Se Isịnede
Akama-Ukpọhọde Emi Anamde Akpanikọ ye Otu Ukara Esie
“Anie enen̄ede edi akama-ukpọhọde emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄, emi eteufọk esie edimekde ete ese aban̄a otu asan̄autom esie onyụn̄ ọnọ mmọ udeme udia mmọ ke edikem ini?”—LUKE 12:42.
1, 2. Nso akpan mbụme ke Jesus okobụp ke ini enye okosụk etịn̄de n̄kpọ aban̄a idiọn̄ọ mme akpatre usen?
KE INI Jesus okosụk etịn̄de aban̄a idiọn̄ọ mme akpatre usen, enye ama obụp mbụme emi: “Anie enen̄ede edi ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ emi eteufọk esie ekemekde ete ese aban̄a mbonufọk imọ, onyụn̄ ọnọ mmọ udia ke edikem ini?” Jesus ọkọdọhọ ke eteufọk esie eyemek enye ete ese aban̄a kpukpru inyene imọ ke ntak edinam akpanikọ esie.—Matt. 24:45-47.
2 Jesus ama obobụp ukem mbụme emi ediwak ọfiọn̄ mbemiso ini oro. (Kot Luke 12:42-44.) Jesus okokot ofụn oro “akama-ukpọhọde” onyụn̄ okot “mbonufọk esie,” ‘otu asan̄autom imọ.’ Akama-ukpọhọde edi owo emi esisede aban̄a nte ẹnamde utom m̀mê owo emi esinamde ndutịm ọnọ ifịn oro enye esede enyịn. Enye ke idem esiemmọ edi ofụn n̄ko. Anie edi ofụn m̀mê akama-ukpọhọde emi, ndien didie ke enye esinọ ‘udia ke edikem ini’? Enen̄ede oyom ifiọk nte Abasi asan̄ade ọnọ nnyịn udia eke spirit.
3. (a) Christendom ẹdọhọ ke mmanie ke Jesus okokot “ofụn”? (b) Anie edi “akama-ukpọhọde,” m̀mê “ofụn,” ndien mmanie ẹdi “asan̄autom,” m̀mê “mbonufọk”?
3 Christendom ẹsiwak ndidọhọ ke Jesus eketịn̄ aban̄a mme adaiso ido ukpono eyomfịn. Edi Jesus, emi edide “eteufọk” ke uwụtn̄kpọ emi eketịn̄ aban̄a ofụn, idịghe ifịn emi ẹsuanade ẹyọhọ nsio nsio ido ukpono. Utu ke oro, enye akakam ọdọhọ ke idimek “akama-ukpọhọde,” m̀mê “ofụn” kiet ese aban̄a kpukpru inyene imọ. Ke ntre, nte isisụk itịn̄de ke Enyọn̄-ukpeme nnyịn, akama-ukpọhọde emi ada aban̄a “ekpri otu erọn̄” m̀mê kpukpru Christian oro Abasi adade edisana spirit emek. Gospel Luke owụt ke Jesus ndikosụk ntịn̄ mban̄a mmọ edi oro. (Luke 12:32) Kpa mmọ ke Bible okot “otu asan̄autom,” m̀mê “mbonufọk,” edi ẹkot mmọ ntem ke ini ẹyomde nditịn̄ mban̄a utom oro owo mmọ kiet kiet anamde. Emi ekeme ndinam owo obụp m̀mê kpukpru mbon oro ẹsịnede ke otu ofụn emi ẹsitiene ẹtịp ẹsịn ke ndinọ udia eke spirit ke edikem ini. Ndidụn̄ọde se Bible etịn̄de ayanam ifiọk ibọrọ mbụme emi.
Asan̄autom Jehovah Eke Eset
4. Jehovah okokot didie ofụri idụt Israel eset, edi nso ke akpana ifiọk?
4 Jehovah okokot nditọ Israel eset owo, m̀mê asan̄autom, mi. Isaiah 43:10 ọdọhọ ete: “Jehovah ọdọhọ, ete, Mbufo [oro edi, ediwak owo] ẹdi ntiense mi, ye owo [oro edi, owo kiet] emi n̄kemekde.” Ofụri idụt Israel ke Abasi okokot “owo emi n̄kemekde.” Edi akpana ifiọk ke mme oku ye nditọ Levi oro mîkedịghe mme oku kpọt ẹkesikpep mme owo ibet ke Israel.—2 Chron. 35:3; Mal. 2:7.
