Joot ma Jokristo, Luwuru Ranyisi mar Yesu!

‘Kristo noweyonu ranyis mondo uluw ndache.’—1 PET. 2:⁠21.

1. (a) En migawo mane ma Wuod Nyasaye ne ni godo e kinde chwech? (b) Yesu neno oganda dhano nade?

KANE Nyasaye chweyo polo gi piny, Wuode mokwongo ne ni kode kaka “jatich molony.” Wuod Nyasaye bende noriwo Wuon mare lwedo kane Jehova chweyo le koda yien mopogore opogore e piny ka, kendo kane oiko Paradis ma ne dhi bedo dala ne dhano. Wuod Nyasaye ma bang’e nong’ere gi nying’ ni Yesu, nohero dhano ahinya. ‘Ne omor gi yawuot ji.’—Nge. 8:⁠27-​31; Chak. 1:⁠26, 27.

2. (a) Ang’o ma Jehova osechiwo mondo okony dhano ma ne onyuol e richo? (b) Achiel kuom yore mag ngima ma Muma chiwoe kony en mane?

² Bang’ kane Adam kod Hawa otimo richo, gima duong’ ma Jehova ne dwaro chopo ahinya, ne en reso ngima oganda dhano. Jehova nochiwo Kristo kaka misango mar rawar mondo omi resruokno onyalre. (Rumi 5:8) E wi mano, Jehova nochiwo Muma ma en Wachne, matayo dhano sama ginyagore gi richo mowuok kuom Adam. (Zab. 119:105) Ei Wachne, Jehova nyiso yo manyalo konyo ji mondo osiki kotegno e ngima mar joot, kendo gibed gi mor. Kuom wach kend, bug Chakruok wacho ni, dichwo nyaka ‘padre gi chiege, mi gibed ringruok achiel.’—Chak. 2:⁠24.

3. (a) Yesu nopuonjo ang’o kuom wach kend? (b) Ang’o mwabiro nono e sulani?

³ E kinde ma nolendo e piny, Yesu nojiwo ni kend en gima ne oket mondo osik kuom kinde duto. Ne ochiwo puonj ma ka joot otiyo godo, to ne dhi konyogi weyo kido koda timbe manyalo ketho kend koda mor mar joot. (Math. 5:⁠27-​37; 7:⁠12) Sulani biro nono kaka  puonj mag Yesu koda ranyisi ma noketo kane en e piny, nyalo konyo joma chwo, mon, jonyuol, koda nyithindo, mondo odag e ngima mamor.

Kaka Dichwo ma Jakristo Miyo Chiege Duong’

4. Migawo ma Yesu notimo, koda ma chwo ma Jokristo onego otim, chalre e yo mane?

⁴ Nyasaye noketo dichwo obed wi joot, mana kaka Yesu en Wi kanyakla. Jaote Paulo nowacho kama: ‘Dichwo en wi dhako, kaka Kristo bende en wi kanisa, kendo en owuon en jawar ringruokno ma en kanisa. Chwo, heruru mondu, kaka Kristo bende nohero kanisa, mi nochiwore nikech en.’ (Efe. 5:⁠23, 25) Kuom adier, kaka Yesu ne timone jolupne, chiwo ne chwo ma Jokristo ranyisi mar kaka onego gitim ne mondegi. Weuru wane ane moko kuom yore manyiso kaka Yesu notiyo gi migawo mare ma Nyasaye ne omiye mar bedo wich.

5. Yesu ne tiyo nade gi migawone mar bedo e wi jopuonjrene?

⁵ Yesu ne ‘muol, kendo ne odembore e chuny.’ (Math. 11:29) Bende, ne en jal makawo okang’ kane dwarore. Nene ok ojwang’o ngang’ ting’ ma ne omiye. (Mari. 6:⁠34; Joh. 2:⁠14-​17) Norieyo jopuonjrene e yor muolo, kata mana kane dwarore ni otim kamano nyadinwoya. (Math. 20:⁠21-​28; Mari. 9:⁠33-​37; Luka 22:⁠24-​27) Kata obedo ni notimo kamano, Yesu ok ne dhawne jopuonjrene kata kuodo wigi, bende ne ok omi gipar ni ok ohergi kata ni ok ginyal timo gigo ma nopuonjogi mondo gitim. Kar mano, ne opuoyo kendo jiwo jopuonjrenego. (Luka 10:⁠17-​21) Kare mano emomiyo jopuonjre Yesu nomiye luor nikech notimonegi gik moko e yor hera koda ng’wono!

6. (a) Dichwo nyalo puonjre ang’o kaluwore gi kaka Yesu ne timone jopuonjrene? (b) En jip mane ma Petro miyo joma chwo?

