Maghambal sing Kamatuoran sa Imo Isigkatawo

“Karon nga ginsikway na ninyo ang kabutigan, maghambal sang kamatuoran ang kada isa sa inyo sa iya isigkatawo.”—EFE. 4:25.

1, 2. Ano ang pagtamod sang madamo nga tawo sa kamatuoran?

MADUGAY na nga ginabaisan kon ano ang kamatuoran. Sang ikan-om nga siglo B.C.E., ang Griegong mamalaybay nga si Alcaeus nagsiling: “May kamatuoran sa alak.” Nagapahangop ini nga kon mahubog ang isa ka tawo, ginabuyagyag niya ang kamatuoran kag mangin wakalan. Ginpakita sang Romanong gobernador sang unang siglo nga si Poncio Pilato nga wala niya mahibaluan ang kamatuoran sang mayagutaon sia nga namangkot kay Jesus: “Ano ang kamatuoran?”—Juan 18:38.

² Sa karon, nagasumpakilay ang pagtamod sang mga tawo parte sa kamatuoran. Madamo ang nagasiling nga ang tinaga nga “kamatuoran” may lainlain nga kahulugan ukon nagadepende ini sa pagtamod sang kada isa. Ang iban naman nagasugid lamang sing matuod kon makaayo ini ukon makabulig sa ila. Ang libro nga The Importance of Lying nagsiling: “Maayo gid ang pagkabunayag, apang halos wala ini sing mabulig agod mabuhi kag makatigayon ka sing kalig-unan. Wala na sing mahimo ang tawo sa sini, dapat sia magbutig agod mabuhi.”

3. Ngaa maayo gid nga halimbawa si Jesus sa paghambal sing kamatuoran?

³ Tuhay gid ang mga disipulo ni Cristo! Indi subong sini ang pagtamod ni Jesus sa kamatuoran. Pirme sia nagahambal sing kamatuoran. Ginabaton ini bisan sang iya mga kaaway: “Manunudlo, nahibaluan namon nga ikaw maminatud-on kag nagapanudlo sang dalanon sang Dios sa kamatuoran.” (Mat. 22:16) Amo man sini ang matuod nga mga Cristiano karon, ginailog nila ang halimbawa ni Jesus. Wala sila nagapangalag-ag sa pagsugid sang kamatuoran. Tinagipusuon sila nga nagaugyon kay apostol Pablo, nga nagpalig-on sa iya mga masigkatumuluo: “Karon nga ginsikway na ninyo ang kabutigan, maghambal sang kamatuoran ang kada isa sa inyo sa iya isigkatawo.” (Efe. 4:25) Binagbinagon naton ang tatlo ka bahin sang pinamulong ni Pablo. Una, sin-o ang aton isigkatawo? Ikaduha, ano ang buot silingon sang paghambal sing kamatuoran? Ikatlo, paano naton ini maaplikar sa aton pagkabuhi?

Sin-o ang Aton Isigkatawo?

4. Indi kaangay sang unang siglo nga mga Judiyong lider, paano ginpakita ni Jesus ang pagtamod ni Jehova sa kon sin-o ang aton isigkatawo?

⁴ Sang unang siglo C.E., gintudlo sang pila ka Judiyong lider nga ang ila masigka-Judiyo ukon ang ila suod nga mga abyan amo lang ang ila “isigkatawo.” Pero himpit nga ginpakita ni Jesus ang kinaiya kag panghunahuna sang iya Amay. (Juan 14:9) Ginpakita niya sa iya mga disipulo nga ang Dios wala nagapasulabi sa isa ka rasa ukon nasyonalidad. (Juan 4:5-26) Dugang pa, ginpahayag sang balaan nga espiritu kay apostol Pedro nga “ang Dios wala sing ginapasulabi, apang sa tagsa ka pungsod ang tawo nga nagakahadlok sa iya kag nagahimo sang pagkamatarong kalahamut-an sa iya.” (Binu. 10:28, 34, 35) Gani dapat naton kabigon nga isigkatawo ang tanan, kag higugmaon bisan ang mga nagakontra sa aton.—Mat. 5:43-45.

