Pashanyeni Ukushipa Kwa Kwa Yesu Ilyo Muleshimikila
Pashanyeni Ukushipa Kwa Kwa Yesu Ilyo Muleshimikila
“Twalishipile . . . pa kuti tulande kuli imwe imbila nsuma.”—1 TES. 2:2.
1. Mulandu nshi imbila nsuma tubila pa Bufumu yawamina?
CILAWAMA nga nshi ukumfwa imbila nsuma! Ne mbila yawamisha ukumfwa, ni mbila nsuma tubila pa Bufumu bwa kwa Lesa. Iyi mbila nsuma ilatupeela isubilo lya kuti ukucula, ukulwala ifya kukalipakalipa, ubulanda ne mfwa fikapwa. Itupeela ne subilo lya kwisaikala umuyayaya, kabili ilatweba ne fyo Lesa akacita ku ntanshi, e lyo kabili ilatulanga ne fyo twingaba ifibusa fya kwa Lesa. Kuti mwamona kwati umuntu fye onse kuti atemwa ukumfwa imbila ya musango uyu iyo na Yesu aleshimikila abantu. Ku ca bulanda, te bonse batemwa ukumfwa iyi mbila nsuma.
2. Londololeni umo Yesu aloseshe ilyo atile: “Naisa ku kulekanya” abantu.
2 Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Mwitila naisa ku kuleeta umutende pe sonde; nshaisa ku kuleta umutende, kano ulupanga. Pantu naisa ku kulekanya umuntu na wishi, no mwana mwanakashi na nyina, no mukashana waupwa na nafyala. Cine cine, abalwani ba muntu bakaba aba mu ng’anda yakwe.” (Mat. 10:34-36) Banono bafwaya ukumfwa iyi mbila nsuma, abengi balakaana. Bamo balapata na bantu abashimikila imbila nsuma nangu ca kuti ni ba lupwa lwabo.
3. Pa kutwalilila ukubomba umulimo wesu uwa kushimikila, finshi fifwaikwa?
3 Tushimikila abantu icine cilya cine na Yesu alelandapo, kabili ilyo baumfwa, abengi bacita filya fine abantu mu nshiku sha kwa Yesu balecita. Kwena ici tacitupapusha. Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Umusha tacila pali shikulu wakwe. Nga bacushishe ine, na imwe bakamucusha.” (Yoh. 15:20) Nangu ca kutila mu fyalo ifingi tabatucusha mu kulungatika, kwaliba abantu abengi abatusuula kabili abashibikako amano ku bukombe tubila. Kanshi pa kutwalilila ukushimikila imbila nsuma, tufwile ukuba ne citetekelo no kuba abashipa.—Belengeni 2 Petro 1:5-8.
4. Cinshi Paulo alingile ‘ukushipa’ pa kushimikila?
4 Limbi cilamukosela ukushimikila abantu, nelyo kulaba fimo ifilenga mwakwata umwenso ilyo muleshimikila. Nga e fyo caba, ala mwishibe ukuti na bantu abakosa mu kupepa na bo balomfwa umwenso. Umutumwa Paulo ali kabila wa mbila nsuma uwashipa kabili alishibe bwino icine, lelo na o inshita shimo alecula pa kushimikila. Alembeele Abena Kristu ba mu Tesalonika ukuti: “(Nga filya fine mwaishiba) ilyo twabalile twacula no kusaalulwa mu Filipi, twalishipile pantu Lesa wesu alitukoseshe pa kuti tulande kuli imwe imbila nsuma ya kwa Lesa no kucula nga nshi.” (1 Tes. 2:2) Mu Filipi, abalashi baumine Paulo no munankwe Sila ku nkonto no kubapoosa mu cifungo umo babakakile mu makusu. (Imil. 16:16-24) Na lyo line Paulo na Sila ‘balishipile’ no kutwalilila ukushimikila. Kuti twabapashanya shani? Pa kwasuka ici cipusho, natulande pa cayafwile ababomfi ba kwa Lesa aba ku kale ukulanda icine pali Yehova ukwabula umwenso, tumone ne fyo na ifwe twingabapashanya.
