Isua Entawn Rawh—Hmangaihna Nena Zirtîrin
Isua Entawn Rawh—Hmangaihna Nena Zirtîrin
“Sawtiang rêngin miin thu an sawi ngai lo.”—JOH. 7:46.
1. Engtin nge mite’n Isua zirtîr dân chu an chhân lêt?
ISUA thu zirtîr ngaihthlâk a phûrawm dân tûr chu han ngaihtuah teh! Bible chuan amah hmutute rilru a khawih dân chu min hrilh a. Entîr nân, Chanchin Ṭha ziaktu Luka chuan Isua khua, Nazareth-a mite chuan “a kam chhuak khawngaih thute chu mak an ti hle,” tih a târ lang a ni. Matthaia pawhin Tlâng Chunga Isua Thusawi ngaithlatute’n “a thu zirtîr chu mak an ti hle,” tih a sawi bawk. Tin, Johana pawhin Isua man tûra tirh tiangkengtu kut bênga lo kîr lehte chuan: “Sawtiang rêngin miin thu an sawi ngai lo,” an tih thu a târ lang bawk a ni.—Lk. 4:22; Mt. 7:28; Joh. 7:46.
2. Isua’n eng zirtîr dânte nge a hman?
2 Tiangkengtute chuan an sawi sual lo. Isua chu nung dam tawh zînga Zirtîrtu ropui ber a ni chiang hle si a. Ani chuan fiah tak, hriat nuam tak, leh hnial thlâk rual lohvin a zirtîr a. Tehkhin thute leh zawhnate chu thiam takin a hmang ṭhîn. Nihna sâng an ni emaw, hniam an ni emaw, a mi biakte azirin a zirtîr dân chu a siamrem ṭhîn a. A thutak zirtîrte chu hriatthiam awlsam tak a nih rualin, awmze thûk tak nei si a ni hlawm. Amaherawhchu, hêng thilte mai hian Isua chu Zirtîrtu ropui ber a nihtîr lo.
Mize Pawimawh Ber—Hmangaihna
3. Zirtîrtu a nih angin, engtin nge Isua chu a hun laia sakhaw hruaitute laka a danglam bîk?
3 Lehkhaziaktute leh Pharisaite zîngah pawh, mi dangte hnêna hrilh chhâwn tûr hriatna leh thiamna nei mi fing tak tak an awm ngei ang. Mahse, engin nge Isua zirtîr dân chu an zirtîr dân lakah tidanglam êm êm? Chûng hun laia sakhaw hruaitute chuan mi narânte chungah hmangaihna an nei lo va. An hmusitin, “ânchhe dawng” angin an thlîr zâwk mah a ni. (Joh. 7:49) Isua erawh chuan anni chu “vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm avângin” a khawngaih hle thung. (Mt. 9:36) Ani chu ngainatawm tak, mi khawngaih thei, leh ngilnei tak a ni. Chu bâkah, sakhaw hruaitute chuan Pathian hmangaihna dik tak an nei lo. (Joh. 5:42) Isua erawh chuan a Pa a hmangaihin, a duhzâwng tih chu nuam a ti a ni. Sakhaw hruaitute chuan an tâna remchâng tûrin Pathian thu chu an la kawi a; Isua erawh chuan “Pathian thu” chu a ngaina a; a zirtîrin, a hrilhfiah a, a humhalhin, a nunpui bawk a ni. (Lk. 11:28) Ni e, hmangaihna chuan Krista nun pumpui chu a thunun a, chu chu a thu zirtîrah te, mite a cheibâwl dânah te, leh anmahni kaihhruaina a pêk dânah te a lang chhuak a ni.
4, 5. (a) Engvângin nge hmangaihna nêna mite zirtîr chu thil pawimawh tak a nih? (b) Mite zirtîrnaah, engvângin nge hriatna leh zirtîr thiamna neih pawh a pawimawh?
4 Eng nge keini chungchâng ve hi le? Krista hnung zuitute kan nih angin, kan rawngbâwlnaah leh kan nunah amah entawn chu kan duh a. (1 Pet. 2:21) Chuvângin, kan thiltum ber chu mi dangte hnêna Bible hriatna pêk mai ni lovin, Pathian Jehova miziate—a bîk takin a hmangaihna—lantîr pawh a ni bawk a ni. Hriatna kan nei tam emaw, kan nei tlêm emaw; zirtîr kan thiam emaw, kan thiam vak lo emaw pawh ni se, kan lantîr hmangaihna chuan kan thu hrilhate thinlung thleng ngei tûrin min ṭanpui ang. Zirtîr siamnaa hlawhtling tak zet tûr chuan, hmangaihna nêna mite zirtîrin Isua kan entawn tûr a ni.
