Kuyakïwan yachatsikurnin Jesus ruranqanta qati

“Manam pipis tse nuna parlanqannoqa parlantsu.” (JUAN 7:46.)

1. ¿Imanötaq nunakuna tikrariyarqan Jesus yachatsikonqanta wiyar?

¿TANTEARINKIKU? ¡Ima shumaqraq karqan Jesus parlanqanta wiyëqa! Bibliam willamantsik yachatsikonqanta wiyar nunakuna imanö tikrariyanqantapis. Evangelista Lücasmi kënö nin: “Llapan nunacuna[m] allapa espantacur mantsacäcuyarqan tse yachatsiquininpita”. Juannam willamantsik, Jesus tsareq soldädokuna ëwayanqanchö kënö nishpa kutiyämonqanta: “¡Manam pipis tse nuna parlanqannoqa parlantsu!” (Luc. 4:22; Mat. 7:28; Juan 7:46).

2. ¿Imanötaq Jesuspa yachatsikïnin karqan?

² Kë soldädokunaqa rasun kaqllatam niyarqan. Jesusqa karqan llapan maestrokunapitapis más alli kaq maestrom y manam pënöqa pipis kashqatsu. Pëqa sencillolla y clärom yachatsikoq y manam pipis contrëta puëdeqtsu. Ejemplokunawan y tapukïkunawanmi yachatsikoq. Llapan nuna wiyakunampaqnömi yachatsikïnin kaq, tsëmi rico kar o waktsa karpis kushishqa llapan wiyakuyaq. Pero tsënö kaptimpis, manam tsënö yachatsikonqanllatsu alli maestrota rurarqan.

Kuyakïmi alläpa preciso

3. ¿Imanirtaq Jesusqa karqan mandakoq religiösokunapita alläpa hukläya yachatsikoq?

³ Escrïbakunacho y fariseokunachöqa karqanchi alläpa yachaq y alli maestrokuna. Tsënö këkaptenqa, ¿imanirtaq Jesusqa pëkunapita alläpa hukläya karqan? Puntataqa, tsë tiempochö religiösokunaqa manam markanchö nunakunata kuyayarqantsu, pasëpam despreciayaq, pëkunapaqqa “maldisishqa[m]” kayaq (Juan 7:49). Pero Jesusqa alläpam ankupaq o llakipaq nunakunata, tsëmi, ‘mitseqninnaq üsha cuentam pantacashqa puriquicayan’ nerqan, hinamampis alläpa kuyakoqmi karqan (Mat. 9:36). Tsëpitapis hina, kë mandakoq religioso nunakunaqa manam Diosnintsikta kuyayaqtsu (Juan 5:42). Pero Jesusqa, shonqumpita patsëmi Teytanta kuyaq y Teytan munanqanta rurarpis alläpam kushikoq. Escrïbakuna y fariseokunaqa kikinkuna munayanqannömi Diospa Palabranta tumarkatsir yachatsikuyaq, pero Jesusqa alläpam kuyaq Diospa Palabranta, tsëmi yachatsikorqan, willakorqan rasumpa kaqta, llutanmampa yachatsikuyaptin defenderqan y Teytampa Palabran nenqannö kawarqan (Luc. 11:28). Awmi, Cristupa kuyakïnenqa këkarqan llapan kawëninchömi: parlakïninchö, nunakunata tratanqanchö y yachatsikonqanchö.

4, 5. a) ¿Imanirtaq kuyakïwan yachatsikï alläpa preciso? b) ¿Imanirtaq alläpa preciso yachatsikunapaq alleq yachanqantsik y imanöpis shumaq yachatsikonqantsik?

 ⁴ Cristiänokunaqa Jesus ruranqantam qatita munantsik llapan kawënintsikchö y yachatsikonqantsikchöpis (1 Ped. 2:21). Tsëmi, Bibliapitaqa pitapis yachatsinanllatsu yachatsinantsik, sinöqa Jehová imanö kanqantapis rikätsikunantsikmi, kuyakïnintanäqa masran. Alli yachaq o ichikllata yachashqapis, alli yachatsikoq kashqapis o manapis, kuyakïnintsikmi yanapamäshun nunakunapa shonqunman chänapaq. Tsënömi alli yachatsikoq kanapaqqa Jesus ruranqanta qatinantsik y kuyakïwan yachatsikunantsik.

