Jesusjina munakuywan yachachiy

“Mana jaykʼaj pi runapis parlarqachu chay runa jinaqa.” (JUAN 7:46.)

1. Jesuspa yachachisqanta uyariqkuna, ¿imayná qhipakurqanku?

JESUSPA yachachisqanta uyariyqa, ¡may sumaqchá karqa! Bibliaqa, Jesuspa yachachisqanta uyariqkuna tʼukuchkaq qhipakusqankuta nin. Tʼukurinapaq, Lucas Evangeliota qillqaqqa, Nazaretmanta runas Jesuspa yachachisqanta uyarispa ‘tʼukuspa qhipakusqankuta’ nirqa. Mateotaq, Urqupi yachachisqanmanta ‘runasqa mayta tʼukusqankuta’ nillantaq. Apóstol Juanpis, Jesusta japʼimunankupaq kachasqa soldados, chʼusaq makilla kutimuspa ajinata nisqankuta willawanchik: “Mana jaykʼaj pi runapis parlarqachu chay runa jinaqa”, nispa (Luc. 4:22; Mat. 7:28; Juan 7:46).

2. ¿Imaynatá Jesús yachachiq?

² Chay soldadosqa, parlasqankupi mana pantachkarqankuchu. Imaraykuchus chiqamantapuni, ni jaykʼaqpis Jesusjina sumaq yachachiq rikukurqachu. Payqa, entiendenankupaqjina, yachachisqanmanta mana iskaychakunankupaqjinataq, may sumaq tapuykunawan, kikinchaykunawan ima, yachachiq. Chantapis, imaynachus kasqankumanjina yachachiq, chayrayku yachachisqantaqa, qhapaqkuna, wakchas ima, sumaqta japʼikuq kanku. Mana entiendey atina yachachiykunatapis, tukuy entiendenankupaqjina sutʼinchaq. Chaywanpis, Jesusqa mana chayraykullachu may sumaq Yachachiq karqa.

Munakuyqa may sumaqpuni

3. ¿Imaraykutaq Jesús, judiospa religionninkuta kamachiqkunaman mana rikchʼakurqachu?

³ Judiospa religionninkuta kamachiqkunamanta wakinqa, ichá sumaq yachayniyuq, allin yachachiqkuna ima, karqanku. Chaywanpis, ¿imaraykutaq Jesuspa yachachisqan mana kikinchu karqa? Imaraykuchus paykunaqa, Israelitasta mana munakurqankuchu, astawanpis “maldecisqa” kasqankuta niq kanku (Juan 7:49). Jesustaqrí, kʼacha karqa, runasmantataq khuyakurqa, imaraykuchus pay nirqajina, runasqa “saqerpayasqa, chʼeqerasqataj kasharqanku, mana michejniyoj ovejas jina” (Mat. 9:36). Mana chayllachu, judiospa religionninkuta kamachiqkunaqa, Diosta mana munakurqankuchu (Juan 5:42). Jesustaqrí, maytapuni Tatanta munakuq, munayninta ruwaspataq miskʼichikuq. Chantapis, judiospa religionninkuta kamachiqkunaqa, Diosmanta Qillqasqata munayninkumanjina qʼiwiq kanku, Jesustaqrí, “Diospa Palabranta” munakuq; chayrayku, chay Palabramanta yachachirqa,  suʼtincharqa, chaypi qillqasqa kasqanmanjinataq kawsarqa (Luc. 11:28). Cristoqa, parlasqanpi, imaynatachus runata qhawasqanpi, yachachisqanpi ima, munakuyninta rikuchiq.

4. ¿Imaraykutaq munakuywan yachachinanchik tiyan?

