Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Togsd-y taab sɩda

Togsd-y taab sɩda

Togsd-y taab sɩda

“Bɩ y bas ziri yagbo, la ned kam fãa togs [a to, NW] sɩda.”—EF. 4:25.

1, 2. Bõe la neb wʋsg tagsd sɩdã wɛɛngẽ?

ÃDEM-BIISÃ sɩng n wẽeda no-koɛɛm sɩdã wɛɛngẽ. Gɛrk seb-gʋlsd a Alcée sẽn zĩnd yʋʋmd 600 sẽn deng a Zezi rogmã yeelame tɩ “sɩdã bee divẽ pʋgẽ.” A ra rat n yeelame tɩ yaa ned sẽn wat n yũ divẽ bɩ rãam n tɩg la a togsd sɩda, bala tõeeme tɩ rẽ poore, goam lebga nana ne a soaba. Pipi kiris-nebã wakate, Rom ned a Põns Pɩlat sẽn da yaa guvɛrneerã me ra soka a Zezi sokr a ye ne tɩtaam, tɩ wilgdẽ tɩ yẽ me sẽn da tagsd bũmb ning sɩdã wɛɛngẽ wã pa zems ye. A soka a Zezi yaa: “Sɩd yaa bõe?”—Zã 18:38.

2 Rũndã-rũndã, “sɩdã” wɛɛngẽ, no-koɛɛmã maneg n lebga wʋsgo. Neb kẽer yetame tɩ pa wakat fãa la ned tõe n pelg a pʋg n togs sɩd ye. Yaa sã n mik tɩ sakda ne-b bala, wall pa toog ne-b la kẽer sakd n togs sɩda. Sebr a yembr (L’importance de mentir, ãngil.) yeela woto: “Yaa sɩd tɩ pʋ-peelem yaa sõma. La rũndã-rũndã vɩɩmã sẽn yaa tẽb n yi wã pʋgẽ, a yõodã pa waoog ye. Bala yaa tɩlae ne ãdem-biig t’a yag n paam n vɩɩmde.”

3. Bõe n kɩt t’a Zezi yaa mak-sõng sɩdã togsg wɛɛngẽ?

3 Ad kiris-nebã tagsg sɩd yaa toor zãng fasɩ ne nin-kãensã! Bala, a Zezi tagsg sɩdã wɛɛngẽ da yaa toor ne dũniyã bãngdb tagsgo. A ra togsda sɩd wakat fãa. Baa a bɛɛbã meng ra mii rẽ. Daar a yembre, b yeel-a-la woto: “Karensaamba, tõnd mi tɩ yãmb yaa sɩd soaba, la tɩ yãmb zãmsda nebã Wẽnnaam sor sɩda.” (Mat. 22:16) Rũndã-rũndã, kiris-neb hakɩkã me rɩkda a Zezi togs-n-taare. B togsda sɩda. B sakd n tũuda tʋm-tʋmd a Poll sẽn da kõ a tẽed-n-taasã saglg ningã ne b sũy fãa. A sagl-b-la woto: “Bɩ y bas ziri yagbo, la ned kam fãa togs [a to, NW ] sɩda.” (Ef. 4:25) Bɩ d bao n wʋm a Poll gomdã võore. Pipi, ãnda la tõnd “to”? Yiib-n-soaba, togs f to sɩdã rat n yeelame tɩ bõe? Sẽn na n baas tãab-n-soaba, wãn to la d tõe n tũ a saglgã?

Ãnda la tõnd “to”?

4. Wãn to la a Zezi kɩt tɩ d bãng d “to” sẽn yaa a soab a Zeova nifẽ, tɩ yaa toor ne zʋɩf rãmbã tũudum taoor dãmb sẽn da tagsdã?

