Upʼéel «kaaj u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob»
Upʼéel «kaaj u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob»
«[Jesuseʼ] tu kʼubjuba tiʼ kíimil t-oʼolal, utiaʼal u tokikoʼon tiʼ tuláakal kʼaas, yéetel u maʼalob pʼoʼik utiaʼal ka u tiaʼalint[eʼ] jumpʼéel kaaj u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob.» (TITO 2:14)
1. ¿Baʼax tu beetaj Jesús tu kʼiinil 10 tiʼ nisán teʼ templooʼ?
TU KʼIINIL 10 tiʼ nisán tiʼ u jaʼabil 33 tiʼ le yáax siglooʼ jach yaʼab máakoʼob yanoʼob tu temploi Jerusalén, tumen tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiimbesajil le Pascuaoʼ. Ka kʼuch Jesuseʼ tu yilaj yaʼabach máakoʼob táan u koonoloʼob yéetel táan u maanoʼob. Letiʼeʼ jach kʼuuxilnajeʼ ka tu jóoʼsoʼob yéetel tu walkʼesaj u mesa le máaxoʼob ku kon palomaʼoboʼ bey xan le ku kʼex taakʼinoʼoboʼ. Le baʼax tu beetoʼ tiʼ tsʼíibtaʼan tu Evangelioi Mateo, Marcos yéetel Lucas (Mat. 21:12; Mar. 11:15; Luc. 19:45). Baʼaleʼ lelaʼ maʼ letiʼe yáax úuchik u beetikoʼ. Óoxpʼéel jaʼaboʼob táanil tiʼ lelaʼ bey xan tu beetiloʼ. Leloʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ maʼ xuʼuluk u tsʼáaik u yóol u meyajt Diosiʼ (Juan 2:13-17).
2, 3. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús jach ku tsʼáaik u yóol u meyajt Dios?
2 Teʼ tu kʼiinil 10 tiʼ nisán tiʼ u jaʼabil 33, Jesuseʼ tu beetaj uláakʼ baʼaloʼob utiaʼal u yeʼesik jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Dios. Mateoeʼ ku yaʼalikeʼ le ka tsʼoʼok u jóoʼsik le máaxoʼob kʼexik taakʼinoʼ, tu tsʼakaj le chʼóopoʼob yéetel le móochoʼob tu natsʼubaʼob tu yiknaloʼ (Mat. 21:14). Lucas xaneʼ ku yaʼalikeʼ teʼ kʼiin jeʼeloʼ kaʼansajnaj teʼ templooʼ (Luc. 19:47; 20:1). Jeʼex túun k-ilkoʼ, Jesuseʼ jach tu tsʼáaj u yóol u yáant yéetel u kaʼans tuláakal máak.
3 Ka máan kʼiineʼ, apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Titoeʼ, Cristoeʼ «tu kʼubjuba tiʼ kíimil t-oʼolal, utiaʼal u tokikoʼon tiʼ tuláakal kʼaas, yéetel u maʼalob pʼoʼik utiaʼal ka u tiaʼalint[eʼ] jumpʼéel kaaj u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob» (Tito 2:14). ¿Bix jeʼel u yeʼesik máak «u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob[eʼ]»? ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj u reyiloʼob Judaoʼ?
Unaj k-jach tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj yéetel kaʼansaj
4, 5. ¿Bix tu yeʼesil Asá, Josafat, Ezequías yéetel Josías jach tu tsʼáaj u yóol u adorartoʼob chéen Jéeoba?
