Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

Mɛni ha yoo ko ni be ko ni eho lɛ ekpa Nyɔŋmɔ jamɔ lɛ kɛ ebe babaoo tsuɔ nii amrɔ nɛɛ kɛyeɔ ebuaa mɛi krokomɛi koni amɛkase Nyɔŋmɔ he nii lɛ? Mɛni tsirɛ nuu ko ni be ko ni eho lɛ esumɔɔ kpɔiaŋgbɔlemɔ ko ni yiwalɛ yɔɔ mli lɛ ni ebatsɔ mɔ ni sumɔɔ toiŋjɔlɛ? Te fɛɛ tɛŋŋ ni nuu ko ni kɛ tsofai fɔji tsuɔ nii, enuɔ dãa waa, ni esumɔɔ nɔmɔ lɛ nyɛ etsake ejeŋba? Kanemɔ nɔ ni mɛi nɛɛ wie lɛ he sane.

EHE SAJI

GBƐI: PENELOPE TOPLICESCU

EFII: 40

MAŊ NƆ NI AFƆ LƐ YƐ: AUSTRALIA

MƆ NI EJI TSUTSU: ENIJIAŊ JE WUI YƐ JAMƆ HE

MITSUTSU SHIHILƐ: Afɔ mi yɛ Sydney yɛ Australia, shi beni miye afii enyɔ lɛ, wɔweku lɛ fã kɛyahi New Guinea. Wɔhi Rabaul aaafee afii enyɔ ni no sɛɛ lɛ, wɔyahi Bougainville afii kpaanyɔ. Yɛ nakai beaŋ lɛ, TV bɛ New Guinea, no hewɔ lɛ mi kɛ minyɛmi nuu lɛ fɔɔ shwɛmɔ yɛ agbo naa beni wɔdaraa lɛ—wɔyawuɔ nu, wɔkɛ melemumɔ tsɔne ko muɔ mele, ni wɔyabɔɔ ŋsara.

Beni miye aaafee afii nyɔŋma lɛ, mibɔi jamɔ he miishɛɛ namɔ. No mli lɛ mimami ji Katoliknyo, no hewɔ lɛ ewo mi ŋaa akɛ miya ni Katolik yei ni amɛtuu amɛhe amɛha amɛjamɔ ni yɔɔ wɔkutso lɛ mli lɛ ateŋ mɔ kome ŋɔɔ ni etsɔɔ mi Biblia lɛ mli. Mimɔ Katolik jamɔ lɛ mli, ni abaptisi mi beni miye afii nyɔŋma.

Shi beni wɔku wɔsɛɛ kɛtee Australia ni mibote mikpokuafoiaŋ afii amli lɛ, miyiŋ bɔi mi kɔshikɔshifeemɔ yɛ mijamɔ lɛ he. Mikase blema blema yinɔsane he nii beni miyɔɔ nɔtsamɔ skul lɛ, ni yɛ nakai beaŋ lɛ, mi kɛ mipapa gbaa sane waa yɛ bɔ ni fee ni jamɔ je shishi kɛ saji ni yɔɔ Biblia lɛ mli ni wɔbuɔ amɛ akɛ amɛji adesãi lɛ ahe. Yɛ naagbee lɛ, mikpa Katolik sɔlemɔ lɛ yaa.

Beni miye afii 16 lɛ, mifɔlɔi lɛ ateŋ gbala. Mimami náaa shihilɛ nɛɛ mlɛo, ni yɛ naagbee lɛ mi kɛ mipapa kɛ yoo ko ni etsɛ ehe baa yahi shi. Minyɛmi nuu lɛ kɛ mimami hi shi, ni amɛfã kɛyahi kpokpaa kroko nɔ. Mihe fee shoo yɛ be nɛɛ mli. Ehe mi afii enyɔ dani mi kɛ mimami teŋ hi ekoŋŋ. Mibɔi dãanumɔ, tsofai fɔji kɛnitsumɔ, ni agbɛnɛ hu, mishwɛɔ mihiɛ waa. Mikpa skulyaa, miná nitsumɔ, ni beni miye afii 20 kɛyaa lɛ, mikɛ mihe wo jeŋba shara mli vii.