4 Pipi kiris-nebã wakate, zʋɩf rãmbã tũudum taoor dãmb da wilgda nebã tɩ b “to” yaa b zʋɩf-taag wall b zoa bala. La a Zezi yẽ rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ. (Zã 14:9) Sɩd me, a wilga a karen-biisã vẽeneg tɩ Wẽnnaam nifẽ, buud wall tẽng sẽn yɩɩd a to kae ye. (Zã 4:5-26) Sẽn paase, vʋʋsem sõngã vẽnega a Pɩɛɛr t’a bãng tɩ “Wẽnnaam ka tũusd neb ye. La buud fãa sʋka, ned ninga sẽn zoet bãmba la sẽn maand tɩrga, yẽ soab tata bãmb yam.” (Tʋʋ. 10:28, 34, 35) Woto yĩnga, ned buuda fãa yaa tõnd “to” tɩ d segd n nong-a, hal baa neb nins sẽn kis tõndã menga.—Mat. 5:43-45.

5. B sẽn sagl tõnd tɩ d togsd taab sɩdã rat n yeelame tɩ bõe?

5 La a Poll sẽn yeel tɩ d segd n togsda taab sɩdã rat n yeelame tɩ bõe? B sã n yeel tɩ f togs sɩda, rat n yeelame tɩ f taas kibar kɛpɩ n da golm-a ye. Kiris-neb hakɩkã pa golemd yɛl sẽn na yɩl n tudg nebã ye. B ‘kisa wẽnga,’ la b ‘gãt sẽn yaa sõma kãn-kae.’ (Rom 12:9) D sẽn dɩkd ‘Wẽnnaam sẽn so sɩdã’ togs-taarã yĩnga, d segd n modg n yɩɩ pʋ-peelem dãmb d no-goamã pʋgẽ, la d yɛlã fãa pʋsẽ. (Yɩɩl 15:1, 2; 31:6) Baa yell sẽn wõnd a na n ning-d-la yãnd wall nams-d taoore, d sã n gũus ne d no-goamã, d tõogd n welg-a-la ne yam n pa yag ziri ye—Karm-y Kolos rãmb 3:9, 10.

6, 7. a) Rẽ yĩnga b sẽn yeel tɩ d togsd sɩdã rat n yeelame tɩ sẽn yaa ned ning fãa n sok tõnd bũmbu, d segd n togs-a-la d sẽn mi wã fãa bɩ? b) Ãnd dãmb la d segd n togs d sẽn mi fãa, b sã n wa sok-d bũmbu?

6 La rẽ yĩnga b sẽn sagend-d tɩ d togsd sɩdã rat n yeelame tɩ sẽn yaa ned ning fãa n sok tõnd bũmbu, d segd n togs-a-la d sẽn mi wã fãa bɩ? Ayo. Pa wakat fãa la d segd n maan dẽ ye. A Zezi sẽn wa n be tẽng zugã, a maana bũmb daar a ye tɩ wilgdẽ tɩ neb kẽer sã n sok-d bũmbu, d pa segd n leok vẽeneg ye. Tũudmã taoor dãmb sẽn da wa n sok-a ne sɩlem n na n bãng pãng ning a sẽn tar n maand yel-soalmã sẽn yitẽ wã, a leok-b-la woto: “Mam me na n soka yãmb bũmbu. Bɩ y leok maam, la mam na yaool n togs yãmb mam sẽn paam noor zĩig ninga n maand bõn-kãense.” Ra yaa gʋlsdbã la kãsem dãmbã. B sẽn pa sak n leok a Zezi wã, a yeel-b-la woto: “Mam me ka na n togs yãmb mam sẽn paam noor zĩig ninga n maand bõn-kãens ye.” (Mark 11:27-33) Nin-kãensã sẽn da yaa zãmb dãmb la neb sẽn ka tẽebã yĩnga, a Zezi mikame tɩ pa tɩlae t’a leok-b ye. (Mat. 12:10-13; 23:27, 28) Rũndã-rũndã, a Zeova Kaset rãmbã me segd n gũusda b mens ne sɩdã kɩɩsdb la nin-wẽns a taabã sogsgo, bala yaa bɛlgdb la sɩlem-wẽns rãmba.—Mat. 10:16; Ef. 4:14.

