Met popun emön fefin a pöüt seni an lükü lon an lamalam, iei a fen äeä an fansoun le älisi aramas le käeö ussun Kot? Met a amwökütü emön mwän mi sani ekkewe minen urumwot mi efeiengaüa aramas le wiliti emön mi tongei kinamwe? Ifa ussun emön mwän mi sou ükkün säfeien opuchopuch, sakau, me sou fiu woon al a fen achocho le siwili napanapen manauan? Älleani mwo pworauser keei ra pwisin apworausa.

PWORAUSAN

ITAN: PENELOPE TOPLICESCU

IERIN: 40

FÖNÜAN: AUSTRALIA

MANAUAN ME LOOM: LICHIPWUNG REN LAMALAM

URUWOOI: Ua uputiu lon Sydney, Australia nge lupwen a ruu ieri, ai famili a mwöküt ngeni New Guinea. Aua nom Rabaul arapakkan ruu ier me Bougainville walu ier. Lon ena fansoun esor TV lon New Guinea, iwe äm me mwongeei we aua mämmääritä me kukkunou chök lon leeniem we, aua kan tükken me kukkunou lemal.

Lupwen a engol ieri, ua poputä le pwapwaiti lamalam. Inei we emön Katolik, iwe a peseei ai upwe fiti ewe sukulen Paipel ren ekkewe nienkatek lon leeniem we. Ua fiti ewe lamalam me papatais lon ena atun.

Iwe mwirin, aua liwinsefäl ngeni Australia me lon na atun a poputä ai ierin säräfö. Ua poputä le tipemwaramwar woon met ua käeö ussun lamalam. Lon unusen ai fiti high school ua käeö pworausen lamalam loom loom me äm me semei we aua pwoppworaus ren langattam fansoun ussun poputään lamalam me ekkewe pworaus lon Paipel ause lükü. Lo, lo, lo ua towu seni Katolik.

Lupwen a 16 ieri semei me inei ra mufesen. Mama a watte an riäfföü me ekiselo mwirin ua fiti semei we me kafotun we. Mwongeei we a chök nom ren Mama, iwe ra mwöküt ngeni pwal eü fönü. Lon ei atun ua fokkun meefi tipitipingaü. Mwirin ruu ier ua kerän chök poputäsefäl le chiechi ngeni inei. Ua poputä le ün sakau, säfeien opuchopuch me fiti pari. Ua towu seni sukul, poputä le angang me asolapalo ai ierin säräfö le eäni eü manau mi limengaü.

 Lupwen a 25 ieri, ua poputä le ekiekisefälli Paipel. Ua poputä lon eü mineföön angang me chuuri Liene, emön nengngin mi chiechiöch me süföliti nöün we pos inaamwo ika a kon kirikiringaü ngeni. Lupwen ua eisini pwata ese appölüwa nöün we pos, a äweweei pwe a käeö Paipel ren Chon Pwäratä Jiowa me achocho le apwönüetä ekkewe kapasen emmwen lon manauan. Liene a etiwaei upwe käeö ewe Paipel ren. Nge use weweiti alon pwe tittipei a erä pwe ua chök tongeni käeö meinisin met a silei lon Paipel lon chök eü aua. Pwinin ena rän, Liene a nom rei lon ükükün ülüngät aua le pölüweni ai kewe kapas eis ussun ewe Paipel. Ua wesewesen mäirü pwe Liene a pölüweni ai kewe kapas eis meinisin seni Paipel.

Ua chechchemeni lon ena pwinin mwirin äm pworausfengen, ua liwiniti leimw lon ai meefi letipengaü ngeni Kot ren an ese mwittir pwär ngeniei ewe enlet. Ua silei pwe ekkewe Chon Pwäratä Jiowa ra manaueni eü manau mi limelimöch nge a fen ser lupwan pwe use chüen tongeni siwili napanapen manauei. Ua pwal ekieki pwe use fokkun tongeni föri ewe angangen afalafal imw me imw ussun met ra föfföri. Ua sopwelo le käeö ewe Paipel ren Chon Pwäratä Jiowa, nge ua chök kütta mwäällin ar afalafal pwe epwe wor popun ai upwe ereniir pwe resap chüen feffeito rei. Iwe mwirin, ua weweiti pwe usap tongeni küna och mwäällin ar afalafal.