4 Rey Asá, Josafat, Ezequías yéetel Josíaseʼ tu beetoʼob yaʼab meyajoʼob utiaʼal u xuʼulskoʼob u adorartaʼal le maʼ jaajil diosoʼob tu kaajil Judaoʼ. Asaeʼ «tu paʼaj u multunil u [adorartaʼal] le táanxel luʼumil beetbil [diosoʼoboʼ], bey xan le [temploʼoboʼ]; tu xeʼexeʼetʼaj le tuunichoʼob u kiliʼichkúuntmajoʼoboʼ» (2 Cró. 14:3). Josafat xaneʼ jach tu kʼubaj u yóol u meyajt Jéeoba, le oʼolal tu «tselaj tu luʼumil Judá le [temploʼoboʼ] bey xan u yoocheloʼob Asera» (2 Cró. 17:6; 19:3). *
5 Rey Ezequías xaneʼ tu beetaj tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u kʼiimbesaʼal le Pascua tu kaajil Jerusalenoʼ, le kʼiimbesajaʼ xáanchaj siete kʼiinoʼob, le ka tsʼoʼokeʼ «tuláakal le israelitaʼob yanoʼoboʼ, binoʼob tu kaajiloʼob Judá ka tu buʼubujoʼob u kiliʼich tuunichiloʼob, tu buʼubujoʼob u yoocheloʼob Asera yéetel tu jenoʼob le maʼ oksaj óolal kiliʼich najoʼob tak u láaj xuʼulsikoʼob le yanoʼob Jerusalén yéetel Benjaminoʼ, bey xan le yanoʼob Efraín yéetel Manasesoʼ» (2 Cró. 31:1). Uláakʼ rey meyajnaj xan maʼalobeʼ Josías, letiʼeʼ chéen ocho jaʼaboʼob yantiʼ ka káaj u gobernar. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «tu ocho jaʼaboʼob [káajak] u [gobernar] kaʼalikil táankelemeʼ, Josíaseʼ, joʼopʼ u kaxtik u [Dios] David u máanjaʼan chʼiʼibal. Tiʼ u doce jaʼabiloʼob u [gobernacioneʼ], joʼopʼ u yutskíintik yanil Judá yéetel Jerusalén tiʼ le [temploʼoboʼ], u yoocheloʼob Asera, le beetbil [diosoʼob] yéetel le [diosoʼob] fierro u kaʼajoʼoboʼ» (2 Cró. 34:3). K-ilik túuneʼ, le kantúul reyoʼobaʼ tu beetoʼob tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u adorartaʼal chéen Jéeoba.
6. ¿Tiʼ baʼax chíikaʼan le kʼaʼaytaj k-beetik yéetel le maʼalob meyaj tu beetaj u reyiloʼob Judá úuchjeakiloʼ?
6 Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, k-táakpajal k-beet upʼéel meyaj utiaʼal k-áantik le máakoʼob utiaʼal ka u pʼat u adorarkoʼob yaanal diosoʼob. Upʼéel bix k-beetkeʼ letiʼe k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil joonaj joonailoʼ (1 Tim. 2:4). Koʼoneʼex ilik upʼéel bix u yáantaj le kʼaʼaytajoʼ. Utúul x-chʼúupal tiʼ upʼéel u luʼumil Asiaeʼ, ku yaʼalikeʼ u maamaeʼ jach yaʼab imagenoʼob yantiʼ kaʼachiʼ yéetel jach suuk u xoltal wa u chintal tu táanoʼob. Baʼaleʼ le x-chʼúupalaʼ maʼatech u creertik wa tuláakal le imagenoʼob yantiʼ u maama kaʼachoʼ ku natsʼik máak tiʼ Dios, le oʼolaleʼ tu kʼáataj tiʼ Dios ka áantaʼak u kʼaj óolt u jaajil. Upʼéel kʼiineʼ kʼuch xíimbaltbil tumen kaʼatúul kiikoʼob. Letiʼobeʼ tu kaʼansoʼob tiʼeʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba yéetel u pʼeek u adorartaʼal imagenoʼob. Le x-chʼúupaloʼ jach kiʼimakchaj u yóol ka tu yojéeltaj leloʼ. Bejlaʼeʼ letiʼeʼ jach ku tsʼáaik xan u yóol teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel ku kaʼansik uláakʼ máakoʼob u kʼaj óoltoʼob Dios (Sal. 83:18; 115:4-8; 1 Juan 5:21).
7. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le úuchik u túuxtaʼal le máakoʼob u kaʼansoʼob u ley Dios tumen Josafatoʼ?
7 Ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytaj joonaj joonaileʼ, ¿k-ilik wa k-tsikbal yéetel tuláakal máak? Tu yóoxpʼéel jaʼab káajak u gobernar Josafateʼ tu túuxtaj cinco j-meyajoʼob, nueve levitaʼob yéetel kaʼatúul j-kʼiinoʼob utiaʼal u kaʼansoʼob u leyoʼob Jéeoba tiʼ u kajnáaliloʼob Judá. Le baʼax tu beetoʼobaʼ jach yaʼab utsiloʼob tu taasaj, tumen u kajnáaliloʼob le kaajoʼob yanoʼob tu baʼpaach Judaoʼ tu chʼaʼajoʼob saajkilil tiʼ Dios (xokaʼak 2 Crónicas 17:9, 10). Toʼon xaneʼ, wa k-jóokʼol kʼaʼaytaj jejeláas horaʼob yéetel jejeláas kʼiinoʼobeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-tsikbal yéetel maas yaʼab máakoʼobeʼ wa yéetel u láakʼtsil le máaxoʼob tsʼoʼok k-yáax tsikbaloʼ.
8. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-kʼaʼaytaj tiʼ u maasil máakoʼobeʼ?
8 Yaʼab tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ ku binoʼob xan áantaj tuʼux maas kʼaʼabéet j-kʼaʼaytajoʼob. ¿Jeʼel wa xan u páajtal a beetik beyoʼ? Yaan tiʼ le máaxoʼob maʼ tu páajtal u beetkoʼoboʼ ku yilkoʼob u maas kʼaʼaytkoʼob le maʼalob péektsil tiʼ le máaxoʼob u yojloʼob uláakʼ tʼaanoʼ. Lelaʼ bey tu beetil Ron, utúul sukuʼun yaan 81 jaʼaboʼob tiʼ. Teʼ tuʼux kajaʼanoʼ yaʼab máakoʼob ku tʼankoʼob yaanal tʼaaniʼ, le oʼolal tu yilaj u kanik u káajs u tsikbal ich 32 tʼaaniloʼob. Maʼ sen úucheʼ, le táan u bin u xíimbal teʼ bejoʼ tu yilaj utúul máak yéetel u yatan, África u taaloʼob, ka tu tʼanoʼob ich yoruba, le tʼaan ku beetkoʼoboʼ. Ka uʼuyaʼab u tʼaaneʼ, kʼáataʼabtiʼ wa tsʼoʼok u yáax bin África. Le ka tu yaʼalajtiʼob maʼatecheʼ kʼáataʼabtiʼ bix úuchik u kanik yoruba, Ron túuneʼ tu yilaj u tsikbaltiktiʼob le maʼalob péektsiloʼ. Le máak yéetel u yatnoʼ tu chʼaʼajoʼob le revistaʼoboʼ yéetel tu tsáaj u direccionoʼob tiʼ le sukuʼunoʼ, letiʼ túuneʼ tu túuxtaj tiʼ le múuchʼulil utiaʼal ka seguernak u xíimbaltaʼaloʼoboʼ yéetel ka tsʼaʼabak xook tiʼob.
9. ¿Baʼaxten jach maʼalob ka k-xok teʼ Biblia le baʼaxoʼob k-tsikbaltik tiʼ le máakoʼoboʼ? Tʼaanen tiʼ upʼéel baʼax uchaʼan.
9 Le máaxoʼob túuxtaʼaboʼob tumen Josafat u kaʼansoʼob u kajnáaliloʼob le kaajoʼ meyajnajtiʼob «baʼax ku yaʼalik u yaʼalmaj tʼaan» Jéeoba. U j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaab xaneʼ ku meyajtiʼob le Biblia utiaʼal u kaʼansikoʼob le máakoʼoboʼ. Toʼoneʼ k-xokik teʼ Biblia le baʼax k-aʼalikoʼ, beyoʼ k-eʼesik jach kʼaʼanan k-tiaʼal le baʼax ku yaʼalikoʼ. Utúul kiik ku kʼaabaʼtik Lindaeʼ, kʼuch kʼaʼaytaj tu yotoch utúul koʼolel táan kaʼach u yáantik u yíicham u tsʼaamaj derrame cerebral tiʼ. Le koʼoleloʼ tu yaʼalaj tiʼ le kiikoʼ: «Maʼ in wojel baʼaxten tu chaʼaj Dios u yúuchul leloʼ. Maʼ xaaneʼ yaan baʼax kʼaas in beetmaj». Linda túuneʼ tu yaʼalajtiʼ taak u xokik upʼéel teksto u yuʼube, ka túun tu xokaj Santiago 1:13, ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Le kʼojaʼaniloʼob k-muʼyajtikoʼ maʼ upʼéel castigo ku taal tiʼ Diosiʼ». Ka tsʼoʼok u yuʼubik le koʼolel le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ tu méekʼaj le kiikoʼ. Lindaeʼ ku yaʼalik: «Jach kiʼimakchaj in wóol, tumen páajchaj in líiʼsik u yóol yéetel le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Yaan kʼiineʼ ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytajeʼ k-xokik tiʼ wa máax upʼéel versículo mix utéen u yuʼubmaj». Yoʼolal le baʼax tu tsikbaltaj le kiik tiʼ le koʼoleloʼ, tu yóotaj ka tsʼaʼabak xook tiʼ.
