Ndlela Leyi U Nga Kumaka Ntsako Ha Yona Hambiloko U Nga Tekiwanga

“HILOKO va tekana kutani va tshama va tsakile endzhaku ka sweswo.” Switori swo tala swi gimeta hi marito wolawo. Tifilimi ni tibuku leti vulavulaka hi vanhu lava rhandzanaka ti kombisa mhaka leyi fanaka ya leswaku munhu u fanele a nghenela vukati leswaku a ta tshama a tsakile minkarhi hinkwayo! Ku engetela kwalaho, mindhavuko yo tala yi susumetela vantshwa leswaku va nghenela vukati. Loko Debby a ha ri exikarhi ka malembe ya va-20, u te: “Vanhu va endla leswaku u titwa onge pakani yi ri yin’we ntsena ya nhwanyana i ku va a tekiwa. Va ringeta ku vula leswaku loko u tekiwile hi kona u nga ta hanya vutomi bya xiviri.”

Munhu loyi a twisisaka ndlela leyi Yehovha a langutaka mhaka leyi ha yona a nge swi vuli sweswo. Hambileswi vukati a ku ri mukhuva lowu tolovelekeke eka Vaisrayele, Bibele yi vulavula hi vavanuna ni vavasati lava a va nga nghenelanga vukati naswona va veke ni vutomi lebyi tsakisaka. Namuntlha Vakreste vo tala va hlawule ku nga ngheneli vukati kasi van’wana vo tala a va byi ngheneli hikwalaho ka swivangelo swo karhi. Ku nga khathariseki xivangelo xa vona xa ku nga ngheneli vukati, kambe xivutiso xa nkoka hi lexi: Xana Mukreste a nga endla yini leswaku swilo swi n’wi fambela kahle hambileswi a nga nghenelangiki vukati?

Yesu hi byakwe a a nga tekanga naswona ha swi twisisa leswaku ha yini a endle tano loko hi ehleketa hi ntirho lowu a a nyikiwe wona leswaku a wu endla. U byele vadyondzisiwa vakwe leswaku van’wana va valandzeri vakwe na vona a va ta ‘swi amukela’ ku tshama va nga teki. (Mat. 19:10-12) Xisweswo Yesu u kombise leswaku ku va swilo swi hi fambela kahle hambileswi hi nga nghenelangiki vukati, hi fanele hi amukela xiyimo xexo emianakanyweni ni le mbilwini ya hina.

Xana ndzayo ya Yesu yi tirha ntsena eka munhu loyi a tihlawuleleke ku tshama vutomi byakwe hinkwabyo a nga nghenelanga vukati leswaku a dzika swinene entirhweni wa Xikwembu? (1 Kor. 7:34, 35) A swi tano. Ehleketa hi xiyimo xa Mukreste loyi a nga ha swi tsakelaka ku nghenela vukati kambe hi nkarhi wolowo a nga n’wi kumiki munhu lonene loyi a nga tekanaka na yena. Ana, makwerhu un’wana wa xisati loyi a nga ni malembe ya va-30 u te: “Sweswinyana mutirhi-kulorhi loyi a nga riki Mbhoni u lo na swi pfuketana o ndzi kombela leswaku ndzi tekana na yena. Sweswo swi ndzi tsakisile kambe hi ku hatlisa ndzi ku be hi makatla ku navela koloko hikuva a ndzi lava ku tekana ntsena ni munhu loyi a nga ta endla leswaku ndzi tshinela eka Yehovha.”

Ku navela ku tekiwa “eHosini” swi pfuna vamakwerhu vo tala va xisati vo fana na Ana leswaku va papalata ku tekiwa hi munhu loyi a nga riki mupfumeri. * (1 Kor. 7:39; 2 Kor. 6:14) Leswi va xiximaka nawu wa Xikwembu, va tiendlela xiboho xo tshama va nga tekiwi hi nkarhi wolowo. Xana va nga endla yini leswaku swilo swi va fambela kahle hi nkarhi wolowo?

Vana Ni Langutelo Lerinene

Langutelo ra hina ri nga hi pfuna leswaku hi amukela xiyimo xo karhi hambiloko hi nga xi rhandzi. Carmen, makwerhu wa xisati loyi a nga ni malembe ya va-40, loyi a nga tekiwangiki u ri ri: “Ndzi tsakela swilo leswi ndzi nga na swona, a ndzi anakanyisisi hi swilo leswi ndzi nga riki na swona.” I ntiyiso leswaku ku nga ha va ni minkarhi leyi u nga ha titwaka u ri ni xivundza kumbe u pfilunganyekile. Kambe ku tiva leswaku vamakwerhu vo tala emisaveni hinkwayo va langutana ni  xiyimo lexi fanaka swi nga hi khutaza leswaku hi hambeta hi hanya hi ri ni ntshembo. Yehovha u pfune vo tala leswaku swi va fambela kahle nileswaku va kota ku hlula swiphiqo swin’wana hi nkarhi lowu a va nga si nghenela vukati.—1 Pet. 5:9, 10.