⁵ Awmi clärom këkan, alläpa precïsom Bibliapita alleq yachanantsik y imanö yachatsikïtapis yachanantsik. Kë ishkanchömi Jesusqa qateqninkunata yanaparqan, y noqantsiktaqa Jehová yanapamantsik markanwanmi (lei Isaías 54:13 y Lucas 12:42). Hinamampis yachatsikurnenqa manam yachaq kënintsikllawantsu yachatsikushwan, sinöqa shonqupita patsëpis yachatsikunantsikmi. Yachënintsikwan, imanöpis shumaq yachatsikoq kanqantsikwan, y kuyakïnintsikwan yachatsikushqaqa alläpa allim yarqonqa. Pero ¿Imanötaq kuyakïwan yachatsikushwan? ¿Imanötaq rurayarqan Jesuswan qateqninkuna?

Jehoväta kuyë

6. ¿Imanötaq rikätsikuntsik pitapis kuyarnenqa?

⁶ Kuyanqantsikkunapita o kushitsimanqantsikkunapita parlëqa llapantsiktam gustëkamantsik. Imapis alläpa preciso noqantsikpaq kanqanqa rikakurin pasëpa kushishqa cuentakushqam, y kuyanqantsikpaq parlashqam. Munantsikmi wakinkuna tsë kuyanqantsik nuna imanö kanqantapis musyayänanta. Pëpitaqa imëpis allillam parlantsik, pero pipis pëpaq mana allita parlaptenqa pasëpam defendintsik. Imanöllam noqantsik kuyantsik y valorantsik, tsënölla wakinkunapis rikäyänantam munantsik.

7. ¿Imatataq Jesus rurarqan Diosnintsikta kuyar?

⁷ Jehoväta kuyanampaq pitapis manaraq yachatsirninmi, kikintsikraq alleq Jehoväta reqinantsik y pasëpa kuyanantsik. Rasumpëpa adoracionqa, Diosta shonqupita patsë kuyanqantsikmi (Mat. 22:36-38). Tsëtam Jesus yachatsimarqantsik, Pëqa Jehoväta kuyarqan llapan shonqunwan, llapan kawëninwan, llapan kallpanwan y llapan yarpëninwanmi. Mana yupëtapis puëdepaq atska waranqa wata ciëlochö karninmi Jesusqa Teytanta alleq reqerqan y tsënöpam alläpa kuyarqan. Tsëmi kikin nerqan: “Dios Yayata cuyanqäta nunacuna musyayänanpaqmi mandamashqancunallata rurecä” (Juan 14:31). Tsënö kuyanqanqa rikakorqan llapan nenqanchö y ruranqanchömi, tsëmi, imëpis Teytampa munëninta ruranampaq yanaparqan (Juan 8:29). Hinamampis tsënö kuyakonqanmi yanaparqan, Diospa sirveqnin tukoq mandakoq religiösokunapa mana alli yachatsikïninkunata musyatsikunampaq. Y yanaparqanmi Jehoväpita parlanampaq y Jehoväta reqiyänampaq y kuyayänampaq nunakunata yanapanampaqpis.

8. ¿Imatataq rurayarqan Jesuspa qateqninkuna Diosta kuyayanqan yanapaptin?

⁸ Punta cristiänokunapis alläpam Jehoväta kuyayaq, tsëmi yanaparqan valorwan y kushishqa Diospita yachatsikuyänampaq. Mandakoq religiösokuna pasëpa mana munëkäyaptimpis, Jerusalenchöqa miraratsiyarqanmi Diospita yachatsikïta. Wiyayanqampita y rikäyanqampitaqa manam upälla këta puëdeyaqtsu (Hech. 4:20; 5:28). Musyayaqmi pëkunawan Jehová këkanqanta, bedicinanta, y manam pantayarqantsu. Tsëmi apóstol Pabluqa kima chunka (30) wata Jesus wanonqampita manaraq cumpliptin kënö nerqan: “Keytam jinantin kamashqachow willakuyan syelupa uraninchow” (Col. 1:23 QKW).

