KU fa ba Bañwi Misebezi Ki Kwa Butokwa Cwañi mi ku Eziwa Cwañi?

KU FA ba bañwi misebezi ne ku kalile kale mane lifasi li si ka bupiwa kale. Jehova naa bupile Mwanaa hae wa libanda mi hamulaho, ka ku itusisa Mwanaa hae sina mubeleki yo mutuna, a bupa pupo kaufela. (Liprov. 8:22, 23, 30; Joa. 1:3) Mulimu ha naa bupile muuna ni musali ba pili, naa ba bulelezi kuli ba ‘taze lifasi ni ku busa fahalimu a lona.’ (Gen. 1:28) Mubupi naa file batu musebezi wa ku yandulula Paradaisi ya mwa Edeni kuli i yambe lifasi kaufela. Kaniti, haisali ku zwa kwa makalelo, Jehova ni ba ba mu sebeleza ba file ba bañwi misebezi ya ku eza.

Ku fa ba bañwi misebezi ya ku eza ku ama lika mañi? Ki kabakalañi maeluda ba Sikreste ha ba swanela ku ituta ku fa ba bañwi misebezi ye miñwi ya mwa puteho, mi ba kona ku eza cwañi cwalo?

Ku fa Musebezi ku Talusañi?

Ku fa musebezi ku ama ku fa buikalabelo ku yo muñwi; ku keta mutu sina muyemeli; kamba ku fa yo muñwi maata a mañwi. Kacwalo ku fa ba bañwi misebezi ku ama ku peta hamoho ni bona misebezi. Mi seo hañata si tahisanga kuli mu fe kwateñi ba bañwi maata.

Ba ba filwe musebezi mwa puteho ya Sikreste ba libelelwa ku peta musebezi o ba filwe, ku fitisa piho ka za zwelopili ya musebezi, mi hañata  ni ku buza lipuzo ku ya ba file musebezi wo. Niteñi, muzwale ya ketilwe ili ya file yo muñwi musebezi, ki yena ya na ni buikalabelo bwa ku bona teñi kuli musebezi wo wa petiwa. U swanela ku bona teñi kuli musebezi wa zwelapili ni ku fa kelezo ha i tokwahala. Kono ba bañwi ba kana ba buza kuli, ‘Ki ifi tuso ya ku fa kwateñi ba bañwi musebezi haiba mwa kona ku ikezeza wona mina beñi?’

Ki Ifi Tuso ya ku fa Kwateñi ba Bañwi Misebezi?

Ha mu nahane ka za Jehova ha bupa Mwanaa hae wa libanda ni ku mu fa musebezi wa ku bupa pupo kaufela. Kaniti, “linto kamukana li ezizwe ka yena, ze kwa lihalimu, ni ze mwa lifasi, ze bonwa ni ze sa bonwi.” (Makolo. 1:16) Mubupi naa ka kona ku bupa lika kaufela a nosi, kono naa bata kuli ni Mwanaa hae a ikole ku peta musebezi o munde. (Liprov. 8:31) Ku eza cwalo ne ku tusize Mwana ku ituta mwa inezi Mulimu. Lu kana lwa bulela kuli, Ndate naa itusisize kolo yeo kuli a lute lituto Mwanaa hae wa libanda.

Jesu Kreste ha naa li fa lifasi, naa likanyisize Ndatahe ka ku fa kwateñi ba bañwi buikalabelo. Na lutile balutiwa ba hae hanyinyani-hanyinyani. Naa lumile baapositola ba 12 mi hamulaho a luma balutiwa ba bañwi ba 70 kuli ba yo eza musebezi wa ku kutaza. (Luka 9:1-6; 10:1-7) Jesu ha naa fitile mwa libaka ze ne ba ile ku zona, ne se ba mu yahezi kale mutomo. Ha naa zwile fa lifasi, Jesu naa file buikalabelo bo butuna kwa balutiwa ba hae ba ne ba lutilwe, mi buikalabelo boo ne bu kopanyeleza ni musebezi wa ku kutaza mwa lifasi kaufela.—Mat. 24:45-47; Lik. 1:8.

