Aníkena ñandejapu ñande rapichápe

“Anive pendejapu ojupe. Añeteguánte peje pende rapichápe.” (EFE. 4:25.)

1, 2. Mbaʼépa ojeʼe pe añeteguáre?

 YMAITE guive ningo yvyporakuéra oñeʼẽ pe añeteguáre. Pór ehémplo, oĩ peteĩ ñeʼẽnga heʼíva: “Okaʼúva ha mitã siertoguánte heʼi”. Péicha ojehechauka la hénte okaʼu vovénte heʼiha añetegua. Poncio Pilato katu oporanduvaʼekue Jesúspe: “Ha mbaʼe piko pe añetegua?” (Juan 18:38).

² Koʼág̃a peve ningo oñeñeʼẽ pe añeteguáre. Oĩ heʼíva pe ñeʼẽ añetegua ikatuha oñentende heta hendáicha. Ha oĩ voi katu heʼíva okonvenítarõ ñandévente jaʼevaʼerãha pe añetegua ha nañandeperhudikamoʼãirõnte. Peteĩ lívro katu heʼi voi: “Iporã ningo jaʼe la añetegua. Péro ndovaléi ñandéve mbaʼeverã jajejopy vai jave. Nañamanoséiramo ñandejapumantevaʼerã” (The Importance of Lying [Tekotevẽ ñandejapukuaa]).

3. Mbaʼérepa Jesús ehémplo porã ñandéve g̃uarã?

³ Péro ñande Jesús remimboʼekuéra ningo nañapensái upéicha pe añeteguáre. Ñane Mboʼehára ndeʼirivaʼekue káda uno oikuaaháichante ohechavaʼerãha pe añetegua. Haʼe oikuaa porãgui mbaʼépa heʼise pe añetegua, arakaʼeve ndaijapuivaʼekue. Ha umi ndaijaʼéiva hese jepe heʼivaʼekue: “Mboʼehára, roikuaa niko nde ereha pe añetéva ha reporomboʼeha hekopete Ñandejára rape” (Mat. 22:​16, BNP). Upévare Jesús ehémplo porã ñandéve g̃uarã, ha ndajakyhyjéi avei jaʼe hag̃ua pe añetegua. Jaʼe avei apóstol Pablo heʼi haguéicha iñermanokuérape: “Anive pendejapu ojupe. Añeteguánte peje pende rapichápe” (Efe. 4:25). Ajépa iporãitéta ñahesaʼỹijóramo ko apóstol Pablo heʼivaʼekue. Jaikuaa raẽta mávapa hína pe ñande rapicha, ha upéi mbaʼépa heʼise ‘añeteguánte jaʼevaʼerãha’. Jahecháta avei mbaʼeichaitépa ñanepytyvõta jajapóramo upe heʼivaʼekue.

Mávapa hína pe ñande rapicha?

4. Mbaʼéichapa Jesús ohechauka porã vaʼekue mbaʼépa Itúva opensa opavavére?

⁴ Yma Jesús tiémpope ningo umi rrelihión omoakãva heʼi haʼeha “hapicha” umi hetãygua térã iñangirũnguérante. Péro Jesús ohechauka porã vaʼekue mbaʼépa Itúva opensa ko mbaʼére (Juan 14:9). Pór ehémplo ohechauka hemimboʼekuérape Ñandejára nombojeroviaveiha pe mávape morotĩ térã hũ rupi térã peteĩ tetãygua haguére (Juan 4:​5-26). Upe rire, apóstol Pedro ohechakuaa espíritu sánto rupive ‘Ñandejárape g̃uarã peteĩchanteha opavave, ha oimeraẽ tetãygua omombaʼéva chupe ha ojapóva iporãva Haʼe oguerohoryha’ (Hech. 10:​28, 34, 35). Upéicharõ enterovénte hína pe ñande rapicha ha jatrata porã vaʼerã chupekuéra, umi ndaijaʼéivape jepe ñanderehe (Mat. 5:​43-45).