⁴ Diosta yupaychaqkunaqa, tukuy imata Sumaq Yachachiqjina ruwananchik tiyan (1 Ped. 2:21). Chayrayku, willaypiqa mana Bibliallamantachu yachachiyta munanchik, manaqa, Jehovap kʼacha kaykunasninta, astawanpis munakuyninta rikuchiyta munanchik. Chayrayku, achkha chayri pisi yachayniyuq kaptinchikpis, sumaq yachachiqkunapis manapis kaptinchik, munakuyllawan runap sunqunman chayasun. Chayrayku, allin yachachiqkuna kanapaqqa, Jesusjina ruwana, munakuywantaq yachachina.

5. ¿Imaraykutaq yachaywan, munakuywan ima, yachachinanchik tiyan?

⁵ Yachayniyuq kay chayri yachachiyta yachayqa, may allin. Jesusqa, discipulosnin ajina kanankupaq sumaqta yachachirqa, ñuqanchiktataq Jehová, llaqtanniqta yachachiwanchik (Isaías 54:13, Lucas 12:42, ñawiriy). Chaywanpis, sumaq yachachiqqa, yachasqanta tukuy sunqu yachachin. Chayrayku, munakuywan, yachaywan ima, sumaqta yachachiptinchikqa, may allin riwasun. ¿Imaynatá munakuywan yachachisunman? ¿Imaynatá Jesús, discipulosnin ima, yachachirqanku?

Jehová Diosta munakuy

6. ¿Imaynatá munakusqanchik runamanta parlanchik?

⁶ Imachus sunqunchikpi kasqamantaqa, may kusiywan parlarinchik. Chayrayku, imachus kusichiwasqanchikqa, parlasqanchikpi yachakun. Pillatapis munakuptinchikqa, may kusiywan chay runamanta parlanchik, imaynachus chay runa kasqantataq, tukuy yachanankuta munanchik. Chantapis, mana paymanta saqrata parlanchikchu, astawanpis paymanta mana allinta parlaptinkuqa, kutikunchikpacha. Munanchiktaq, tukuypis chay runata ñuqanchikjina qhawanankuta.

7. ¿Imatataq Jesús, Diosta munakusqarayku ruwarqa?

⁷ Wakkunaman Jehová Diosta munakunankuta yachachiyta munaptinchikqa, ñuqanchikraq Jehovata riqsinanchik, munakunanchik ima, tiyan. Diosta yupaychanchik, tukuy sunqu payta munakusqanchikrayku (Mat. 22:36-38). Kay ruwaypiqa, Jesusmanta mayta yachakusunman, imaraykuchus payqa, Jehová Diosta tukuy sunqunwan, tukuy yuyayninwan, tukuy kallpanwan ima, munakurqa. Tatanwan may chhika unayta janaqpachapi kawsasqanraykutaq, sumaqta riqsirqa, chayrayku jinata nirqa: “Dios Tatata munaku[ni]”, nispa (Juan 14:31). Chay munakuynintataq, parlasqanpi, ruwasqanpi ima, rikuchirqa, chayllataq Diospa munayninta ruwananpaq tanqarqa (Juan 8:29). Chantapis, munakuyninrayku judiospa religionninkuta kamachiqkunata juchacharqa, Diospa sutinpi parlasqankuta niptinkupis. Jinallataq munakuyninrayku, Jehovamanta parlarqa, runastataq payta riqsinankupaq, munakunankupaq ima, yanaparqa.

8. ¿Imatataq Jesuspa discipulosnin Diosta munakusqakurayku ruwarqanku?

⁸ Ñawpa tiempomanta cristianospis, Jehovata sunqumantapacha munakusqankurayku, mana manchachikuspa, sunqu kʼajaywantaq, allin willaykunata willamurqanku. Judiospa religionninkuta kamachiqkuna mayta churanakuptinkupis, yachachiyninkuwan tukuy Jerusalén llaqtaman juntʼachirqanku. Paykunaqa, imatachus rikusqankumanta, uyarisqankumanta ima, mana chʼin kayta atirqankuchu (Hech. 4:20; 5:28). Chantapis, Jehová, paykunata yanapachkasqanta, bendecichkasqanta ima, sumaqta yacharqanku. Chayrayku, Jesús wañupusqanmanta yaqha kimsa chunka watanman, “tukuy kay pachapi kajkunaman” willasqankuta niyta atirqanku (Col. 1:23).