IFA USSUN PAIPEL A SIWILI MANAUEI: Lapoloon ai silei ussun än Paipel kapasen fön fän iten manau mi limöch, a pwal lapolo än mwelien letipei aosukosukaei. Ina popun ua pöütalo säfeien opuchopuch. Nge mwirin, ua mwöküt ngeni pwal eü fönü me alapalo chök ai fiti pari me ün sakau. Iteitan ua achocho le atipeeüfengeni manauei ngeni än Paipel kewe kapasen emmwen, ussun itä ua chök pwal liwiniti föfförüi mi ngaü me loom. Ua iotek ngeni Jiowa pokiten üa säü nge üa chüen meefi letipengaü.

Iei ewe pworaus a älisiei ussun än Jiowa ümöümöch ngeni King Tafit me Patsipa lon ar föfförün tipis. Tafit ese eäni kapasen künetipingen nge a pwora le pwäri pwe a tipis. A pwal tipetekison le etiwa ewe kapwüng. (2 Samuel 12:1-13) Iteiten ua mwäällilo, ua chechchemeni ena pworaus me a mecheres ai omusomus ngeni Jiowa. Iwe, ua filatä pwe upwe iotek me mwen upwe ttur fän sossot lap seni mwirin, ren ena a fis ngeniei watteen feiöch.

IFA USSUN UA KÜNA FEIÖCH: Üa chök ninisosong. Iwe nge, ewe wokisin lon Efisus 4:29-31 a älisiei le esilla lamoten ai upwe ü ngeni “sokun koum, chou me song.” Lupwen ua nemeni ai nisossong, ua pwal käeö pwe mi lamot upwe tümünü met upwe apasa. Pwal och, ren än Jises apasa ‘ami kapas Ewer epwe ewer’ ina met a älisiei le wiliti emön aramas mi kefiliöch.​—Mattu 5:37, TF.

Akkomwan, inei we a oput ai chiechi ngeni Chon Pwäratä, nge mwirin a ereniei pwe a pwapwa rei. A pwal mwo nge a apasa: “Ua silei pwe napanapom ka napanapeni iei esap pokiten ai äituk seni lekukkunum nge pokiten ka käeö ussun Jiowa.” Ua fokkun pwapwa le rongorong meefian.

Ua meefi pwe mei wor ai äpilükülük me lamoten manauei. A fen tiu ier, äm me pwülüwei we aua äeä unusen äm fansoun le fiti ewe angangen asukula aramas lon Paipel. Ewer, ua afalafal imw me imw me ua meefi pwe iei ewe sokkun angang mi kon efeiöchüei seni angang meinisin ua piin föri.

PWORAUSAN

ITAN: DENIS BUSIGIN

IERIN: 30

FÖNÜAN: RUSSIA

MANAUAN ME LOOM: A PWAPWAITI KARATE

 URUWOOI: Ua uputiu lon Perm’, Russia. Nge ua määritä lon eü telinimw mi wor 40,000 aramas lon itan Furmanov lon Ivanovo. A mmen lingöch ena telinimw ren tepetepen sokkun irä, anuwen chöör a kan wililo ngeni oleol me par fansoun September me October. Lon ekkewe ier lefilen 1980 tori 1999, föfförün atai allük a lapolo lon ena leeni. Semei me inei me pwii we kükkün aua chök nomfengen lon eü kükkün imw, eü rum lon, pwe aua chök manau seni ekis moni.

Lupwen a fisu ieri ua poputä käeö karate. Ua fokkun sani ena urumwot, lon unusen manauei ua föri ena. Ua äeä ai lusun fansoun le feilo lon gym, chienei kewe meinisin ra sani urumwot. Ua angangöchülo lon karate atun a 15 ieri. Ua fiti ewe kümiin karateen akkuffengen lon Russia me pwal Iurop. Ussun itä a mürinnö nonnomun manauei ngeni lon mwachkkan, nge lupwen a 17 ieri, unusen manauei a siwil.