5 Zirtîrtu ṭha ni tûr chuan kan thu sawi tûr chu kan hriat chian a, chu chu mi dangte hnêna hrilh chhâwn thiamna kan neih a ngai ngei mai. Isua chuan a zirtîrte chu chûng thil pahnihte nei tûrin a ṭanpui a; tûn laiah pawh Pathian Jehova chuan a inawpna pâwl kal tlangin chutiang nei tûrin min ṭanpui bawk a ni. (Isaia 54:13; Luka 12:42 chhiar rawh.) Chuti chung pawhin, kan rilru chauh ni lovin, kan thinlung nêna zirtîr chu kan tum tûr a ni. Hriatna te, zirtîr thiamna te, leh hmangaihna te nei chunga kan zirtîr chuan a rah chhuah chu a lungawithlâk hle thei. A nih chuan, eng kawngtein nge mite kan zirtîr hunah hmangaihna kan lantîr theih ang? Engtin nge Isua leh a zirtîrte khân an tih? I lo en ang u.
Pathian Jehova Chu Kan Hmangaih Tûr A Ni
6. Kan hmangaih tak tuemaw chanchin chu engtin nge kan sawi ṭhin?
6 Kan thil ngainatzâwng, a nih loh leh hmangaihzâwngte chanchin sawi chu nuam kan ti hle ṭhîn. Kan thil ngainat tak chungchâng kan sawi chuan kan phûr hle ṭhîn a, kan phûrna leh kan hlimna chu keimahniah a lang chhuak ṭhîn a ni. Chu chu kan mi hmangaih tak tuemaw chanchin kan sawi hunah a ni bîk ṭhîn. A tlângpui thuin, a chungchâng kan hriatte mi dang hnêna hrilh chhâwn chu kan châk hle ṭhîn a ni. Amah chu kan fakin, kan chawimawi a, a thlavâng kan hauh bawk ṭhîn. Chutianga kan tih chhan chu keimahni ang bawka mi dangte pawhin amah leh a miziate an ngainat ve kan duh vâng a ni.
7. Pathian a hmangaihna chuan Isua chu eng ti tûrin nge a chêttîr?
7 Mi dangte chu Pathian Jehova hmangaih tûra kan ṭanpui hmain, keimahni ngeiin amah chu kan hriat a, kan hmangaih phawt a ngai a ni. Biakna dik chu Pathian hmangaihnaa innghat a ni si a. (Mt. 22:36-38) Isua chuan he mi kawngah hian entawn tûr ṭha famkim a siam a. Ani chuan Pathian Jehova chu a thinlung, a rilru, a thlarau, leh a chakna zawng zawngin a hmangaih a ni. A Pa vâna mi bulah kum tlûklehdingâwn têl a awm avângin, Isua chuan a Pa chu a hre chiang hle. Chu chuan eng nge a rah chhuah? “Pa ka hmangaih” tiin Isua chuan a sawi. (Joh. 14:31) Chu hmangaihna chu a thusawi leh thiltih engkimah a lang a. Chu chuan Pathian lâwmzâwng ti reng tûrin a chêttîr ṭhîn. (Joh. 8:29) Chu chuan vervêk taka Pathian aiawhtu anga inchhâl sakhaw hruaitute dem tûrin a chêttîr bawk a. Tin, Pathian Jehova chanchin sawi tûr leh mi dangte chu Pathian hria a, hmangaih ve tûra ṭanpui tûrin a chêttîr bawk a ni.
8. Pathian an hmangaihna chuan Isua zirtîrte chu eng ti tûrin nge a chêttîr?
8 Isua angin, kum zabi khatnaa zirtîrte chuan Pathian Jehova an hmangaih a, chu chuan huaisen tak leh ṭhahnemngai taka chanchin ṭha hril tûrin a chêttîr a ni. Anni chuan sakhaw hruaitu thiltithei takte’n an dodâl chung pawhin, an thu zirtîrin Jerusalem khua chu an tikhat a. Zirtîrte chu an thil hmuh leh hriatte sawi lovin an awm thei lo. (Tirh. 4:20; 5:28) Jehova chuan a awmpui tih leh anmahni mal a sâwm dâwn tih an hria a—a sâwm rêng bawk a ni! Isua thih hnu kum 30 pawh a tlin hmain, tirhkoh Paula chuan chanchin ṭha chu “vân hnuaia thil siam zawng zawngte zînga” hrilh a nih thu a ziak thei hial a ni.—Kol. 1:23.