5. Mbaʼépa heʼiserakaʼe Pablo heʼírõ guare “añeteguánte peje pende rapichápe”?

⁵ Péro mbaʼépa heʼiserakaʼe Pablo heʼírõ guare “añeteguánte peje pende rapichápe”? Upéva heʼise ñande jaservíva Jehovápe jaʼevaʼerãha opa mbaʼe oĩhaichaite ha ani ñaporombotavyse. Avei ndovaleiha ñamombeʼu oikovaʼekue jagueroviauka hag̃uáicha ñande rapichápe peteĩ mbaʼe oĩʼỹva. Upéicha rupi ‘ñanembojeguaru umi mbaʼe ivaíva ha  jajapo iporãva ha hekopeguáva’ (Rom. 12:​9, ÑÑB). Upévare avei ñañehaʼãmbaite jajapo opa mbaʼe ‘Ñandejára añetegua’ ojapoháicha ha nañandejapúi jaʼe ha jajapóvape (Sal. 15:​1, 2; 31:5). Ñañatendéramo jaʼevaʼerãre, ñasolusionáta oimehaichagua provléma ha natekotevẽmoʼãi ñaporombotavy (jaleemína Colosenses 3:​9, 10).

6, 7. a) Ñamombeʼupavaʼerãpa opa mbaʼe jaikuaamíva? Emombeʼu mbaʼérepa ere upéicha. b) Mávapepa ikatu jaʼepaite la jaikuaáva?

⁶ Péicha jahecha ndovaleiha ñandejapu, péro heʼisépa upéva ñambohovaivaʼerãha opa mbaʼe oñeporandúva ñandéve ha ñamombeʼupa la jaikuaamíva? Nahániri. Jesús ohechauka porã vaʼekue natekotevẽiha ñambohovái opaichagua porandu ni ñamombeʼupa opa mbaʼe jaikuaáva. Pór ehémplo, umi omoakãva hudiokuéra rrelihión oporandu Jesúspe máva puʼaka rupivépa ojapo umi milágro. Ha haʼe heʼi umi tekove rovamokõime: ‘Che avei aporandúta peẽme peteĩ mbaʼe, ha pejéramo chéve, haʼéta peẽme máva puʼaka rupivépa ajapo koʼã mbaʼe’. Haʼekuéra oñemokirirĩnte Jesúsgui, upévare haʼe heʼi chupekuéra: ‘Upéicharõ che avei namombeʼumoʼãi peẽme máva puʼaka rupivépa ajapo koʼã mbaʼe’ (Mar. 11:​27-33). Jesús ndeʼíri chupekuéra mbaʼeve ohechakuaágui hembiapo vai ha ndojeroviaiha hikuái Ñandejárare (Mat. 12:​10-13; 23:​27, 28). Ha ñande avei koʼág̃a rupi ñañatendevaʼerã ani hag̃ua ñanembotavy ha ñandegueraha hapykuéri umi apóstata térã umi ohejavaʼekue Ñandejára rape (Mat. 10:16; Efe. 4:14).

⁷ Apóstol Pablo ohechaukavaʼekue avei natekotevẽiha ñamombeʼu opa mbaʼe oikuaaséva ñandehegui ñande rapichakuéra. Haʼe omombeʼu oĩha umi iñentremetída ha ijurumyʼỹiva, ha oikóva “heʼi heʼiʼỹvaʼerã” (1 Tim. 5:13). Ha ojekuaáramo peteĩ tapicha iñentremetidoha térã noguerokirirĩkuaaiha mbaʼeve, hasy nunga peteĩ ermáno omombeʼu hag̃ua chupe iprovléma. Ajeve ningo apóstol Pablo ohairakaʼe: ‘Peñehaʼãmbaite peiko pyʼaguapýpe, pembopyʼatyaiʼỹre avavépe, peteĩteĩ taiñangekói ijehénte’ (1 Tes. 4:​11, JMP). Péro sapyʼánte ningo umi ansiáno ikatu oporandu ñandéve peteĩ mbaʼe. Upéicha jave tekotevẽ jaʼepaite la jaikuaáva ikatu hag̃uáicha ojapo porã hikuái hembiapo (1 Ped. 5:2).