Balekabila Ukushipa pa Mulandu wa Bulwani Bwabapo
5. Cinshi cacindamina ku babomfi ba kwa Yehova aba cishinka ukuba abashipa ukutula fye pa ntendekelo ya bantunse?
5 Nga fintu twaishiba, Yesu Kristu e wali uwashipa sana pa bantu bonse kabili tufwile ukumupashanya. Lelo ukutula fye pa ntendekelo ya bantunse, ababomfi ba kwa Yehova bonse aba cishinka balakabila ukushipa. Mulandu nshi? Ukufuma fye pa kupondoka kwacitike mu Edeni, Yehova alisoobele ukuti kukaba ubulwani pa babombela Lesa na babombela Satana. (Ukute. 3:15) Tapapitile na nshita, ubu bulwani bwalimoneke ilyo Abele umulungami bamwipeye kuli munyina. Mu kuya kwa nshita, ubu bulwani bwalengele no kuti abantu batendeke ukucusha Enoke, umubomfi wa kwa Lesa na umbi uwa cishinka uwali pano calo ilyo kushilaba Ilyeshi. Enoke asoobele ukuti Lesa ali no kwisa ne minshipendwa ya ba mushilo bakwe ku kupingula abantu bonse abashipepa. (Yuda 14, 15) Abengi tabatemenwe ubu bukombe alebila. Abantu balipatile sana Enoke kabili nga balimwipeye Yehova akaanaputula ubumi bwakwe. Enoke alishipile nga nshi!—Ukute. 5:21-24.
6. Mulandu nshi Mose alingile ukushipa pa kulanda na Farao?
6 Tontonkanyeni na pa fyo Mose ashipile ilyo alelanda na Farao, kateka uo abantu baleti tali fye mwiminishi wa milungu, lelo na o ali mulungu, umwana mwaume wa kwa Ra, lesa kasuba. Napamo nga filya caleba ku mfumu yonse iyainikwe ukuti Farao, na o wine alepepa icipasho cakwe. Conse ico Farao alelanda calemonwa nge funde; icapulilemo mu kuteka kwakwe kupeela abantu ifipope. Farao alikwatishe amaka kabili ali na matutumuko e lyo talefwaya abantu ukumweba ifya kucita. Uyu e muntu Mose, kacema uwafuuka aleyako libili libili. Na lintu aleyako, te Farao walemwita kabili talepokelelwa bwino. Cinshi Mose ailesoobela kuli Farao? Atile kukesa ifinkunka. Cinshi aebele Farao ukucita pa kuti ifinkunka tafimuponene? Amwebele ukusuminisha abasha bakwe abaali amamilioni ayengi ukuti bafume mu calo cakwe! Bushe Mose alekabila ukushipa pa kweba Farao aya mashiwi? Sana fye!—Impe. 12:3; Heb. 11:27.
7, 8. (a) Fya kwesha nshi ababomfi ba cishinka aba ku kale balepitamo? (b) Cinshi ca-afwile aba babomfi ba cishinka aba ku kale ukuba abashipa ilyo baletungilila ukupepa kwa cine?
7 Mu myaka yakonkelepo, bakasesema na babomfi ba kwa Lesa bambi aba cishinka balitwalilile ukushipa pa kuti baletungilila ukupepa kwa cine. Abantu ba mu calo ca kwa Satana balibapatile. Paulo atile: “Babapolele amabwe, balibeseshe, babaputwile pa kati kuli basoo, babepeye ku lupanga, baendawike nabafwala impapa sha mpaanga, ne mpapa sha mbushi, ilyo bali abapiina, abacula, kabili ilyo balebacusha.” (Heb. 11:37) Cinshi cayafwile balya babomfi ba kwa Lesa ukukananenuka? Mu fikomo fibalileko, Paulo alandile pa fyayafwile Abele, Abrahamu, Sara, na bantu bambi ukushipikisha. Atile: “Tabapokelele ifyo babalaile, lelo bafimwenene ukutali no kufisekelela.” (Heb. 11:13) Ukwabula no kutwishika, bakasesema pamo nga Eliya, Yeremia, na bambi aba cishinka abaliko ilyo kushilaba ubuKristu baletungilila ukupepa kwa cine ukwabula umwenso. Ne cabafwile ukushipikisha, kucetekela ukuti amalayo ya kwa Yehova yakafikilishiwa.—Tito 1:2.