Puteho ya Sikreste ni yona ne i fa kwateñi ba bañwi misebezi ni ku ba luta. Muapositola Paulusi naa bulelezi Timotea kuli: “Zo utwile ku na . . . u li beye kwa batu ba ba sepahala, ba ba ka kona ku li luta ba bañwi hape.” (2 Tim. 2:2) Kaniti, ba ba na ni yeloseli ba swanela ku luta ba bañwi, mi ba bañwi bao ni bona, ba ka luta ba bañwi hape.

Eluda ha fa kwateñi ba bañwi misebezi ye miñwi yaa filwe, yena ni ba bañwi bao ba ka ba ni tabo ya ku luta ni ku lisa. Kabakala kuli mutu ha koni ku eza lika kaufela, maeluda ba swanela luli ku kupanga ba bañwi kuli ba ba tuse ku peta buikalabelo mwa puteho. Bibele i li: “Butali bu inzi ku ba ba ikokobeza.” (Liprov. 11:2) Ku ba ni buikokobezo ku kopanyeleza ni ku lemuha lika ze lu sa koni ku peta. Haiba mutu a lika ku eza lika kaufela a nosi, u ka katala mi u ka palelwa ku fumana nako ya ku ba ni lubasi lwa hae. Kacwalo ku ikabela buikalabelo ni ba bañwi ki nto ye butali. Ka mutala, mu nahane muzwale ya sebeza sina muswalisanisi wa sitopa sa maeluda. Wa kona ku kupa maeluda ba bañwi ku tokola mali a puteho. Maeluda bao ha ba nze ba tatuba ze ñozwi, ba ka fita fa ku ziba hande litaba za mali a puteho.

Ku fa kwateñi ba bañwi misebezi ku konisa ba bañwi ku ba ni buikoneli bwa butokwa ni yeloseli, mi hape ku tusa ya fa ba bañwi buikalabelo ku lemuha buikoneli bwa batu ba ba filwe misebezi. Kacwalo, maeluda ha ba fa ba bañwi buikalabelo, ba kona ku lemuha ba ba kona ku ba batanga ba bukombwa kwapili ka ku ba ‘lika pili.’—1 Tim. 3:10.

Ku zwafo, maeluda ha ba fa ba bañwi buikalabelo, ba bonisa kuli ba sepile ba bañwi. Paulusi naa lutile Timotea ka ku beleka ni yena mwa musebezi wa bulumiwa. Bubeli bwa bona ne ba bile ni silikani se situna. Paulusi naa bizize Timotea kuli “mwanaka luli mwa tumelo.” (1 Tim. 1:2) Ka nzila ye swana, silikani se situna ne si bile teñi mwahalaa Jehova ni Jesu ha ne ba  sebelize hamoho ku bupa lika kaufela. Maeluda ha ba fa kwateñi ba bañwi buikalabelo, ba ka ba ni silikani se situna ni batu bao.

Libaka ba Bañwi ha ba Zina-Zinanga

Maeluda ba bañwi niha ba ziba bunde bwa ku fa kwateñi ba bañwi misebezi, ba fumananga taata ku eza cwalo, mwendi kabakala ku ikutwa kuli ha ba sa na ku ba ni maata a matuna. Ba kana ba nahana kuli kamita ba swanela ku okamela lika. Kono mu hupule kuli Jesu a si ka ya kale kwa lihalimu naa file balutiwa ba hae buikalabelo bo butuna, inza ziba kuli ne ba ka peta misebezi ye mituna ku fita ya hae!—Mat. 28:19, 20; Joa. 14:12.