9. Engtin nge Pathian kan hmangaihna chu kan tihngheh theih?
9 Zirtîrtu thiam tak nih kan duh chuan, keini pawhin Pathian kan hmangaihna kan tihngheh chhunzawm zêl a ngai a ni. Chu chu engtin nge kan tih theih? Ṭawngṭaia Pathian be fovin kan ti thei a. A Thu zirna te, Bible ṭanchhan thu leh hla chhiarna te, Kristian inkhâwma telna te hmangin amah kan hmangaihna chu kan tinghet sauh bawk a ni. Pathian hriatna kan neih chhoh zêl chuan, kan thinlung chu amah hmangaihnain a lo khat ang a. Tichuan, Pathian kan hmangaihna chu thusawi leh thiltiha kan lantîr chuan, chu chu mi dangte’n an lo hmu ang a, Jehova an hnaih phah thei ang.—Sâm 104:33, 34 chhiar rawh.
Kan Thu Zirtîr Chu Kan Hmangaih Tûr A Ni
10. Zirtîrtu ṭha chhinchhiahna chu eng nge ni?
10 Zirtîrtu ṭha chhinchhiahna chu a thu zirtîrte a hmangaihna hi a ni. Ani chuan a thu zirtîrte chu a dik a, a pawimawh a, a hlu bawk a ni tih a ring tlat tûr a ni. Zirtîrtuin a thu zirtîr a ngaih pawimawh chuan, a phûrna chu amahah a lo lang chhuak ang a, chu chuan zirlaite chungah nghawng ṭha tak a nei ang. Kawng leh lamah chuan, zirtîrtuin a thil zirtîr a hlut tak tak loh chuan, zirlaite’n an thu ngaihthlâkte an hlut chu engtin nge a beisei theih ang? Pathian Thu zirtîrtu i nih anga i entawn tûr siam a pawimawhzia chu ngainêp ngai suh. Isua chuan: “Ṭha taka zirtîrna dawngtu tupawh chu a zirtîrtu ang a lo ni ang,” tiin a sawi a ni.—Lk. 6:40, The New Berkeley Version in Modern English.
11. Engvângin nge Isua’n a thu zirtîr chu a hmangaih?
11 Isua chuan a thu zirtîr chu a hmangaih a. Thil hlu tak engemaw mite hrilh tûr a nei tih a hria a ni—a Pa vâna mi chungchâng thu dik, “Pathian thu” leh “chatuan nunna thu” chu. (Joh. 3:34; 6:68) Isua zirtîr thutak chuan êng fîm tak ang maiin thil ṭha lo a hai lang a, thil ṭha a lan chiantîr ṭhîn. Chûng chuan sakhaw hruaitu derte bum leh Diabola awp beha awmte tân thlamuanna leh beiseina a pe a ni. (Tirh. 10:38) Isua thutak hmangaihzia chu a zirtîrnaah chauh ni lovin, a thiltih engkimah a lang a ni.
12. Tirhkoh Paula chuan chanchin ṭha chu engtin nge a ngaih?
12 Isua ang bawkin, a zirtîrte pawhin Pathian Jehova leh Krista chungchâng thutak chu an hmangaihin an hlut hle a; chuvângin, dodâltute pawhin mi dangte hnêna sawi lo tûrin an khap thei lo. Paula chuan Rom khuaa a Kristian unaute hnênah: “Chanchin ṭha ka theihtâwpa hril tûrin ka inpeih reng a ni. Chanchin ṭha chu ka zahpui si lo va; tupawh a ring apiangte tân chhandamna tûra Pathian thiltihtheihna a ni si a,” tiin a ziak a. (Rom 1:15, 16) Paula chuan thutak puan chhuah chu chawimawinaah a ngai a ni. Heti hian a ziak a: ‘Jentailte hnêna Krista hausakna chhui chhuah rual lohte chanchin hril tûrin chu khawngaihna chu pêk ka ni,’ tiin. (Eph. 3:8, 9) Pathian leh A thiltumte chungchâng mi dangte hnêna a zirtîr laia Paula phûr dân tûr chu ngaihruat thiam a har lo.