5. Jesus ọkọdọhọ ke nso iditịbe?
5 Ndi idụt Israel ekedi ofụn oro Jesus eketịn̄de aban̄a? Baba. Se Jesus eketịn̄de ye mme Jew oro ẹkedude ke eyo esie anam ifiọk emi. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Ẹyebọ mbufo obio ubọn̄ Abasi ẹnyụn̄ ẹyak enye ẹnọ idụt oro on̄wụmde mfri esie.” (Matt. 21:43) Emi owụt ke akana idụt en̄wen ada itie mmọ. Jehovah ama emek obufa idụt. Nte edidi, kaban̄a edikpep mme owo ibet Abasi, ofụn oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke uwụtn̄kpọ esie anam ukem utom emi asan̄autom Abasi eke Israel eset akanamde.
Ẹdiọn̄ọ Ndien Ofụn Emi Anamde Akpanikọ
6. Ewe obufa idụt ke ẹkesiak ke Pentecost eke isua 33 E.N., ndien mmanie ẹdi mbon idụt emi?
6 Israel eke spirit, emi Bible onyụn̄ okotde “Israel Abasi,” ẹdi obufa idụt emi. (Gal. 6:16; Rome 2:28, 29; 9:6) Ẹkesiak obufa idụt emi ke ini Abasi akan̄wan̄ade edisana spirit esie ọduọk mme mbet ke Pentecost eke isua 33 E.N. Tọn̄ọ ke ini oro ka iso, kpukpru mme Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹma ẹkabade ẹdi ubak idụt oro anamde utom nte otu ofụn oro Jesus Christ Eteufọk mmọ ekemekde. Utom emi ẹnọde owo mmọ kiet kiet edi ndikwọrọ eti mbụk nnyụn̄ nnam mme mbet. (Matt. 28:19, 20) Edi ndi akana kpukpru mmọ ẹtiene ẹbuana ke ndinọ udia eke spirit ke edikem ini? Ẹyak ise nte N̄wed Abasi ọbọrọde mbụme emi.
7. Nso utom ke ẹkenọ mme apostle ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, edi ewe utom ke ẹkedian ẹnọ mmọ nte ini akakade?
7 Ke ini Jesus ekemekde apostle esie 12, akpan utom oro enye ọkọdọn̄de mmọ ekedi ndikwọrọ eti mbụk nnọ mme owo. (Kot Mark 3:13-15.) Utom oro ẹkedọn̄de mmọ asan̄a ekekem ye ikọ Greek oro apostolos, emi ọwọrọde “sio dọn̄.” Edi ke ini ẹkeyomde ndisiak esop Christian, utom oro mme apostle ẹkenamde ekedi ‘ndise enyịn’ ke mme esop.—Utom 1:20-26.
8, 9. (a) Nso ikedi akpan utom apostle 12? (b) Mmanie ke ẹketiene ẹnọ ifetutom emi Otu Ukara okonyụn̄ enyịmede?
8 Nso ikenen̄ede idi akpan utom apostle 12? Se iketịbede ke Pentecost ama ekebe anam ifiọk ibọrọ mbụme emi. Ke ini utọk ekedemerede ke nte ẹkedemede udia ẹnọ mme ebeakpa, apostle 12 ẹma ẹkot mme mbet eken ẹdọhọ mmọ ẹte: “Inemke nnyịn ndikpọn̄ ikọ Abasi n̄kedeme udia ke okpokoro.” (Kot Utom 6:1-6.) Mme apostle ẹma ẹmek nditọete oro ẹdotde ẹnyụn̄ ẹyọhọde ye edisana spirit ndise mban̄a “akpan mbubehe emi,” man mmọ ẹkpekeme ndisịn idem “ke utom ikọ Abasi.” Ndutịm oro ama anam Jehovah ọdiọn̄ mmọ, anam “ikọ Abasi ọdọdiọn̄ ọkọri, ibat mbet onyụn̄ aka iso nditọt ke Jerusalem etieti.” (Utom 6:7) Ke ntre, ndinọ udia eke spirit ekedi utom mme apostle.—Utom 2:42.
