Yudo Mwandu Duto ‘Mokan Kuom Yesu’

“Mwandu duto mag rieko kod ng’eyo okan kuome.”​—⁠KOL. 2:3.

1, 2. (a) Gin ang’o ma ne ofweny e higa 1922, to sani gin kanye? (b) Wach Nyasaye gwelo ji duto mondo otim ang’o?

SAMA josayans ofwenyo mwandu mopondo, mano jabedo wach maduong’ ahinya milando ne ji. Kuom ranyisi, e higa 1922, bang’ tiyo matek kuom higini pieche, jasayans moro ma Ja-Ingresa miluongo ni Howard Carter nofwenyo gimoro miwuoro. Nokunyo moyudo kama ne oikie Farao Tutankhamen, mofwenyo gik mang’eny chiegni 5,000 mopogore opogore mana kaka ne oikgi.

² Kata obedo ni gik ma ne Carter ofwenyogo ne gin gik miwuoro ahinya, ng’eny gigo sani okan e udi mikanoe gik machon, to moko nie lwet ji. Gigo nyalo konyo ji mondo ong’e gik ma ne timore chon, kata konyo e bero kuonde mopogore opogore, to mak mana ni ok digikonywa ahinya e ngimawa mapile. Kata kamano, Wach Nyasaye to gwelowa mondo wamany mwandu manyalo konyowa gadier. Igwelo ji duto otim kamano, kendo gweth mayudore ng’eny moloyo mwandu moro amora mar ringruok.—Som Ngeche 2:⁠1-6.

3. Mwandu ma Jehova jiwo joge mondo omany, konyo e yore mage?

³ Par ane kaka mwandu ma Jehova jiwo joge mondo omany nyalo konyogi. Achiel kuom mwandugo en bedo gi “luoro mar Jehova,” ma en gima nyalo ritowa e kinde mwadakiegi, ma gin kinde mopong’ gi richo. (Zab. 19:⁠9) Yudo “rieko ming’eyogo Nyasaye” nyalo miyo ng’ato oyud gweth e okang’ mamalo moloyo moro amora ma dhano nyalo bedogo—tiende ni bedo gi winjruok maber chuth gi Ng’a Mamalo Chutho. To ka wabedo gi rieko koda ng’eyo moa kuom Nyasaye, ma gin kaka mwandu mochiwo, kendo ka wabedo joma weche donjonegi, wabiro nyagore maber gi chandruoge mwaromogo e ngimawa mapile. (Nge. 9:⁠10, 11) Wanyalo yudo mwandu mabeyo machalo kamago nade?

Manyo Mwandu Mawuok Kuom Nyasaye

4. Wanyalo yudo nade mwandu ma Nyasaye singo?

⁴ Mopogore gi josayans koda jomamoko ma kinde mang’eny nyaka many kuma bor eka mondo giyud mwandu, wan to wang’eyo sie kama wanyalo yudoe mwandu mag chuny. Wach Nyasaye ma en kaka map matayowa nyaka kama mwandu nitie, nyisowa ratiro kama wabiro yudoe mwandu ma Nyasaye nosingo. Kowuoyo kuom Kristo, jaote Paulo nondiko kama: “Mwandu duto mag rieko kod ng’eyo okan kuome.” (Kol. 2:3) Seche mwasomo wechego, wanyalo penjore niya: ‘Ang’o momiyo onego wamany mwandugo? Mwandugo “okan” nade kuom Kristo? To ere kaka wanyalo yudogi?’ Mondo wayud dwoko, we wang’i ane adimba weche ma jaoteno nowacho.

5. Ang’o momiyo Paulo ne ndiko kuom wach mwandu mag chuny?

⁵ Paulo nondiko wechego ne Jokristo wetene ma nodak Kolosai. Nokonegi ni ne okedonegi mondo ‘ojiw chunygi, kendo giriwre kuom hera.’ (Som Jo Kolosai 2:⁠1, 2.) Ang’o momiyo nokedonegi kamano? Nenore ni Paulo nong’eyo ni nyaka bed ni owete moko ma ne ni Kolosai, ne jiwo jowadgi mondo oluw puonj koda paro moko mag Jo-Grik, kata jiwo  ji mondo odog ochak luwo Chike Musa. Nochiwo siem motegno ne owete niya: “Ritreuru mondo kik ng’ato omaku gi riekone kod wuond manono, ma wuok kuom puonj dhano kod tim machon mag piny, to ok kuom Kristo.”—Kol. 2:8.