5. Ano ang buot silingon sang paghambal sing kamatuoran sa aton isigkatawo?

⁵ Apang ano ang buot silingon ni Pablo nga maghambal kita sing kamatuoran sa aton isigkatawo? Ang paghambal sing kamatuoran nagalakip sang pagsugid sing matuod nga mga impormasyon. Ang matuod nga mga Cristiano wala  nagapatiko ukon nagabag-o sang mga detalye agod mapatalang ang iban. ‘Ginakangil-aran nila ang malaut kag nagapanguyapot sing malig-on sa maayo.’ (Roma 12:9) Sa pag-ilog sa “Dios sang kamatooran,” dapat tinguhaan naton nga mangin bunayag kag tampad sa aton mga ginahimo kag ginahambal. (Sal. 15:1, 2; 31:5) Kon mahalungon kita sa aton ginahambal, masolbar naton sing nagakaigo bisan ang makahuluya nga mga sitwasyon nga indi na kinahanglan nga magbinutig.—Basaha ang Colosas 3:9, 10.

6, 7. (a) Ang paghambal bala sing kamatuoran nagapahangop nga dapat naton isugid sa kay bisan sin-o ang personal nga mga impormasyon? Ipaathag. (b) Sin-o lamang ang dapat naton hambalan sing kamatuoran?

⁶ Ang paghambal bala sing kamatuoran nagapahangop nga isugid naton ang tanan nga detalye sa kay bisan sin-o nga mamangkot sa aton? Indi. Sang ari si Jesus sa duta, ginpakita niya nga may mga tawo nga indi nagakaigo nga sugiran sang pila ka impormasyon. Sang ginpamangkot sia sang salimpapaw nga mga lider sang relihion kon sin-o ang naghatag sa iya sing gahom ukon awtoridad sa paghimo sing mga tanda kag mga milagro, nagsiling si Jesus: “Pamangkuton ko kamo sing isa ka pamangkot. Sabta ninyo ako, kag isugid ko man sa inyo kon sa ano nga awtoridad ginahimo ko ini nga mga butang.” Sang wala magsabat ang mga escriba kag mga tigulang nga lalaki, si Jesus nagsiling: “Indi man ako magsugid sa inyo kon sa ano nga awtoridad ginahimo ko ini nga mga butang.” (Mar. 11:27-33) Wala sia nagbatyag nga obligado sia sa pagsabat sa ila bangod sang ila malaut nga buhat kag sa ila pagkawalay pagtuo. (Mat. 12:10-13; 23:27, 28) Amo man subong, dapat man magbantay ang katawhan ni Jehova batok sa mga apostata kag malain nga mga tawo nga nagapanglimbong para sa ila kaugalingon nga kaayuhan.—Mat. 10:16; Efe. 4:14.

⁷ Ginpakita man ni Pablo nga ang pila ka tawo indi nagakaigo nga sugiran sing bug-os nga detalye. Nagsiling sia nga ang “mga kutsokutsera man kag mga hilabtera sa mga hilikuton sang iban nga mga tawo, . . . nagahambal sang mga butang nga indi nila dapat ihambal.” (1 Tim. 5:13) Mahimo nga ang iban nagapangduhaduha sa pagsugid sing personal nga mga impormasyon sa mga tawo nga nagapanghilabot sa mga buluhaton sang iban ukon yadtong indi masaligan sang kompidensial nga mga butang. Mas maayo gid nga pamatian ang inspirado nga laygay ni Pablo: “Himuon ninyo nga tulumuron nga magkabuhi sing malinong kag asikasuhon ang inyo kaugalingon nga buluhaton.” (1 Tes. 4:11) Pero kon kaisa, ang mga gulang sa kongregasyon mahimo nga mamangkot parte sa personal nga mga butang agod matuman nila ang ila mga katungdanan. Sa sini nga kahimtangan, ginaapresyar kag makabulig gid ang aton kooperasyon sa pagsugid sing matuod.—1 Ped. 5:2.