9. ¿Imatataq rurashwan Jehoväta kuyanqantsik más miranampaq?

⁹ Alli maestro kanapaqqa, noqantsikpis sinchikunantsikmi Diosnintsikta kuyënintsik cada hunaq winanampaq. ¿Imatataq rurashwan tsënö kanampaq? Imanömi huk amïgowan rurantsik tsënölla: más seguido y shonquntsikpita patsë parlarnin. Jehoväwanqa parlantsik pëman mañakurninmi. Y parlapämanqantsiktaqa wiyantsik, Palabran Bibliata, librokunata y revistakunata leirmi, y reunionkunaman ewarmi. Diosnintsikta más reqenqantsikmanmi más  kuyashun. Parlakïnintsikwan y rurënintsikwan Diosnintsikta kuyanqantsikta rikätsikushqam, wakinkunapis mäkuriyanqa, tsënöpam Jehová Diosta reqita y servita munayanqa (lei Salmo 104:33, 34).

Yachatsikonqantsiktaqa alläpam kuyantsik

10. ¿Imanötaq huk alli maestroqa?

¹⁰ Alli maestroqa alläpam kuyan yachatsikonqanta, yachatsikonqan alläpa väleq kanqantam musyan y pasëpam tsëman crein. Kushishqa ruranqanchömi rikakun, tsëta rikarmi yachakoq alumnunkunapis tsënölla rurar qallëkuyan. Musyanmi yachatsikonqanta mana kuyaptenqa, yachakoq kaqpis mana kuyananta. Ama imëpis qonqashuntsu noqantsik ruranqantsikta rikarnin pëkunapis yachakuriyänanta, tsëmi Jesuspis kënö nerqan: “Tse yachacoqqa yachacur usharir, mayestrunnollam canqa” (Luc. 6:40).

11. ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan rasumpa kaq yachatsikïta kuyanqanta?

¹¹ Jesusqa kuyaqmi rasumpa kaq yachatsikïninta. Pëqa musyaqmi Teytampa alli kaq yachatsikïninta katsenqanta, ‘Dios parlashqancunata’ y “wiñe cawaquipaq” parlakïkunata (Juan 3:34; 6:68). Jesus rasumpëpa kaqta yachatsikonqanqa huk aktsi cuentam karqan, y wiyaqninkunatam yanaparqan alli kaqta y mana alli kaqtapis alleq claro tanteayänampaq. Tsë yachatsikïninkunaqa consolarqanmi Diablu llakitsenqan y mana alli religionpa mandakoqninkuna llullapanqan o ulipanqan humilde shonquyoq nunankunata y alli kawëtana shuyarayänampaq (Hech. 10:38). Rasumpa kaq yachatsikïta Jesus kuyanqanqa, rikakorqan manam yachatsikonqanllachötsu, sinöqa llapan ruranqanchömi.

12. ¿Imanötaq Pablu rikaq alli willakïta?

¹² Jesusnöllam, qateqninkunapis alläpa kuyayaq y valorayaq Jehoväpa y Cristupa yachatsikïninkunata. Tsënö valorayanqampitam chikeqninkunapis upällatsita puëdeyarqantsu. Römacho cristiänokunatam Pablu kënö nerqan: “Tsemi allapa munecü [...]. Teyta Jesucristupa alli willaquininta qamcunatapis willayeniquita. Noqa manam penqacütsu alli willaquita yachatsicur. Porqui tse willaqueqa Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq” (Rom. 1:15, 16). Yachatsikïtaqa kë apóstol alläpam kuyaq. Kënömi qellqarqan: “Diosnintsicmi yachenï qomashqa mana israel caq nunacunata Jesucristupa espantepaq alli willaquininta willapänäpaq” (Efe. 3:8). ¡Imanö kushishqaraq Pablu yachatsikïkarqan Diosnintsikpa rasumpa yachatsikïninkunata y ruramunampaq kaqkunata!

13. ¿Imanirtaq kuyashwan rasumpa kaq yachatsikïta?