7 A Poll me wilgame tɩ pa nebã fãa sogsg la d segd n leokd vẽeneg-vẽeneg ye. A yeelame tɩ “yel-kãnesdbã” la neb nins sẽn “kẽed goam sẽn ka pak-bã” gomda “goam b sẽn ka tog n gom ye.” (1 Tɩm. 5:13, Kãab-paalgã Koe-noogo) Vẽenega, sẽn kẽed-b goam sẽn ka pak-b wall b pa tõe n wʋm gomd n pa rɩk n togsã na n yãame tɩ b taabã pa rat n dɩk b yell n togs-b ye. Ad sɩd yaa sõma tɩ d tũ a Poll sẽn sagl tɩ d ‘mao n zĩnd bãan la ned kam fãa ges a meng yɛlã.’ (1 Tes. 4:11) La kãsem dãmbã mi n tõe n wa soka tigingã ned sogsgo, sẽn na yɩl n bãng n tʋm b tʋʋmdã. Wakat kãnga, d segd n sak n togs-b-la yɛlã fãa vẽenega, n sõng-ba.—1 Pɩɛ. 5:2.

Togsd-y taab sɩd y zagsã pʋsẽ

8. Zagsã neb sã n togsd taab sɩda, bõe n na n maane?

8 Naoor wʋsgo, d wae n nooma ne d zagsã rãmb n yɩɩda. La sẽn na yɩl n paas d zems-n-taarã pãnga, d segd n togsda taab sɩda. D sã n pelgd d pʋs ne taab woto, d na n tõogd n welgda d mo-yõsã wall d boog-ba. Wala makre, baa yaa d pagã bɩ d sɩdã wall d kambã, pa rẽ bɩ zakã neb a taab nifẽ la d kong-yã, d sakd n deegame bɩ? D sã n pelgd d pʋs n kot sugri, laafɩ la zems-n-taar na n zĩnda zakã pʋgẽ.—Karm-y 1 Pɩɛɛr 3:8-10.

9. Bõe yĩng tɩ togs taab sɩdã pa rat n yeel tɩ d gomd n pa gũusdẽ?

9 Togs taab sɩdã pa rat n yeel tɩ d gomd n pa gũusd d no-goamã ye. Baa ned gomd sã n yaa sɩda, a sã n pa togs-a ne yam, na n zaba a kɛlgdbã n kɩt tɩ pa tall yõod ne-b ye. A Poll yeela woto: “Bɩ y bas sũ-toog ne kisgr la sũ-yikri, la no-koɛɛm la kãnegr la pʋ-toog fãa. Bɩ yãmb maan taab neere, la paam sũ-bʋgsem, la kõ taab sugr wa Wẽnnaam sẽn kõ yãmb sugr Kirist yĩngã.” (Ef. 4:31, 32) D sã n gũusd ne d no-goamã tɩ d kɛlgdbã neẽ tɩ d waoogd-b lame, b na n bãngame tɩ d koɛɛgã tara yõod wʋsgo.—Mat. 23:12.