6. Ang’o momiyo dwarore wang’e tiend weche ma Paulo nowacho?

⁶ Ndalogi, waromo gi wuond machalo gi mago kowuok kuom Satan kod piny marach moteloeni. Puonj mopong’ gi riekni mag dhano, koda puonj mar ni gik moko nosieko kendgi, osemiyo ji odak e kit ngima mamiyo giluwo mana gombogi giwegi. Dinde mag miriambo jiwo ahinya odiechienge mag nyasi mathoth. Jogo maloko ohala mag miyo ji mor, osebedo kaloso sinembe koda thumbe mochido majiwo ji mondo ochop gombogi mag ringruok, kendo thoth gik miketo e Intanet gin gik manyalo ketho joma tindo koda jo madongo bende. Ng’iyo gik mochidogi koda neno kit ngima moko ma ji ohero ahinya e piny, nyalo chako loko pachwa koda chunywa, mi wawe luwo yo ma Jehova tayowago, kendo miyo kik wamak motegno ngima mar adier. (Som 1 Timotheo 6:⁠17-​19.) Kuom adier, dwarore wang’e tiend weche ma Paulo nowacho ne Jo-Kolosai, kendo ketogi e chunywa ka ok wadwar lwar e obadho mag Satan.

7. Gik moko ariyo ma Paulo nowacho ni ne dhi konyo Jo-Kolosai ne gin mage?

⁷ Ka wadok e weche ma Paulo nowacho ne Jo-Kolosai, waneno ni bang’ wachonegi gima ne chando chunye ahinya, nodhi nyime wachonegi weche moko ariyo ma ne dhi hoyo chunygi, kendo miyo gidhi nyime bedo gimoro achiel e hera. Mokwongo, nowacho kaka onego “gibed gi mwandu duto ma ng’eyo chuth kelo.” Ne nyaka gibed gadier chuth ni ging’eyo Ndiko e yo makare, eka mondo yie margi obed motenore e mise madier chuth. (Hib. 11:1) Bang’ mano, nohulo wach ng’eyo makare chuth e wi “wach ma noumno mar Nyasaye.” Ne dwarore ni gimed ng’eyo mathoth moloyo mana weche michako ng’eyo godo adiera, kendo ging’e maler tiend weche matut mag Nyasaye. (Hib. 5:⁠13, 14) Kuom adier, mano ne en puonj maber ne Jo-Kolosai koda ne wan e kindegi! Kata kamano, ere kaka wanyalo bedo gi mwandu mag chuny koda rieko matut machalo kamano? Paulo nonyisowa yo maduong’, kane owuoyo kuom Yesu Kristo kama: “Mwandu duto mag rieko kod ng’eyo okan kuome.”

Mwandu ‘Mokan Kuom’ Kristo

8. Ler ane tiend wacho ni “okan” mwandu kuom Kristo.

⁸ Wacho ni mwandu duto mag rieko koda ng’eyo “okan” kuom Kristo, ok nyis ni opandgi ma ng’ato ok nyal yudogi. Kar mano, tiende en ni mondo omi wayud mwandugo, nyaka watim kinda moloyo, kendo pachwa duto onego obed kuom Yesu Kristo. Mani luwore kod gima Yesu nowacho kuome owuon niya: “An e yo, kendo an e adiera, kendo an e ngima; ng’ato ok bi ka Wuoro ma ok okadho kuoma.” (Joh. 14:6) Ee, mondo wayud rieko ming’eyo godo Nyasaye, nyaka waikore mar manyo kony ma Yesu chiwo.

9. Gin migepe mage ma omi Yesu?

⁹ E wi bedo ni en “e yo,” Yesu nowacho ni en ‘e adiera, kendo en e ngima.’ Mani nyiso ni migawone ok en mana mar bedo jagach machopowa ir Wuoro. Yesu bende nigi migepe madongo makonyowa winjo tiend adiera mag Muma, koda wach yudo ngima mochwere. Kuom adier, mwandu mokan kuom Yesu gin mwandu mag chuny maok nyal pim gi mamoko, kendo jopuonjre Muma matimo nonro matut ema fwenyogi. We wane ane moko kuom mwandugi, mamulo achiel kachiel genowa mar kinde mabiro koda winjruokwa gi Nyasaye.

10. Wanyalo puonjre ang’o kuom Yesu kokalo kuom ndiko mar Jo Kolosai 1:⁠19 kod 2:9?

¹⁰ “Gigo duto ma miyo Nyasaye bedo Nyasaye odak e Kristo adier.” (Kol. 1:⁠19; 2:9) Bedo ni ne osedak kod Wuon mare me polo kuom higini tara gi tara, Yesu ong’eyo kit Nyasaye  koda dwaro mage e yo maber chuth moloyo ng’ato ang’ata. Kuom kinde duto ma ne otiyo tije mar lendo e piny, Yesu nopuonjo jomoko gik ma Wuon mare ne opuonje, kendo ne onyiso kokalo kuom timbene, kido mago ma Wuon mare nopuonje bedogo. Mano emomiyo Yesu ne nyalo wacho niya: “Ng’a mosenena, oseneno Wuoro” bende. (Joh. 14:9) Rieko koda ng’eyo duto mag Nyasaye okan, kata odak kuom Kristo, to onge yo moro amora maberie moloyo mwanyalo ng’eyogo Jehova, moloyo puonjruok duto mwanyalo kuom Yesu.

