Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ia “itoito” rahi anaˈe “i te mau ohipa maitatai”!

Ia “itoito” rahi anaˈe “i te mau ohipa maitatai”!

Ia “itoito” rahi anaˈe “i te mau ohipa maitatai”!

“[Ua] horoa [Iesu] ia ˈna iho no tatou, ia ora tatou ia ˈna i te mau parau ino atoa ra, ia tamâ oia ia tatou ei taata mau no ˈna iho, e te itoito i te mau ohipa maitatai.”—TITO 2:14.

1. Eaha te ohipa i tupu i te hiero i to Iesu taeraa mai i te 10 no Nisana 33 o to tatou tau?

 UA TAE i te 10 no Nisana 33 o to tatou tau, maa mahana noa hou te oroa Pasa. E tiaa rahi taata haamori i roto i te hiero i Ierusalema tei tiai ru i te oroa. Eaha te tupu ia tae mai Iesu? Te haapapu ra e toru atoa taata papai Evanelia ra Mataio, Mareko, e o Luka, e o te pitiraa o te taime to Iesu tiahiraa i rapaeau te feia i hoo atu e i hoo mai. Ua faatiopa oia i te mau iri a te feia hoo moni e te mau parahiraa o te feia hoo uupa. (Mat. 21:12; Mar. 11:15; Luka 19:45) Aita te itoito rahi o Iesu i iti aˈe mai te taime i rave ai oia i te hoê â ohipa e toru matahiti na mua ˈtu.—Ioa. 2:13-17.

2, 3. E nafea tatou e ite ai e aita noa Iesu i itoito rahi i te tamâraa i te hiero?

2 Te faaite ra ta Mataio faatiaraa e i taua taime ra, aita noa Iesu i itoito rahi i te tamâraa i te hiero. Ua faaora atoa râ i te matapo e te pirioi tei haafatata ˈtu ia ˈna. (Mat. 21:14) Te faahiti ra ta Luka faatiaraa i te tahi atu mau ohipa ta Iesu i rave. Ua “tia [Iesu] i roto i te hiero i te haapiiraa, i te mau mahana atoa.” (Luka 19:47; 20:1) Ua ite-maitai-hia to Iesu itoito rahi i roto i ta ˈna ohipa pororaa.

3 I muri aˈe, ua papai te aposetolo Paulo ma te faataa ia Tito e ua “horoa [Iesu] ia ˈna iho no tatou, ia ora tatou ia ˈna i te mau parau ino atoa ra, ia tamâ oia ia tatou ei taata mau no ˈna iho, e te itoito i te mau ohipa maitatai.” (Tito 2:14) E nafea tatou e itoito rahi ai i te mau ohipa maitatai i teie mahana? E nafea te mau hiˈoraa o te mau arii maitai o Iuda e faaitoito ai ia tatou?

Te itoito rahi i te pororaa e te haapiiraa

4, 5. Mea nafea e maha arii i Iuda i itoito roa ˈi i te mau ohipa maitatai?

4 Ua faanaho Asa, Iehosaphata, Hezekia, e o Iosia i te mau tere tinairaa i te haamoriraa idolo i Iuda. “Ua hopoi ê atura [Asa] i te mau fata no te mau atua ěê ra, e te mau vahi teitei, e ua vavahi i te mau tii, e ua tâpû i te mau ururaau” aore ra pou moˈa. (Par. 2, 14:3) Ma te turaihia e to ˈna itoito rahi no te haamoriraa a Iehova, “ua hopoi-ê-hia e [Iehosaphata] te mau vahi teitei e te mau ururaau i Iuda.”—Par. 2, 17:6; 19:3. a

5 I muri iho i na mahana oroa Pasa e hitu ta Hezekia i faanaho i Ierusalema, “ua haere anaˈe ihora Iseraela atoa i tae mai i reira, i te mau oire atoa i Iuda, e ua vavahi i te mau tii, e ua tâpû i te mau vahi ururaau, e ua huri i te mau vahi teitei i raro, e te mau fata, i Iuda o Beniamina atoa ra, e Epheraima atoa hoi e Manase, e pau roa aˈera ia ratou.” (Par. 2, 31:1) E vau noa matahiti to te tamaiti ra o Iosia i riro mai ai ei arii. Te na ô ra te mau Papai e: “Tae aˈera hoi i te matahiti vau o to ˈna ra hau, i te vai-apî-raa oia ra, ua imi ihora oia i te Atua o tana tupuna o Davida; e tae aˈera i te matahiti hoê ahuru e ma piti, ua tamâ atura oia ia Iuda e ia Ierusalema i te mau vahi teitei, e te mau ururaau, e te mau idolo otiotihia e te mau idolo faatôhia ra.” (Par. 2, 34:3) Mea itoito roa teie toomaha arii i te mau ohipa maitatai.