8 Aba babomfi ba kwa Lesa aba ku kale, balelolela ifintu ifisuma ifyali ku ntanshi. Nga babuushiwa, bakaba abapwililika kabili “bakalubuka ku busha bwa kubola” ukupitila muli bushimapepo bwa kwa Kristu Yesu na bashimapepo banono ababa 144,000. (Rom. 8:21) Yeremia na o na babomfi ba kwa Lesa bambi aba ku kale balishipile pa mulandu wa kuti balicetekele ifyo Yehova asosele ilyo alaile Yeremia ukuti: “Bakalwa na iwe, lelo bakakufilwa, pantu ‘ine ndi na iwe pa kuti nkupokolole.’” (Yer. 1:19) Na muno nshiku nga twatontonkanya pa fyo Lesa alaya ukutucitila ku ntanshi, na pa bulayo bwa kuti akulatucingilila ku fingonaula bucibusa bwesu na ena, na ifwe tulakoseleshiwa.—Amapi. 2:7; belengeni 2 Abena Korinti 4:17, 18.
Ukutemwa Kwalengele Yesu Ukushipa Ilyo Aleshimikila Abantu
9, 10. Bushe Yesu alangile shani ukushipa ilyo ali na (a) bashimapepo, (b) ibumba lya bashilika, (c) shimapepo mukalamba, (d) Pilato?
9 Yesu uo tupashanya alilangile ukushipa kwakwe mu fintu ifingi. Ku ca kumwenako, nangu ca kutila abalashi balimupatile, Yesu ale-eba abantu fyonse ifyo Lesa alefwaya beshibe, talepita mu mbali. Ale-ebelapo bashimapepo bapeelwe amaka abaleimona ukuti balilungana sana lelo abalesambilisha abantu ifya bufi. Balya bantu balilubile, kabili Yesu alebebelapo ukwabula ukupita na mu mbali. Inshita imo Yesu atile: “We bulanda kuli imwe, mwe bakalemba na baFarise, mwe ba bumbimunda mwe! pantu mwaba nge nshiishi ishashingulwako impemba, ishimoneka ishayemba icine cine ku nse lelo mu kati shaisulamo amafupa ya bafwa no kukowela konse. E fyo na imwe ku nse mumoneka abalungama icine cine ku bantu, lelo mu mitima mwaisula ubumbimunda no bubifi.”—Mat. 23:27, 28.
10 Ilyo ibumba lya bashilika lyaile mu kufwaya Yesu mwi bala lya Getsemane, Yesu alishipile, aya na po baali no kubeba ukuti e Yesu uo balefwaya. (Yoh. 18:3-8) Pa numa ya ici, bamutwele ku cilye ca Sanhedrini uko shimapepo mukalamba ailemulubulwisha. Nangu ca kutila Yesu alishibe ukuti shimapepo mukalamba alefwaya ukumusanga no mulandu pa kuti epaiwe, alisumine ukwabula umwenso ukuti e Kristu, kabili e Mwana wa kwa Lesa. Asosele no kuti bakamumona “naikala ku kwa kulyo kwa Wa Maka Yonse kabili aleisa pa makumbi ya mu muulu.” (Marko 14:53, 57-65) Ilyo papitile inshita inono, Yesu aileminina ku cinso ca kwa Pilato, uwali na maka ya kumukakula. Lelo Yesu aikele fye tondolo ilyo balemupeela imilandu. (Marko 15:1-5) Fyonse ifi filanga fye ukuti ali uwashipa.
11. Bushe ukushipa kwayampana shani no kutemwa?
11 Yesu aebele Pilato ukuti: “Ici e co nafyalilwa, kabili ici e co naishila pano calo, pa kuti mbe inte ku cine.” (Yoh. 18:37) Yehova apeele Yesu umulimo wa kubila imbila nsuma, kabili Yesu aleumfwa bwino ukubomba uyu mulimo pantu alitemenwe Wishi wa ku muulu. (Luka 4:18, 19) Yesu alitemenwe na bantu kabili alishibe ukuti imikalile yabo yalyafishe. Ukutemwisha Lesa na bantu banensu e kulenga na ifwe tuleshimikila abantu ukwabula umwenso.—Mat. 22:36-40.