Maghambal sing Kamatuoran sa Sulod sang Pamilya

8. Paano ang paghambal sing kamatuoran magabulig sa miembro sang pamilya nga mangin suod sa isa kag isa?

⁸ Siempre pa, suod gid kita sa aton pamilya. Agod makapabilin kita nga suod sa isa kag isa, importante nga maghambal kita sing kamatuoran. Mabuhinan ukon madula ang madamo nga problema kag di-paghangpanay kon tampad, bunayag, kag maayo ang aton komunikasyon.  Halimbawa, kon makasala kita, nagapangalag-ag bala kita nga akuon ini sa aton tiayon, sa aton kabataan, ukon sa aton suod nga mga paryente? Ang sinsero nga pagpangayo sing pasaylo magabulig sa aton nga mapasanyog ang kalinong kag paghiusa sa sulod sang pamilya.—Basaha ang 1 Pedro 3:8-10.

9. Ngaa wala nagakahulugan nga magpataka na lang kita sa paghambal kon nagahambal sing kamatuoran?

⁹ Ang paghambal sing kamatuoran wala nagakahulugan nga magpataka na lang kita sa paghambal bisan pa masakitan ang iban. Wala ini nagadugang sa balor sang kamatuoran ukon sang epekto sini. Si Pablo nagsiling: “Ang tanan nga madinumtanon nga paghinakit kag kaakig kag kasingkal kag sininggitanay kag nagapakalain nga hambal kuhaon gikan sa inyo upod ang tanan nga kalainan. Kundi mangin mainayuhon sa isa kag isa, mapinalanggaon nga may kaawa, nga nagapatawad sing kinabubut-on sa isa kag isa subong nga ang Dios nagpatawad man sing kinabubut-on sa inyo paagi kay Cristo.” (Efe. 4:31, 32) Kon maghambal kita sing mainayuhon kag matinahuron, nagadugang ang balor sang aton mensahe kag nagapadungog ini sa aton ginasugilanon.—Mat. 23:12.

Maghambal sing Kamatuoran sa Kongregasyon

10. Ano ang matun-an sang Cristianong mga gulang sa maayo gid nga halimbawa ni Jesus sa paghambal sing kamatuoran?

¹⁰ Simple kag prangka si Jesus sa iya pagpakig-istorya sa iya mga disipulo. Pirme mahigugmaon ang iya laygay, apang wala niya ginapahaganhagan ang kamatuoran agod manamian ang iya mga tagpalamati. (Juan 15:9-12) Halimbawa, sang pirme nagabaisay ang iya mga apostoles kon sin-o ang mas labaw sa ila, malig-on apang mapinasensiahon nga ginbuligan sila ni Jesus nga mahangpan nga kinahanglan nila nga magpaubos. (Mar. 9:33-37; Luc. 9:46-48; 22:24-27; Juan 13:14) Ang Cristianong mga gulang karon malig-on man sa kamatuoran, pero wala sila nagapakaginuo sa panong sang Dios. (Mar. 10:42-44) Ginailog nila si Cristo paagi sa pagpakita sing ‘kaayo sa isa kag isa kag mapinalanggaon nga kaawa’ sa ila pagpakig-angot sa iban.

11. Bangod sang aton gugma sa mga kauturan, paano naton dapat gamiton ang aton dila?

¹¹ Kon prangka kita sa aton mga kauturan, pero indi man sing sobra, mahambal naton ang aton ginahunahuna nga indi makapasakit sa ila. Siempre, indi naton luyag nga ang aton dila mangin kaangay sang matalom nga labaha agod pasakitan ang iban paagi sa pagmulay ukon sa pagpakanubo sa ila. (Sal. 52:2; Hulu. 12:18) Ang gugma sa aton kauturan magabulig sa aton nga ‘andaman ang aton dila gikan sa malaut, kag ang aton mga bibig gikan sa pagpamolong sing limbong.’ (Sal. 34:13) Sa sini nga paagi, ginapadunggan naton ang Dios kag ginapalig-on ang paghiusa sa kongregasyon.