9. ¿Imaynatá Diosta munakusqanchikta wiñachisunman?

⁹ Sumaq yachachiqkuna kanapaqqa, Diosta munakusqanchikta sapa pʼunchay wiñachinapaq, mayta kallpakunanchik tiyan. ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Imaynatachus juk amigota allinta riqsinapaq sutʼita paywan parlarinchik,  kikillantataq Jehovawan parlarinanchik tiyan. Tantakuykunaman rispa, Palabranta, publicacionesta ima, ñawirispataq, parlasqanta uyarichkanchik. Diosta astawan riqsiptinchikqa, astawan payta munakusunchik. Parlasqanchikwan, ruwasqanchikwan ima, Diosta munakusqanchikta rikuchiptinchiktaq, wakkunapis payman qayllaykuyta munanqanku (Salmo 104:33, 34, ñawiriy).

Imatachus yachachichkasqaykita munakuy

10. ¿Imaynataq juk sumaq yachachiq?

¹⁰ Sumaq yachachiqqa, imatachus yachachichkasqanta munakun, chay yachachisqan may sumaq kasqanta yachasqanrayku. Chay kusiynin sutʼita rikukusqanraykutaq, yachakuqkunapis kikinta ruwallankutaq. Yachachiqqa, yachachisqanta mana jatunpaq qhawaptin, yachakuqkunapis nillataq jatunpaq qhawanankuta yachan. Diospa Palabranmanta yachachiqkunaqa, chayta sumaqta yachanku, imaptinchus Jesús nirqa: “[Yachakuq] Sumajta yachaqakuspaqa, yachachejnin jina kanqa” (Luc. 6:40).

11. ¿Imaraykutaq Jesús imatachus yachachisqanta munakuq?

¹¹ Jesusqa, imatachus yachachisqanta mayta munakuq. Imaraykuchus payqa, “Diospa Palabranmanta”, “wiñay kawsay palabra[manta]” ima, yachachichkasqanta yacharqa (Juan 3:34; 6:68). Chay chiqa yachachiykunataq, imachus allin imataqchus mana allin kasqanta reparanapaq, juk kʼanchayjina karqa. Chantapis, llampʼu sunqu runasta sunqucharqa, juk suyakuytataq qurqa, paykunata Kuraq Supay llulla religionta kamachiqkunaniqta may unaytaña chʼawkiyaptinpis (Hech. 10:38). Jesús chiqa kaqta munakusqan, mana yachachiynillanpichu rikukurqa, manaqa tukuy ima ruwasqanpi.

12. ¿Imatataq Pablo allin willaykunamanta niq?

¹² Discipulospis, Jehovamanta, Cristomanta ima, chiqa yachachiykunata, Jesusjina munakuq kanku. Chay munakuyninku sinchi kasqanraykutaq, ni enemigosninkupis paykunata chʼinyachirqankuchu. Pabloqa, Romamanta cristianosman nirqa: “Wakichisqaña kani, usqhayta jamuspa evangeliota willanaypaj [...]. Mana pʼenqakunichu evangeliomanta, imaraykuchus evangelioqa Diospa atiynin tukuy creejkunata salvananpaj”, nispa (Rom. 1:15, 16). Apóstol Pabloqa, chiqa kaqmanta willayta may jatunpaq qhawarqa. Chayrayku jinata qillqarqa: “Diosqa ruwanaypaj qhasilla kʼacha yanapayninta qowarqa, Cristoj may qhapaj mana rejsiy atina evangeliota mana judío kajkunaman willanaypaj”, nispa (Efe. 3:8). Pabloqa, ¡may kusiywanchá Jehovamanta, munayninmanta ima, runaman willamuq!