Umupashi wa Mushilo Ulatwafwa Ukushipa Ilyo Tuleshimikila
12. Cinshi cacitike icalengele abasambi ba kubalilapo ukusekelela?
12 Ilyo papitile fye imilungu ukutula apo Yesu afwilile, abasambi balisekelele icine cine pantu Yehova alilundileko kuli bena abasambi na bambi. Mu bushiku bumo fye, abaYuda 3,000 na bena fyalo bambi abafumine ku ncende ishingi no kuya ku Yerusalemu ku kusefya Pentekoste balibatishiwe! llyo ici cacitike, abengi bafwile e co balelandapo sana! Baibolo itila: “Umwenso waikete umuntu onse, kabili abatumwa balecita ifipesha amano ifingi ne fishibilo.”— Imil. 2:41, 43.
13. Cinshi calengele aba bwananyina ukupepa kuli Lesa ukuti abafwe ukushipa, kabili cinshi cafuminemo?
13 Ici calikalifye bashimapepo ica kuti baikete Petro na Yohane no kubapoosa mu cifungo, kabili babebele ukuleka ukulanda pali Yesu. Ilyo Petro na Yohane bafumine mu cifungo, baile-ebako aba bwananyina ifyacitike, kabili bonse balipepeelepo pali uyu mulandu no kulomba Lesa abati: ‘Mwe Yehova, suminisheni abasha benu ukuti balelanda icebo cenu no kushipa konse.’ Cinshi cafuminemo? “Bonse baiswilemo umupashi wa mushilo kabili balelanda icebo ca kwa Lesa no kushipa.”—Imil. 4:24-31.
14. Bushe umupashi wa mushilo utwafwa shani ilyo tuleshimikila?
14 Moneni ukuti umupashi wa kwa Yehova uwa maka e wayafwile abasambi ukulanda Icebo ca kwa Lesa no kushipa. Pa kweba bambi icine ukwabula umwenso, kumo na balya abashifwaya tuleshimikila, tushintilila pa maka yafuma kuli Yehova, te pa maka yesu. Yehova alapeela umupashi wa mushilo, e co nga twamulomba, kuti atupeela. Yehova nga atwafwa, na ifwe kuti twashipa kabili te kuti tunenuke ilyo baletucusha.—Belengeni Amalumbo 138:3.
Abena Kristu Pali Lelo Balashipa Ilyo Baleshimikila
15. Bushe icine cilekanya shani abantu muno nshiku?
15 Nga filya fine cali kale, icine cilalekanya abantu na muno nshiku. Bamo balapokelela icine, e lyo bambi balakaana kabili tabacindika ne mipepele yesu. Bamo balatucusha no kutupumya, kabili balitupata, nga filya fine Yesu asoobele. (Mat. 10:22) Limo balatubepesha ubufi pa mulabasa na mu nyunshipepala. (Amalu. 109:1-3) Na lyo line, abantu ba kwa Yehova isonde lyonse balashimikila abantu imbila nsuma ukwabula umwenso.