9 Edi nte ini akakade, ẹma ẹtiene ẹnọ mbon en̄wen ifetutom ke esop. Edisana spirit akada esop Antioch usụn̄ ndidọn̄ Paul ye Barnabas ẹka utom isụn̄utom. Ẹkekot mmọ apostle n̄ko, kpa ye oro mmọ mîkesịneke ke otu mme apostle 12. (Utom 13:1-3; 14:14; Gal. 1:19) Otu Ukara ke Jerusalem ama enyịme ifetutom oro ẹkenọde mmọ mi. (Gal. 2:7-10) Ke esisịt ini ama ekebe tọn̄ọ ẹkemek Paul apostle, enye ama etiene edeme udia eke spirit. Edisana spirit ama anam enye ewet akpa leta esie.
10. Ndi kpukpru mme Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹketiene ẹnọ udia eke spirit ke eyo mme apostle? Nam an̄wan̄a.
10 Edi, ndi kpukpru Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹkenọ udia eke spirit ẹnyụn̄ ẹnọ ndausụn̄ ke utom ukwọrọikọ? Baba. Apostle Paul ọdọhọ ete: “Nte kpukpru owo ẹdi mme apostle? Nte kpukpru owo ẹdi mme prọfet? Nte kpukpru owo ẹdi mme andikpep? Nte kpukpru owo ẹnam mme utom odudu?” (1 Cor. 12:29) Okposụkedi emi kpukpru mme Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹketienede ẹnam utom ukwọrọikọ, ibat ibat kpọt—oro edi, owo itiaita—ke edisana spirit akanam ẹwet N̄wed Abasi Christian Usem Greek emi edide n̄wed 27.
Ofụn Oro Anamde Akpanikọ ke Eyo Nnyịn
11. Ewe inyene ke ẹkemek ofụn emi ndise mban̄a?
11 Se Jesus eketịn̄de ke Matthew 24:45 enen̄ede owụt ke ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ oyodu ke ukperedem ini. Ediyarade 12:17 okot mmọ “mbon oro ẹsụhọde” ke otu mfri an̄wan Abasi. Ẹmek nsụhọ emi ndise mban̄a kpukpru inyene Christ mi ke isọn̄, ndien emi esịne kpukpru mbon emi ẹdidude ke idak ukara esie ye n̄kpọutom oro ẹdade ẹkwọrọ eti mbụk.
12, 13. Christian asan̄a didie ọfiọk ke ẹkot imọ heaven?
12 Christian asan̄a didie ọfiọk ke ẹkot imọ heaven ndien ke imọ idi kiet ke otu nsụhọ Israel eke spirit? Se Paul eketịn̄de ye mbon oro ẹketienede ẹnyene idotenyịn ndidu ke heaven anam idiọn̄ọ ibọrọ mbụme emi. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Kpukpru mbon oro spirit Abasi adade usụn̄ ẹdi nditọ Abasi. Koro mbufo ikọbọhọ spirit ufụn oro anamde ẹfiak ẹkop ndịk, edi mbufo ẹkebọ spirit emi anamde nnyịn idi nditọ, onyụn̄ oto ke spirit emi nnyịn ifiori ite: ‘Abba, Ete!’ Spirit ke idemesie etiene spirit nnyịn etie ntiense ete nnyịn idi nditọ Abasi. Ndien, edieke nnyịn idide nditọ, nnyịn n̄ko idi mme ada udeme nnyene: imenyene udeme ke n̄kpọ Abasi, imetiene Christ inyene udeme, ama akam edi nnyịn imetiene enye ikụt ukụt, iyonyụn̄ ida ubọn̄ ye enye.”—Rome 8:14-17.