Beni miye afii 25 lɛ, mibɔi Biblia lɛ hesusumɔ ekoŋŋ. Miná nitsumɔ hee, ni mikɛ oblayoo ko ni baa ejeŋ jogbaŋŋ ni atsɛɔ lɛ Liene lɛ kpe yɛ nitsumɔ nɛɛ mli. Eyɛ mli akɛ oblayoo nɛɛ nitsumɔtsɛ lɛ kɛ lɛ wieɔ basabasa moŋ, shi ejieɔ bulɛ kpo etsɔɔ enitsumɔtsɛ lɛ be fɛɛ be. Beni mibi lɛ nɔ hewɔ ni edãiii enitsumɔtsɛ lɛ sɛɛ lɛ, etsɔɔ mli akɛ Yehowa Odasefoi kɛ lɛ miikase Biblia lɛ ni eebɔ mɔdɛŋ ni ekɛ Biblia mli shishitoo mlai atsu nii yɛ eshihilɛ mli. Liene kɛɛ akɛ ekɛ mi baakase Biblia lɛ. Akɛni minuuu nɔ ni ekɛɛ mi lɛ shishi hewɔ lɛ, misusu akɛ eetsɔɔ akɛ manyɛ male nɔ fɛɛ nɔ ni ele yɛ Biblia lɛ mli lɛ yɛ ŋmɛlɛtswaa kome pɛ mli. Nakai gbɛkɛ lɛ, Liene ye ŋmɛlɛtswai etɛ kɛha misanebimɔi ni kɔɔ Biblia lɛ he lɛ ahetoo. Minaa kpɛ mihe waa akɛ ejɛ Biblia lɛ mli eha misanebimɔi lɛ fɛɛ hetoo.

Mikaiɔ akɛ nakai gbɛkɛ lɛ, beni mi kɛ Liene egba sane lɛ egbe naa sɛɛ, ni mikudɔɔ mitsɔne lɛ kɛyaa shĩa lɛ, mimli fu Nyɔŋmɔ akɛ ehaaa ni male anɔkwale ni kɔɔ ehe lɛ mra. Mile akɛ Odasefoi kɛ amɛhe wooo jeŋba shara mli, ni misusu akɛ he ni mikɛ mihe ewo jeŋba shara mli kɛyashɛ lɛ, minyɛŋ matsake mijeŋba. Misusu hu akɛ, minyɛŋ mayashiɛ yɛ shĩa kɛ shĩa taakɛ Odasefoi lɛ feɔ lɛ. Mitee nɔ miha Odasefoi lɛ kɛ mi kase Biblia lɛ, shi yiŋtoo titri hewɔ ni mifee nakai ji ni mana tɔ̃mɔi yɛ amɛtsɔɔmɔi lɛ ahe koni maná nɔdaamɔnɔ kpakpa ni baaha mi kɛ amɛ akpa bɔɔ. Gbi ko lɛ, miyɔse akɛ minaŋ tɔ̃mɔ ko yɛ amɛtsɔɔmɔi lɛ ahe.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Babaoo ni mikaseɔ jeŋba he shishitoo mlai ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ, babaoo ni ehaa mihenilee haoɔ mi. Bɔni afee ni mihenilee akpa mi haomɔ lɛ, mikpa tsofai fɔji kɛnitsumɔ. Shi yɛ be nɛɛ mli lɛ, mifã gbɛ kɛyahi maŋsɛɛ be fioo ni miyabɔi dãanumɔ kɛ mihiɛ shwɛmɔ ekoŋŋ. Efɔɔ kaa akɛ be fɛɛ be ni mabɔ mɔdɛŋ akɛ mahi shi yɛ Biblia mli shishitoo mlai anaa lɛ, misaa mikɛ mihe yawoɔ mitsutsu shihilɛ lɛ mli ekoŋŋ. Hiɛgbele mɔɔ mi ni misɔleɔ mihaa Yehowa, shi fɛɛ sɛɛ lɛ minuɔ fɔyeli he.