6. No te aha e faaauhia ˈi ta tatou pororaa i te mau tere tinairaa idolo a te mau arii taiva ore o Iuda?

6 I teie mahana, e tere ohipa atoa ta tatou no te tauturu i te taata ia tiamâ i te mau haapiiraa faaroo hape e haamoriraa idolo atoa. E nehenehe tatou e farerei i te mau huru taata atoa i te pororaa i tera fare i tera fare. (Tim. 1, 2:4) Te haamanaˈo ra te hoê tamahine no Asia e mea nafea to ˈna metua vahine i rave ai i te mau peu faaroo i mua i te mau hohoˈa rau i to ratou fare. Ma te feruri eita te mau hohoˈa atoa e nehenehe e faaite i te Atua mau, e pinepine teie tamahine i te pure ia ite o ˈna o vai te Atua mau. Ia ˈna i pahono i te hoê patotoraa i te uputa fare, ua ite oia e piti Ite tei ineine i te tauturu ia ˈna ia ite i te iˈoa hoê roa o te Atua mau ra, o Iehova. E auê ïa te rahi o to ˈna mauruuru i te iteraa i te parau mau no nia i te mau idolo! I teie nei te faaite nei oia i te hoê itoito rahi maitai ma te apiti tamau i te pororaa, ma te tauturu i te tahi atu mau taata ia ite ia Iehova e i ta ˈna opuaraa.—Sal. 83:18; 115:4-8; Ioa. 1, 5:21.

7. Eaha ta tatou e nehenehe e rave no te pee i te feia haapii tei haere ati aˈe i te fenua i te tau o Iehosaphata?

7 Ia poro tatou i tera fare i tera fare, e nafea tatou e rave hope ai i ta tatou tuhaa fenua? Ma te anaanatae, i te toru o te matahiti o to Iehosaphata ariiraa, ua tono oia e tii e pae taata rarahi, e iva ati Levi, e piti tahuˈa. Ua faaue oia ia ratou ia tere na te mau oire atoa no te haapii i te ture a Iehova i te mau taata. Inaha, ua rave hope roa ratou i ta ratou tere haapiiraa, haamata ihora te mau nunaa tapiri i te mǎtaˈu ia Iehova. (A taio i te Paraleipomeno 2, 17:9, 10.) Ma te haere i te mau fare i te tahi atu mau taime e mahana, e nehenehe paha tatou e paraparau i te melo rau o te hoê utuafare.

8. E nafea tatou e faaaano ai i ta tatou faaite-haere-raa?

8 E rave rahi tavini a te Atua i teie tau tei ineine i te faarue i to ratou mau fare e i te haere e tavini i te vahi e hinaaro-rahi-hia te mau Ite itoito rahi. E nehenehe anei outou e na reira? Te tamata nei vetahi te ore e nehenehe e reva i te poro i te mau taata no reira e paraparau nei râ i te hoê reo ê. No te rau o te nunaa ta ˈna e farerei nei i roto i ta ˈna tuhaa fenua, ua haapii Ron, e 81 matahiti i te aroha i te taata na roto e 32 reo! Aita i maoro aˈenei ua farerei oia i na hoa faaipoipo no Afirika i nia i te purumu e ua aroha ˈtu na roto i to raua reo Yoruba. Ua ui raua ia Ron ua haere aˈena anei o ˈna i Afirika. I to ˈna pahonoraa aita, ua ui raua mea nafea to ˈna iteraa i to raua reo. Ua faatupu te reira i te hoê faaiteraa maitai roa. Ua farii ohie raua i te tahi mau vea e ua horoa ˈtu ma te oaoa i te vahi o to raua nohoraa, ta teie ïa taeae i faatae i to reira amuiraa ia nehenehe na hoa faaipoipo e fanaˈo i te hoê haapiiraa bibilia.