Vamakwerhu vo tala va xinuna ni va xisati lava nga Vakreste va vone ndlela leyi ku nga ngheneli vukati swi vuyerisaka ha yona. Ester, makwerhu wa xisati loyi a nga exikarhi ka malembe ya va-30 u te: “Ndzi ehleketa leswaku ku va munhu a va ni ntsako u fanele a dzika eka swilo leswinene swa xiyimo xihi na xihi lexi a nga tikumaka a ri eka xona.” Carmen u te: “Ndzi tshemba leswaku hambiloko ndzi tekiwa kumbe ndzi nga tekiwi, loko ndzi rhangisa timhaka ta Mfumo evuton’wini bya mina, Yehovha a nge ndzi tsoni nchumu wihi na wihi lowunene. (Ps. 84:11) Vutomi bya mina byi nga ha va byi nga fambanga hilaha a ndzi lave hakona kambe ndzi tsakile naswona ndzi ta tshama ndzi tsakile.”

Vanhu Va Le Bibeleni Lava Nga Nghenelangiki Vukati

N’wana wa nhwanyana wa Yefta a a nga tihlawulelanga ku tshama a nga tekiwi. Kambe xihlambanyo xa tata wakwe hi xona lexi n’wi endleke a boheka ku tirha endhawini yo kwetsima vutomi byakwe hinkwabyo. A swi kanakanisi leswaku xiavelo xexo lexi a a nga xi langutelanga xi cince makungu lawa a a tiendlele wona naswona a xi nga fambisani ni ku navela kakwe ka ntumbuluko. U rile tin’hweti timbirhi loko a xiye leswaku a a nga ta tekiwa kutani a va ni ndyangu. Nilokoswiritano, u xi amukerile xiyimo xakwe lexintshwa kutani u tirhele Yehovha hi mbilu hinkwayo vutomi byakwe hinkwabyo. Vavasati van’wana va Vaisrayele a va n’wi bumabumela lembe ni lembe hikwalaho ka leswi a titsoneke lunghelo ro tekiwa.—Vaav. 11:36-40.

Vanhu van’wana lava a va endliwe vatsheniwa hi nkarhi wa Esaya va nga ha va va hele matimba hikwalaho ka swiyimo swa vona. Bibele a yi vuli leswaku i yini leswi endleke leswaku vanhu lava va endliwa vatsheniwa. Hikwalaho ka sweswo, a va nga ta va swirho leswi heleleke swa vandlha ra Israyele naswona a va nga ta teka kutani va va ni vana. (Det. 23:1) Kambe Yehovha a a yi twisisa ndlela leyi a va titwa ha yona naswona u va bumabumerile hikwalaho ka leswi a va yi yingisa hi mbilu hinkwayo milawu ya ntwanano wakwe. U va byele leswaku a a ta va nyika “ribye ra xitsundzuxo” ni “vito hilaha ku nga riki na makumu” endlwini yakwe. Hi marito man’wana, vatsheniwa lava vo tshembeka a va ri ni ntshembo lowu tiyeke wa leswaku va ta kuma vutomi lebyi nga heriki emfun’weni wa Yesu. Yehovha a nge pfuki a va rivarile.—Esa. 56:3-5.

Swiyimo swa Yeremiya a swi hambane ngopfu ni swa van’wana. Endzhaku ka loko Xikwembu xi hlawule Yeremiya ku va muprofeta, xi n’wi lerise leswaku a nga teki hikwalaho ka leswi a a hanya eminkarhini ya mangava ni leswi a swi katseka exiavelweni xakwe. Yehovha u te: “U nga tshuki u teka nsati, naswona u nga tshuki u va na vana va majaha ni va vanhwanyana endhawini leyi.” (Yer. 16:1-4) Bibele a yi vuli leswaku Yeremiya u titwe njhani hi swileriso leswi hambileswi yi hi tiyisekisaka leswaku a a ri wanuna loyi a a ri rhandza swinene rito ra Yehovha. (Yer. 15:16) Eka malembe lama landzeleke loko Yeremiya a tiyiselela nhlomulo hi nkarhi wa ku rhendzeriwa loku chavisaka ka muti wa Yerusalema ka tin’hweti ta 18, a swi kanakanisi leswaku u yingise xileriso xa Yehovha xa vutlhari xa ku va munhu a tshama a nga tekiwi.—Swir. 4:4, 10.