Táankelem paalal jach u kʼubmaj u yóol u meyajtoʼob Dios yéetel kiʼimak óolal
10. ¿Baʼaxten jach maʼalob ka beetaʼak tumen le táankelem paalaloʼob le baʼax tu beetaj Josíasoʼ?
10 Rey Josíaseʼ jach paal ka joʼopʼ u meyajtik Jéeoba yéetel ka tu tsʼáaj 20 jaʼaboʼob tiʼeʼ tu yilaj u láaj xuʼulsik le beetbil diosoʼoboʼ (xokaʼak 2 Crónicas 34:1-3). Bejlaʼa xaneʼ yaʼab táankelem paalaloʼob ku jach kʼubik u yóoloʼob u kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsiloʼ.
11-13. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax ku beetik jujuntúul táankelem paalaloʼob táan u maas tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Jéeobaoʼ?
11 Hannah, utúul x-chʼúupal yaan 13 jaʼaboʼob tiʼ, kajaʼan Inglaterraeʼ, tu yojéeltaj maʼ náach teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ táan u káajal upʼéel múuchʼulil ku tʼanik francés. Letiʼeʼ táan kaʼach u kanik francés tu escuela, le oʼolaleʼ tu yaʼalaj tiʼ u taata taak u biniʼ, letiʼ túuneʼ tu yaʼalaj jeʼel u bin tu yéeteleʼ. Bejlaʼeʼ yaan 18 jaʼaboʼob tiʼ, yéetel táan u beetik u precursorai utiaʼal u maas kʼaʼaytaj ich francés. Táankelem paal, ¿jeʼel wa xan u páajtal a kanik uláakʼ tʼaan utiaʼal a wáantik u maasil máakoʼob u kʼaj óoltoʼob Jéeobaeʼ?
12 Racheleʼ utúul x-lóoʼbayan kiik okjaʼanaj tu jaʼabil 1995. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ka tsʼoʼok in wokjaʼeʼ, tin tuklaj táan in beetik tuláakal baʼax ku páaʼtaʼal ka u beet utúul x-maʼalob cristiana. Baʼaleʼ maʼ jach úucheʼ tin chaʼantaj le video Vayamos tras metas que honran a Dios, ka tin wileʼ maʼ jach in tsʼaamaj in wóol in meyajt Diosiʼ. Tin tsʼáaj cuentaeʼ unaj in kʼexik baʼax kin beetik; unaj in maas ilik in kʼaj óoltik u jaajil, in maas xook yéetel in maas jóokʼol kʼaʼaytaj». ¿Bix u yuʼubikuba Rachel bejlaʼa u maas tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeobaeʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kin wuʼuyik maas naatsʼ yanilen tiʼ Jéeoba yéetel maas maʼalob bix in payalchiʼ. Kin maas ilik in naʼatik le baʼax kin xokikoʼ, lelaʼ ku yáantken jach tuukul tiʼ le máaxoʼob ku chʼaʼachiʼitaʼaloʼob ichil le Bibliaoʼ. Bejlaʼeʼ jach ku kiʼimaktal in wóol ikil in maas táakpajal teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel in wilik bix u líiʼsaʼal u yóol le máakoʼob tumen le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ».
13 Luke xaneʼ jach líikʼ u yóol ka tsʼoʼok u chaʼantik le DVD Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tu yáanten in tukult baʼax ken in beet yéetel in kuxtal. Yaan máaxoʼob aʼalikteneʼ maas maʼalob ka in wil u kaʼantal in xook utiaʼal u páajtal in kaxtik upʼéel meyaj maʼalob u boʼotaʼal, ken tsʼoʼokokeʼ kin wilik bix jeʼel in maas tsʼáaik in wóol in meyajt Dioseʼ. Baʼaleʼ u tuukul máak beyoʼ maʼ tu yáantaj utiaʼal u maas tsʼáaik u yóol u meyajt Dios, baʼaxeʼ ku beetik u maas chʼíikil máak tiʼ yaanal baʼal». Táankelem paal, ¿jeʼel wa u páajtal u meyajtech le baʼax ka kanik teʼ escuela utiaʼal a maas kʼaʼaytik le maʼalob péektsil jeʼex tu beetil Hannaoʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal a beetik jeʼex Rachel utiaʼal a maas tsʼáaik a wóol a meyajt Dioseʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal a beetik jeʼex Luke yéetel maʼ u yantaltech le tuukul yantiʼ yaʼabach táankelem paalaloʼob bejlaʼoʼ?