9. No te aha e mea faufaa ˈi ia taio roa ˈtu i te Bibilia i roto i te pororaa? A horoa i te hoê faahiˈoraa.

9 E “buka ture a Iehova” ta te feia haapii tei haere ati aˈe i te fenua ia au i te faaueraa a Iehosaphata. Te tutava nei tatou na te ao nei i te haapii i te mau taata ma te rave i te Bibilia, no te mea o te Parau a te Atua tera. E faaite tatou i te faufaaraa o te Bibilia i roto i ta tatou taviniraa ma te taio roa ˈtu i roto, ia ite te taata i te parau i papaihia. Ua faataa te hoê fatu fare ia Linda, te hoê Ite, e tia ia ˈna ia haapao i ta ˈna tane tei roohia i te maˈi i roto i te roro. Ua autâ taua vahine ra: “Aita vau i ite eaha ta ˈu i rave a vaiiho ai te Atua i teie mea ia tupu.” Ua pahono atu Linda: “E nehenehe anei au e haapapu te tahi mea?” I reira to ˈna taioraa i te mau parau a Iakobo 1:13 e ua na ô â oia e: “Te mau mauiui atoa ta tatou e faaû nei e oia atoa tei herehia, e ere ïa i te utua no ǒ mai i te Atua.” I reira, ua tauahi mai teie vahine ia Linda. Te farii ra Linda: “Ua nehenehe au e tamahanahana ia ˈna ma te rave i te Bibilia. I te tahi mau taime, te irava hoi ta tatou e taio ra i roto i te Bibilia aitâ ïa te fatu fare i faaroo aˈenei i te reira.” Ua faatupu teie aparauraa i te hoê haapiiraa bibilia tamau e teie vahine.

Te feia apî o te tavini nei ma te itoito rahi

10. Mea nafea Iosia i riro ai ei hiˈoraa maitai no te mau Kerisetiano apî i teie mahana?

10 Ma te manaˈo faahou i te hiˈoraa o Iosia, te tapao ra tatou e ua pee oia i te haamoriraa mau ei taata apî e fatata to ˈna e 20 matahiti i to ˈna raveraa i tera tere tinairaa i te haamoriraa idolo. (A taio i te Paraleipomeno 2, 34:1-3.) E rave rahi roa taata apî i teie mahana o te faaite nei i te hoê â itoito rahi i te pororaa i te Basileia.

11-13. Eaha ta tatou e huti mai i te taviniraa itoito rahi a te feia apî ia Iehova i teie tau?

11 O Hannah, e ora nei i Beretane, 13 matahiti to ˈna i haapii ai i te reo Farani i te fare haapiiraa a faaroo ai oia e ua haamauhia te hoê pǔpǔ reo Farani i roto i te hoê oire tapiri. Ua farii to ˈna metua tane e apee ia ˈna i to reira mau putuputuraa. I teie nei, 18 matahiti to Hannah e te poro nei oia ma te itoito rahi na roto i te reo Farani ei pionie tamau. E nehenehe atoa anei oe e haapii i te hoê reo ê e e tauturu i te tahi atu mau taata ia ite ia Iehova?

12 Mea au roa na Rachel e mataitai i te DVD Poursuivez des objectifs qui honorent Dieu. Ma te faataa i to ˈna huru feruriraa a haamata ˈi oia i te tavini ia Iehova i 1995, te na ô ra oia e: “Ua manaˈo vau e mea maitai vau i roto i te parau mau.” Te na ô ra oia i muri iho e: “I to ˈu mataitairaa i tera darama, ite atura vau e e mea iti roa ta ˈu i rave e rave rahi matahiti. E tia ia ˈu ia aro no te parau mau e ia horoa i to ˈu manaˈo e puai atoa no ta ˈu iho taviniraa e haapiiraa.” I teie nei, ua ite Rachel e te tavini nei o ˈna ia Iehova ma te itoito rahi aˈe. Eaha ta ˈna i ite ei faahopearaa? “Ua hohonu roa ˈtu â to ˈu taairaa e o Iehova. E pure faufaa aˈe ta ˈu, e haapiiraa hohonu e oaoa aˈe ta ˈu, e ua riro te mau aamu bibilia ei mea mau aˈe no ˈu. Ei faahopearaa, mea au roa na ˈu te pororaa e te oaoa mau ra vau i te iteraa i te mau parau a Iehova i te tamahanahanaraa ia vetahi ê.”