Äm me ekkoch chienei kewe aua atai allük iwe aua eolo, me kalapus ükükün ruu ier. A mmen äweires manau lon imwen kalapus. Iwe nge, lon ei atun a kerän iei äeüin ai upwe küna ewe Paipel. Ua älleani Keneses, Kölfel, me ewe Tes mi Fö. Ua mwo nge akkamwöchü ewe Iotekin ach Samol, me iteiten upwele möür ua kan chök epinipini ena iotek pun ua ekieki pwe ren ai föri iei ussun, epwe älisiei.

Ua mwusou seni kalapus lon ewe ier 2000, use fokkun silei met upwe föri lon manauei me ua meefi pwe esor aüchean manauei. Ua poputä le ünümi säfeien opuchopuch. Lon ei atun inei we mi ächengicheng me rei a mälo me a mmen weires ngeniei le likiitü fan. Iwe, ua kaülo le ünümi säfeien opuchopuch me poputäsefäl le lo lon gym. Ua pwal mwöküt ngeni ewe telinimw Ivanovo. Ua künökün ai angang lon eü sitowaan möngö. Emön me lein meilapen ena angang emön fefin Chon Pwäratä Jiowa. A äwewe ngeniei ekkoch äitien Paipel mi lamot me akkota pwe emön mwän Chon Pwäratä epwe käeö ngeniei iteitan.

IFA USSUN PAIPEL A SIWILI MANAUEI: A fokkun chüng letipei ren minne ua käeö ussun än Kot kokkot ngeni ei fönüfan an epwe ewilalo ngeni eü paratis, me ua mochen achocho pwe upwe manau lon paratis. Mwirin ua weweiti pwe Jiowa Kot a mochen aramas repwe atipeeüfengeni manauer ngeni än Paipel kewe kapasen emmwen mi pwüng. Lon unusen manauei ua chök ekieki pwisin ngang. Nge ua käeö pwe Jiowa a mochen upwe pwal ekieki ekkewe ekkoch me ämääraatä ekkewe napanap ese nom rei, äwewe chök ren kirekiröch me tongei kinamwe.

Lupwen ua ekilonei meinisin met Jiowa a fen föri fän itei, ussun chök än fangolo Nöün we pwe asorun ai kewe tipis, än tong a fokkun amwökütüei le siwili manauei. Äwewe chök ua käeö seni Kölfel 11:5 pwe Jiowa a oput föfförün mwänesol. Iwe, ua kaülo le katol TV mi apöchökküla mwänesol me koput. A mmen  weires ngeniei ai upwe pöütalo ekkewe urumwot mi efeiengaüa aramas. Nge, ewe kapasen emmwen lon 1 Korint 15:33 a älisiei le weweiti pwe chokkewe ua filatä pwe chienei repwe tongeni aingaüalo manauei ussun met a fis ngeniei me loom, ina popun ua kalapus. Ina minne ua filatä ai upwe kaülo le chiechi ngeni chokkewe mi fokkun sani urumwot mi efeiengaü.

IFA USSUN UA KÜNA FEIÖCH: Ai chiechi ngeni Chon Pwäratä Jiowa me käkkäeö ewe Paipel a älisiei le wiliti emön aramas mi wenechar. Ren chök äwewe, ua käeö seni Ipru 13:5 lamoten ai upwe chök menemenöch lon manauei me ü ngeni tongen moni. Ei kapasen fön a älisiei le ti seniei kapas chofona me föfförün solä.

Ua aücheani chiechifengen. Me loom, ua küna pwe tipemmong me niuokkus ra atai än aramas chiechifengen. Nge iei a fen wor chienei lein ekkewe Chon Pwäratä Jiowa pun ua silei pwe inaamwo ika rese unusöch nge ra süföliti än Kot kewe kapasen emmwen me achocho le föfför mürinnö ngeni ekkewe ekkoch.