13. Chanchin ṭha kan hmangaih chhan tûr eng nge awm?
13 Pathian Thua chanchin ṭha târ lan chuan Siamtu min hriattîr theiin, amah nêna inlaichînna duhawm tak min neihtîr thei a. Chu chanchin ṭha chuan nuna zawhna pawimawh tak takte chhânna lungawithlâk tak min pêk bâkah, kan nun thlâkthleng tûrin thiltihtheihna a nei bawk a, beiseina min pe theiin, harsatna hnuaiah pawh min tichak thei a ni. Chu bâkah, tâwp ngai lo tûr nun awmze nei tak neih dân min kawhhmuh bawk. Chanchin ṭha aia hlu leh pawimawh zâwk hriatna dang rêng a awm lo. Chu chu hlimna nasa tak min petu, thilpêk hlu tak kan dawn chu a ni a. Mi dangte hnêna chu thilpêk chu kan hlan chhâwn chuan kan hlimna a zual ṭhîn a ni.—Tirh. 20:35.
14. Engtin nge kan thu zirtîr kan hmangaihna chu kan tihngheh sauh theih?
14 Chanchin ṭha i hmangaihna tizual tûrin eng nge i tih theih? Pathian Thu i chhiarin, i thil chhiar lai chhût ngun ṭhîn ang che. Entîr nân, Isua’n leia rawng a bâwl chhûnga amah zui ve angah emaw, tirhkoh Paula zinnaa zui ve angah emaw inchan chhin rawh. Khawvêl thara awm angah te inchanin, chuta nun phung danglam dân tûrte chu han mitthla vêl chhin teh. Chanchin ṭha i âwih avânga malsâwmna i dawnte pawh ngaihtuah ṭhîn bawk la. Chu chanchin ṭha i hmangaihna i tihngheh reng chuan, i Bible zirpuite’n chu chu an hmu thei ang. Chuvângin, kan thu zirte ngun taka ngaihtuah a, kan thu zirtîrahte rilru pêkna tûr chhan ṭha tak kan nei a ni.—1 Timothea 4:15, 16 chhiar rawh.
Mite Kan Hmangaih Tûr A Ni
15. Engvângin nge zirtîrtu chuan zirlaite chu a hmangaih ang?
15 Zirtîrtu ṭha chuan zirlaite chu zir châkna leh ngaih dân sawi chhuah châkna an neih nân thlamuang takin a siam ṭhîn. Hmangaihna nei tak zirtîrtu chuan a zirlaite chu a ngaihsak tak zet avângin, hriatna a pe chhuak a. An mamawh dân leh an hriatthiam theih dân a zirin a zirtîr dân pawh a siamrem ṭhîn. Ani chuan a zirpuite theihna leh dinhmun chu a ngaihtuah tel a. Zirtîrtuin chutiang hmangaihna a neih chuan, zirlaite’n chu chu an hre thei a, zirtîr leh zirna dawn chu a nuam sawt ṭhîn a ni.
16. Eng kawngtein nge Isua chuan mite hmangaihna a lantîr?
16 Isua chuan chutiang hmangaihna chu a lantîr a. A hmangaihna lantîr dân ropui ber chu mi dangte chhandam an nih theihna tûra a hring nun ṭha famkim a pêk kha a ni. (Joh. 15:13) Rawng a bâwl chhûng khân, Isua chuan mite tisa lam leh a bîk takin an thlarau lam mamawh chu ngaihsakin a thawk rim a. Mi dangte a hnêna lo kal tûra beisei lovin, anmahni hnêna chanchin ṭha hrilh tûrin mêl za têl a kal zâwk ṭhîn. (Mt. 4:23-25; Lk. 8:1) Ani chu a dawhtheiin, mite hriatthiamna a ngah a. A ṭûl hunah chuan a zirtîrte chu hmangaihna nên a zilhhau a ni. (Mk. 9:33:37) Chanchin ṭha hriltu hlawhtling tak an ni ang tih a rinzia târ langin anni chu a fuih a. Isua aia hmangaihna ngah zâwk zirtîrtu dang an awm lo. A zirtîrte hnêna a lantîr hmangaihna chuan amah hmangaih lêt ve tûr leh a thupêkte zâwm tûrin anni chu a chêttîr a ni.—Johana 14:15 chhiar rawh.
