„Odrzuciwszy fałsz, mówcie prawdę każdy ze swym bliźnim” (EFEZ. 4:25).

1, 2. Jak ludzie zapatrują się na prawdę?

LUDZIE od stuleci wyrażają najrozmaitsze poglądy na temat prawdy. W VI wieku p.n.e. grecki poeta Alkajos oświadczył: „W winie prawda”. Zasugerował tym, że prawdy można się dowiedzieć tylko wtedy, gdy komuś pod wpływem wina rozwiąże się język. W I wieku n.e. rzymski namiestnik Poncjusz Piłat też nie miał właściwego stosunku do prawdy. Cynicznie zapytał Jezusa: „Co to jest prawda?” (Jana 18:38).

² Również dzisiaj istnieją sprzeczne opinie na temat prawdy. Wielu twierdzi, że ma ona różne odcienie znaczeniowe albo że każdy rozumie ją na swój sposób. Niektórzy są prawdomówni jedynie wówczas, gdy nic ich to nie kosztuje lub przynosi natychmiastową korzyść. W pewnej książce napisano: „Uczciwość może i jest szczytnym ideałem, ale raczej nie przydaje się w zaciętej walce o przetrwanie i zapewnienie sobie bezpieczeństwa. W tej kwestii człowiek nie ma wyboru — żeby przeżyć, musi kłamać” (The Importance of Lying).

3. Dlaczego Jezus stanowi niezrównany przykład prawdomówności?

³ Jakże inaczej zapatrują się na prawdę uczniowie Chrystusa! On sam nie uważał jej za pojęcie abstrakcyjne, czysto filozoficzne. Zawsze mówił prawdę. Nawet jego wrogowie przyznali: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej nauczasz w prawdzie” (Mat. 22:16). Podobnie dzisiaj starają się brać z niego przykład szczerzy chrześcijanie. Nie wahają się być prawdomówni. Całym sercem zgadzają się z radą, której apostoł Paweł udzielił współwyznawcom: „Odrzuciwszy fałsz, mówcie prawdę każdy ze swym bliźnim” (Efez. 4:25). Rozważmy trzy aspekty tej wypowiedzi Pawła. Po pierwsze, kto jest naszym bliźnim? Po drugie, co to znaczy mówić prawdę? I po trzecie, jak możemy uwzględnić tę radę w życiu codziennym?

Kto jest naszym bliźnim?

4. Jak Jezus, w przeciwieństwie do żydowskich przywódców, odzwierciedlał pogląd Jehowy na to, kogo powinniśmy uważać za bliźniego?

⁴ W I wieku n.e. niektórzy żydowscy przywódcy religijni uczyli, że na miano bliźniego zasługują jedynie bliscy przyjaciele lub inni Żydzi. Tymczasem Jezus doskonale odzwierciedlał osobowość i sposób myślenia swego Ojca (Jana 14:9). Wyraźnie pokazał uczniom, że Bóg nie faworyzuje żadnej rasy ani narodowości (Jana 4:5-26). Poza tym apostoł Piotr dzięki działaniu ducha świętego zrozumiał, że „Bóg nie jest stronniczy, lecz w każdym narodzie godny jego upodobania jest człowiek, który się go boi i czyni to, co prawe” (Dzieje 10:28, 34, 35). Powinniśmy więc za swych bliźnich uważać wszystkich ludzi i okazywać miłość nawet tym, którzy odnoszą się do nas nieprzyjaźnie (Mat. 5:43-45).

5. Co to znaczy ‛mówić prawdę ze swym bliźnim’?

⁵ Co jednak miał na myśli Paweł, gdy zachęcał, żeby ‛mówić prawdę ze swym bliźnim’? Chodzi między innymi o przekazywanie rzetelnych, niewypaczonych informacji. Prawdziwi chrześcijanie nie przekręcają faktów  w celu wprowadzenia kogoś w błąd. ‛Mają wstręt do tego, co niegodziwe, a lgną do tego, co dobre’ (Rzym. 12:9). Powinniśmy brać wzór z „Boga prawdy” i we wszystkim starać się być uczciwi i szczerzy (Ps. 15:1, 2; 31:5). Dzięki właściwemu doborowi słów zdołamy taktownie i bez uciekania się do podstępu poradzić sobie nawet z kłopotliwą lub nieprzyjemną sytuacją (odczytaj Kolosan 3:9, 10).