Aníkena ñandejapu ñande rogapýpe

8. Mbaʼéichapa jaikóta ñande rogapýpe añeteguánte jaʼéramo?

⁸ Ñande ningo jajepokuaave ñande rogaygua rehe, ha añeteguánte jaʼéramo chupekuéra katuete jaiko porãvéta. Heta provléma ha joavy ogapypegua jepe saʼivéta térã oñesolusionáta ñañemongeta porãramo, nañandejapúi ha ñanembaʼeporãramo. Upévare iporãta ñañeporandumi: Afalla javépa hasy chéve haʼe hag̃ua che rogayguakuérape ajavy hague? Térãpa ajerure porãnte diskulpa chupekuéra? Péicha jajapóramo jaikóta  pyʼaguapy ha joayhúpe ñande rogapýpe (jaleemína 1 Pedro 3:​8-10).

9. Mbaʼérepa natekotevẽi ñande arhél guasu jaʼe hag̃ua pe añetegua?

⁹ Ikatu ningo jaʼe pe añetegua, péro upéva ndeʼiséi ñande arhél guasu vaʼerãha. Ndahaʼéi ningo ñande rapichakuéra ñandegueroviavétava derechoite jaʼe haguére peteĩ mbaʼe. Apóstol Pablo ningo oñemoñeʼẽvaʼekue voi ñandéve kóicha: ‘Anive pendepyʼaro, pendepochy vai térã pendepochy rei. Ani pesapukái térã pendejuruguasu ojupe. Anive peneñaña. Pendepyʼaporã uvei oñondive, ha pejoporiahuvereko. Peheja rei ojupe mbaʼe vai pejapóva ojuehe, Ñandejára oheja rei haguéicha peẽme pene rembiapo vaikue Cristo rupi’ (Efe. 4:​31, 32). Jarrespeta ha ñañeʼẽ porãnteramo ñande rapichakuérape, oñeñandu porãvéta hikuái ha ohenduvéta jaʼéva chupekuéra (Mat. 23:12).

Aníkena ñandejapu kongregasiónpe

10. Mbaʼéichapa Jesús omoĩvaʼekue ehémplo iporãva umi ansiánope?

¹⁰ Jesús ningo heʼivaʼekue opa mbaʼe hemimboʼekuérape ontende porã hag̃uáicha. Ha oñemoñeʼẽramo jepe mborayhúpe, ndeʼíri chupekuéra ohendusévante (Juan 15:​9-12). Ñanemanduʼáne mbaʼéichapa hemimboʼekuéra ojodiskuti jepi oikoségui pe iñimportantevévaramo. Upéicha jave Jesús ipasiénsia ha oñemoñeʼẽ porã chupekuéra ani hag̃ua oñemombaʼeguasu (Mar. 9:​33-37; Luc. 9:​46-48; 22:​24-27; Juan 13:14). Koʼág̃a rupi umi ansiáno oñemoñeʼẽ porã avei ermanokuérape tekotevẽ jave. Péro, nopensái haʼekueraha la omandáva Ñandejára rembiguaikuérare (Mar. 10:​42-44). Ha oñehaʼã hikuái ‘ipyʼaporã ha oporoporiahuvereko’.

11. Mbaʼépa jajapóta jahayhúramo ñande rapichápe?

¹¹ Iporã ningo nañandejapúi ñane ermanokuérape, péro ñapensa porã vaʼerã jaʼétavare ani hag̃ua ñambopochy chupekuéra. Ndovaléi ningo jaiko pérupi japoipoi rei ñande júrugui ñamoñeñandu vai térã jaʼapoʼi hag̃uáicha ñande rapichápe (Sal. 52:2; Pro. 12:18). Jahayhúramo ñande rapichápe jajapóta koʼápe heʼíva: ‘Ejokovaʼerã ndejuru ha anítei ndejapu’ (Sal. 34:13). Péicha jajapóramo ningo ñamombaʼeguasúta Ñandejárape ha jaiko porãmbáta oñondive kongregasiónpe.