¹³ Palabran Bibliachö Diosnintsikpa alli yachatsikïninkunaqa yanapamantsik kikin Kamamaqnintsikta reqinapaq y Pëwan alli këta tarinapaqmi. Más preciso tapukïkunapa respuestantam nimantsik y kawënintsikta alliman tikratsinampaqpis podernin kanmi, hina mana alli tiempokunapa pasëkashqapis kallpata qomarnintsikmi yanapamantsik y alli kawakïta shuyaränapaqpis valortam qomantsik. Hinamampis yachatsimantsikmi alli nänipa ëwar mana ushakaq alli kawëta tarinapaq. Kënö willakïqa manam mëchöpis kantsu. Kë qarëwanqa manam imapis igualantsu, alläpa valoryoqmi y kushishqatam katsimantsik. ¡Imanö kushikïpaqmi kë shumaq qarëpita wakinkunata imëpis yachatsiqa!

14. ¿Imatataq rurashwan rasumpa kaq yachatsikïta más kuyanapaq?

¹⁴ ¿Imatataq rurankiman qam kë rasumpa kaq yachatsikïta más kuyanëkipaq? Bibliata leirnenqa ichik hamarinkiraq leikanqëkiman yarpakachänëkipaq. Jesus yachatsikoq ëwaptin yanaqëkanqëkita pensari o apóstol Pablu markan markan yachatsikoq ëwaptin yanaqëkanqëkita pensari. Mushoq patsachö këkaqnona karï y yarpë mushoq patsachö kawakïqa alläpa hukläyana kanqanta. Hina yarpë, wiyakoq kanqëkipita bendicionkunata chaskenqëkiman. Ama qonqashuntsu yachatsikonqantsik yachatsikïta shonqupita patsë kuyashqaqa yachatsenqantsik nunapis mäkurenqam alläpa kuyanqantsikta. Tsëmi alläpa preciso yarpänantsik llapan yachakonqantsikkunata y imanöpis yachatsikonqantsikta alleq rikänantsik (lei 1 Timoteu 4:15, 16).

 Nunakunata kuyashun

15. ¿Imanirtaq huk maestroqa kuyanman alumnonkunata?

¹⁵ Huk alli maestroqa alumnonkuna shumaq kayänanta y libre parlayänantam munan. Estudiantenkunamanmi yarparan, yachakïta puëdeyanqanmannöllam yachatsin, imanö kayanqanta y imata wanayanqanta o ministiyanqantapis y imanö tiempopa pasëkäyanqantapis musyanmi. Tsënö maestro llapanta altanto këkaptenqa alumnonkunaqa mäkuriyanmi. Tsëmi maestroqa kushishqa yachatsin y alumnonkunanam kushishqa yachakuyan.

16. ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan nunakunata kuyanqanta?

¹⁶ Jesusqa rasumpam kuyaq nunakunata. Tsënö kuyakïnintaqa rikätsikorqan pëkunapaqrëkur wanurninmi (Juan 15:13). Kuyakïnintaqa hina rikätsikorqanmi yachatsikur purenqanchöpis. Mana hamashpam nunakunapa necesidadninta atenderqan, y Teytampita yachatsinanqa alläpa precïsom karqan. Manam pëman shayämunanta shuyararqantsu, tsëpa rantenqa karu nänikunapa ewarmi Diosnintsikpita yachatseq (Mat. 4:23-25; Luc. 8:1). Hinamampis manam piñakoq nunatsu karqan, tsëpa rantenqa imëkatapis comprendeqmi. Tantearinapaq, discïpulonkunataqa consejaqmi pero kuyëpam ruraq (Mar. 9:33-37). Pëkunapis alli yachatsikoq kayanqanmanmi markäkoq o yärakoq y tsëmi qateqninkunataqa pasëpa animaq. Jesusnö kuyakoq maestroqa manam pipis kashqatsu. Alli këninwanmi discïpulonkunapa shonqunta suwarqan y tsëmi mandakonqankunata kushishqa wiyakuyarqan (lei Juan 14:15).

17. ¿Imanötaq nunakunata kuyayanqanta Jesuspa discïpulonkuna rikätsikuyarqan?