Unaj k-chʼenxikintik le tsolnuʼukoʼoboʼ
14. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal ka kʼaʼamak tumen Dios le adoración k-tsʼáaiktiʼoʼ, yéetel baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil u beetaʼaliʼ?
14 Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ mantatsʼ unaj u yilik u beetkoʼob baʼax maʼalob utiaʼal u kʼaʼamloʼob tumen Dios. Isaíaseʼ ku yaʼalik: «¡Jóokʼeneʼex, jóokʼeneʼex tu luʼumil Babilonia, maʼ a machikeʼex mix baʼal [sucio], jóokʼeneʼex tu luʼumil Babilonia! ¡Teʼex ka bisikeʼex u nuʼukuloʼob Yuumtsiloʼ, maʼ a chaʼikeʼex a [suciotaleʼex]!» (Isa. 52:11). Yaʼab jaʼaboʼob táanil tiʼ u tsʼíibtik Isaías le tʼaanoʼobaʼ, rey Asaeʼ tu yilaj u luʼsik tuláakal le baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal tu kaajil Judaoʼ (xokaʼak 1 Reyes 15:11-13). Ka máan kʼiineʼ, apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Titoeʼ, Jesuseʼ tu tsʼáaj u kuxtal utiaʼal u limpiartik u disipuloʼob utiaʼal ka béeyak u táakpajloʼob ichil «jumpʼéel kaaj u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob» (Tito 2:14). Teʼ kʼiinoʼob kuxlikoʼonaʼ, maʼ chéen chʼaʼabil u náachkuntikuba máak tiʼ le baʼaloʼob kʼaastakoʼ, baʼaleʼ maas talam u yilaʼal tumen le táankelem paalaloʼ. Le oʼolaleʼ, kex táankelmoʼon wa kex nukuch máakoʼoneʼ, unaj k-ilik maʼ k-kʼaskúuntik k-tuukul yéetel baʼaloʼob yaan yil yéetel le pornografía ku máansaʼal tiʼ televisión, cine yéetel tiʼ Internetoʼ.
15. ¿Bix jeʼel k-pʼektik le baʼax kʼaasoʼ?
15 Wa k-beetik tuláakal baʼax ku yaʼalik Dioseʼ, yaan k-jach pʼektik tuláakal le baʼax kʼaasoʼ (Sal. 97:10; Rom. 12:9). Utúul sukuʼuneʼ ku yaʼalikeʼ le pornografíaoʼ «ku kóolik máak, jeʼex u beetik upʼéel imaneʼ». Utiaʼal k-náachkuntikba tiʼeʼ unaj k-jach pʼektik. Utiaʼal u lakik máak upʼéel imán taakʼleʼ kʼaʼabéet maas yaan u muukʼ tiʼ. Utiaʼal xan maʼ k-lúubul tiʼ le pornografíaoʼ unaj k-jach k-ilik náachkuntikuba tiʼ. Upʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-beeteʼ letiʼe k-naʼatik bukaʼaj kʼaas jeʼel u beetiktoʼonoʼ. Utúul sukuʼun ku chaʼantik kaʼach pornografía tiʼ Interneteʼ maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u pʼatikiʼ. Yáax baʼax tu chʼaʼatuklaj u beetkeʼ u yilik u pʼáatal limpioi u tuukul tu táan Dios yéetel u maas tsʼáaik u yóol u meyajte. Tsʼoʼoleʼ tu chʼaʼatuklaj u tsʼáaik u computadora tiʼ upʼéel tuʼux chíikaʼan u yilaʼal tumen tuláakal le familiaoʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen le anchaj u beetkiʼ. Tumen kʼaʼabéet u yokol ich Internet utiaʼal u beetik u meyajeʼ, tu chʼaʼatukleʼ ken okok ich Interneteʼ yaan u pʼáatal kutal u yatan tu yiknal.
Le utsiloʼob ku taasik u beetik máak baʼax maʼaloboʼ
16, 17. ¿Baʼax utsiloʼob jeʼel u taasik u beetik máak baʼaxoʼob maʼalobtakeʼ? Tʼaanen tiʼ upʼéel baʼax uchaʼan.