12. Mbaʼéicha javépa ansianokuéra ikatu ojapo comité judicial peteĩ ijapúvape, ha mbaʼérepa?

¹² Ansianokuéra ningo oñehaʼãmbaite oñangareko kongregasión rehe ani hag̃ua umi ijapúva oporomoingovai (jaleemína Santiago 3:​14-16). Umi ñañágui ijapúva ndahaʼéi omombeʼu vai vai ha ombotuichánteva peteĩ mbaʼe oikovaʼekue, umichagua ningo omyangekói, ombohasa asy ha operhudikasénte hapichápe. Jaikuaaháicha mbaʼevéicharõnte ningo naiporãi ñandejapu. Péro ndaivaietéirõ ikatu umi ansiáno  oñemoñeʼẽ porãnte pe ermánope ha ndahaʼéi katuete oñemosẽtamava chupe kongregasióngui. Upévare ansianokuéra ojapótaramo peteĩ comité judicial oñeporanduvaʼerã: “Ko ermáno piko ijapu jepi iñaña ha oporoperhudikaségui? Térãpa ndaivaiguasúi la ojapóva ha tekotevẽnte oñeñemoñeʼẽ porã chupe?”.

Aníkena ñandejapu ñandetravahohápe ha ñambaʼevendéta jave

13, 14. a) Mbaʼéichapa oporombotavy jepi heta tapicha? b) Mbaʼérepa iporã nañaporombotavýi ha ñandeguápo ñande travahohápe?

¹³ Opárupi koʼág̃a hetaiterei oĩ itravahohápe ijapúva. Upévare ikatu ijetuʼu ñandéve ñanediferénte hag̃ua chuguikuéra. Pór ehémplo, oĩ tuicha ijapúva okonsegi hag̃ua itravahorã ha ogana porãve hag̃ua. Ijapu avei hikuái heʼívo ikatupyryetereiha térã heta mbaʼe ostudia hague. Oĩ avei umi hoʼureínteva itravahohápe ha ojapóva ótra kósa, oñemoĩva olee guaʼu, oiporu selulár ha okuatrénteva ombohasa hag̃ua óra.

¹⁴ Ñande jaservíva Jehovápe ningo ndovaleiete voi ñaporombotavy (jaleemína Proverbios 6:​16-19). Apóstol Pablo heʼi haguéicha: ‘Hiʼãite niko ñandéve jajapo hekopete opa mbaʼe’ (Heb. 13:​18, BNP). Upéicha rupi, ojepagátaramo ñandéve un día de traváhore, ñambaʼapovaʼerã un diaite (Efe. 6:​5-8). Ha ñandeguáporamo ñandeguerohorýta la hénte ha upéicha oñemombaʼeguasu Jehovápe (1 Ped. 2:12). Pór ehémplo, Espáñape oiko peteĩ ermáno hérava Roberto. Chupe ningo la ipatrón omombaʼe iguapoiterei ha naimondái haguére. Upéi ipatrón heʼi okontratataha hetave testígope ombaʼapo hag̃ua, pórke iguápo iguápo hikuái. Upe tiémpo guive Roberto veintitrés ermáno ha ocho estudiántepema okonsegi itravahorã.

15. Mbaʼéichapa ikatu jahechauka nañaporombotavyiha ñambaʼapóramo jepe ñandejeheguínte?

¹⁵ Ñambaʼapóramo ñandejeheguínte, ndovaléi avei ñaporombotavy. Naiporãmoʼãi ningo ñande ñambotavy ñande rapichápe ha ñavende chupe peteĩ mbaʼe ndovaléiva. Avei naiporãi ñakoimea ha ñanepokarẽ. Upéicharõ jatratákena ñande rapichápe jaipotaháicha haʼe ñandetrata (Pro. 11:1; Luc. 6:31).

Aníkena ñandejapu mburuvichakuérape

16. a) Mbaʼépa ñameʼẽvaʼerã mburuvichakuérape térã umi autoridápe? b) Ha mbaʼépa ñameʼẽvaʼerã Jehovápe?