6, 7. (a) Czy prawdomówność oznacza obowiązek wyjawiania nawet prywatnych informacji każdemu, kto o nie pyta? Objaśnij to. (b) Komu możemy ufnie mówić prawdę?

⁶ Czy prawdomówność oznacza, że mamy wyjawić wszystkie szczegóły danej sprawy każdemu, kto nas o to zapyta? Wcale nie. Podczas pobytu na ziemi Jezus pokazał, że niektórzy ludzie nie zasługują na to, by otrzymać bezpośrednią odpowiedź lub określone informacje. Kiedy obłudni przywódcy religijni zapytali go, jaką mocą dokonuje znaków i cudów, on odparł: „Zadam wam jedno pytanie. Odpowiedzcie mi, a wtedy i ja wam powiem, mocą jakiej władzy to czynię”. Gdy uczeni w piśmie i starsi uchylili się od podania odpowiedzi, Jezus rzekł: „Ja też wam nie powiem, mocą jakiej władzy to czynię” (Marka 11:27-33). Nie czuł się zobowiązany odpowiedzieć na postawione przez nich pytanie ze względu na ich nikczemność i brak wiary (Mat. 12:10-13; 23:27, 28). Tak samo dzisiejsi słudzy Jehowy muszą mieć się na baczności przed odstępcami i innymi niegodziwymi ludźmi, którzy przebiegle starają się osiągać samolubne cele (Mat. 10:16; Efez. 4:14).

⁷ Również Paweł wskazał, że nie wszyscy zasługują na otrzymanie wyczerpującej odpowiedzi. Miał na myśli osoby, które ‛plotkują i mieszają się w cudze sprawy, mówiąc o tym, o czym nie powinny’ (1 Tym. 5:13). Komuś, kto się wtrąca w cudze sprawy lub nie potrafi zachować dyskrecji, inni nie chcą wyjawiać prywatnych informacji. O ileż lepiej jest usłuchać natchnionej rady Pawła i postanowić sobie „prowadzić ciche życie oraz dbać o swoje sprawy” (1 Tes. 4:11). Niekiedy jednak starsi zboru muszą w ramach powierzonych im obowiązków zadać nam pytania natury osobistej. Jeśli chętnie powiemy prawdę, bardzo im pomożemy i zaskarbimy sobie ich wdzięczność (1 Piotra 5:2).

Mów prawdę w rodzinie

8. Jak prawdomówność pomaga zacieśniać więzy rodzinne?

⁸ Najściślejsze więzi zwykle łączą nas z rodziną. Jeśli chcemy je umocnić, koniecznie musimy być prawdomówni. Wiele problemów i nieporozumień można załagodzić albo usunąć dzięki otwartej i życzliwej wymianie myśli. Gdy na przykład popełnimy jakiś błąd, czy wahamy się przyznać do tego partnerowi małżeńskiemu, dzieciom lub innym bliskim krewnym? Szczere przeprosiny wypływające z serca sprzyjają zachowaniu pokoju i jedności w rodzinie (odczytaj 1 Piotra 3:8-10).

9. Dlaczego mówienie prawdy nie usprawiedliwia przedstawiania jej w sposób obcesowy czy bezceremonialny?

 ⁹ Prawdomówność nie oznacza bezceremonialności czy braku taktu. Obcesowość nie podniesie wartości prawdy ani nie zwiększy jej siły oddziaływania. Paweł oświadczył: „Wszelka złośliwa gorycz i gniew, i srogie zagniewanie, i krzyk, i obelżywa mowa niech będą spośród was usunięte wraz z wszelkim złem. Natomiast stańcie się jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący, wspaniałomyślnie przebaczając sobie nawzajem, jak i wam Bóg przez Chrystusa wspaniałomyślnie przebaczył” (Efez. 4:31, 32). Gdy wypowiadamy się w sposób życzliwy i godny, nasze słowa przybierają na znaczeniu i świadczą o szacunku dla rozmówcy (Mat. 23:12).