Togsd-y taab sɩd tigingã pʋgẽ

10. Sɩdã togsg wɛɛngẽ, mak-sõng bʋg la a Zezi kõ tigingã kãsem dãmba?

10 A Zezi ra pelgda a pʋg n togsd a karen-biisã sɩda, n wilgd-b a tagsg vẽeneg tɩ pa tũud ne gom-wogd ye. A ra wilgda a sẽn sagend-b to-to wã pʋgẽ t’a nong-b lame, la baasgo, a pa golemd sɩdã sẽn na yɩl n noog-b sũy ye. (Zã 15:9-12) Wala makre, a Zezi karen-biisã sẽn da wae n wẽed no-koɛɛm ne taab n dat n bãng ned ning sẽn yaa kãseng n yɩɩd bãmb sʋkã, a maaga a yĩng n sagl-ba, la baasgo, a wilg-b-la vẽeneg tɩ b segd n yɩɩ sik-m-mens rãmba. (Mark 9:33-37; Luk 9:46-48; 22:24-27; Zã 13:14) Rũndã-rũndã, tigingã kãsem dãmb me pa sakd kɛgre, la baa ne rẽ b pa weoogd Wẽnnaam bãgrã neb ye. (Mark 10:42-44) B rɩkda Kiristã togs-n-taar n ‘maand nebã fãa neere,’ la b ‘bʋkd b sũy’ ne-ba.

11. D sẽn nong d saam-biisã yĩnga, bõe la d segd n maand d no-goamã wɛɛngẽ?

11 Tõnd me segd n togsda d taabã sɩda, la pa rat n yet tɩ d gomd n pa gũusdẽ ye. Woto, d na n tõogd n wilgda d tagsg n pa paoogd-b ye. D pa tol n dat tɩ d zɩlemdã yɩ wa “barg sẽn saase,” rat n yet tɩ d gomd n paoogd d taabã tɩ zabd-b ye. (Yɩɩl 52:4; Yel. 12:18) D sã n nong d saam-biisã, d na n ‘gũusdame tɩ d zɩlemdã ra gomd wẽnga, la d gũusdẽ tɩ d no-bɩmsã ra gomd belgr goam ye.’ (Yɩɩl 34:14) D sã n maand woto, d waoogda Wẽnnaam la d sõngdẽ tɩ tigingã neb zems-n-taarã paasdẽ.

12. Rẽ yĩnga, yaa zɩlem-beed fãa n sek kãsem dãmb na zĩnd n welg bɩ? Wilg-y leoorã võore.

12 Tigingã kãsem dãmb modgda ne b sũy fãa sẽn na yɩl tɩ tẽn-kãn-neb ra zĩnd tigingã pʋgẽ ye. (Karm-y Zak 3:14-16.) Tẽn-kãn-ned yaa ned sẽn togsd goam sẽn pa sɩd a to zugu, sẽn na yɩl n sãam a soabã yʋʋre. A sẽn datã yaa sãam a soabã sũuri, bɩ n nams-a. Tẽn-kãnem pa tudgr ye. Leb n pa f sẽn gom n zẽn yɛl bal ye. Yaa sɩd tɩ ziri buud fãa yaa wẽnga, la pa zɩlem-beed fãa n sek tigingã kãsem dãmb na zĩnd n kao sẽn gom-a wã bʋʋd ye. Rẽ n so tɩ yell a woto taoore, kãsem dãmbã segd n tʋm ne yam la b yɩ wʋmdba, n deng n bao n bãng sẽn gom-a goamã sã n goma ne pʋ-toog n dat n sãam a to wã yʋʋre. Rẽ poore, b tõe n bãnga b sã n segd n tẽega a soab Biiblã sagls kẽer bala, bɩ sã n yaa tẽn-kãnem tɩ sek b na n kao a bʋʋdo.

Yɩ-y pʋ-peelem dãmb la neb sẽn togsd sɩd y tʋʋmã zĩisẽ

13, 14. a) Wãn-wãn la tʋm-tʋmdb kẽer zãmbd b tʋʋmã taoor dãmba? b) D sã n yaa pʋ-peelem soab la d tʋmd ne d sũur fãa d tʋʋmã zĩisẽ, wata ne nafa bʋse?