¹⁶ Jesús heʼivaʼekue: ‘Néi, pemeʼẽ mburuvicha guasúpe mburuvicha guasu mbaʼéva, ha Ñandejárape Ñandejára mbaʼéva’ (Mat. 22:21). Mbaʼe mbaʼépa ñameʼẽvaʼerã mburuvichakuérape térã autoridápe? Jaikuaa hag̃ua ñanemanduʼavaʼerã Jesús oñeʼẽ hague umi impuésto jepagáre. Upévare ñanekonsiénsia potĩ hag̃ua Ñandejára ha yvyporakuéra renondépe, jajapovaʼerã umi léi omoĩva pe tetã jaikohapegua ha japaga umi impuésto (Rom. 13:​5, 6). Upéicharõ jepe, jahechakuaa Jehováha pe Mburuvicha Guasu, pe Ñandejára añetegua ha peteĩetéva. Avei jahayhu chupe ñande pyʼaite guive, ñane anga rugua guive, ñane arandukue ha ñanembaretekue reheve (Mar. 12:30; Rev. 4:11). Péicha jahecha chupe añoite ñaneñeʼẽrenduvaʼerã opaite mbaʼépe (jaleemína Salmo 86:​11, 12).

17. Mbaʼépa ikatu jajapo peteĩ tetãme oñepytyvõramo umi imboriahúvape?

¹⁷ Heta tetãme ningo oñepytyvõ umi  imboriahúvape. Ha ndaivaíri ningo jarresivi umichagua ajúda, péro ñamoĩmbavaʼerã opa mbaʼe ojeruréva hikuái ñandehegui. Ha ndovaléi ningo ñaporombotavy ñakonsegi hag̃ua umi mbaʼe.

Umi mbaʼe porã jahupytýva nañandejapúiramo

18-20. Mbaʼe mbaʼépa jahupytýta nañandejapúiramo?

¹⁸ Nañandejapúiramo ningo jahupyty heta mbaʼe porã. Pór ehémplo, ñanekonsiénsia potĩta ha upéva ningo Jehová oguerohoryeterei. Jaikóta avei pyʼaguapýpe ha ñañeñandu porãta (Pro. 14:30; Fili. 4:​6, 7). Ha ndajakyhyjemoʼãi jajepilláramo g̃uarã ñandejapuha (1 Tim. 5:24).

¹⁹ Apóstol Pablo ningo heʼivaʼekue: ‘Opa mbaʼépe rohechauka ore Ñandejára rembiguaiha ndaorejapúi rupi’ (2 Cor. 6:​4, 7, BNP). Upéicha ningo ojapovaʼekue peteĩ Testigo Gran Bretañaygua ovendesérõ guare imbaʼyruguata. Ha oúrõ guare peteĩ karai ojoguaséva chugui, pe ermáno omombeʼu porãnte chupe mbaʼe provlémapa oreko la ikoche. Upéi oho orrekorre hikuái otantea hag̃ua, ha pe karai oporandu chupe haʼépa ndahaʼéi testigo de Jehová. Péro mbaʼére piko pe karai oporandu chupe upéva? Pórke pe ermáno ndaijapúi chupe, ha oñemonde porã. Upémaramo pe ermáno oaprovecha opredika hag̃ua chupe.

²⁰ Ajépa iporãitéta ñande avei nañandejapúiramo ha upéicha oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe. Apóstol Pablo ningo heʼivaʼekue voi: ‘Ndorojapói mbaʼeve ñemihápe térã oporomotĩva, ha ndoroikói roporombotavy’ (2 Cor. 4:​2, BNP). Upévare, ñañehaʼãkena ani ñandejapu. Upéicha jajapóramo, oñemombaʼeguasúta ñande Ru yvagapeguápe ha ojeguerohorýta opa hembiguaikuérape.

Ñambohovaimína koʼã porandu

• Mávapa hína pe ñande rapicha?

• Mbaʼépa heʼise jaʼe pe añeteguánte?

• Mbaʼéichapa nañandejapúiramo ikatu oñemombaʼeguasu Ñandejárape?

• Mbaʼe mbaʼépa jahupytýta nañandejapúiramo?

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 17]

Jafalla javépa jajerure porãnte diskúlpa?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 18]

Aníkena ñandejapu ñakonsegi hag̃ua ñandetravahorã