13 Ua faaitoito te tahi atu DVD, Les jeunes s’interrogent . . . Que vais-je faire de ma vie? ia Luke te hoê taata apî. I muri iho i te mataitairaa i tera faaiteraa, ua papai Luke: “Ua hinaaro vau e feruri faahou i to ˈu oraraa.” Ua farii oia: “Na mua ˈtu, ua faahepohia vau e tapi i te hoê oraraa moni papu ma te haere i te haapiiraa teitei e i muri iho e haapao atu ai i te mau fa pae varua. Eita teie faaheporaa e faaitoito i te haereraa i mua i te pae varua; e haaparuparu râ te reira ia oe.” E te mau taeae e tuahine apî, no te aha e ore ai e manaˈo e faaohipa i ta outou i haapii i te fare haapiiraa no te faaaano atu i ta outou taviniraa mai ia Hannah? E no te aha outou e ore ai e pee i te hiˈoraa maitai o Rachel ma te tapi i te mau fa e faahanahana mau i te Atua? A pee i te hiˈoraa o Luke, ma te ape atu i te mau ati atâta e riro ei marei no e rave rahi taata apî.

E pee anaˈe ma te itoito rahi i te mau faaararaa

14. Teihea haamoriraa ta Iehova e farii, e no te aha e mea fifi roa ˈi ia tapea i te reira i teie tau?

14 Ia fariihia ta ratou haamoriraa e titauhia ia vai mâ te nunaa o Iehova. Te faaara nei Isaia: “A haere, a haere, haere outou i rapae; eiaha e rave noa ˈtu i te mea viivii ra; e haere outou i rapae mai rotopu mai ia ˈna [Babulonia] ra; ia mâ outou, e tei hopoi i te mau farii a Iehova ra!” (Isa. 52:11) E rave rahi matahiti hou Isaia i papai ai i teie mau parau, ua rave uˈana te arii maitai ra o Asa i te hoê tere tinairaa i te taiataraa i Iuda. (A taio i Te mau arii 1, 15:11-13.) E senekele i muri aˈe, ua parau te aposetolo Paulo ia Tito e ua horoa Iesu ia ˈna iho no te tamâ i ta ˈna mau pǐpǐ ia riro mai ratou “ei taata mau no ˈna iho, e te itoito i te mau ohipa maitatai.” (Tito 2:14) I roto i te totaiete peu hairiiri roa o teie tau, e ere i te mea ohie—no te feia apî iho â ra—ia vai mâ noa i te pae morare. Ei hiˈoraa, e mea tia ia aro te mau tavini atoa a te Atua, te feia apî e te feia paari atoa, eiaha ratou ia viiviihia i te mau hohoˈa faufau i roto i te afata teata, te mau hohoˈa taviri, e i nia iho â ra i te Internet.

15. Eaha te tauturu ia riaria tatou i te mea ino?

15 E nehenehe te peeraa ma te itoito rahi i te mau faaararaa a te Atua e tauturu ia tatou ia riaria i te mea ino. (Sal. 97:10; Roma 12:9) Mea titauhia ia riri tatou i te mau peu faufau ia “matara mai i ta ˈna umeraa mana e te puai,” ia au i te parau a te hoê Kerisetiano. No te iriti i te mau tuhaa auri ovahine, e hinaarohia te hoê puai rahi aˈe i te puai e tapea amui ra i te reira. Oia atoa, e tautoo anaˈe eiaha roa ia hema i te mau peu faufau. Ma te ite râ e nafea te peu faufau e faaino rahi ai ia tatou e riaria ˈi tatou i te reira. Ua tutava uˈana te hoê taeae i te faaore i ta ˈna peu hiˈoraa hohoˈa faufau i nia i te Internet. Ua hopoi oia i ta ˈna roro uira i te hoê vahi e ite maitai ai te toea o te utuafare. Ua faaoti papu atoa oia e tamâ ia ˈna iho e ia itoito rahi oia i te mau ohipa maitatai. Ua rave atoa oia i te tahi atu taahiraa. No te mea e faaohipa iho â o ˈna i te Internet no ta ˈna ohipa, ua faaoti papu oia e rave noa i te reira i te taime tei pihai iho ta ˈna vahine ia ˈna.