⁶ Ranyisi ma Yesu noketono puonjo joma chwo ni bedo wich kaka Jakristo ok en migawo ma ng’ato chunoe gik moko gi thuon. Kar mano, en migawo madwaro ni ng’ato onyis jomoko luor kendo ochiwre e nyiso hera. Jaote Petro nojiwo chwo mondo oluw ranyisi mar Yesu ka ‘gidak gi mondegi gi winjruok, kendo ka gimiyogi duong’.’ (Som 1 Petro 3:7.) To kare, ere kaka dichwo nyalo bedo wich ka gie kindeno bende, omiyo chiege duong’?

7. Dichwo nyalo miyo chiege duong’ e yo mane? Chiw ane ranyisi.

⁷ Achiel kuom yore ma dichwo nyalo miyo godo chiege duong’, en kuom chiko ite mos sama chiege chiwo pache kuom wach moro, kapok ong’ado paro mogik ma dhi mulo ngima joode. Nyalo bedo ni nitie paro monego ong’ad kuom wach dar, loko tich machielo, kata kuom weche moko mapile, machalo kaka dhi e rusa, goyo bajet mar joot mondo ginyagore gi ngima. To nikech en wach mabiro mulo ngima joot, nyalo bedo gima ber kendo ng’wono, ka dichwo penjo paro ma chiege nigodo, nikech timo kamano nyalo konye omed  chopo e paro mowinjore manyiso ni oparo chal mar joode, kendo mano biro miyo chiege oriwe lwedo e yo mayot. (Nge. 15:22) Chwo ma Jokristo mamiyo mondegi duong’ ok yud hera koda luor kende kowuok kuom mondegi, to maduong’ moloyo, Jehova bende bedo mamor ka gitimo kamano.—Efe. 5:⁠28, 29.

Kaka Dhako Nyiso Luor Matut ne Chwore

8. Ang’o momiyo ok ber luwo ranyisi mar Hawa?

⁸ Yesu ketone mon ma Jokristo ranyisi makare chuth mar bolruok e bwo wich. Mano kaka yo ma noneno godo wach bolruok e bwo wich opogore ahinya gi Hawa! Hawa ne ok oketo ranyisi maber ma mon onego oluw. Nyasaye ne oketo ng’ato obed e wiye, kendo kokalo kuom jalo Jehova ne chiwo chike. Kata kamano, Hawa ne ok onyiso luor ne chenroni. Ne otamore luwo chik ma Adam nonyise. (Chak. 2:⁠16, 17; 3:3; 1 Kor. 11:3) En adier ni, Hawa ne owuondi; to kata kamano ne dopenjo chwore kabe ber mondo owinj dwond jal ma ne ketore ni nyise gima “Nyasaye ong’eyo.” Kar timo kamano, Hawa ne omire duong’ owuon, ka ohedhore mar chiko chwore.—Chak. 3:⁠5, 6; 1 Tim. 2:⁠14.

9. Yesu ketonwa ranyisi mane maber kuom wach bolruok?

⁹ Yesu to notimo mopogore, nikech nochiwo ranyisi makare chuth mar bolruok e bwo jal manie Wiye. Kido ma ne en-go koda kit ngimane nonyiso ni “ne ok okwano bedo marom gi Nyasaye ka gi mituerokie.” Mopogore gi mano, “notimore obet nono, kokawo kit misumba.” (Fili. 2:⁠5-7) Sani, ka en kaka Ruoth malocho, Yesu pod nyiso kido ma kamano. En ng’at mabolore ne Wuon mare e yore duto, kendo oriwo Nyasaye lwedo kaka Wiye.—Math. 20:23; Joh. 5:⁠30; 1 Kor. 15:28.

10. Ere kaka dhako nyalo riwo chwore lwedo e migawone kaka wich?

¹⁰ Dhako ma Jakristo onego oluw ndach Yesu e riwo lwedo chwore, ma e wiye. (Som 1 Petro 2:⁠21; 3:⁠1, 2.) Wane ane kaka onyalo timo kamano. Wawach ni wuode okwaye rusa mar timo gimoro ma jonyuol ema nyaka chiw thuolo. To nikech en wach mapok giwuoyoe kaka jonyuol, nyalo bedo gima ber ka miyoni openjo nyathineno kama, “To be isepenjo babani wachni?” Kapo ni wuowino pok otimo kamano, onego miyoni owuo kuom wachni mondi gi chwore. E wi mano, dhako ma Jakristo ok onego okwed chwore kata kwedo paro ma chwore chiwo e nyim nyithindgi. Kapo ni ok oyie gi chwore e wach moro, nyalo bedo maber kowuoyo gi chwore kar kendgi ji ariyo.—Efe. 6:4.