Ua anchangei ika epwe fet manauei iei ika pwe use apwönüetä än Paipel kewe kapasen emmwen. Neman iei nge ngang mi kalapus are efisatä än aramas weires me riäfföü. Nge iei a fen wor emön pwülüwei mi mürinnö me rüüemön nei ät me meinisin äm aua pwapwa le älisi ekkoch le käeö ewe enlet ussun Kot.

PWORAUSAN

ITAN: JOSÉ CARLOS PEREIRA DA SILVA

IERIN: 31

FÖNÜAN: BRAZIL

MANAUAN ME LOOM: SOUFIU WOON AL

URUWOOI: Ua määritä lon eü leeni mi limengaü me torotorongaü lon Americana, São Paulo. Esor pekin chon tümünü limöchün konik are limöchün leeni. Chon na leeni ra sillelo ren föfförün atai allük me mwänesol.

Ua määritä ngeni emön mi mwänesol me ningeringeripo. Iteitan ua chök sou kapachelong lon fiu woon al, ina minne aramas ra niuokkusitiei. Üfei, foutei, me napanapei ra pwäratä pwe ngang emön aramas mi aniuokkus. Ua ün sakau tori ai pelo. Ua ünümi säfeien opuchopuch ussun chök pwii kewe meinisin ina pwata emön me leir a fen mälo ren an ünümmong säfeien opuchopuch.

IFA USSUN PAIPEL A SIWILI MANAUEI: Atun ua kerän chüri Chon Pwärätä Jiowa, ra äiti ngeniei seni Paipel ussun än Kot epwe siwili unusen fönüfan ngeni eü paratis. (Luk 23:42, 43; Pwarata 21:3, 4) Ua pwal käeö pwe ekkewe mi mälo rese meefi och mettoch, me Kot esap eriäfföüü aramasangaü lon eü ekkein ell. (Än Salomon Afalafal 9:5, 6) Ei mettoch a mmen apwapwaei. Met ua käeö ussun Kot a apöchökkülalo ai mochen siwili napanapen  manauei nge ese mecheres ai upwe pöütalo säfeien opuchopuch, ün sakau me fiffiu, me ekkewe kapas mi ngaü ua kan akkapasa.

Iwe nge, alon ewe aposel Paul lon 1 Korint 6:9-11 a mmen apöchökkülaei. Ekkeei wokisin ra pwäratä pwe ekkoch Chon Kraist lon fansoun ekkewe aposel ra fen piin eäni ekkeei sokkun napanap mi ngaü mi nom rei. Nge ekkena wokisin ra pwal apasa: “Iwe, ekoch me leimi ra föri ekei sokun föför me lom. Nge oua fen küna limöch seni ämi tipis, oua küna pin, oua küna pwüng fän iten ach Samol Jesus Kraist, pwal ren ewe Ngünün ach Kot.” Ekkena kapas ra alükülüküei pwe ngang mi pwal tongeni siwili manauei pwe upwe apwapwaai Kot.

Lupwen ua poputä le chiechi ngeni Chon Pwäratä Jiowa, ua lükü pwe ra manaueni ewe manau Chon Kraist mi enlet ra eäni. Ra silei pwe ngang emön mi mwänesol me ningeringeripo me loom nge ra chüen etiwaöchüei fän tong.

IFA USSUN UA KÜNA FEIÖCH: Ika use käeö Paipel me siwili napanapen manauei, iei nge ua fen mälo. Iwe iei ua fen pwapwa le älisi emön lein pwii kewe le käeö ewe Paipel me aükalo an sou ün säfeien opuchopuch. Ua pwal apöchökküla märäri kewe le poputääni ar käeö ewe Paipel. Ua fokkun kilisou pwe ua tufichin fangolo manauei le angang ngeni Kot, ewe mi fokkun tongekich!

[Ekis Pworous lon pekin taropwe 24]

“Ua filatä pwe upwe iotek me mwen upwe ttur fän sossot lap seni mwirin, ren ena a fis ngeniei watteen feiöch”