Mów prawdę w zborze

10. Czego chrześcijańscy starsi mogą się nauczyć od Jezusa w kwestii mówienia prawdy?

¹⁰ Jezus rozmawiał z uczniami w sposób prosty i bezpośredni. Zawsze im udzielał życzliwych rad, nigdy jednak nie rozwadniał prawdy, żeby zjednać sobie słuchaczy (Jana 15:9-12). Gdy na przykład apostołowie wielokrotnie sprzeczali się między sobą, kto jest większy, Jezus stanowczo, ale cierpliwie pomagał im zrozumieć potrzebę przejawiania pokory (Marka 9:33-37; Łuk. 9:46-48; 22:24-27; Jana 13:14). Również dzisiaj chrześcijańscy starsi zdecydowanie obstają przy prawości, ale nie panoszą się wśród trzody Bożej (Marka 10:42-44). Wzorem Chrystusa starają się w kontaktach z innymi być „jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący”.

11. Jak miłość do braci powinna wpływać na nasz sposób posługiwania się językiem?

¹¹ Jeśli będziemy rozmawiać z braćmi otwarcie, lecz nie obcesowo, to zdołamy im powiedzieć, co myślimy, a jednocześnie ich nie obrazimy. Nigdy nie chcielibyśmy mieć języka „naostrzonego jak brzytwa” i zadawać bolesnych ran obelżywą lub poniżającą mową (Ps. 52:2; Prz. 12:18). Z miłości do braci będziemy ‛strzec swego języka od złego, a swych warg od mówienia rzeczy zwodniczych’ (Ps. 34:13). Takim postępowaniem okazujemy szacunek Bogu i przyczyniamy się do jedności w zborze.

12. Kiedy posługiwanie się kłamstwem wymaga podjęcia działań sądowniczych?

¹² Starsi usilnie starają się chronić zbór przed ludźmi szerzącymi złośliwe kłamstwa (odczytaj Jakuba 3:14-16). Złośliwe kłamstwo ma wyrządzić komuś krzywdę, pognębić go czy sprawić mu ból. Stanowi coś więcej niż błahą, mylną informację lub wyolbrzymiony fakt. Oczywiście każde kłamstwo jest naganne, ale nie w każdym wypadku trzeba podejmować działania sądownicze. Dlatego starsi muszą przejawiać równowagę, rozsądek i trzeźwość umysłu, by ustalić, czy ktoś mówiący nieprawdę nie nabrał zwyczaju rozmyślnego, złośliwego kłamania, które wymagałoby wszczęcia kroków sądowniczych.  A może wystarczy udzielić na podstawie Biblii stanowczego, lecz nacechowanego miłością napomnienia?

Mów prawdę w sprawach zawodowych

13, 14. (a) Jak niektórzy ludzie okłamują pracodawców? (b) Jakie pozytywne rezultaty przynosi uczciwość i prawdomówność w pracy?

¹³ Żyjemy w czasach powszechnej nieuczciwości, toteż może nie być łatwo przeciwstawiać się pokusie do wprowadzania w błąd pracodawcy. Niejeden poszukujący zatrudnienia ucieka się do jawnych kłamstw. Aby zdobyć lepszą lub popłatniejszą pracę, wyolbrzymia w życiorysie informacje dotyczące na przykład wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. A wielu już zatrudnionych udaje, że wykonuje swoje zadania służbowe. Tymczasem wbrew zasadom przyjętym w firmie zajmują się oni własnymi sprawami — czytają materiały niezwiązane z pracą, prowadzą prywatne rozmowy telefoniczne, wysyłają e-maile lub SMS-y albo buszują po Internecie.

¹⁴ Prawdziwi chrześcijanie uważają uczciwość i prawdomówność za swój obowiązek (odczytaj Przysłów 6:16-19). Paweł napisał: „We wszystkim pragniemy postępować uczciwie” (Hebr. 13:18). Dlatego w czasie, za który otrzymują wynagrodzenie, zajmują się pracą (Efez. 6:5-8). Sumiennym podejściem do niej przynoszą też chwałę swemu niebiańskiemu Ojcu (1 Piotra 2:12). Na przykład Roberto z Hiszpanii wyrobił sobie u pracodawcy opinię uczciwego i odpowiedzialnego pracownika. Dzięki jego przykładnemu postępowaniu firma zatrudniła kolejnych Świadków, którzy również wspaniale wywiązywali się z obowiązków. W rezultacie Roberto pomógł znaleźć pracę 23 ochrzczonym współwyznawcom i 8 zainteresowanym!