¹⁷ Jesuspa discïpulonkunapis tsënöllam yachatsiyanqan nunakunata kuyayaq. Pëkunarëkur kawëninkunata peligroman churayänampaq y tukï mana allikunata pasayänampaqpis listom këkäyarqan. ¡Alläpam kuyëkuyaq yachatsiyanqan nunakunata! Pablu shumaq qellqanqanta rikärishun: “Tseno quecaptinpis, qollmi shonqücunawanmi, imeca juc mamä wamrancunata cuidaqno qamcunata cuidayarqoq. Tsenomi allapa cuyayarqoq qamcunata. Manam Teyta Diospa alli willaquininllatatsu willayarqoq; qamcunarecorqa asta wanurpis wanuriyämanmi carqan. Tselayapam cuyecuyaq qamcunata” (1 Tes. 2:7, 8).

18, 19. a) ¿Imanirtaq imëkantsiktapis haqirir nuna mayintsikta yachatsinapaq listo këkantsik? b) ¿Imanötaq musyantsik nunakuna kuyanqantsikta musyayanqanta? Willakarami huk ejemplowan.

¹⁸ Kanan tiempopis, Jehoväpa testïgonkunam hinantin patsapa ashikäyan Diospita yachakïta y servita munaq nunakunata. Awmi, chunka qanchis (17) watapanam huk millonpitapis más hörakunata watachö rurëkantsik Jesuspa discïpulonkuna kayänampaq yachatsikurnin. Alläpa tiempota, kallpata, imëkata gastanata wanaptimpis, kushishqa voluntaqwanmi rurantsik. Jesusnömi noqantsikpis musyantsik, Teyta Diosnintsik llapan nunakuna mana wanushpa kawakïman apakoq yachatsikïninta musyayänanta munanqanta (Juan 17:3; 1 Tim. 2:3, 4). Kuyakïnintsikmi  yanapamantsik alli shonquyoq nunakunata yanapanapaq, Diosta reqiyänampaq y noqantsiknö kuyayänampaq.

¹⁹ Nunakunaqa tanteayanmi pëkunata kuyanqantsikta. Këman yarpärishun, Estados Unidos markapitam huk precursora, nunakuna wanupakuyaptin o llakishqa kayanqanta musyarerqa, imëpis cartakoq. Huk kutim kikinta huk cartawan contestayämorqan, huk puchanchömi kënö nerqan: “Chaskirirllaqa espantakorqämi, mana reqishqa nunata consolëta munar qellqamonqëkita. Pero tsëpitam cuentata qokurerqä qamqa nuna mayikikunata y yachatsimaqnintsik Diosnintsikta alläpa kuyanëkita”.

20. ¿Kuyakïwan yachatsikurnenqa imatataq lograshun?

²⁰ Nerqontsikmi, kuyakïnintsikwan, imëka rurëta yachanqantsik takukäriptenqa, yarqonqanqa alläpa shumaq kanqanta. Estudiantentsikkunatam alleq yanapanantsik Jehoväta alleq reqiyänampaq y kuyayänampaq. Rikanqantsiknömi alli maestro kanapaqqa kikintsikraq Jehoväta kuyanantsik, yachatsikïninta kuyanantsik, y nuna mayintsiktapis kuyanantsik. Tsënö kuyar y yachatsikïnintsikchö rikätsikorqa, manam yanapakonqantsikllapitatsu kushikushun, sinöqa Jesusta y Teytan Jehoväta kushïkätsenqantsikpitawanmi.

¿Musyankiku respuestanta?

• Bibliapita yachatsikurnenqa, ¿imanirtaq alläpa preciso . . .

. . . Diosta kuyanantsik?

. . . yachatsikonqantsikta kuyanantsik?

. . . nunakunata kuyanantsik?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[24 kaq päginachö dibüju]

¿Imanirtaq Jesusqa alläpa hukläya yachatsikoq karqan fariseokunapita y escrïbakunapita?

[27 kaq päginachö dibüju]

Alli maestro kanapaqqa alleqmi yachanantsik y shumaq yachatsikïtapis yachanantsikmi, pero más precïsoqa kuyakïnintsikmi kanan