Maeluda ba bañwi mwendi kwamulaho ne ba file buikalabelo ku ba bañwi kono ha ku na tuso ye ne ba boni. Ba kana ba ikutwa kuli bona ba kona ku eza hande musebezi wo ni ku u eza kapili-pili. Kono mu nyakisise mutala wa Paulusi. Naa ziba butokwa bwa ku fa ba bañwi buikalabelo, kono naa ziba kuli balutiwa ba hae ne ba si ke ba kona ku eza lika kaufela ka mwa na batela. Fa musipili wa hae wa pili wa bulumiwa, Paulusi naa lutile Mareka wa mukulwani ya naa zamaile ni yena. Paulusi naa swabile hahulu Mareka ha naa siile musebezi wa na filwe ni ku kutela kwahae. (Lik. 13:13; 15:37, 38) Niteñi, seo ne si si ka tuhelisa Paulusi ku luta ba bañwi. Sina ha se ku bulezwi kale, naa memile Mukreste wa mukulwani Timotea kuli a zamayange ni yena. Nako ha ne i fitile ya kuli Timotea a pete buikalabelo bo butuna, Paulusi a mu siya mwa Efese, ni ku mu fa musebezi wa ku keta baokameli ni batanga ba bukombwa ba puteho.—1 Tim. 1:3; 3:1-10, 12, 13; 5:22.

Ka nzila ye swana, maeluda kacenu ha ba swaneli ku tuhela ku luta mizwale ka libaka feela la kuli yo muñwi naa si ka eza hande ha naa lutiwa. Ku sepa ba bañwi ni ku ba luta misebezi ki ko kunde mi ki kwa butokwa. Kono ki lika mañi ze ba swanela ku hupula maeluda ha ba fa kwateñi ba bañwi misebezi?

Mwa ku Fela Buikalabelo

Ha mu bata ku fa buikalabelo kwa mizwale bo mu nahana, mu nyakisise haiba ba swanela. Mwa Jerusalema ha ne ku tokwahala batu ba ku eza musebezi wa ku abela lico, ne ku ketilwe ‘baana ba ba 7, ba ba sepahala, ba ba tezi moya ni butali.’ (Lik. 6:3) Haiba mu fa musebezi ku mutu ya sa itingwi, mutu yo wa kona ku palelwa ku eza musebezi wo. Kacwalo mu kale ka ku fa misebezi ye minyinyani pili. Haiba mutu a bonisa kuli wa sepahala mwa misebezi yeo, wa kona ku sepahala ni mwa misebezi ye mituna.

Niteñi, ki ze ñata ze tokwahala. Batu ba na ni butu ni buikoneli bo bu shutana-shutana. Hape mañi ni mañi u na ni yeloseli ye shutana ni ya ba bañwi. Muzwale ya na ni silikani ni butu bo bunde wa kona ku sebeza hande sina mubabaleli, mi ya na ni hahulu tokomelo wa kona ku sebeza hande sina mutusi wa muñoli wa puteho. Kaizeli ya na ni hahulu buikoneli bwa ku baakanya lika, wa kona ku fiwa musebezi wa ku beya hande lipalisa fa Kupuzo.

Ha mu fa mutu buikalabelo, mu taluse hande ze mu tokwa kuli a ezange. Joani Mukolobezi a si ka luma kale baana ku Jesu, naa ba taluselize hande za naa bata ku ziba ni manzwi e ne ba ka yo itusisa ha ne ba ka yo buza taba yeo. (Luka 7:18-20) Niteñi Jesu ha naa taluselize balutiwa ba hae kuli ba nge lico ze ne siyezi ili za naa ezize ka makazo, naa siile lika kaufela mwa mazoho a  bona. (Joa. 6:12, 13) Litaba za ku taluseza mutu ya filwe musebezi li itingile fa mufuta wa musebezi wa filwe ku eza ni fa buikoneli bwa hae. Ya file yo muñwi musebezi ni ya filwe musebezi, bubeli bwa bona ba swanela ku utwisisa ze ba swanela ku peta, mi ya filwe musebezi u swanela ku ziba kuli u ka talusanga hakai ka za zwelopili ya musebezi ku ya mu file musebezi. Bubeli bwa bona ba swanela ku ziba lika ze ba kona ku eza ku si na ku buza. Haiba ku swanela ku ba ni lizazi le u ka fezwa musebezi, kwa kona ku ba hande haiba lizazi leo li nyakisiswa ni ku lumelwa ku fita ku li toma feela ku si na ku lumelelana.