Leswi U Nga Swi Endleka Leswaku U Kuma Ntsako eVuton’wini

Vanhu va le Bibeleni lava ku vulavuriweke ha vona laha henhla a va nga nghenelanga vukati, kambe va tiphine hi nseketelo wa Yehovha naswona va tirhise nkarhi wa vona wo tala ku endla ntirho wakwe. Ninamuntlha, ku endla ntirho lowu vuyerisaka swi nga endla leswaku vutomi bya hina byi tsakisa. Bibele yi profete leswaku vavasati lava vulaka mahungu lamanene va ta va vuthu lerikulu. (Ps. 68:11) Eka vuthu rolero lerikulu ku ni magidi ya vamakwerhu va xisati lava nga tekiwangiki. Leswi ntirho  wa vona wo chumayela wu tswalaka mihandzu, vo tala va vona va katekisiwe hi vana vo fanekisela va majaha ni va vanhwanyana.—Mar. 10:29, 30; 1 Tes. 2:7, 8.

Loli loyi a nga ni malembe ya 14 a ri phayona u ri: “Ku phayona swi ndzi endla ndzi tiva lexi ndzi hanyelaka xona evuton’wini. Leswi ndzi nga tekiwangiki, ndzi tshama ndzi khomekile naswona sweswo swi ndzi pfuna leswaku ndzi nga khomiwi hi xivundza. Loko siku rin’wana ni rin’wana ri hela ndzi titwa ndzi enerisekile hileswi ndzi vonaka leswaku ntirho wa mina wo chumayela wu pfuna vanhu hakunene. Leswi swi ndzi endla ndzi tsaka swinene.”

Vamakwerhu vo tala va xisati va kote ku dyondza ririmi rin’wana naswona va ndlandlamuxe ntirho wa vona hi ku chumayela vanhu lava vulavulaka ririmi rimbe. Ana loyi ku vulavuriweke ha yena laha henhla u te: “Edorobeni leri ndzi tshamaka eka rona, ku ni vanhu va magidi lava humaka ematikweni mambe.” U tsakela ku chumayela vanhu lava vulavulaka Xifurwa. U tlhele a ku: “Ku dyondza ririmi leri ndzi nga ri tirhisaka ku vulavula ni vanhu vo tala swi ndzi pfulele nsimu leyintshwa naswona swi endle leswaku ntirho wa mina wo chumayela wu tsakisa.”

Leswi munhu loyi a nga nghenelangiki vukati a nga riki na vutihlamuleri byo tala byo wundla ndyangu, sweswo swi pfulele van’wana ndlela yo ya pfuna laha ku nga ni xilaveko lexikulu. Lidiana, makwerhu wa xisati loyi a nga exikarhi ka malembe ya va-30 loyi a yeke a ya pfuna ematikweni man’wana lama nga ni xilaveko lexikulu u ri: “Ndza khorwiseka swinene leswaku loko u endla swo tala entirhweni wa Yehovha, swa olova ku va ni vanghana ni ku vona leswaku wa rhandziwa. Ndzi ni vanghana vo tala lava nga va mindhavuko yo tala ni lava humaka ematikweni yo hambana-hambana naswona vanghana volavo va endle leswaku vutomi bya mina byi tsakisa swinene.”

Bibele yi vulavula hi muevhangeli Filipi loyi a a ri ni vana va mune va vanhwanyana lava a va nga tekiwanga naswona a va profeta. (Mint. 21:8, 9) Va fanele va kombise ku hiseka loku fanaka ni ka tata wa vona. Va fanele va tirhise nyiko ya vona ya ku profeta leswaku va vuyerisa Vakreste-kulobye va le Khezariya. (1 Kor. 14:1, 3) Ninamuntlha vamakwerhu vo tala va xisati lava nga tekiwangiki va khutaza van’wana hi ku tshama va ri kona eminhlanganweni ya Vukreste ni ku nyikela tinhlamulo.

Kasi Lidiya a a ri Mukreste loyi a dyuhaleke wa le Filipiya loyi Bibele yi n’wi bumabumelaka hileswi a a ri ni malwandla. (Mint. 16:14, 15, 40) Hambileswi Lidiya loyi swi nga ha endlekaka leswaku a a nga tekiwanga kumbe a a ri noni, kambe a a hanana naswona hikwalaho ka sweswo a a tsakela ku endzeriwa ekaya rakwe hi valanguteri lava famba-fambaka vo fana na Pawulo, Silasi na Luka. Vanhu lava hananaka va katekisiwa ninamuntlha.