Beni mikase Maŋtsɛ David kɛ Batsheba sane lɛ he nii kɛ bɔ ni Yehowa na amɛ mɔbɔ lɛ, mitsui nyɔ mimli. Beni aha David na etɔ̃mɔ lɛ, efee ekãa ni ekpɛlɛ nɔ, ni ebɔɔɔ mɔdɛŋ akɛ ekɛ saji komɛi baajie enaa. Agbɛnɛ hu, ejɛ heshibaa mli ekpɛlɛ tsɔsemɔ ni akɛha lɛ lɛ nɔ. (2 Samuel 12:1-13) Be fɛɛ be ni matɔ̃ lɛ, misusuɔ nakai amaniɛbɔɔ lɛ he, ni no haa efeɔ mlɛo kɛhaa mi akɛ masɔle kɛkpa Yehowa fai. Kɛkɛ ni mikpɛ miyiŋ akɛ kɛ́ mikɛ kaa ko kpe lɛ masɔle dani kaa lɛ aye mi nɔ moŋ fe nɔ ni mafee magbe naa dani masɔle kɛkpa he fai, ni enɛ ye ebua mi waa.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: No mli lɛ, mibɛ tsui kwraa. Shi ŋmalɛ ni yɔɔ Efesobii 4:29-31 lɛ ye ebua mi ni mina akɛ esa akɛ makwa “mlijoomɔ kɛ mlila kɛ mlifu.” Beni mikase bɔ ni mafee ni maye mimlifu nɔ lɛ, mikase bɔ ni mafee makudɔ miwiemɔ hu. Kɛfata he lɛ, Yesu ŋaawoo akɛ ‘nyɛhaa nyɛwiemɔ afea: Hɛɛ, hɛɛ!’ lɛ ye ebua mi ni mikɛ shiŋŋfeemɔ kpɛɔ miyiŋ.—Mateo 5:37.

Mimami ni tsutsu ko lɛ esumɔɔɔ akɛ mi kɛ Odasefoi lɛ bɔɔ lɛ kɛɛ mi yɛ sɛɛ mli akɛ ekɛ mi shiɔ etsitsi. Ekɛɛ po akɛ, “Mile akɛ jeee tsɔsemɔ ni oná kɛjɛ ogbekɛbiiashi lɛ hewɔ obaa ojeŋ jogbaŋŋ lɛ, shi moŋ nɔ ni okase yɛ Yehowa he lɛ hewɔ.” Miná miishɛɛ waa akɛ ewie nakai.

Amrɔ nɛɛ minuɔ he akɛ yiŋtoo kpakpa yɛ mishihilɛ he ni minyiɛɛɛ tsoŋtsoŋ dɔŋŋ. Mi kɛ miwu fɛɛ miitsu nii akɛ mɛi ni kɛ amɛbe fɛɛ tsɔɔ mɛi Biblia lɛ he nii afii nɛɛhu sɔŋŋ nɛ. Hɛɛ, miyashiɛɔ yɛ shĩa kɛ shĩa, ni kɛ́ mikɛto nitsumɔi fɛɛ ni mitsu pɛŋ lɛ ahe lɛ, amrɔ nɛɛ minuɔ he akɛ enɛ ji nitsumɔ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he fe fɛɛ.

EHE SAJI

GBƐI: DENIS BUSIGIN

EFII: 30

MAŊ NƆ NI AFƆ LƐ YƐ: RUSSIA

MƆ NI EJI TSUTSU: KARATE-NƆLƆ

MITSUTSU SHIHILƐ: Afɔ mi yɛ maŋ ni ji Perm’ lɛ mli, ni mida yɛ Furmanov, ni ji maŋ ko ni emlibii lɛ ayibɔ aaafee 40,000 lɛ. Furmanov yɛ Russia kpokpaa ni ji Ivanovo lɛ nɔ. Furmanov ji maŋ ko ni yɔɔ fɛo ni tsei fɛfɛji babaoo ni amɛbaji lɛ tsɔmɔɔ wuɔfɔ kɛ etsuru yɛ gbo beaŋ lɛ yɔɔ mli. Yɛ 1980 afii lɛ kɛ 1990 afii lɛ amli lɛ, awuiyeli nifeemɔi bafa babaoo yɛ maŋ lɛ mli. Shika fioo pɛ wɔweku lɛ náa, no hewɔ lɛ wɔhiɔ shi mlɛo kwraa. Mi kɛ minyɛmi nuu fioo kɛ wɔfɔlɔi hi tsũ ko ni wɔɔhe kome pɛ yɔɔ mli lɛ mli, no hewɔ lɛ wɔhooo tsũ lɛ mli.