Ranyisi ma Yesu Noketo ne Jonyuol

11. En ranyisi mane ma Yesu noketo ne jonyuol?

¹¹ Kata obedo ni Yesu ok nokendo kata nyuolo nyithindo, ne oketo ranyisi maber ahinya ne jonyuol ma Jokristo. E yo mane? Ne  opuonjo jopuonjrene e yor hera kendo konyiso horruok, kokalo kuom wechene koda ranyisi ma noketo. Nonyisogi kaka onego gitim migawo ma ne omiyogi. (Luka 8:1) Kido ma Yesu ne nyiso koda kaka ne otimone jopuonjrene, noketonegi ranyisi kaka ng’ato ka ng’ato onego otimne nyawadgi.—Som Johana 13:⁠14-​17.

12, 13. En ang’o madwarore ka jonyuol dwaro ni nyithindo odongi koluoro Nyasaye?

¹² Nyithindo hinyo luwo timbe jonyuolgi, gibed timbe mabeyo kata maricho. Kuom mano, un jonyuol onego upenjru niya: ‘Nyithindo puonjore ang’o kodok korka thuolo mwatiyo godo e ng’iyo televison gi yore mamoko mag manyo mor, koda seche mago mwatiyo godo e puonjruok Muma gi riwo lwedo tij lendo? Ka gadier, gin ang’o mwaketo mondo obed mokwongo e odwa? Be waketo ranyisi maber mar keto wach lamo madier obed mokwongo e ngimawa?’ Chik Nyasaye nyaka kuong bedi e chuny jonyuol ka gidwaro mondo nyithindgi odong koluoro Nyasaye.—Rapar 6:6.

¹³ Ka jonyuol timo kinda mar tiyo gi puonj manie Muma e yore mag ngima mapile, nyithindgi biro neno mano ayanga. Nyithindo biro kawo weche koda puonj ma jonyuol chiwonegi gi pek madwarore. Kata kamano, kapo ni nyithindo ofwenyo ni jonyuol ok tim gik ma gin giwegi giwacho, to ginyalo ng’ado e chunygi ni kare puonj manie Muma ok kony ahinya. To nikech mano, nyithindo nyalo chako mbeko tol kuom wach chung’ motegno e kwedo timbe mag piny.

14, 15. Gin kido mage ma jonyuol onego okony nyithindgi bedogo, to yo achiel ma ginyalo timogo kamano en mane?

¹⁴ Jonyuol ma Jokristo ong’eyo maber ni pidho nyathi ok en mana miye gige ringruok kende. Kuom mano, nyalo bedo gima ok nyis rieko puonjo nyathi mondo uluw gigo manyalo konye mana e yor ringruok kende. (Ekl. 7:⁠12) Yesu nopuonjo jopuonjrene mondo oket wach manyo Pinyruodh Nyasaye obed mokwongo e ngimagi. (Math. 6:⁠33) Omiyo, kuom luwo ranyisi mar Yesu, jonyuol ma Jokristo bende onego otim matek mondo gimi nyithindgi obed gi siso mar manyo kendo luwo chenro mabiro miyo gitim dongruok e tiyo ne Nyasaye.

¹⁵ Achiel kuom yore manyalo konyo jonyuol timo kamano, en kawo kinde mondo omi nyithindgi oriwore gi jogo matiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto. Ne ane kaka rowere nyalo jiwore kuom bedo gi tudruok gi jopainia kata jarit-alwora gi chiege. Jomisonari, Jobethel, koda jogo machiwore e tije gedo mitimo e pinje mopogore opogore, nyalo wuoyo gi ilo kuom mor mayudore e tiyo ne Jehova. En adier ni bedo gi welo ma kamago nyalo bedo gi mbaka mabeyo ahinya. Ranyisi margi e tiyo ne Nyasaye nyalo konyo nyithindi ahinya mondo gitim yiero manyiso rieko, giket chenro mowinjore e tiyo ne Nyasaye, kendo giyud tiegruok mowinjore e skul, mabiro konyogi yudo tich ma ginyalo timo  mondo okonygi tiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto.

Nyithindo—Ang’o Mabiro Konyou Luwo Ranyisi mar Yesu?