13. ¿Imaraykutaq allin willaykunata munakunchik?

¹³ Diospa Palabranmanta allin willaykunaqa, Ruwawaqninchikta riqsinapaq, payman qayllaykunapaq ima, yanapawanchik. Chantapis, tapuykunasninchikman kutichin, kawsayninchiktapis tikrachiyta atin, llakiypi kachkaptinchikpis sunquchawanchik. Astawanpis, wiñay kawsayman pusaq ñanta rikuchiwanchik. Chay willaykunaqa, ¡may allinpuni! ¡May valorniyuqtaq, kusisqa kanapaqtaq yanapawanchik! Allin willaykunata wakkunaman willamuspa, mayta kusikunchik, ¿icharí? (Hech. 20:35.)

14. ¿Imaynatá allin willaykunata astawan munakusunman?

¹⁴ ¿Imatá ruwawaq allin willaykunata astawan munakunaykipaq? Diospa Palabranta ñawirichkaspa, chay ñawirisqaykipi tʼukuriy. Sutʼincharinapaq, Jesuswan khuska willaspa purichkasqaykita, chayri Pablowan khuska misionerojina richkasqaykita yuyay. Chantapis, musuq pachapi kawsay imaynachus kananpi, Diosta kasukusqaykimanta ima bendicionestachus japʼisqaykipi ima, tʼukuriy. Allin willaykunata munakuptinchikqa, pikunamanchus yachachichkanchik chaykunapis, chay munakuyninchikta reparanqanku. Chayrayku, imatachus yachakusqanchikpi tʼukurina, imatachus yachachichkasqanchiktapis allinta reparana (1 Timoteo 4:15, 16, ñawiriy).

Runasta munakuy

15. ¿Imaraykutaq yachachiq, yachakuqkunata munakunan tiyan?

¹⁵ Juk sumaq yachachiqqa, kʼacha kanan  tiyan, ajinamanta yachakuqkunaqa, mana manchachikuspa imatachus yuyasqankuta paywan parlanqanku. Chantapis, yachakuqkunap allinninta maskʼanan tiyan, imaynachus kasqankuta qhawarispa atisqankumanjinalla yachachinanpaq. Yachakuqkunaqa, yachachiqninku paykunata munakusqanta sumaqta reparanku. Chayrayku, yachachiq munakuywan yachachiptinqa, mana payllachu kusikun, yachakuqkunapis kusiywan yachakunku.

16. ¿Imaynatá Jesús, runasta munakusqanta rikuchirqa?

¹⁶ Jesusqa, runasta chiqamantapuni munakuq. Chay munakuynintataq, runasrayku juntʼa kawsayninta quspa rikuchirqa (Juan 15:13). Runasman willamuspapis, munakuyninta rikuchillarqataq. Mana samarispa, runasta Diosmanta yachakunankupaq yanaparqa, mikhunatapis qullarqataq. Runas payman rinankuta suyananmantaqa, pay allin willaykunamanta willamunanpaq karusta purirqa (Mat. 4:23-25; Luc. 8:1-3). Chantapis, pacienciayuq, kʼachataq karqa. Discipulosnintapis, imapichus pantasqankuta munakuywan reparachiq (Mar. 9:33-37). Allin willaykunata sumaqta willanankupi atienekurqa, chaytaq, ¡maytachá paykunata kusichirqa! Jesusjina may munakuyniyuq yachachiqqa, mana jaykʼaypis karqachu. Ruwasqanwanqa, discipulosninpa sunqunta suwarqa, Diospa kamachiykunasninta kasukunankupaqtaq tanqarqa (Juan 14:15, ñawiriy).

