola ese mai ona faatosinaga malolosi.” Pe a pii faatasi sila e lua, e manaʻomia se mea e sili atu ona malosi i sila ina ia mafai ai ona tuueseese. E manaʻomia se taumafaiga malosi faapena ina ia teena ai le fia matamata i ata ma faamatalaga o faiga matagā faaleituaiga. Ae o le a mafai ona atiaʻe le ʻinoʻino i ai pe a malamalama i ona āuga leaga. Na matuā taumafai malosi lava se isi uso ia tuu le matamata i ata faapea i le Initaneti. Na avatu lana komepiuta ma tuu i le mea e iloa atu ai e lona aiga. Ma sa ia maumaututū e tuu lea amio ae ia maelega mo galuega lelei. E iai foʻi ma se isi mea na ia faia. Ona e na te manaʻomia le Initaneti mo lana galuega, o lea na ia filifili ai e faatoʻā faaaogā lava i taimi e iai faatasi ma lana avā.

Le Tāua o Amioga Lelei

16, 17. O faapefea ona aafia isi ona o a tatou amioga lelei? Aumai se faaaʻoaʻoga.

16 E maʻeu le lelei o uiga ua faaalia e uso ma tuafāfine talavou i le auaunaga iā Ieova, ma ua mataʻina e tagata e vāai i ai! (Faitau le 1 Peteru 2:12.) O se alii na alu atu e fai masini lomitusi a Peteli i Lonetona, na matuā suia atoatoa lona manatu e uiga i Molimau a Ieova ina ua uma lona aso i inā. Na mātau e lona toʻalua o loo suʻesuʻe ma Molimau a Ieova le suiga i lea alii. I le taimi muamua, e leʻi manaʻo lea alii e alu atu se Molimau i lona fale. Ae na o viiga lava o Peteli na ia faia ina ua foʻi mai le galuega, ona o le faia lelei o ia. Na fai mai o ia e leai ma se isi na tautala i gagana leaga. Na onosai tagata uma ma filemu. Ae na sili ona mataʻina iā te ia le galulue maelega o uso ma tuafāfine talavou, i le tauofo o lo latou taimi ma lo latou malosi auā lava le tala lelei.

17 Ua faapena foʻi ona galulue ma le maelega uso ma tuafāfine o loo tausi o latou aiga. (Kolo. 3:23, 24) Ua masani ona avea lea ma mea e mautinoa ai le maua pea o a latou galuega, talu ai e fiafia tele i latou e ona galuega ona o lo latou faamaoni, ma mananaʻo ia faigaluega pea le ʻauuso mo i latou.

18. E faapefea ona tatou “maelega i galuega lelei”?

18 O lo tatou faatuatua iā Ieova, ma le usitaia o ana faatonuga, ma le tausia lelei o o tatou maota mo faatasiga, o nisi ia o auala e faaalia ai le maelega mo le fale o Ieova. E lē gata i lea, e tele se sao tatou te fia faia auā le talaʻiga o le Malo faapea ma le faia o soo. Pe matutua pe talavou, ae ua tele aogā tatou te maua pe a tatou filigā e lagolagoina tapulaa mamā o la tatou tapuaʻiga. Ma faaauau ai pea ona iloa i tatou o tagata e “maelega i galuega lelei.”—Tito 2:14.

[Faaopoopoga i lalo]

^ pala. 4 Atonu na o mea maualuluga na faaaogā mo tapuaʻiga i atua sesē na aveese e Asa, ae lē o mea na tapuaʻi ai tagata iā Ieova. Pe atonu foʻi na toe fau mea maualuluga i le vaega faaiʻu o lana pulega, ae na aveesea e lona atalii o Iosefatu.—1 Tu. 15:14; 2 No. 15:17.

O le ā ua e aʻoaʻoina mai faaaʻoaʻoga mai le Tusi Paia faapea ma ona pō nei e faatatau

• i le auala e iloa ai lou maelega i le talaʻiga ma le aʻoaʻo atu?

• i le auala e “maelega [ai talavou Kerisiano] i galuega lelei”?

• i le auala e tuu ai masaniga leaga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 13]

Pe e masani ona e faaaogā le Tusi Paia i le talaʻiga?

[Ata i le itulau 15]

Aʻo se isi gagana a o e aʻoga e faalautele ai lau faiva