11. En tudruok mane manitie e kind Yesu koda weche mokor ei Muma?

¹¹ ‘Neno mitimo kuom Yesu ema miyo ikoro wach.’ (Fwe. 19:10) Wechego nyiso ni Yesu e jal ma weche duto mokor ei Muma chopo kuome. Kochakore gi weche ma Jehova nokwongo koro e Chakruok 3:⁠15, nyaka chop e fweny mago madongo manie bug Fweny, weche mokor ei Muma inyalo winj tiendgi e yo makare mana ka ng’ato ong’eyo migawo mar Yesu e Pinyruodh Mesia. Mano konyowa ng’eyo gimomiyo thoth weche mokor ei Ndiko mag Dho-Hibrania ok winjre ne jogo maok oyie ni Yesu e Mesia ma ne okor wachne. Bende okonyowa ng’eyo gimomiyo e wang’ joma ok kaw weche ma ne okor kuom Mesia gi pek mowinjore, Yesu nenorenegi mana kaka ng’at maduong’ ma ne nigi huma. Ng’eyo Yesu konyo oganda Nyasaye bedo gi nyalo mar ng’eyo tiend weche mokor ei Muma mapok ochopo gie sani.—2 Kor. 1:⁠20.

12, 13. (a) Yesu e ‘ler mar piny’ e yo mane? (b) Bang’ kosegonygi mi giweyo mudho, jolup Kristo nigi ting’ mane?

¹² ‘An e ler mar piny.’ (Som Johana 8:⁠12; 9:5.) Chon kapok ne onyuol Yesu e piny, janabi Isaya nokoro kama: “Jo ma nowuotho e mudho oseneno ler maduong’: jogo ma nodak e piny matimo mudho mandiwa, ler oserienynigi.” (Isa. 9:2) Jaote Mathayo nolero kaka Yesu nochopo weche ma Isaya nokorogo kane Yesu ochako tije mar lendo, kojiwo ji niya: “Lokuru chunyu; nikech pinyruodh polo osesudo machiegni.” (Math. 4:⁠16, 17) Tij lendo ma Yesu ne tiyo, ne okelone ji ler mayudore e wach Nyasaye, kendo lerno ne gonyogi kuom puonj mag dinde ma miriambo. Yesu nowachonegi  niya: “An ler; asebiro e piny mondo ng’ama yie kuoma kik obedi e mudho.”—Joh. 1:⁠3-5; 12:46.

¹³ Higini mathoth bang’e, jaote Paulo nokone Jokristo wetene kama: “Yande un mudho, to koro un ler e i Ruoth. Wuothuru ka nyithind ler.” (Efe. 5:8) Bang’ kosegonygi ma giweyo bedo e mudho, Jokristo nigi ting’ mar wuotho kaka nyithind ler. Mani owinjore gi gima Yesu nowacho ne jolupne kane ogolo Twak mar Got kama: “Kamano ler maru mondo orieny e nyim ji, mondo gine tichu mabeyo, kendo gimi Wuonu me polo duong’.” (Math. 5:⁠16) Be inyiso erokamano e okang’ mamalo kuom mwandu mag chuny miseyudo kuom Yesu, ma miyo itemo jiwo jomoko bende kitiyo kod wechego koda timbe mabeyo kaka Jakristo, mondo gin bende gimany mwandugo?

14, 15. (a) Ere kaka e kinde mag Muma ne itiyo kod rombe koda le mamoko e lamo madier? (b) Ang’o momiyo Yesu en mwandu maok nyal pim gi mwandu moro amora kaluwore gi migawo mare kaka “Nyarombo mar Nyasaye”?

¹⁴ Yesu e “Nyarombo mar Nyasaye.” (Joh. 1:⁠29, 36) Ei Muma mangima, inyiso kaka ne itiyo ahinya kod rombe e weyo ne ji richogi koda e konyo mondo dhano osud machiegni gi Nyasaye. Kuom ranyisi, bang’ ka Ibrahim nosenyiso ni noikore chiwo wuode ma Isaka, ne owachne ni kik ohiny Isaka, kae to ne ochiwne rombo ma im mondo ema ochiw e lo Isaka. (Chak. 22:⁠12, 13) Kane ores Jo-Israel mi giwuok Misri, ne ochak oti gi rombe kendo, to gie kindeno ne oti kodgi e nyasi mar “pasaka mar Jehova.” (Wuok 12:⁠1-​13) E wi mano, Chik Musa ne dwaro ni le mamoko bende oti godo e chiwo misengini moriwo koda rombe koda diek.—Wuok 29:⁠38-​42; Lawi 5:⁠6, 7.