17. Jesuspa discipulosnin, ¿imaynatá runasta munakusqankuta rikuchirqanku?

¹⁷ Jesuspa discipulosninqa, payjinallataq runasta munakurqanku. Paykunaqa, wakkunarayku llamkʼayta munasqankurayku, allin willaykunata willamunankurayku ima, qhatiykachasqas karqanku, wakin kutispis, kawsayninkuta wañuy pataman churarqanku. Yanapasqanku runastaqa, ¡mayta munakuq kanku! Pablop qillqasqanpi tʼukurina, pay ajinata qillqarqa: “Qankuna ukhupi llampʼus karqayku, imaynatachus uj mama wawasninta munakuywan uywan, ajinata. Chay jinatapuni qankunata munakusqaykurayku, mana Diospa evangeliollantachu qankunaman jaywarqayku; astawanqa kawsayniykutapis qankunaman qoyta munarqayku, noqaykupaj may jina munasqa kasqaykichejrayku” (1 Tes. 2:7, 8).

18, 19. a) ¿Imaraykutaq Diosmanta willamunapaq tukuy imata ruwanchik? b) ¿Imaynamantá runa paykunata munakusqanchikta reparasqanta yachanchik? Sutʼinchariy.

¹⁸ Kay tiemponchikpiqa, kikillantataq Jehovamanta sutʼinchaqkuna, Diosta yupaychayta munaq runasta, Jallpʼantinpi maskʼachkanku. Arí, chunka qanchisniyuq watastaña, waranqa junu kuraq horasta runaman willamuchkanchik, yachachichkanchik ima. Chayta ruwanapaqtaq, tiemponchikta, kallpanchikta, kapuyninchikta ima, tukuy sunqu churachkanchik. Ñuqanchikpis, Jesusjina, Tatanchik Jehová runasman  chiqa kaqmanta yachachimunanchikta munasqanta yachanchik (Juan 17:3; 1 Tim. 2:3, 4). Munakuyninchik llampʼu sunqu runasta, Jehovata riqsinankupaq, payta munakunankupaq ima, yanapamunapaq tanqawanchik.

¹⁹ Runasqa, paykunata munakusqanchikta sutʼita reparanku. Sutʼincharinapaq, Estados Unidosmanta juk precursoraqa, wañupuqpa familiasninman cartasta qillqayta yachan. Juk kutiqa, juknin cartanpa kutichiynin kayjina willayniyuq chayamurqa: “Qallariypiqa, pichus mana riqsisqan runata sunquchananpaq cartata qillqasqanmanta, mayta tʼukurqani. Chaywanpis, maytachá runa masiykita, ñanninchikta kʼanchaq Diostapis munakunki, ajinata qillqamunawaykipaqqa”, nispa.

20. ¿Imaraykutaq munakuywanpuni yachachinanchik tiyan?

²⁰ Sumaq yachachiq munakuywan tanqasqa yachachiptinqa, chay yachachisqanqa, chiqamantapuni may sumaq. Bibliamanta yachakuqkunata, Jehová Diosta allinta riqsinankupaq, munakunankupaq ima, yanapananchik tiyan. Rikunchikjina, sumaq yachachiqkuna kanapaqqa, Diosta, chiqa yachachiykunata, runasta ima, chiqamantapuni munakunanchik tiyan. Ajinata ruwaptinchikqa, mayta kusikusunchik, chantapis, Jesusjina yachachichkasqanchikta rikuchisun, Jehová Diostataq kusichisun.

¿Kutichiykunata yachankichu?

• Bibliamanta yachachichkaspa, ¿imaraykutaq...

... Diosta munakunanchik tiyan?

... imatachus yachachisqanchikta munakunanchik tiyan?

... runasta munakunanchik tiyan?

[Tapuykuna]

[15 paginapi dibujo/foto]

¿Imaraykutaq Jesús, mana judiospa religionninkuta kamachiqkunajinachu karqa?

[18 paginapi dibujo/foto]

Sumaq yachachiq kanapaqqa, yachayniyuq, allin yuyayniyuq, astawanpis munakuyniyuq kananchik tiyan