13 Rũndã-rũndã, neb wʋsg nonga pʋ-lik la zɩlem-beedo. Woto kɩtame tɩ tʋʋmã zĩisẽ, tõe n yɩ toog ne-d tɩ d yɩ pʋ-peelem soaba. Wala makre, wʋsg sã n wa baood tʋʋma, b mi n yagda ziri. Sãnda yagdame tɩ b tara minim wall dipolom dãmb kẽere, sẽn na yɩl n paam tʋʋmd sẽn yaood wʋsgo. Tʋm-tʋmdb kẽer mi n wa basa tʋʋmã n maand b sẽn date, n yaool n miẽ tɩ pa segd ye. B taab me basda tʋʋmã n karemd sɛba, wall b sõsd ne b zo-rãmb telefõnnẽ bɩ n toond-b kiba-bõoneg ne ẽntɛrnetã wall selilɛɛr dãmba, pa rẽ bɩ b kẽed ẽntɛrnetã pʋgẽ n maand b sẽn date.

14 La kiris-nebã yẽ pa tagsd tɩ b sã n data b tõe n mi n tʋma pʋ-lik wall b yag ziri ye. (Karm-y Yelbũn 6:16-19.) Tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ ‘tõnd maoodame n dat n maan bũmb fãa tɩ zemse.’ (Heb. 13:18) Woto yĩnga, b sã n dɩk kiris-ned tʋʋmde, a tʋmdame tɩ zems wa b sẽn sar tʋʋmdã to-to wã kɛpɩ. (Ef. 6:5-8) D sã n yaa tʋm-tʋmd sẽn tʋmd ne a sũur fãa, rẽ me pẽgda d saasẽ ba wã. (1 Pɩɛ. 2:12) Wala makre, Ɛspayn, tõnd saam-biig a Roberto tʋʋmdã taoor soab pẽg-a-la a sẽn tʋmd ne a sũur fãa la ne pʋ-peelmã yĩnga. A Roberto mak-sõngã yĩng kɩtame tɩ tʋʋmdã taoor soab rɩk a Zeova Kaset rãmb a taaba. Bãmb me pelga b pʋs n tʋm b tʋʋmã. Woto kɩtame t’a Roberto wa tõog n sõng hal saam-biis 23 la Biiblã karen-biis a 8 tɩ b paam tʋʋm beenẽ!

15. Wãn-wãn la kiris-ned sẽn tʋmd a mengẽ tõe n wilg t’a yaa pʋ-peelem soaba?

15 La rẽ yĩnga d sã n tʋmda d mengẽ, d pelgda d pʋg wakat fãa bɩ, bɩ sasa ninga, d yagda ziri? Wala makre, kiris-ned sẽn koosd teed wall sẽn tʋmd tʋʋmd n kõt neb tɩ b yaood-a pa segd n yag ziri n bao raag ye. A leb n pa segd n yao ned ligd wall a sak n deeg ned ligd n maan zãmb ye. Tõnd dat n maana d taabã wa d sẽn dat tɩ bãmb me maan tõnd to-to wã.—Yel. 11:1; Luk 6:31.

Pelgd-y y pʋs ne tẽngã taoor dãmba

16. a) Bõe la kiris-nebã segd n kõ tẽngã taoor dãmba? b) La bõe la b segd n kõ a Zeova?

16 A Zezi yeela woto: “Bɩ y kõ a Sezaar bũmb ninga sẽn yaa a Sezaar dẽnda, la y kõ Wẽnnaam bũmb ninga sẽn yaa Wẽnnaam dẽnda.” (Mat. 22:21) Bõe la tõnd sẽn segd n kõ a Sezaarã, rat n yeel tɩ tẽngã taoor dãmbã? Yaa lampo rãmbã yaoob yell la a Zezi sẽn da gomdã. Woto yĩnga, sẽn na yɩl n da tall taal Wẽnnaam la ãdem-biisã nifẽ, kiris-nebã tũuda tẽngã laloa rãmbã fãa, tɩ lampo rãmbã yaoob be sʋka. (Rom 13:5, 6) La d miime t’a Zeova bal la naab ning tõnd sẽn segd n sak n yɩɩge. Yẽ la Wẽnnaam sɩd-sɩdã, tɩ d nong-a ne d sũur fãa, d ratmã fãa, d yamã fãa la ne d pãngã fãa. (Mark 12:30; Wil. 4:11) Woto kɩtame tɩ d sakd a Zeova ne d sũy fãa n yɩɩda.—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 86:11, 12.