Ya filwe musebezi u swanelwa ku fiwa lika kaufela ze tokwahala—mali, liitusiso, ni tuso ye tokwahala. Ku taluseza ba bañwi ka za tukiso ye ezizwe kwa kona ku tusa. Jesu ha naa fa Pitrosi “linotolo za mubuso wa kwa lihalimu,” naa ezize cwalo inge ku na ni balutiwa ba bañwi. (Mat. 16:13-19) Ka ku swana, fokuñwi ku kana kwa ba hande ku zibisa puteho ka za mutu ya filwe ku eza musebezi o muñwi.

Kono hape mu tokwa ku ba ni tokomelo. Haiba mu eza musebezi o mu file mutu yo muñwi, ku ka swana inge kuli mu mu bulelela kuli, “Ha ni ku sepi hande.” Niti kikuli, ka linako ze ñwi lika ha li na ku eziwanga ka mo ne mu batela luli. Kono haiba muzwale ya filwe buikalabelo a fiwa tukuluho ya ku eza musebezi, u ka lika ku u eza hande mi u ka ba ni yeloseli. Kono ku eza cwalo ha ku talusi kuli ya file yo muñwi musebezi ha sa swanela ku iseza pilu kwa musebezi wo. Jehova niha naa file Mwanaa hae musebezi wa ku bupa lika, naa sa abana mwa musebezi wo. Jehova naa bulelezi Mwanaa hae kuli: ‘A lu eze mutu ka siswaniso sa luna.’ (Gen. 1:26) Kacwalo, ka manzwi ni ka likezo za mina, mu tuse kwa musebezi wa sweli ku eza mutu yo mu u file, mi mu mu babaze kabakala buikatazo bwa hae. Ku nyakisisa ka bukuswani ze zwile mwa musebezi kwa kona ku mu tusa. Haiba musebezi ha u eziwi hande, mu si ke mwa zina-zina ku fa kelezo kamba tuso. Mu si libali kuli mina ki mina ba ba filwe buikalabelo bo butuna bwa ku peta musebezi wo.—Luka 12:48.

Ba bañata ba tusehile ka ku fiwa buikalabelo mwa puteho ki baana bahulu ba ne ba ba iselize pilu. Kaniti, maeluda kaufela ba swanela ku ituta ku fa kwateñi ba bañwi misebezi ni ku ituta mo ba kona ku ezeza hande cwalo, ka ku likanyisa Jehova.

[Mbokisi fa likepe 29]

KU FA BA BAÑWI MISEBEZI

• ki nzila ye tusa ba bañwi kuli ni bona ba ikole ku peta misebezi

• ki nzila ya ku peta ka yona lika ze ñata

• ki ku bonisa butali ni buikokobezo

• ki nzila ya ku luta ba bañwi ka yona

• ki nzila ya ku bonisa ba bañwi ka yona kuli ba sepiwa

[Mbokisi fa likepe 30]

MWA KU FELA BA BAÑWI MISEBEZI

• Mu kete batu ba ba swanela ku eza musebezi

• Mu taluse hande lika kamba mu ambolisane

• Mu taluse ka ku utwahala ze swanelwa ku petiwa

• Mu fe lika kaufela ze tokwahala

• Mu ise pilu kwa musebezi, mi mu bonise kuli mwa sepa ye mu file musebezi

• Mu bone teñi kuli musebezi wa petiwa

[Maswaniso a fa likepe 31]

Ku fa mutu musebezi ku ama ku talusa musebezi wa ka peta ni ku tatuba zwelopili ya ona