16 Le máakoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob cuenta le baʼaxoʼob maʼalobtak ku beetik le táankelem paalaloʼoboʼ (xokaʼak 1 Pedro 2:12). Utúul nojoch máakeʼ bin meyaj upʼéel kʼiin utiaʼal u yutskíintaʼal upʼéel imprenta tu najil Betel yaan tu kaajil Londres, ka tsʼoʼok le meyajoʼ tu kʼexaj baʼax ku tuklik yoʼolal u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. U yatan, táan kaʼach u tsʼaʼabal xook tiʼ yéetel le Bibliaoʼ, tu yilaj tsʼoʼok u kʼexpajal bix u tuukul u yíicham. Letiʼ kaʼacheʼ maʼ utstutʼaan u bin xíimbaltbil tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeobaiʼ, baʼaleʼ ka suunaj le tsʼoʼok u meyaj Beteloʼ, jach kiʼimak u yóol yoʼolal bix úuchik u kʼaʼamaliʼ. Letiʼeʼ tu tsikbaltaj tiʼ u yatneʼ maʼ tu yuʼubaj u yaʼalaʼal baʼaloʼob kʼaastakiʼ, mix máak tu yilaj pʼuʼuj tumen maʼ tsʼoʼokok le meyajoʼ yéetel jach jatsʼuts úuchik u yilik bix u múul meyaj tuláakliʼ. Baʼaleʼ, le baʼax maas péeks u yóoloʼ letiʼe bix u jach tsʼáaik u yóol le táankelem paalaloʼob u beetoʼob le meyaj tsʼaʼantiʼob utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil kex maʼatech u boʼotaʼaloʼoboʼ.
17 Le sukuʼunoʼob xan ku meyajoʼob utiaʼal u tsʼáaikoʼob baʼaxoʼob kʼaʼabéet ichil u familiaʼoboʼ láayliʼ jach maʼalob baʼax ku beetikoʼobeʼ (Col. 3:23, 24). Tumen jach ku tsʼáaik u yóoloʼob meyajeʼ, óoliʼ maʼatech u luʼsaʼal meyajtiʼob yéetel jach ku lúubloʼob utsil tiʼ u patronoʼob.
18. ¿Bix jeʼel k-eʼesik tiaʼanoʼon ichil upʼéel kaaj «u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob[eʼ]»?
18 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ jejeláas bix jeʼel u yeʼesik máak u yaabilmaj u yotoch Jéeobaeʼ: u kʼubik u yóol tiʼ Dios, u beetik baʼaxoʼob ku yaʼalaʼaltiʼ yéetel u kanáantik máak le tuʼuxoʼob ku beetaʼal muchʼtáambaloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet u beetik máak tuláakal le ku páajtal utiaʼal u maas táakpajal teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel u tsʼáaik xook tiʼ u maasil yéetel le Bibliaoʼ. Jeʼel jaypʼéel jaʼab yantoʼoneʼ, unaj k-ilik bisik upʼéel toj kuxtal. Wa k-beetik beyoʼ, yaan k-kʼamik yaʼab utsiloʼob yéetel yaan u seguer k-kʼaj óoltaʼal bey upʼéel kaaj «u kʼubmaj u yóol u beet utsil meyajoʼob[eʼ]» (Tito 2:14).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 4 Maʼ xaaneʼ Asaeʼ tu luʼsaj le kúuchiloʼob tuʼux ku adorartaʼal le maʼ jaajil diosoʼoboʼ, baʼaleʼ le tuʼuxoʼob ku adorartaʼal Jéeobaoʼ tu pʼatoʼob. Wa maʼ xaaneʼ le kúuchiloʼob tu luʼsoʼoboʼ jel beetaʼaboʼob tu tsʼook kʼiiniloʼob táan u gobernar, le oʼolal kʼaʼabéetchaj u kaʼa xuʼulsaʼaloʼob tumen Josafat, u hijo (1 Rey. 15:14; 2 Cró. 15:17).
Tukult bix jeʼel a núukik le kʼáatchiʼob ken a wil baʼax tu beetaj le máaxoʼob meyajt Diosoʼ.
• ¿Bix jeʼel k-maas tsʼáaik k-óol teʼ kʼaʼaytaj yéetel k-tsʼáaik xook tubeeloʼ?
• ¿Bix jeʼel u páajtal u kʼubik «u yóol u beet utsil meyajoʼob» le táankelem paalaloʼoboʼ?
• ¿Bix jeʼel k-pʼatik upʼéel baʼax kʼaas suuk k-beetikeʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 13]
¿Ku meyaj wa toʼon le Biblia ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytajoʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Le táankelem paalaloʼob ku kanikoʼob uláakʼ tʼaan tu najil u xookoʼoboʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal u biskoʼob le maʼalob péektsil tiʼ u maasil máakoʼoboʼ