17. Engtin nge Isua zirtîrte’n mi dangte hmangaihna an lantîr?
17 Isua angin, a zirtîrte chuan an thu va hrilhate chungah hmangaihna leh ngainatna thûk tak an lantîr a. Tihduhdahnate tuar chhuak a, nunna pawh thâp hialin mi dangte rawng an bâwl a, chanchin ṭha hrilhnaah an hlawhtling a ni. Thlarau lama an mi ṭanpuite chungah ngainatna an va lantîr nasa êm! “Nu, nau pawmin ama fate a duat angin in zîngah nunnêm takin kan awm . . . kha. Chutiang bawkin kan duhzâwng tak in lo nih tâk avâng khân, kan duh ngawih ngawih che u a, Pathian chanchin ṭha chauh ni lovin, keimahni nun pawh pêk hial che u kan peih kha,” tia ziaktu tirhkoh Paula thute hian rilru a khawih hle.—1 Thes. 2:7, 8.
18, 19. (a) Engvângin nge thu hrilhna hlen chhuak tûra thil engemaw chân kan inhuam? (b) Hmangaihna kan lantîr chu mi dangte’n an lo hmu ṭhîn tih târ langtu entîrna pe rawh.
18 Chutiang bawkin, tûn laia Jehova Thuhretute chuan Pathian hria a, a rawngbâwl duh mite hmuh tumin khawvêl pumah thu an hril a. Kum 17 kal ta aṭang khân, kum tin thu hril leh zirtîr siam nân dârkâr tlûklehdingâwn khat chuang an hmang ziah a, tûn thleng pawhin chu hna chu kan la chhunzawm zêl a ni. Chutiang ti tûr chuan kan hun te, kan tha leh zung te, leh sum leh pai te sên ngai mah se, inhuam takin kan ti a. Hmangaihna ngah kan Pa vâna mi chuan mite chu chatuan nunnaa hruaitu hriatna nei tûrin a duh tih, Isua ang bawkin kan hre thiam a ni. (Joh. 17:3; 1 Tim. 2:3, 4) Hmangaihna chuan thinlung ṭha pu mite chu keimahni ang bawka Jehova hria a, hmangaih ve tûra ṭanpui tûrin min chêttîr a ni.
19 Hmangaihna kan lantîr chu mi dangte’n an lo hmu ṭhîn. Entîr nân, United States-a pioneer thawk unaunu pakhat chuan lusûn chhûngte thlamuan nân lehkha a thawn a. A lehkha thawn chu chhângin, pa pakhat chuan: “Atîr chuan hriat ngai mi pawh ni si lovin, khawhar manganna tuar chhuak thei tûra ṭanpui nân chutiang khawpa hma a han la mai chu, tiin mak ka ti hle a. I mihringpuite leh nunna kawng dika mite hruaitu Pathian i hmangaih ka ti lo thei lo a ni,” tiin a ziak a ni.
20. Hmangaihna nêna zirtîr chu eng ang taka pawimawh nge ni?
20 Hmangaihna leh themthiamna a ṭan kawp chuan, rah ṭha ber i beisei thei, tih a ni ṭhîn. Kan zirtîrnaah pawh, kan zirpuite chu Jehova hriatna rilru leh amah hmangaihna thinlung nei tûra ṭanpui dân kan zawng a ni. Ni e, zirtîrtu hlawhtling tak ni tûr chuan hmangaihna thuah thum—Pathian hmangaihna te, thutak hmangaihna te, leh mite hmangaihna te—kan neih a ngai a ni. Chutiang hmangaihna kan neih a, kan rawngbâwlnaa kan lantîr chuan, pêk chhuahna avânga lo awm hlimna chauh ni lovin, Isua kan entawn tih leh Jehova kan tilâwm tih hriatna avânga lo awm lungawina pawh kan nei bawk ang. (w09 7/15)
Engtin Nge Kan Chhân Ang?
• Mi dangte hnêna chanchin ṭha kan zirtîrin, engvângin nge . . .
Pathian kan hmangaih chu a pawimawh?
kan thu zirtîr kan hmangaih chu a pawimawh?
kan zirpuite kan hmangaih chu a pawimawh?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 21-naa milem]
Engin nge Isua zirtîr dân chu lehkhaziaktute leh Pharisaite zirtîr dân lak ata tidanglam bîk?
[Phêk 24-naa milem]
Zirtîrtu ṭha ni tûr chuan hriatna, zirtîr thiamna, leh a pawimawh berah chuan hmangaihna kan neih a ngai