17. Kiris-nebã tagsg yaa wãn ne sõngr nins goosneema rãmbã sẽn kõtã?

17 Tẽns wʋsg pʋsẽ, tẽngã taoor dãmb dɩka segls sẽn na yɩl n sõngd neb kẽer sẽn dat sõngre. Sã n mik tɩ kiris-ned segda ne sõng-kãens buudã, pa wẽng t’a sak ye. La d sẽn mi tɩ d segd n togsda sɩdã yĩnga, d pa na n yag ziri n tudg tẽngã taoor dãmb n deeg sõngrã ye.

Sɩd togsg wata ne bark toor-toore

18-20. D sã n togsd sɩda, tõe n waa ne bark bʋse?

18 D sã n togsd sɩda, bark nins d sẽn na n paamã waoogame. Wala makre, d sũur-kasetã pa na n ningd-d taal ye. La woto na n kɩtdame tɩ d yam gãe bãane. (Yel. 14:30; Fil. 4:6, 7) D sũur-kasetã sã n pa ningd-d taale, nooma Wẽnnaam hal wʋsgo. Sẽn paase, d sã n togsd sɩd wakat fãa, d pa na n yɛɛsdẽ tɩ d ziri ning na n wa puk tɩ lebg yãnd ye.—1 Tɩm. 5:24.

19 La ad bark a to me. A Poll yeela woto: “D modgda d manesem fãa pʋgẽ, n wilg tɩ d yaa Soaala tʋʋm-tʋmdba, . . . ne sɩd togsgo.” (2 Kor. 6:4, 7, Sebr Sõngo) Tõnd saam-biig a yembr sẽn be Gãrãnd Bertayn kibar wilgdame t’a sɩd maanda woto. A sẽn da wa n dat n koos a mobilli, a wilga a raadengã mobillã zĩis nins sẽn dat manesgã la a zĩ-sõmsã, la hal baa zĩis nins sẽn solgã. A raadengã reega mobillã n wẽn n gilg n gese. Rẽ poore, a sok-a lame n ges a sã n yaa a Zeova Kaset soaba. Bõe yĩng t’a sokd woto? Yaa saam-biigã pʋ-peelmã n paas a sẽn maaneg a meng to-to wã n kɩt tɩ raoã sok woto. B sõsgã kɩtame tɩ saam-biigã paam weer n taas raoã koɛɛgã.

20 Rẽ yĩnga tõnd me maanda pʋ-peelem la d togsd sɩd wakat fãa tɩ kɩtdẽ tɩ d naandã paamd pẽgr bɩ? A Poll yeela woto: “Tõnd basa bũmb nins sẽn yaa yãnde, sẽn soos n maana. Tõnd ka kẽnd ne sɩlem ye.” (2 Kor. 4:2) Woto yĩng bɩ d modg tɩ wakat fãa bɩ d togsd sɩda. D sã n maand woto, d na n kɩtdame tɩ d saasẽ Ba wã la neb nins fãa sẽn tũud-a wã paamd pẽgre.

Y na n leokame tɩ bõe?

• Tõnd “to” yaa ãnda?

• B sẽn sagl tõnd tɩ d togsd taab sɩdã rat n yeelame tɩ bõe?

• D sã n togsd sɩda, wãn to la rẽ tõe n kɩt tɩ Wẽnnaam paam pẽgre?

• Sɩdã togsg wata ne bark bʋse?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 23]

Y sã n konge, y sakd n deega faag-faag bɩ?

[Foto, seb-neng 24]

Y sã n wa baood tʋʋma, y sakd n togsa sɩd bɩ?