16. Cinshi cacitike mwi bala icilanga ukuti ukushipa kuti kwalenga na bakaana imbila nsuma batendeka ukuitemwa?
16 Ukushipa kwesu kuti kwalenga na bakaana imbila ya Bufumu basumina ukumfwa. Nkashi umo uwa ku Kyrgyzstan ashimike ukuti: “Ilyo naleshimikila, umwine wa ng’anda umo anjebele ukuti: ‘Nalisumina muli Lesa nomba te Lesa wa Bena Kristu nasuminamo. E ico, nga waisa pano na kabili nkakuswakisha imbwa!’ Na cine ku numa yakwe kwali icibwa icikulu ico bakakile ku munyololo. Lelo ilyo twaleshiila abantu trakiti ya kuti Imbila ya Bufumu Na. 37, iyaleti: ‘Impela ya Kupepa kwa Bufi Naipalama!,’ nalibwelelepo pali iyi ng’anda ninshi ndepepa fye ukuti nsangepo umuntu umbi uwa mu lupwa lwakwe. Ku ca mupamba, nasangilepo ulya wine mwaume nalanshenye nankwe pa kubala. Napepele kuli Yehova bwangu bwangu e lyo naebele ulya mwaume nati: ‘Mwapoleni, ncili ndeibukisha ifyo twalanshenye inshiku shitatu ishapita, ne fyo mwasosele pa mbwa yenu. Lelo nacifilwa ukumupitilila pantu nga filya mwasosele, na ine nalisumina muli Lesa wa cine. Uyu Lesa akakanda imipepele yonse iishimucindika. Kuti mwaumfwilapo na fimbi nga mwabelenga aka kapepala.’ Awe namwene fye uyu muntu apoka trakiti. E fyo naile pa ng’anda imbi. Pa numa ya mamineti yanono, namwene aisa alembutukila nasenda na trakiti ya Mbila ya Bufumu namupeele. Atile: ‘Napwisha ukubelenga. Cinshi mfwile ukucita pa kuti nikakandwa kuli Lesa?’” Uyu mwaume alitendeke ukusambilila Baibolo kabili atampile no kulongana na ifwe.
17. Bushe ukushipa kwa kwa nkashi kwakoseshe shani umusambi uwali no mwenso wa kulongana?
17 Cimbi icingafuma mu kushipa kwesu ca kutila, kuti twakoselesha bambi ukuba abashipa. Ku Russia, ilyo nkashi umo atambike magazini ku muntu uo bali nankwe muli basi, umwaume umo alimine pa cipuna no kusompola magazini kuli nkashi aifunganya aipoosa na pa nshi. Uyu mwaume atendeke ukusaalula nkashi yesu no kumweba ukuti alande uko ekala. Kabili uyu mwaume asokele nkashi no kuti ekamumona na kabili aleshimikila muli ulya mushi. Nkashi yesu apepele kuli Yehova ukuti amwafwe kabili alibukishe amashiwi Yesu alandile ayatila: “Mwilatiina abengamwipaya.” (Mat. 10:28.) Alishipile no kwiminina e lyo aeba ulya mwaume ati: “Nshakwebe uko njikala, kabili nkakonkanyapo no kushimikila muli uno mushi.” Awe e fyo aikile na muli basi. Kanshi muli basi mwali no mwanakashi uo nkashi alesambilisha Baibolo. Nkashi ena tamumwene. Uyu musambi alefilwa ukulongana pa mulandu wa mwenso. Lelo ilyo amwene ukushipa kwa kwa nkashi, apingwilepo ukutendeka ukulongana.
18. Finshi fikamwafwa ukuba abashipa nga Yesu ilyo muleshimikila?
18 Muli cino calo umwaba abantu abashipepa, pa kutwalilila ukushimikila, tufwile ukushipa nga filya Yesu ashipile. Cinshi cikamwafwa ukushipa? Mufwile ukulatontonkanya pa fya ku ntanshi. Temweni sana Lesa na bantu banenu. Mulepepa kuli Yehova ukuti alemwafwa ukushipa. Lyonse muleibukisha ukuti tamwaba mweka, Yesu alaba na imwe lyonse. (Mat. 28:20) Umupashi wa mushilo ukalamukosha. Na Yehova akalamupaala no kumwafwa. E ico natube abashipa no kusosa atuti: “Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine. Cinshi ico umuntu engancita?”—Heb. 13:6.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Mulandu nshi ukushipa kufwaikilwa ku babomfi ba kwa Lesa?
• Cinshi tusambilila pa lwa kushipa kuli aba bantu . . .
ababomfi ba cishinka aba ku kale sana?
Yesu Kristu?
Abena Kristu ba kubalilapo?
Abena Kristu banensu aba muno nshiku?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 21]
Yesu ale-ebelapo bashimapepo ukwabula umwenso
[Icikope pe bula 23]
Yehova alatwafwa ukushipa ilyo tuleshimikila abantu