¹⁵ Kuom adier, onge misango kata achiel ma dhano ne ochiwo—ma ne nyalo gonyo ng’ato chuth kuom richo koda tho. (Hib. 10:⁠1-4) Yesu to e ‘Nyarombo mar Nyasaye, ma golo richo mag piny.’ Wachni kende oromo nyisowa gimomiyo Yesu en kaka mwandu maduong’ moloyo mwandu moro amora mar ringruok ma dhano osebedogo nyaka nene. Omiyo, dwarore wakaw kindewa mondo wapuonjre wach rawar mos e yo makare, kendo wanyis yie kuom chenro majaberno. Ka watimo kamano, to wabedo gi geno mar yudo gweth koda mich mogundho ndi—yudo duong’ gi Kristo e polo kapo ni wan mag ‘kweth matin,’ kendo yudo ngima mochwere e Paradis e piny, kapo ni wan mag ‘rombe mamoko.’—Luka 12:32; Joh. 6:⁠40, 47; 10:16.

16, 17. Ang’o momiyo en gima dwarore mondo wang’e migawo mar Yesu kaka ‘Jatelo kendo Jachop mar yiewa’?

¹⁶ Yesu e ‘Jatelo kendo Jachop mar yiewa.’ (Som Jo Hibrania 12:⁠1, 2.) Ei bug Jo Hibrania sula mar 11, wayudoe puonj motegno ma Paulo chiwo kuom wach yie, kolero molong’o gima yie en, kendo ochano chwo gi mon ma noketo ranyisi maber mar bedo gi yie, ma gin ji kaka Noa, Ibrahim, Sara, koda Rahab. Koparo wach jogi duto, Paulo nojiwo Jokristo wetene mondo ‘oteg wang’gi kuom Yesu, ma e Jatelo kendo Jachop mar yiewa.’ Nikech ang’o?

¹⁷ Kata obedo ni chwo koda mon mondik nyingegi e Jo Hibrania sula 11 ne nikod yie motegno kuom singo mag Nyasaye, ne ok ging’eyo weche duto kuom kaka Nyasaye ne dhi chopo singo mare kokalo kuom Mesia, koda Pinyruoth. Nikech mano, inyalo wach ni yie margi ne ok ochopo e wang’e chuth. En adier ni, kata mana jogo ma Jehova ne otiyo godo mondo ondik weche mang’eny ma ne okor e wi Mesia, ok nong’eyo chutho tiend gik ma ne gindiko. (1 Pet. 1:⁠10-​12) Mana kokalo  kuom Yesu ema yie nyalo chopo kare chuth, kata kete obed mochopo e wang’e. Mano kaka en gima dwarore ahinya mondo wang’e maber migawo mar Yesu kaka ‘Jatelo kendo Jachop mar yiewa’!

Dhiuru Nyime Manyo

18, 19. (a) Hul ane mwandu mamoko mag chuny mokan kuom Kristo. (b) Ang’o momiyo onego wamany mwandu mag chuny kuom Yesu?

¹⁸ Wasenono mana manok kuom migepe ma Yesu nigodo e chopo dwaro mar Nyasaye mar kelo ne dhano warruok. Podi nitie mwandu mamoko mag chuny ma okan kuom Kristo. Yudogi biro konyowa kendo kelonwa mor. Kuom ranyisi, jaote Petro noluongo Yesu ni “Ruodh ngima” kendo ni ‘ratego’ mawuok e chunywa. (Tich 3:⁠15; 5:⁠31; 2 Pet. 1:⁠19) Muma bende luongo Yesu ni “Amina.” (Fwe. 3:⁠14) Be ing’eyo tiend migepego? Mana kaka Yesu nowacho, “dwaruru, eka ununwang’.”—Math. 7:7.

¹⁹ Onge ng’ato ang’ata ma ngimane osebedo kaka mwandu maduong’, kendo ma kit ngimane osetudore ahinya gi wach ngimawa mochwere maloyo Yesu. Ng’ato ang’ata mamanyo mwandu mag chuny gi chunye duto, nyalo mana yudogi kuom Yesu. Mad wadhiuru nyime bedo mamor kuom yudo mwandu ‘mokan kuom Yesu.’

Be Iparo?

• Jokristo ijiwo mondo omany mwandu machalo nade?

• Ang’o momiyo weche Paulo nowacho ne Jo-Kolosai podi owinjore kodwa ndalogi?

• Hul kendo ler ane moko kuom mwandu mag chuny ma “okan” kuom Kristo.

[Penjo mag Puonjruok]

[Piche manie ite mar 10]

Muma en kaka map matayowa nyaka kama nitie mwandu ma “okan” kuom Kristo