Beni miye afii kpawo lɛ, mibɔi karate kasemɔ. Misumɔɔ kpɔiaŋgbɔlemɔ nɛɛ waa; daa nɛɛ karate he mijwɛŋɔ. Kɛ́ eba lɛ akɛ miná be ni mifeee nɔ ko lɛ, miyaa kpɔiaŋgbɔlemɔhe lɛ, no hewɔ lɛ minanemɛi fɛɛ bafee mɛi ni nyaa kpɔiaŋgbɔlemɔ he. Beni miyeɔ afii 15 lɛ, no mli lɛ miná karate mli jweremɔnɔ̃ ni ji red belt, ni afi kome sɛɛ lɛ miná jweremɔnɔ̃ ni ji brown belt lɛ. No mli lɛ, mifata karate kuu ko ni yashi akaŋ yɛ Russia kɛ agbɛnɛ Europa kɛ Asia akaŋshii lɛ mli lɛ he. Etamɔ nɔ ni nibii baahi kɛha mi wɔsɛɛ, shi beni miye afii 17 lɛ mishihilɛ tsake.

Mi kɛ minanemɛi komɛi yafee efɔŋ ko ni amɔ wɔ. Abua sane lɛ akɛ awo mi tsuŋ afii enyɔ. Tsuŋwoohe lɛ mli shihilɛ wa. Shi tsuŋwoohe lɛ ji he ni mina Biblia lɛ yɛ klɛŋklɛŋ kwraa. Mikane Mose Klɛŋklɛŋ Wolo lɛ, Lalai Awolo lɛ, kɛ Kpaŋmɔ Hee lɛ. Mikase Wɔtsɛ ni Yɔɔ Ŋwɛi Sɔlemɔ lɛ po miwo miyitsoŋ, ni mikɛɔ daa gbɛkɛ dani miyaa saa mli, ni misusu akɛ nakai feemɔ baaye abua mi yɛ gbɛ ko nɔ.

Yɛ afi 2000 lɛ mli lɛ, ajie mi kɛjɛ tsuŋwoo mli, shi mileee nɔ ni mikɛ miwala baafee ni minu he akɛ mibɛ yiŋtoo ko yɛ mishihilɛ mli. Mibɔi tsofai fɔji kɛnitsumɔ. Mimami gbo yɛ be nɛɛ mli. No mli lɛ misumɔɔ esane waa, no hewɔ lɛ ebafee nɔ ni wa kɛha mi akɛ manyɛ madamɔ egbele lɛ naa. Shi mibɔ mɔdɛŋ mikpa tsofai fɔji kɛnitsumɔ ni mibɔi kpɔiaŋgbɔlemɔhe lɛ yaa ekoŋŋ. Agbɛnɛ hu, mifã kɛyahi maŋ ni ji Ivanovo lɛ mli. Miná nitsumɔ yɛ niyenii hɔɔmɔ shwapo ko mli yɛ jɛmɛ. Nihɔɔlɔi ni yɔɔ shwapo lɛ mli lɛ anukpa lɛ ji yoo ko ni ji Yehowa Odasefonyo. Egbala Biblia mli shishijee tsɔɔmɔi komɛi amli eha mi, ni eto gbɛjianɔ ni Odasefonyo kroko kɛ mi akase Biblia lɛ daa.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Beni akɛ mi kaseɔ Biblia lɛ, miná mile akɛ Nyɔŋmɔ eto eyiŋ akɛ ebaafee shikpɔŋ lɛ paradeiso, ni enɛ ta mitsuiŋ waa ni no ha mitswa mifai shi akɛ mafee nɔ ni baaha mi hu mafata mɛi ni baahi jɛmɛ lɛ ahe. Etsɛɛɛ ni miyɔse akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ yɛ shishitoo mlai ni nɔ kwɔlɔ ni eesumɔ ni gbɔmɛi ahi shi yɛ naa. No mli lɛ, miwala shihilɛ mli fɛɛ lɛ mifoɔ mi pɛ minɔ̃ mli. Shi mikase akɛ Yehowa miisumɔ ni masusu mɛi krokomɛi ahe, ni maná sui komɛi ni no mli lɛ mibɛ lɛ—sui nɛɛ ekomɛi ji mlihilɛ kɛ toiŋjɔlɛ sɛɛtiumɔ.