12. Ano nga sahi sang pagbinutig ang kinahanglan tatapon sang hudisyal nga komite? Ipaathag.

¹² Nagapanikasog gid ang mga gulang nga maproteksionan ang kongregasyon batok sa makahalit nga kabutigan. (Basaha ang Santiago 3:14-16.) Nagabinutig ang pila agod halitan ang iban; tuyo nila nga mag-antos ukon mabudlayan ang isa ka tawo. Sobra pa ini sa wala  sing pulos, makapatalang, ukon pagpasobra nga istorya. Siempre, sayop ang tanan nga pagbinutig, apang indi tanan kinahanglan husayon sang hudisyal nga komite. Gani, kinahanglan nga mangin balanse, makatarunganon, kag mahibaluan gid sang mga gulang kon bala ang isa hungod nga nagbinutig agod pakalainon ang iban kag kinahanglan nga tatapon sang hudisyal nga komite. Ukon basi bastante na ang malig-on kag mahigugmaon nga laygay halin sa Kasulatan?

Maghambal sing Kamatuoran sa Negosyo

13, 14. (a) Paano ginabutigan sang iban ang ila amo? (b) Ano ang resulta kon mangin bunayag kag maayo kita sa trabaho?

¹³ Madamo ang butigon sa aton tion, gani mahimo mangin mabudlay ang magpabilin nga bunayag sa imo amo. Kon nagaaplay sing obra, madamo ang nagabinutig. Halimbawa, para mabaton sila sa mas maayo ukon sa mas daku sing sueldo nga obra, wala sila nagasugid sing matuod parte sa ila eksperiensia ukon tinapusan. Madamo naman nga empleyado ang nagapangangkon nga nagatrabaho gid sila, pero sa pagkamatuod, personal nga butang ang ila ginahimo, bisan pa nga supak ini sa mga pagsulundan sang kompanya. Mahimo nga nagabasa sila sang mga balasahon nga wala sing labot sa ila obra, nagatawag sa telepono, naga-text ukon naga-Internet.

¹⁴ Para sa matuod nga mga Cristiano importante gid ang pagkabunayag kag pagsugid sing matuod. (Basaha ang Hulubaton 6:16-19.) Nagsiling si Pablo: “Luyag namon maggawi sing bunayag sa tanan nga butang.” (Heb. 13:18) Gani, nagatrabaho gid sing nagakaigo ang mga Cristiano. (Efe. 6:5-8) Ang maayo nga trabahador nagahatag man sing kadayawan sa aton langitnon nga Amay. (1 Ped. 2:12) Halimbawa, si Roberto nga taga-Espanya gindayaw sang iya amo bangod bunayag kag responsable sia nga trabahador. Bangod sini, nagkuha pa sing mga Saksi nga trabahador ang ila kompanya. Sila man nangin maayo nga mga trabahador. Sa sulod sang mga tinuig, napasulod ni Roberto sa ila kompanya ang 23 ka Saksi kag 8 ka estudyante sa Biblia!

15. Paano mapakita sang Cristianong negosyante nga bunayag sia?

¹⁵ Kon may kaugalingon kita nga negosyo, bunayag bala kita sa aton mga transaksion, ukon nagabinutig kita sa aton isigkatawo? Ang isa ka Cristiano nga negosyante indi dapat manunto para madasig maubos ang iya baligya. Indi man kita dapat magtanyag ukon magbaton sing hamham. Gusto naton nga trataron ang iban kon ano ang luyag naton nga pagtratar nila sa aton.—Hulu. 11:1; Luc. 6:31.