16. Ere kaka Yesu nomiyo jonyuolne me piny duong’, kaachiel gi Wuon mare me polo?

¹⁶ Un nyithindo, un bende Yesu ketonu ranyisi maber ahinya. Yesu ne oket e lwet Josef kod Mariam, kendo ne owinjogi. (Som Luka 2:⁠51.) Nofwenyo ni kata odoko ni ne gin dhano morem, Nyasaye ema nomiyogi migawo mar rite. To nikech mano, Yesu ne nyaka migi duong’. (Rapar 5:⁠16; Math. 15:4) Ka koro nosebedo ng’at maduong’, kinde duto Yesu ne timo gik mamoro Wuon mare manie polo. Timo kamano noriwo koda kwedo tembe. (Math. 4:⁠1-​10) Un rowere, seche moko unyalo yudo ka teknu luwo kaka jonyuolu chikou. Kuom mano, en ang’o manyalo konyou luwo ranyisi ma Yesu noketo?

17, 18. (a) Gin tembe machalo nade ma rowere romo godo e skul? (b) En paro wach mane manyalo konyo rowere onyagore maber gi tembegi?

¹⁷ Nyalo bedo ni ng’eny joskul weteni ok ohero chike manie Muma. Ginyalo temo rwaki e timbe maok kare, kendo ginyalo jari sama idagi timo kaka gidwaro. Be joskul weteni osebedo ka luongi gi nyinge mag jaro nikech itamori timo moko kuom gik ma gitimo? Ka en kamano, to ijatimo nade? Ing’eyo maber ni kapo ni iweyo mondo luoro oloyi michako timo gigo ma gitimo, ibiro chwanyo jonyuolni kendo Jehova bende ok bi bedo mamor. Ang’o mabiro timoreni kapo ni iluwo aluwa gik ma joskul weteni timo? Nyalo bedo ni iseketo chenro mar bedo painia, bedo jakony tich ei kanyakla, dhi konyo kuonde ma joland wach Pinyruoth dwarore ahinya, kata bedo Jabethel. Be makruok ahinya gi joskul weteni biro konyi chopo gombo ma in-go mar tiyo ne Jehova e yorego?

¹⁸ Un rowere manie kanyakla mar Jokristo, be uyudo ka seche moko uromo gi tembe nikech yie maru? Utimo nade e sechego? Paruru ranyisi monego uluw, ma en Yesu. Nokwedo tembe kendo nochung’ motegno ne gima nong’eyo ni en gima kare. Ng’eyo wachni biro miyou jing’o mar nyiso joskul weteu e yo maler ni ok udwar riwore kodgi e timo gima ung’eyo ni ok nikare. Mana kaka Yesu, keturu pachu duto e geno man nyime mar tiyo ne Jehova gi mor ka umakore kode nyaka chieng’.—Hib. 12:2.

Gino Mamiyo Ngima Joot Bedo gi Mor

19. En kit ngima mane makelo mor madier?

¹⁹ Jehova Nyasaye kod Yesu Kristo dwaro ni dhano odag e ngima maber mogik. Kata mana gie sani mapod warem nikech richo, pod nyalore mondo wabed gi mor e okang’ mowinjore. (Isa. 48:⁠17, 18; Math. 5:3) Yesu nopuonjo adiera mag Nyasaye manyalo konyo dhano obed mamor, to kata kamano, mago kende ok e weche ma nonyiso jopuonjrene. Yesu bende nopuonjo kit ngima maberie moloyo. E wi mago, Yesu bende noketo ranyisi maber mar dak e kit ngima maok kal tong’ kendo bedo gi paro mowinjore. Waduto kaka joot, kata bed ni wan gi migawo mane e ngima mar joot, wanyalo konyore kuom luwo ranyisine. Kuom mano, un chwo, mon, jonyuol koda nyithindo, luwuru ranyisi ma Yesu noketonu! Kuom adier, rwako kendo tiyo kod puonj mag Yesu ka waluwo ranyisine, e gino mamiyo ngima mar joot bedo gi mor.

Inyalo Dwoko Nade?

• Chwo onego oti nade kod migawo margi ma Nyasaye omiyogi?

• Ere kaka dhako nyalo luwo ranyisi ma Yesu noketo?

• Jonyuol nyalo puonjore ang’o kaluwore kod kaka Yesu ne timone jopuonjrene?

• Rowere nyalo puonjore ang’o kuom ranyisi ma Yesu noketo?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 13]

Kapok ong’ado paro mar timo gima biro mulo ngima joode, dichwo ma jahera onego otim ang’o?

[Picha manie ite mar 14]

Gin kinde kaka mage madwaro mondo dhako onyis ni oriwo chwore lwedo kuom migawo mare kaka wich?

[Picha manie ite mar 15]

Nyithindo hinyo luwo ranyisi mabeyo ma jonyuolgi ketonigi