Beni mibɔi nibii fɛɛ ni Yehowa efee eha mi—tamɔ e-Bi lɛ ni ekɛ lɛ shã afɔle yɛ mihe eshai ahewɔ lɛ nɛkɛ—lɛ ahe susumɔ waa lɛ, mihiɛ sɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ, ni no tsirɛ mi ni mitsake mijeŋba. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mikase yɛ Lala 11:5 lɛ akɛ Yehowa nyɛɔ yiwalɛ nifeemɔ. No hewɔ lɛ, mikpa TV nɔ nifeemɔi ni yiwalɛ nifeemɔi kɛ nyɛ̃ɛ yɔɔ mli lɛ akwɛmɔ. Agbɛnɛ hu, mikpa kpɔiaŋgbɔlemɔ ni yiwalɛ nifeemɔi yɔɔ mli, eyɛ mli akɛ mináaa enɛ feemɔ mlɛo. Shishitoo mla ni yɔɔ 1 Korintobii 15:33 lɛ ye ebua mi ni mina akɛ mɛi ni mikɛbɔɔ lɛ baanyɛ aná minɔ hewalɛ waa. Tsuŋ ni awo mi lɛ maa shishitoo mla nɛɛ nɔ mi. No hewɔ lɛ mikpɛ miyiŋ akɛ mikɛ mɛi ni sumɔɔ kpɔiaŋgbɔlemɔ ni yiwalɛ nifeemɔi yɔɔ mli lɛ baakpa bɔɔ.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: Yehowa Odasefoi lɛ ni mikɛbɔɔ kɛ Biblia lɛ ni mikaseɔ lɛ eye ebua mi ni mibafee mɔ ni yeɔ anɔkwa. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mikase yɛ Hebribii 13:5 lɛ akɛ esa akɛ mimii ashɛ minii ahe, ni agbɛnɛ hu mikwɛ koni shika suɔmɔ akaba mijeŋba mli. Ŋaawoo nɛɛ ni mikɛtsuɔ nii lɛ eha mikpa malemɔ kɛ juu.

Miji mɔ ko ni shwɛɛɛ enanemɛi ahe kwraa. Be ko ni eho lɛ, mina bɔ ni hiɛjoomɔ loo gbeyeishemɔ fite nanemɛi ateŋ. Yehowa Odasefoi lɛ yeee emuu, shi mibana akɛ amɛyɛ bulɛ kɛha Nyɔŋmɔ shishitoo mlai lɛ, ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ koni amɛkɛ Nyɔŋmɔ ŋaawoo atsu nii yɛ bɔ ni amɛkɛ mɛi krokomɛi yeɔ amɛhaa lɛ mli. Amrɔ nɛɛ miná nanemɛi kpakpai yɛ amɛteŋ.

Eji mihiii shi yɛ Biblia shishitoo mlai ni mikase lɛ anaa kulɛ, mileee bɔ ni mishihilɛ baafee eha. Kulɛ, be nɛ awo mi tsuŋ ekoŋŋ loo be nɛ miiha mɛi krokomɛi miipiŋ loo amɛmiina nɔ̃. Shi amrɔ nɛɛ miyɛ ŋa ni misumɔɔ lɛ waa kɛ bihii enyɔ, ni wɔfeɔ ekome akɛ weku kɛyeɔ wɔbuaa mɛi krokomɛi ni amɛkaseɔ anɔkwalei ni kɔɔ Nyɔŋmɔ he, ni enɛ haa wɔnáa miishɛɛ diɛŋtsɛ.

EHE SAJI

GBƐI: JOSÉ CARLOS PEREIRA DA SILVA

EFII: 31

MAŊ NƆ NI AFƆ LƐ YƐ: BRAZIL

MƆ NI EJI TSUTSU: ESUMƆƆ NƆMƆ

MITSUTSU SHIHILƐ: Mida yɛ São Paulo akutso ni ji Americana, ni ji he ko ni bɛ falefale kwraa lɛ mli. Wɔbɛ nu kpakpa ni anuɔ loo nibii kpakpai ni haa maŋ feɔ falefale. Ale akutso lɛ akɛ he ko ni yiwalɛ nifeemɔi kɛ efɔŋfeemɔ eyi mli tɔ.