Maghambal sing Kamatuoran sa Gobierno

16. Ano ang ginahatag sang mga Cristiano (a) sa gobierno? (b) kay Jehova?

¹⁶ Si Jesus nagsiling: “Busa, ibayad ninyo kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar, apang sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.” (Mat. 22:21) Ano nga “mga butang” ang aton bayaran kay Cesar, nga nagapatuhoy sa gobierno? Sang ginsiling ini ni Jesus, parte sa buhis ang ila ginaistoryahan. Gani, agod ang mga Cristiano makapabilin nga may matinlo nga konsiensia sa atubangan sang Dios kag sa mga tawo, ginatuman nila ang mga kasuguan sang pungsod, pati na ang pagbayad sing buhis. (Roma 13:5, 6) Pero ginakilala naton nga si Jehova amo ang Supremo nga Soberano, ang lamang matuod nga Dios, nga ginahigugma naton sing bug-os tagipusuon, kalag, hunahuna, kag kusog. (Mar. 12:30; Bug. 4:11) Gani, bug-os ang aton pagpasakop kay Jehova nga Dios.—Basaha ang Salmo 86:11, 12.

17. Ano ang pagtamod sang katawhan ni Jehova sa pagbaton sing materyal nga bulig halin sa gobierno?

¹⁷ Madamo nga pungsod ang nagatanyag sing programa ukon mga serbisyo agod buligan  sa materyal ang mga nagakinahanglan. Indi malain nga batunon ini sang isa ka Cristiano, kon kalipikado sia. Ang paghambal sing kamatuoran sa aton isigkatawo, nagapahangop nga wala kita nagabinutig ukon nagahatag sing sayop nga impormasyon sa opisyal sang gobierno agod lang mabaton ini nga bulig.

Mga Pagpakamaayo sa Paghambal sing Kamatuoran

18-20. Ano ang mga pagpakamaayo kon mangin bunayag kita sa aton isigkatawo?

¹⁸ Madamo sing pagpakamaayo kon bunayag kita. Mangin matinlo ang aton konsiensia, nga nagaresulta sing kalinong sa hunahuna kag kalmado nga tagipusuon. (Hulu. 14:30; Fil. 4:6, 7) Ginapabaloran sang Dios ang matinlo nga konsiensia. Subong man, kon bunayag kita sa tanan nga butang, wala kita ginakulbaan nga basi madakpan kita sang iban.—1 Tim. 5:24.

¹⁹ Binagbinaga ang isa pa ka pagpakamaayo. Si Pablo nagsiling: “Sa tagsa ka paagi ginarekomendar namon ang amon kaugalingon subong mga ministro sang Dios, paagi sa . . . maminatud-on nga hambal.” (2 Cor. 6:4, 7) Amo gid sini ang natabo sa isa ka Saksi sa Britanya. Ginabaligyaan niya sing salakyan ang isa ka tawo, pero ginsugid niya kon ano ang maayo pati na ang tanan nga diperensia sang salakyan. Pagkatapos matestingan ang salakyan, namangkot ang manugbakal sa utod kon Saksi sia ni Jehova. Ngaa amo sini ang iya pamangkot? Natalupangdan sang tawo ang pagkabunayag sang utod kag ang iya mahipid nga pamustura. Nagresulta ini sa maayo nga pagpanaksi sa iya.

²⁰ Ginadayaw man bala naton ang aton Manunuga paagi sa pagkabunayag kag pagsugid pirme sing kamatuoran? Nagsiling si Pablo: “Gintalikdan namon ang natago nga mga butang nga dapat ikahuya, nga wala nagalakat nga may limbong.” (2 Cor. 4:2) Gani, panikasugan gid naton nga maghambal sing kamatuoran sa aton isigkatawo. Kon himuon naton ini, mahimaya naton ang aton langitnon nga Amay kag ang iya katawhan.

Ano ang Imo Sabat?

• Sin-o ang aton isigkatawo?

• Ano ang buot silingon sang paghambal sing kamatuoran sa aton isigkatawo?

• Paano ang paghambal sing kamatuoran makahatag sing kahimayaan sa Dios?

• Ano ang mga pagpakamaayo sa paghambal sing kamatuoran?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 17]

Ginabaton mo bala ang imo ginagmay nga mga sala?

[Retrato sa pahina 18]

Nagahambal ka bala sing kamatuoran kon nagaaplay sing obra?