15. Jak chrześcijanin prowadzący własną działalność może pokazać, że mówi prawdę?

¹⁵ Jeśli mamy własną firmę, czy jesteśmy prawdomówni w sprawach zawodowych? A może czasami w tym nie dopisujemy? Chrześcijanin nie powinien bezpodstawnie zachwalać oferowanego produktu czy usługi, byle tylko szybko zarobić. Nie powinien też proponować ani przyjmować łapówek. Chcemy traktować innych tak, jak sami chcielibyśmy być traktowani (Prz. 11:1; Łuk. 6:31).

Mów prawdę władzom

16. Jak chrześcijanie odnoszą się do (a) władz? (b) Jehowy?

¹⁶ Jezus oświadczył: „Spłacajcie więc to, co Cezara, Cezarowi, a co Boże, Bogu” (Mat. 22:21). Co takiego mamy ‛spłacać Cezarowi’, czyli władzom? Jezus wypowiedział te słowa, omawiając kwestię podatków. Aby więc zachować czyste sumienie przed Bogiem i ludźmi, chrześcijanie przestrzegają praw danego kraju, w tym także przepisów podatkowych (Rzym. 13:5, 6). Zarazem jednak uznajemy, że Jehowa jest Najwyższym Władcą, jedynym prawdziwym Bogiem, którego miłujemy ‛całym swym sercem i umysłem, całą swą duszą i siłą’ (Marka 12:30; Obj. 4:11). Dlatego Jehowie Bogu okazujemy bezwarunkowe podporządkowanie (odczytaj Psalm 86:11, 12).

17. Jak słudzy Jehowy zapatrują się na korzystanie z pomocy społecznej?

¹⁷ W wielu krajach osoby będące w potrzebie mogą otrzymać wsparcie w ramach programów pomocy społecznej. Nie ma nic złego w tym, żeby chrześcijanin z nich skorzystał  — o ile spełnia określone kryteria. Mówienie prawdy z bliźnim wyklucza jednak podawanie nieprawdziwych lub podkoloryzowanych informacji urzędnikom w celu uzyskania takiego wsparcia.

Błogosławieństwa wynikające z prawdomówności

18-20. Jakich błogosławieństw przysparza prawdomówność?

¹⁸ Dzięki mówieniu prawdy zaznajemy licznych błogosławieństw. Zachowujemy czyste sumienie, zapewniające spokój umysłu i serca (Prz. 14:30; Filip. 4:6, 7). Takie sumienie ma wielką wartość w oczach Boga. Ponadto gdy pod każdym względem jesteśmy prawdomówni, nie musimy się obawiać, że ktoś zdemaskuje nasze niewłaściwe postępowanie (1 Tym. 5:24).

¹⁹ O kolejnym błogosławieństwie wspomniał apostoł Paweł: „We wszystkim polecamy siebie jako sług Bożych (...) mową prawdziwą” (2 Kor. 6:4, 7). Przekonał się o tym brat z Wielkiej Brytanii, który chciał sprzedać samochód. Potencjalnemu nabywcy opisał zarówno jego zalety, jak też wady, również te niewidoczne gołym okiem. Po odbyciu jazdy próbnej kupujący zapytał brata, czy jest Świadkiem Jehowy. Skąd wyciągnął taki wniosek? Dostrzegł uczciwość brata oraz jego schludny wygląd. Wywiązała się rozmowa, w trakcie której człowiek ten otrzymał piękne świadectwo.

²⁰ Czy podobnie przysparzamy chwały naszemu Stwórcy, trzymając się wzniosłych zasad moralnych? Paweł oświadczył: „Wyrzekliśmy się rzeczy skrytych, których należy się wstydzić, i nie postępujemy przebiegle” (2 Kor. 4:2). A zatem nie szczędźmy starań, by ‛mówić prawdę z bliźnim’. Czyniąc tak, okryjemy chwałą naszego niebiańskiego Ojca i Jego lud.

Jak byś odpowiedział?

• Kto jest naszym bliźnim?

• Co to znaczy ‛mówić prawdę ze swym bliźnim’?

• Jak swą prawdomównością przysparzamy chwały Bogu?

• Jakie błogosławieństwa zapewnia prawdomówność?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 17]

Czy chętnie przyznajesz się nawet do drobnych błędów?

[Ilustracja na stronie 18]

Czy mówisz prawdę, poszukując pracy?