Beni midaa lɛ mibasumɔ yiwalɛ nifeemɔ, ni mihiɛ yɛ laŋlaŋ. Akɛni bei pii lɛ, mi kɛ mɛi nɔɔ yɛ gbɛjegbɛi ahe hewɔ lɛ, mɛi ni yɔɔ akutso lɛ mli lɛ she mi gbeyei. Mitadei, mihesaamɔ, kɛ misubaŋ haa mɛi naa mi akɛ mɔ ko ni yitsoŋ wa. Minuɔ dãa waa, ni bei pii lɛ mifeɔ nakai aahu kɛyashiɔ beni mileee nɔ ni yaa nɔ. Mikɛ minyɛmimɛi hii lɛ fɛɛ kɛ tsofai fɔji tsu nii. Yɛ anɔkwale mli lɛ, minyɛmimɛi hii lɛ ateŋ mɔ kome gbo yɛ tsofa ko ni ekɛtsu nii fe nine lɛ hewɔ.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Beni mi kɛ Yehowa Odasefoi lɛ kpe lɛ, amɛha mina kɛjɛ Biblia lɛ mli akɛ Nyɔŋmɔ baafee shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ paradeiso. (Luka 23:42, 43; Kpojiemɔ 21:3, 4) Mikase hu akɛ gbohii lɛ leee nɔ ko nɔ ko, no hewɔ lɛ Nyɔŋmɔ gbalaaa efɔŋfeelɔi atoi yɛ hɛl la mli. (Jajelɔ 9:5, 6) Enɛ ha mitsui nyɔ mimli waa. Nɔ ni mikase yɛ Nyɔŋmɔ he lɛ ha miná shwelɛ waa akɛ matsake mijeŋba. Shi mináaa lɛ mlɛo akɛ makpa tsofai fɔji kɛnitsumɔ, dãanumɔ, nɔmɔ, kɛ wiemɔ sha kɛnitsumɔ ni eka mihe lɛ.

Shi bɔfo Paulo wiemɔi ni aŋmala yɛ 1 Korintobii 6:9-11 lɛ wo mi hewalɛ waa. Nakai ŋmalɛ lɛ tsɔɔ akɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli Kristofoi lɛ ateŋ mɛi komɛi yɛ sui gbohii ni miyɔɔ lɛ eko dani amɛbatsɔmɔ Kristofoi. Shi nakai ŋmalɛ lɛ kɛɛ hu akɛ: “Nɛkɛ nyɛteŋ mɛi komɛi yɔɔ sa; shi agbɛnɛ aju nyɛhe, ni asaŋ atsuu nyɛhe, ni abu nyɛ bem hu yɛ Nuŋtsɔ Yesu gbɛi kɛ wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ Mumɔ mli.” Wiemɔi nɛɛ ha miná hiɛnɔkamɔ akɛ, mi hu manyɛ mafee tsakemɔi yɛ mishihilɛ mli koni masa Nyɔŋmɔ hiɛ.

Beni mikɛ Yehowa Odasefoi bɔi bɔɔ lɛ, miná nɔmimaa akɛ amɛjamɔ lɛ ji anɔkwa jamɔ lɛ. Amɛle akɛ tsutsu ko lɛ misumɔɔ yiwalɛ nifeemɔ, ni mihiɛ yɛ laŋlaŋ hu, shi fɛɛ sɛɛ lɛ amɛhere mi hiɛmɛɛ ni amɛjɛ suɔmɔ mli amɛha mikɛ amɛ bɔ.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: Eji mikaseee Biblia lɛ ni mitsakeee mijeŋba kulɛ, amrɔ nɛɛ ekolɛ mibɛ wala mli. Yɛ no najiaŋ lɛ minyɛ miye mibua minyɛmimɛi hii lɛ ateŋ mɔ kome ni ekase Biblia lɛ ni ekpa tsofai fɔji kɛnitsumɔ, ni enɛ ha miná miishɛɛ. Agbɛnɛ hu, minyɛ miwo miwekumɛi krokomɛi lɛ ahewalɛ ni amɛbɔi Biblia lɛ kasemɔ. Miida shi waa akɛ minyɛ mijɔɔ miwala nɔ akɛ masɔmɔ Nyɔŋmɔ, mɔ ni susuɔ wɔhe waa lɛ!—w09 07/01-E.

[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 9]

“Mikpɛ miyiŋ akɛ kɛ́ mikɛ kaa ko kpe lɛ masɔle dani kaa lɛ aye mi nɔ moŋ fe nɔ ni mafee magbe naa dani masɔle kɛkpa he fai, ni enɛ ye ebua mi waa”