Ku Enerisa Ku Navela Ku Rhandziwa

Handle ko va ni ntirho wa nkoka lowu nga ta endla leswaku vutomi bya hina byi tsakisa, hinkwerhu hi navela ku rhandziwa hi vanhu van’wana. Vanhu lava nga nghenelangiki vukati va nga ku enerisa njhani ku navela koloko? Xo sungula, minkarhi hinkwayo Yehovha u lunghekele ku hi rhandza, ku hi tiyisa ni ku hi yingisela. Minkarhi yin’wana Hosi Davhida a a titwa a ri ni ‘xivundza naswona a xaniseka’ kambe a a swi tiva leswaku minkarhi hinkwayo a nga khongela eka Yehovha leswaku a ta kuma nseketelo. (Ps. 25:16; 55:22) U tsale a ku: “Loko tatana na manana vo ndzi tshika, Yehovha u ta ndzi teka.” (Ps. 27:10) Xikwembu xi rhamba malandza ya xona hinkwawo leswaku ma tshinela eka xona leswaku ma va vanghana va xona lavakulu.—Ps. 25:14; Yak. 2:23; 4:8.

Ku tlula kwalaho, hi nga tlhela hi kuma vatatana, vamanana, vamakwerhu va xinuna ni va xisati vo fanekisela enhlengeletanweni ya misava hinkwayo lava rirhandzu ra vona ri nga ta endla leswaku kuma ntsako. (Mat. 19:29; 1 Pet. 2:17) Vamakwerhu vo tala va xisati lava nga Vakreste va eneriseka swinene hi ku tekelela xikombiso xa Dorkasi, loyi “a a ri ni swiendlo swo tala leswinene naswona a a endla tinyiko to tala ta tintswalo.” (Mint. 9:36, 39) Loli u te: “Kun’wana ni kun’wana laha ndzi yaka kona, ndzi lava  vanghana va xiviri evandlheni lava va nga ta ndzi rhandzaka ni ku ndzi khutaza loko ndzi ri ni gome. Leswaku ndzi tiyisa vunghana byolebyo, ndzi ringeta ku rhandza van’wana ni ku va khathalela. Ndzi tshame ndzi va eka mavandlha ya nhungu naswona minkarhi hinkwayo a ndzi kuma vanghana va xiviri. Vo tala va vona a va nga ringani na mina, van’wana i vakhegula kumbe swinhwanyetana.” Evandlheni rin’wana ni rin’wana, ku ni lava lavaka ku rhandziwa ni ku va ni vanghana. Loko hi khathala swinene hi vanhu vo tano swi nga va pfuna swinene naswona swi nga enerisa ku navela ka hina ko lava ku rhandza van’wana ni ku rhandziwa.—Luka 6:38.

Xikwembu A Xi Nge Rivali

Bibele yi kombisa leswaku Vakreste hinkwavo va fanele va titsona swo karhi hikwalaho ka minkarhi yo nonon’hwa leyi hi hanyaka eka yona. (1 Kor. 7:29-31) Lava nga ngheneliki vukati hikwalaho ka leswi va tiyimiseleke ku yingisa nawu wa Xikwembu wa leswaku va tekiwa eHosini ntsena va faneriwa hi ku xiximiwa swinene ni ku anakanyeriwa. (Mat. 19:12) Hambiswiritano, leswi va titsoneke lunghelo ro tekiwa a swi vuli leswaku a va nge swi koti ku tiphina hi vutomi.

Lidiana u te: “Vutomi lebyi tsakisaka lebyi ndzi nga na byona byi titshege hi vuxaka lebyi ndzi nga na byona na Yehovha ni leswi ndzi n’wi tirhelaka. Ndza va tiva vanhu lava tekaneke lava tsakeke ni van’wana lava nga tsakangiki. Mhaka leyi ya ndzi tiyisekisa leswaku ku va ni ntsako a swi titsheganga hi ku va ndzi tekiwa kumbe ndzi nga tekiwi enkarhini lowu taka.” Hilaha Yesu a vuleke hakona, ku va ni ntsako swi titshege ngopfu-ngopfu hi ku nyika ni ku tirhela van’wana, ku nga nchumu lowu Vakreste hinkwavo va wu endlaka.—Yoh. 13:14-17; Mint. 20:35.

Kutani a swi kanakanisi leswaku xivangelo-nkulu lexi hi endlaka hi tsaka i ku tiva leswaku Yehovha u ta hi katekisa loko hi titsona nchumu wihi na wihi hikwalaho ko lava ku endla ku rhandza kakwe. Bibele ya hi tiyisekisa: “Xikwembu a xi pfumali ku lulama lerova xi nga rivala ntirho wa n’wina ni rirhandzu leri mi ri kombiseke hikwalaho ka vito ra xona.”—Hev. 6:10.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 25]

“Ndzi tsakela swilo leswi ndzi nga na swona, a ndzi anakanyisisi hi swilo leswi ndzi nga riki na swona.”—Carmen

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Loli na Lidiana va tsakela ku ya pfuna laha ku nga ni xilaveko lexikulu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Xikwembu xi rhamba malandza ya xona hinkwawo leswaku ma tshinela eka xona