13 Ke nditịn̄ ibio ibio, Abasi ada edisana spirit esie emek mmọ onyụn̄ okot mmọ heaven. (Heb. 3:1) N̄kọ omokụt do ke Abasi ke idem esiemmọ okot mmọ. Mmọ ẹsọsọp ẹyere ikot emi, ibụpke mbụme, iyịkke, inyụn̄ ikopke ndịk ndidi nditọ Abasi. (Kot 1 John 2:20, 21.) Ntre, idịghe mmọ ẹmek ndikodu ke heaven, edi Jehovah ẹfịk mmọ idiọn̄ọ esie ke idem, m̀mê esịn mmọ spirit esie ke esịt.—2 Cor. 1:21, 22; 1 Pet. 1:3, 4.
Ndinyene Nnennen Ekikere
14. Didie ke mbon emi Abasi adade edisana spirit emek ẹkpeda ikot oro ẹkotde mmọ?
14 Didie ke mbon oro Abasi okotde heaven ẹkpeda idemmọ ke ini mmọ ẹsụk ẹdude mi ke isọn̄? Mmọ ẹkpenyene ndifiọk ke okposụkedi emi edide utịbe utịbe idotenyịn, ke ikot ke edi. Mmọ ẹnyene ndinam akpanikọ tutu esịm n̄kpa man ẹkpebọ utịp emi. Mmọ ẹkpenyene ndida ata edu nsụhọdeidem ntịn̄ se Paul eketịn̄de ete: “Nditọete, mbatke kan̄a nte mmomomụm enye n̄kama; edi n̄kpọ kiet edi: Mfefre mme n̄kpọ oro ẹdude ke edem nnyụn̄ nnyanade mbịne mme n̄kpọ oro ẹdude ke iso, mbebịne utịtmbuba oro man mbọ utịp ikot eke heaven oro Abasi okokotde ebe ke Christ Jesus.” (Phil. 3:13, 14) Nsụhọ emi Abasi emekde ẹkpenyene ndin̄wana nte ẹkekeme ‘ndisan̄a nte odotde ikot emi ẹkekotde mmọ ke ọyọhọ nsụhọdeidem ye ifụre ifụre ido,’ ye ‘ndịk ye nyekidem.’—Eph. 4:1, 2; Phil. 2:12; 1 Thess. 2:12.
15. Didie ke mme Christian ẹkpese mbon oro ẹsitade uyo ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de wine Editi, ndien didie ke mme Christian oro Abasi emekde ẹsise idemmọ?
15 Didie ke mme Christian eken ẹkpese owo oro ọdọhọde ke Abasi emek imọ idi heaven onyụn̄ ọtọn̄ọde ndita uyo nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ wine Editi? Owo ndomokiet inyeneke unen ndidọhọ ke enye idotke. Mbubehe esie ye Abasi edi oro. (Rome 14:12) Nte ededi, ata mme Christian oro Abasi emekde isiyomke ẹnọ mmimọ san̄asan̄a ukpono. Mmọ isikereke ite ke sia ẹma ẹkemek mmimọ ndika heaven, ke imọfiọk n̄kpọ ikan ndusụk mbon “akwa otuowo” oro ẹma ẹkedu ke esop ẹbịghi. (Edi. 7:9) Mmọ isinyụn̄ idaha nte ke imenyene edisana spirit ikan “mme erọn̄ en̄wen”. (John 10:16) Mmọ isinyụn̄ ikereke ke akpana ẹkpono mmimọ, m̀mê ndikere ke sia ima ikata uyo inyụn̄ in̄wọn̄ wine, ke oro ọwọrọ ke imokpon itie ikan mbiowo ke esop.
16-18. (a) Ndi kpukpru mme Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹsitiene ẹnọ ikọt Abasi udia eke spirit? Nọ uwụtn̄kpọ. (b) Ntak emi ufọn mîdụhe Otu Ukara ndisisop ibuot ye kpukpru mbon oro ẹdọhọde ke Abasi emek mmimọ mbemiso ẹnamde ubiere?