Te faufaa o te haerea maitai

16, 17. Eaha te faahopearaa o to tatou haerea maitai i nia i te feia e hiˈo maira ia tatou? A horoa i te hoê faahiˈoraa.

16 Auê ïa haerea maitai ta te mau taeae e tuahine apî e faaite ra i roto i te taviniraa a Iehova, e auê hoi te taata i te putapû i ta ratou e hiˈo nei! (A taio i te Petero 1, 2:12.) Ua taui te hoê taata tei tae i te Betela i Lonedona i to ˈna manaˈo i te mau Ite no Iehova i muri aˈe i to ˈna tataîraa i te hoê matini neneiraa hoê mahana taatoa. Ua ite ta ˈna vahine e haapii ra i te Bibilia e te hoê Ite no taua vahi ra i te tauiraa te huru o ta ˈna tane. Na mua ˈtu, aita oia i hinaaro ia haere mai te mau Ite i to ˈna fare. Ia hoˈi mai râ oia na ta ˈna ohipa i te Betela, ua haapopou oia i to ratou maitai ia ˈna. Ua parau oia e aita e taata parau faufau. E mea faaoromai te taatoaraa, e e oraraa hau to ratou. Ua putapû roa oia i te itoito rahi o te mau taeae e tuahine e haa ra ma te aufau-ore-hia, e horoa noa ra i to ratou taime e to ratou puai no te tauturu i te neneiraa i te parau apî maitai.

17 Mea haapao maitai atoa te mau taeae e tuahine i ta ratou ohipa no te faatamaa i to ratou utuafare. (Kol. 3:23, 24) E pinepine e ohipa papu ta ratou, i te mea e te haafaufaa nei te paoti ohipa i to ratou huru haapao maitai e aita ïa ratou e hinaaro ra ia ere ratou i teie feia rave ohipa.

18. E nafea tatou e itoito rahi ai i te mau ohipa maitatai?

18 Ua riro to tatou tiaturi ia Iehova, to tatou faarooraa i ta ˈna mau faaueraa, e to tatou atuatu-maitai-raa i ta tatou mau vahi putuputuraa ei ravea no te faaite i to tatou itoito rahi i te fare o Iehova. Hau atu â, te hinaaro nei tatou e apiti i te pororaa i te Basileia e te faariroraa i te taata ei pǐpǐ ia au i tei maraa ia tatou i te rave. E feia apî anei aore ra e feia paari, ma te faaitoito hua i te ora ia au i te mau ture aveia mâ taaihia i ta tatou haamoriraa e ooti tatou e rave rahi haamaitairaa. E e ite-noa-hia tatou ei nunaa “itoito i te mau ohipa maitatai.”—Tito 2:14.

[Nota i raro i te api]

a Ua vavahi paha Asa i te mau vahi teitei haamoriraa i te mau atua ěê eiaha râ te mau vahi i haamori ai te taata ia Iehova. Aore ra ua faatia-faahou-hia tera mau vahi teitei i te pae hopea o to Asa ariiraa e na ta ˈna ïa tamaiti o Iehosaphata i vavahi i te reira.—Arii 1, 15:14; Par. 2, 15:17.

Eaha ta outou i huti mai i te mau hiˈoraa bibilia e o teie tau ma te ui

• e nafea outou e itoito rahi ai i te pororaa e te haapiiraa?

• e nafea te Kerisetiano apî e “itoito” rahi ai “i te mau ohipa maitatai”?

• e nafea ia matara mai i te mau peu viivii?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 17]

Te faaohipa tamau ra anei oe i te Bibilia i roto i ta oe taviniraa?

[Hohoˈa i te api 18]

E tauturu paha te haapiiraa i te hoê reo ê i te fare haapiiraa ia faaaano atu i ta oe taviniraa