16 Ndi kpukpru mme Christian oro Abasi adade edisana spirit emek ẹsisop ibuot man ẹneme se ẹyomde ndikpep ikọt Abasi ke ofụri ererimbot? Baba. Edi akpanikọ ke utom edinọ ikọt Abasi udia eke spirit esịne ofụn emi ke ubọk, edi kpukpru mmọ inamke ukem utom. (Kot 1 Corinth 12:14-18.) Nte ima iketetịn̄, ke eyo mme apostle, akpan utom oro kpukpru mmọ ẹkenamde ekedi utom ukwọrọikọ. Edi ibat ibat owo ẹkewet Bible ẹnyụn̄ ẹse ẹban̄a esop.
17 Ke uwụtn̄kpọ, N̄wed Abasi esitịn̄ ndusụk ini aban̄a nte “esop” ẹkpede ikpe ẹnọ mme owo. (Matt. 18:17) Ke nditịm ntịn̄, mbiowo kpọt ẹsinam emi ke ibuot esop. Mbiowo isikaha ikobụp kpukpru owo ke esop ekikere mmọ mbemiso ẹnamde ubiere. Mmọ ẹsinam utom oro ẹnọde mmọ ke esop Abasi; ẹsinyụn̄ ẹnam ubiere ke ibuot ofụri esop.
18 Kpasụk ntre, sụk ibat ibat Christian ke otu mbon oro Abasi emekde ẹsinam n̄kpọ ke ibuot ofụn emi mfịn. Mmọ ẹdi mbon Otu Ukara Mme Ntiense Jehovah. Nditọete oro Abasi adade edisana spirit emek mi ẹnọ ndausụn̄ ke utom ukwọrọikọ, kpa mmọ ẹsinọ nnyịn udia eke spirit. Kpa nte ekedide ke eyo mme apostle, Otu Ukara isisopke ibuot ye kpukpru mbon oro ẹsịnede ke otu ofụn emi mbemiso ẹnamde ubiere. (Kot Utom 16:4, 5.) Nte ededi, kpukpru Mme Ntiense oro Abasi adade edisana spirit esie emek ẹtiene ẹnam utom idọk oro osụk akade iso idahaemi. Nte otu, “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” edi kiet, edi owo mmọ kiet kiet enyene nsio nsio utom.—1 Cor. 12:19-26.
19, 20. Didie ke akwa otuowo ẹkpese “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ye Otu Ukara esie?
19 Didie ke se ikpepde emi okpotụk akwa otuowo emi ẹdoride enyịn ndidu uwem mi ke isọn̄ ke nsinsi? Sia mmọ ẹdide ubak inyene Edidem, mmọ ẹkop inemesịt ndisụk ibuot nnọ Otu Ukara, emi adade ke ibuot “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” Akwa otuowo ẹnen̄ede ẹma udia eke spirit oro Otu Ukara ẹnọde. Edi kpa ye oro, okposụkedi emi mmọ ẹsikponode ofụn emi, mmọ isinọhọ owo san̄asan̄a ukpono ke ntak emi enye ọdọhọde ke isịne ke otu ofụn emi. Inyụn̄ idụhe ata Christian oro ẹkedade edisana spirit Abasi ẹmek emi ediyomde ẹnọ imọ utọ ukpono oro.—Utom 10:25, 26; 14:14, 15.
20 Edide idi “mbonufọk” emi ẹdide nsụhọ Christian, m̀mê idi akwa otuowo, ẹyak ibiere nditiene ndutịm oro akama-ukpọhọde emi anamde akpanikọ ye Otu Ukara esie ẹnamde. Ẹyak nnyịn owo kiet kiet ‘idu ke ukpeme’ inyụn̄ inam akpanikọ tutu esịm utịt.—Matt. 24:13, 42.
Nte Afo Emeti?
• Anie edi “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” ndien mmanie ẹdi mbonufọk?
• Owo asan̄a didie ọfiọk ke ẹkot imọ heaven?
• Nditịm udia eke spirit edi utom anie?
• Didie ke Christian oro Abasi adade edisana spirit emek akpada idemesie?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 23]
Mfịn, Otu Ukara ada ke ibuot ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄. Ntre ke okonyụn̄ edi ke eyo mme apostle